BPQB1
Van kick—off tot aftrap
'Talent zonder geld komt er niet
De invloed van het Engels op
de Nederlandse voetbaltaal
9
IVLAARDINGS
DAGBLAD
Susan Kok instructrice van de Flardingha Ruiters:
5 ERKEND VERHUISBEDRIJF
Wij bespreken
plaatskasden
voor u in alle
I Rotterdamse thea ters en
schouwburgen.
."■4MK3L
3lasSste'
tf
I It
WêP-
fiö
De Postduif
en
De Vrijhei
t
a
woensdag
9 juli 1980
VD/SC/WW
Delft De Engelse taal
is de basis voor alle
andere nationale
voetbaltalen. In het
algemeen kan echter
worden gesteld dat de
Engelse basisterminologie
in de loop der tijden min
of meer is ontdaan van
zijn Engels karakter en
vaak is vervangen door
autochtone termen. Over
de voltrekking van dit
proces in Nederland heeft
Art van Iperen, die aan
de Rijksuniversiteit van
Leiden Engels studeerde,
lid van de commissie
terminologie van de
Nederlandse
Sportfederatie is en
momenteel als journalist
bij de Delftsche Courant
werkt, zijn
doctoraalscriptie
geschreven. Na diverse
maanden van intensief
onderzoek kwam drs.
Van Iperen tot de
conclusie dat de
Nederlandse kranten
door de jaren heen steeds
minder typisch Engelse
voetbal woorden zijn gaan
gebruiken. En dat, terwijl
er langs de lijn nog steeds
over goal en penalty
wordt gesproken. In het
volgende artikel gaat Art
van Iperen verder in op
de invloed van het Engels
op de Nederlandse
voetbaltaal. Van kick
off tot aftrap.
„Het meest opvallende vind ik
nog dat er in de voetbalverslagen
in de krant buiten de voetbalter
men om steeds meer Engelse
woorden worden gebruikt", be
gint de 25jarige Van Iperen zijn
betoog. ..Dat is een gevolg van de
..verengelsing" in onze taal. Dat
er in tegenstelling daarmee in de
loop van deze eeuw steeds minder
voetbaltermen in het Engels wor
den geschreven vindt zijn oor
sprong in de voetbalgeschiedenis".
Geïntroduceerd
„Hoe het voetbalspel in Nederland
is geïntroduceerd is niet precies
bekend. Zeker is echter wel dat
studenten, zakenlieden en militai
ren als overbrengers fungeerden.
In 1879 richtte Pim Muiier de
HFC op naar Engels voorbeeld.
De leden speelden aanvankelijk
het ruwe Rugby Football, maar al
spoedig werd er gevoetbald. Op
dat moment kreeg Nederland te
maken met een taalkundig pro
bleem. Er werd immers een
nieuw en onbekend fenomeen uit
het buitenland geïntroduceerd,
terwijl er geen Nederlandse voca
bulaire bestond om dat te beschrij
ven. Aangezien de F.A.—regels
echter letterlijk werden overgeno
men en vele Nederlandse clubs
voor het grootste gedeelte beston
den uit gegoeden en Engelsen, is
het niet verwonderlijk dat alle
Engelse termen werden overgeno
men. Het zou nog enige tijd duren
voor deze woorden werden verne
derlandst"
„Vóór 1900 werd er uitsluitend ge
voetbald door de elite: studenten,
jongens op kostscholen en de ge
goeden van de burgerij. Mensen
dus. die het Engels redelijk tot
goed beheersten. Het karakter
van het Engels droeg dus ook bij
tot de exclusieve elitevorming van
de voetbalsport. Op 17 december
1887 besteedt het Algemeen Han
delsblad als eerste krant van Ne
derland 58 regels aan voetbal:
„Het gelukte aan Amsterdam één
maal de bal onder de Jijn door te
krijgen ('goal' maken), zodat Am
sterdam de wedstrijd met één
'goal' won". De overige 55 regels
werden besteed aan een uiteenzet
ting van de spelregels".
Eerste voetbalverslag
Het eerste echte voetbalverslag
stond op 18 mei 1888 in de krant.
Daarin werd niet geprobeerd de
Engelse ontleningen te verneder
landsen. Bovendien waren alle
Engelse leenwoorden cursief ge
drukt. wat aangeeft dat ze als
'vreemd' werden beschouwd. De
meeste Engelse woorden en zelfs
de gehele sport moesten toen ook
nog worden uitgelegd aan de le
zers.
