4
EXTRA
Water
verontreiniging
Waterzuivering
wwrwdag
18 lull 1980
VD/SC/WW
tkirtfrctiiifw
Water: waardevol bezit
Hst rivier- ei
slootwater I
niet zo schooi
els menlgeei
vermoedt.
Schoonhoven Water bedekt ongeveer 70
van de aardbodem. Oceanen, zeeën en meren
nemen het grootste oppervlak voor hun reke
ning, maar ook rivieren, beken, poelen en plas
sen horen hierbij. Ongeveer 30 blijft er voor
de mens over om te wonen en voor wat het
grootste gedeelte betreft te werken. Maar ook
onder dit droge gedeelte bevinden zich grote
hoeveelheden water: grondwater.
Water is de meest voorkomende grondstof op
aarde, tevens ook de meest kostbare. Normaal is
kostbaarheid een betrekkelijk iets, het gevolg
van een bepaalde verhouding in vraag en aan
bod. Dat is hier niet het geval. Water is kostbaar
omdat het de eerste levensbehoefte is van plant,
dier en mens. Meer nog dan voedsel. Zonder
eten kan een mens het een paar weken uithou
den, zonder water slechts een paar dagen.
Ook is water kostbaar omdat het een zeer groot
voedselreservoir voor de mens is met nog talloze
ongekende mogelijkheden. Alleen daarom al
moeten we bijzonder voorzichtig met deze
grondstof omspringen.
Naast voedselreservoir is het oppervlaktewater
de grondstof voor ons drinkwater (behoudens
een veel kleiner gedeelte grondwater). Door
deze laatste functie zou je mogen verwachten
dat de mens er zorgvuldig mee zal omspringen.
Niets is minder waar. Het lijkt wel of rivieren,
die van oudsher naast water ook afval afvoer
den, alleen nog maar voor de afvoer van het
laatste gebruikt worden. Bij een beperkte hoe
veelheid afvalstoffen is er niets aan de hand
maar als het toelaatbare maximum overschre
den wordt, verandert de samenstelling van het
water op dusdanige wijze dat het water zijn ge
wone functies niet kan uitvoeren en het leven
erin de gewone loop niet kan vervolgen.
stofgehalte van het water dras
tisch te verhogen. De bacteriën
kunnen nu In veel kortere tijd de
zelfde hoeveelheid afval omzet
ten. Voor wat betreft de biologisch
afbreekbare bestanddelen wordt
het water op deze wijze tot 80 - 93
gezuiverd.
Dit zuiveringsgebeuren is een ui
termate kostbaar proces, maar
niettemin broodnodig. Zo is men
na deze biologische reiniging nog
niet tevreden over de waterkwali
teit In enkele tientallen inrichtin
gen wordt ook nog het grootste
deel van de nog aanwezige nitra
ten, fosfaten, ziekteverwekkende
bacteriën en andere schadelijke
stoffen verwijderd. Heiaas gebeurt
deze chemische zuivering nog op
veel te kleine schaal. Geldgebrek
is het voornaamste argument Na
tuurlijk, het is duur. Maar wat
kost het maken van drinkwater
uit steeds vuiler oppervlakte wa
ter? Wat zal de toeristische indu
strie aan inkomsten derven als we
stinkende sloten en rivieren heb
ben en er nergens meer zonder
gevaar gezwommen kan worden?
Slechts een paar van de vele argu
menten die de voorstanders aan
dragen.
Er zijn wel landelijke regels voor
het lozen van afval, maar het bou
wen van rioolzuiveringsinstalla
ties is gedelegeerd aan de provin
cie, speciale zuiveringsschappen of
zoals in de provincie Zuid-Hol
land het geval is. aan de water
schappen of hoogheemraden zoals
ze ook wel genoemd worden, zo
dat plaatselijke of regionale ver
schillen in opvatting of mening
verschillende beteiden tot gevolg
kan hebben-
Door dc Provinciale Staten van
Zuid-Holland is een nieuw zuive
ringsschap opgericht dat per 1 ja
nuari 1941 gaat zorgen voor de
kwaliteit van het oppervlaktewa
ter. Dit Zuiveringsschap Holland
se Waarden en Eilanden neemt de
zorg voor de waterkwaliteit over
van de waterschappen. De hier
aan verbanden kosten worden
door de vervuiler betaald; van ie
dereen wordt een zuiveringshef
fing geheven. Ook bedrijven wor
den als ze op de riolering aange
sloten zijn aangeslagen voor een
aantal inwonerequivalenten over
eenkomstig de hoeveelbeid afval
(Een inwonerequivalent is een
standdaardmaat voor de hoeveel
heid afval die een inwoner per et
maal loost). De verwachting is dat
in 1935 ruim 90 van het afval
water met biologiscbafbreekbare
stoffen, voor lozing, in zuiverings
inrichtingen zal worden behan
deld.
Erg veel aandacht zal worden be-
steed aan de fosfaten die d.m.v.
wasmiddelen in het oppervlakte
water terecht komen. Misschien
gebeurt dit door de fosfaten te
vervangen zoals in sommige, mi
lieuvriendelijkere wasmiddelen al
gebeurt, of door de hardheid van
het leidingwater te verlagen.