„In de eerste decennia van deze
eeuw begon de invloed van de
Engelse woorden af te nemen",
vervolgt de vlot pratende Van
Iperen. „Toen verloor de voetbal
sport namelijk geleidelijk aan zijn
elitair karakter. Dit kwam vooral
doordat de studenten en kost
schooljongens de regels van het
spel aan iedere belangstellende
uitlegden. Dit deden ze om ook na
hun studietijd te kunnen blijven
voetballen. Steeds meer toeschou
wers namen nu ook plaats op de
vaak nog gebrekkige tribunes.
Deze passieve recreatie mondde
dikwijls uit in een verlangen om
actief te voetballen. Er werden
dan ook steeds meer volksclubs
opgericht".
Deze groeiende belangstelling had
ook gevolgen voor de vorm van
de voetbalverslaggeving. Om
streeks 1900 namen de meeste
kranten vaste voetbal medewer
kers in dienst en de verslagen na
men in omvang en kwantiteit toe.
Na 1910 veranderde ook de teneur
van het verslag: de spelregels be
hoefden geen uitleg meer, zodat
de wedstrijd zelf in het middel
punt van de journalistieke belang
stelling kwam te staan. „Een an
dere belangrijke factor in het po-
pularisatieproces was de verbete
ring van de sociale positie van de j
y-:'i
Drs. Art van
Iperen:
„Studenten,
zakenlieden en
militairen
hebben de
voetbalsport
vanuit Engeland
naar Nederland
gebracht.
arbeiders", weet doctorandus Van
Iperen. „Doordat de werkomstan
digheden veranderden was er im
mers meer lijd voor sport".
Voor iedereen
„In 1922 ging de elite zich be
dreigd voelen. Zij klaagden over
spelverruwing en over het feit dat
de langdurige competitie hun in
de beoefening van andere sporten
belemmerde. Hierdoor ontstond
een soort klassestrijd tussen de
steeds kleiner wordende groep eli
teclubs en de immer groeiende
volksclubs. Aangezien de laatste
groep in de meerderheid was,
werd de strijd in hun voordeel be
slist Voetbal werd, mede dankzij
de werkeloosheid in de crisisjaren,
definitief een sport voor ieder
een".
De popularisatie zette zich voort
na de Tweede Wereldoorlog. De
voetbalsport verspreidde zich snel
over het platteland en de in 1940
opgerichte Voetbalbond bevorder
de de beoefening van deze sport
door middel van materiele en fi
nanciële steun aan clubs. De in
voering van het betaalde voetbal
in 1954 en de successen van Ne
derlandse elftallen en clubs vanaf
het einde van de jaren zestig
maakten voetbal nog populairder.
Volgens Art van Iperen maakte
dit proces de invloed van de En
gelse taal op de terminologie
steeds kleiner: „Er gingen immers
steeds meer mensen met minder
kennis van het Engels voetballen.
Bij cricket, golf, tennis en hockey
is deze ontwikkeling niet zo sterk.
Dat komt doordat deze sporten
niet dezelfde bevolkingsgroep als
voetbal hebben bereikt".
„Het proces van vernederlandsing
van Engelse voetbaltermen werd
dus in de jaren 1900—1910 ingezet
Deze ontwikkeling schijnt echter
in 1970 te zijn gestopt. Onder an
dere door de grote invloed van de
Engelse en Amerikaanse cultuur
op de Nederlandse en door het feil
de de algemene kennis van de En- 1
gelse taal de laatste decennia
enorm is toegenomen zien we nu,
zowel in de krantenverslagen als
in gesprekken langs de lijn en ra
dioverslagen toch weer steeds
meer Engelse woorden terugko
men. Ik heb alleen het schriftelijk
taalgebruik onderzocht, maar uit
eigen ervaring weet ik dat toe
schouwers en spelers eerder 'kool'
zeggen dan 'doelpunt*. Dat roept
makkelijker.".
iBBiiiaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
5 Internationaal Meubeltransport s
VOOR Bfi
AKKUNDIQ Mg
ERHU1ZEN ITf
ET
ODERN
AT ER (AAL OA LIFT
D. van Geyl Zn.
Groenelaan 9-14 Schiedam, tel. 268071 en 263046
WIJ VLERKEN ONDER OE A.V.V. VOORWAARDEN m
gaaaaaaBBaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
I BREDE HAVENSTRAAT 6
IVLAARDINGEN - TE LEF. 35.45.25
I Tevens theatergeschenkbonnen
voor elk willekeurig bedrag.