Water is leven. Als dit goed wordt
beseft, wordt er vast wel voor-
zichtiger mee omgesprongen en
zullen de achteloos in het water
geworpen artikelen roet schaamte
nagekeken worden en hopelijk
zelfs achterwege blijven. Ook in r
dit verband Is bat góed dat er op
grote schaal illegale stortplaatsen
opgespoord worden, die misschien
niet altijd direct het oppervlak»
water verontreinigen maar het
grondwater weL
Al zullen deze ondekkingen van
illegale gifstortplaatsen voor be
paalde mensen minder prettige
consequentie* hebben, toen zullen
ze toe moeten «ven dat het goed
Is, dat het aan het licht gekomen
is en dat misschien met een forse
financiële aderlating verwijderd
zal moeten worden. Het vervuilen
van het water staat gelijk met bet
graven van je eigen graf.
In ons land zijn ongeveer 550
rioolzuiveringsinstallaties in ge
bruik die er voor moeten zorgen
dat het water zover bezuiverd
wordt dat het zonder gevaar voor
mens, dier en plant in het opper
vlakte water geloosd kan worden.
In de rioolzuiveringsinstallatie
Dankzij het
werk van de
zuiveringsin
stallaties ko
men er In de
sloten weer
veel waterle
lies voor.
in dit gebied Is
het nieuws
zuiverings
schap Hol
landse Waar
den en Stan
den werk
zaam, me!
Dordrecht ais
vestigings
plaats.
komt het afvalwater eerst in grote
verzamelbekkens terecht waar de
bezonken en drijvende bestandde
len verwijderd worden. Met deze
mechanische zuivering wordt het
water 25 - 40 gezuiverd. Maar
in ongeveer 400 bedrijven gaat
men nog verder.
Deze tweede fase berust op het
principe van de natuur een handje
te helpen. In dit geval het zelfrei
nigend vermogen van het water.
Voor de micro-organismen in het
water, die de organische stoffen
afbreken wordt een ideaal kli
maat geschapen, door bet zuur- I
Een belangrijke graadmeter voor
de waterkwaliteit is de toestand
van de fauna en flora erin. Ge
zond water zal een grote hoeveel
heid planten en dieren van ver
schillende soorten herbergen in
tegenstelling tot vervuild water
waarin enkele soorten de anderen
verdrongen hebben en nu over
heersen-
Door de vervuiling is riviervis
dan ook nauwelijks voor con
sumptie geschikt te noemen.
Is de vervuiling van afvalstoffen
die vanaf een schip of vanaf de
wal in het water geworpen wor
den de meest in het oog springen
de, de meest erge en grote vervui
ling komt via het riool en afvoer-
leiaingen van fabrieken in het
water terecht Om deze vervuiling
doeltreffend te kunnen bestrijden
is er een categorische indeling ge
maakt van de vervuilers.
Enkele rijn:
- Organische stoffen(o.a. uit
werpselen) die mits in niet te gro
te hoeveelheden geloosd biolo
gisch afbreekbaar rijn.
- Zouten, vooral afkomstig
uit de Franse kalimijn en- De 350
kg. die er gemiddeld per seconde
via de Rijn ons land binnenstro
men doen het zoutgehalte van het
water tot boven het aanvaardbare
maximum stijgen. Het gevolg
hiervan is o.a. dat de Westlandse
tuinders flinke schade oplopen als
ze hun gewas hiermee besproeien.
- Fosfaten die via de wasmid
delen in het oppervlaktewater te
recht komen hebben dezelfde
werking als kunstmest op het
land. Zij versnellen de groei van
algen en waterplan ten( water-
bloei). Ze verbruiken dan zoveel
zuurstof uit het water dat er plan
ten zijn die zuurstoftekorten krij
gen. De planten sterven, maar de
rottingsbacteriën hebben ook
zuursof nodig waardoor er voor de
andere planten nog minder over
blijft. Uiteindelijk resultaat: een
rottend en stinkend water.
- Koelwater van energiecen
trales, zg. thermische vervuiling.
Het water is niet vies, maar wel
veel warmer dan het ontvangende
water. Aangezien warm water
minder zuurstof kan bevatten dan
koud water betekent dit weer een
verarming.
Als de vervuiling een niet al te
grote omvang heeft is er niets aan
3e hand: het water heeft nh een
zelfreinigend vermogen. Dit wil
zeggen dat het oppervlaktewater
een hoeveelheid vuil kan afbre
ken zonder dat de mens daarbij
een handje hoeft te helpen. Daar
is echter veel zuurstof voor nodig.
Met behulp van die zuurstof kun
nen micro-organismen organische
ïtoHenfo-a. eiwitten, koolhydraten
en vetten) omzetten in water,
koolzuur en bepaalde zouten; stof
fen die de planten weer kunnen
gebruiken om hun voedsel te ma-
Als d. mens het water door afval
stoffen of door temperatuurstij
ging (denk aan koelwater) zo ver
andert, of als er teveel afvalstof
fen geloosd worden, schiet het zel
freinigend vermogen van het wa
ter te kort en zal de techniek de
mensen te hulp moeten komen.