Geopend
van
9.00-13.00
en
13.30.17J»
uur
Op
zaterdag
gesloten
ITE KOOP
AANGEBODEN
Hot luiste adres voor al uw
MEUBELSTOFFEERWERK Fa.
Hessels en Co, Eendracht-
straat 52. tel. 341563 - 348764
na 18.00 uur.
DOE-HET-ZELF
GEREEDSCHAPPEN specialist
voor stukadoors- metselen - te
gelzetter» - vloeren leggers en
schilders, korting 10%. Nofra
B.V„ PoradJjsl&an 77, R'dam.
Tel. 010-135965, geopend van 8
lot 17.00 uur. zaterdags van fl
tot 12 uur.
ONDERHOUD EN "*I|
REPARATIEWÊ
Voer het LEVEREN, SCHOON
MAKEN EN REPAREREN van
uw geisers naar Smeden] Daub,
Caiienburgsir. 80, Vtaardmgen.
TeL 34-30.95.
Voor WITTEN, SCHILDEREN en
BEHANGEN het voordehgste en
betrouwbaarste adres: P. A.
v.d. Kruit, leiiestr. 32-34.
Schiedam. TeL 25.4432. leie-
foonteamwoorder aanwezig.
V/hG. J.J. Ponja.
Vlaardïngen Een vere-
niging, die qua ledenaan
tal makkelijk de vergelij
king met de meeste voet
balverenigingen kan
doorstaan, maar op gebied
van bekendheid eigenlijk
nauwelijks aan bod komt,
is de Flardingha Ruiters.
In het -nog- groene land
wat de Broekpolder rijk is
en op een boerderij, die
nauwelijks doet vermoe
den dat je je nog binnen
de bebouwde kom van
Vlaardingen bevindt,
heeft deze officiële pony
club zijn domein.
En. dc ontwikkeling van dc
Nederlandse ren- en drafsport
heeft ook de Flardingha Rui
ters niet onbekommerd gela
ten. Susan Kok, die als één
van de drie betaalde krachten
van de vereniging de aspirant-
leden les geeft en begeleidt,
staaft die bewering met cijfers:
„We hebben momenteel 110
aspirantleden en een totaal
van een kleine 180 leden. Dat
zijn ook landelijk gezien be
hoorlijke getallen. En we moe
ten nog steeds kinderen af
slaan, gewoon omdat we ze
niet kwijt kunnen".
.diet systeem wat wij hanteren
is vrij simpel. Men moet eerst
een tijd aspirantlid (i veertig
gulden per maand, waarvoor
iedere dag twee uur les staat)
geweest zijn, alvorens men de
stap naar de senioren kan ma
ken. Omdat de Flardingha
Ruiters van origine een pony
club is en we maar over elf ei
gen paarden beschikken, ver
dwijnen de aspirantleden vaak
na een bepaalde leeftijd naar
andere maneges. Wij hebben
nu eenmaal niet meer plaats,
hoewel er hard aan uitbrei
ding wordt gewerkt".
De manege van de Flardingha
Ruiters, dat een 'kleine' vijftig
pony's heeft, zit dus bomvol.
Overigens voor de wedstrijd
sport maakt dat niet zo gek
veel uit. Susan Kok, zelf in net
bezit van een paard, legt uit
waarom: „Je moet nu eenmaal
over een eigen paard beschik
ken om een» in de veeriten da-
gen op dressuur en spring-
wedstrijden te kunnen ver
schijnen. Dat doe ik dan ook al
trouw elf jaar met wisselend
succces op concoursen in de
omgeving en in Brabant De
Z-kiasse is het hoogste, daar
zitten die landelijke toppers als
Johan Heins in. Ik zit met
springen in de L-klasse, dat is
daar vlak onder en krijg op
mijn beurt dan ook weer les
van meneer Chardon, die de
senior (wedstrijd) training bij
de Flardingha Ruiters voor
2ijn rekening neemt"
„tn ieder geval ga je veel lief
de voor zo'n paard krijgen en
datzelfde probeer ik bij de kin
deren over te brengen. De le
den krijgen bij ons wel de ge
legenheid om na verloop van
tijd een pony of paard te ko-
aar vergis je niet in de
dragen van die beesten. Een
door Emile Schelvis
pony kost al gauw 2000 gulden
waarbij de maandelijkse ver
zorging (stalling, voer) ook
gauw 200 gulden in de maand
kost Voeg daarbij nog in
schrijfgeld voor wedstrijden en
de kleding, en je hebt een dure
sport Echte talenten ïonder
geld komen er niet. Heel erg
jammer, maar waar".
Ondanks de berichten van de
tanende economie, zijn er
blijkbaar voldoende mensen
die dat er rustig voor over
hebben, want de cijfers geven
onmiskenbaar aan dat de paar
densport in het algemeen aan
actieve leden en populariteit
wint Susan Kok opnieuw: „Ja,
ik weet het Ik heb ook mak
kelijk praten. Mijn vader, die
hier ook in het bestuur zit,
zorgt voor alles. Ik geef twee
uur les per dag en kan met
Manon (haar eigen paard) ge
woon wedstrijden afwerken.
De kinderen, die ik les geef en
uit alle lagen van de bevolking
komen, hebben een of twee
maal per jaar een wedstrijd
dressuur of springen op vere
nigingspaarden".
De Flardingha Ruiters, die
toch bekende namen als Mieke
Waaij en Nico Moerman heb
ben voortgebracht, kunnen
wel uit de kosten komen sinds
de komst van aspirantleden,
maar de toekomst Is nog onze-
Do Vlaardingse instructrice In
actio.,...
ker. Susan Kok, die al blij is
dat dc vereniging dit seizoen
zijn wedstrijden in de Holy-
wijk weer mag afwerken: „Het
ligt hier ideaal, je zit gelijk in
de polder. Zonder dat de kin
deren eerst met die pony's
door de stad heen hoeven. En,
we hebben een uitstekend
grond je in de Holy voor onze
wedstrijden. Daarbij komt dat
de prijzen zelfs veel lager dan
bij andere maneges".
„Maar inderdaad", vervolgt
Susan Kok. die zelf via het
paard van de melkboer über
haupt met deze toch dure lak
van sport in aanraking kwam,
„de Broekpolder baart ons zor
gen.
Schiedam - De postduivenhw
dersvereniging De Vrijhei
hield twee wedvluchten, U
voor oude duiven en één voc
jonge duiven. Voor de oud
duiven van De Vrijheid vanu
St. Denis, over een afstan
van 360 kilometer, werden 13
duiven ingezet. De Postdu
nam met 149 duiven deel at
een Zuidhotlands concounl
Voor de jonge duiven van D 1
Vrijheid vanuk Duffel, ovt
een afstand van 93 kilometei
werden 763 duiven ingezet t
van De Postduif waren datfiS
duiven.
De snelheid van de oude
ven was circa 65 kilometer p*
uur, terwijl de jonge duivel
een snelheid haalden van
kilometer. Het prijswinitf
van de oude duiven had ee
traag verloop, terwijl de jonf
duiven een vlotte wedsuu
hadden. Voor De Vrijhei
vanuit St. Denis bereikte
eerste duif zijn hok om 12JM
uur cn de laatste prijsduii
13.31.41 uur. De eerste prijaw-
van De Postduif bereikte
hok om 12.21.05 uur, de laatst
om 13.47.23 uur. Voor de jong
duiven van De Vrijheid vtf
liep het ylotter; de eerste pnjs
duif kwam om 10.13.44 uur aü
en de laatste om 10.24.17 uu'
Voor De Postduif kwam
eerste duif om 10.21,21 uur aai
en de laatste om 10.29.15 uur-
De winnaars: 1. C. Zantboer.
J. Triel, 3-10. J.J. van der Vj
ver en zn., 4. S. van Pelt, 5-
C. Robart Van Diest, 6.1
Broekhuizen, 8. Th. van
Berg/Barzelaij, 9. A. van
Tuijn. Voor de jonge duivel
van De Vrijheid de winnaaf
1. J. Wemefer. 2-6-7. Th. *J
der Berg/Barzelaij, 3-8. J
van Raaij, 4. mevrouw Bart*
laij. 5. J. Bakker, 9. H. Eg**1
10. S. van Pelt. De eerste f
bij De Postduif: 1-10. H. H0
sbach, 2. G. Miiller, 3-4. C.^
Leeuwen. 5-6-8. A. Smits.
J.H. de Koster, 9. J. Stiet»*
De eerste tien van De P<*j
duif: 1-2. J. Vrauwdeunt,
A. Heeren en zn„ 5. D.C. Bw
ker, 6. Fontijn/Homburg.
van Deurzen, 8. Brökling e
zn., 9. Paardekoper, 10. W.
Leijden/Koogje. Uitslagen
dehjke wedvlucht Orte®
over een afstand van 480 küj
meten 1-2-5. J. Koster, 3-
Herren en zn., 4-6-8. C Ztf
boer, 7. J. Stieber, 9. R
der Meij, 10. J. Triel.
