EXTRA
Hergebruik
afval: broodnodig,
maar voorlopig
onvoordelig
mwmm
m
AVR
wil vaste
hoeveelheid
m
m
s
vuilnis
verwerken
Scheiding
Gevudo
Papier
Minstens
70
procent
afval
is te
recyclen
ys
Glas
Tweede container
Vervuiling
Tuin- en keukenafval
Vrijdag
13 juli 1S8C
VD/SC/WW
Oud papier.
Voor veel
verenigingen
een belangrijke
inkomsten
bron. Nog lang
niet aiies wordt
opgehaald.
Afval. Een produkt dat even
oud is als de menselijke be
schaving. De ontwikkeling
van de techniek en de bevol
kingstoename zorgden er
voor dat het afval in de loop
van deze eeuw een levens
groot probleem werd. Elke
inwoner van de moderne
consumptie-maatschappij in
Nederland produceert jaar
lijks zo'n 400 kilo vuilnis!
Een hoeveelheid die nog
steeds groeit. zo'n Zlh pro
cent per jaar. Jaarlijks dan
ken de 70.000 Hoeksche
Waarders 29.000 ton rommel
af.
Omdat het huisvuil veel materiaal
bevat dat opnieuw te gebruiken is
én het inlicht dat alle grondstof
ten eindig zijn, terrein wint, gaan
steeds meer stemmen op voor her
gebruik. Papier, glas, keuken- en
tuinafval maken samen bijna 70
procent uit van ons huisvuilpak-
ket. Door middel van gescheiden
inzameling kan een aanzienlijk
deel van dit „afval" uit de vuil
verbrandingsinstallatie gehouden
worden.
De voordelen van huisvuil-scheï-
ding zijn duidelijk: een besparing
van grondstoffen en energie en
minder vervuiling. Het laatste
niet alleen doordat de afvalstroom
vermindert, maar ook door het
achterwege blijven van (vervui
lende) verbranding en eventuele
reststoffen. En een kleiner aantal
benodigde huisvuilzakken is mooi
meegenomen.
Het grootste directe voordeel van
een goed lopend systeem van
huisvuil-scheiding, lijkt echter de
besparing op de verbindingskos
ten, die dit jaar ongeveer tweeë-
neenkwart miljoen gulden belo
pen. Gezien de situatie op energie
gebied en de problemen bij de Af
valverwerking Rijnmond (AVR)
zullen die kosten alleen maar stij
gen. De Reinigingsdienst Hoek
sche Waard en de gemeente Oud-
Beijerland kregen de rekening al
gepresenteerd. Het verbrandings
tarief in 1979 nog 55 gulden per
ton zal in 1983 102,50 bedra
gen!
De realiteit is echter teleurstel
lend. De huidige stand van zaken
biedt namelijk op korte termijn
nauwelijks mogelijkheden voor
een milieubewust, besparend
recyclïngsproject op het eiland.
Want de korting die de reinigings
dienst en Oud-Beijerland voorlo
pig op het AVr-tarief kregen,
geldt alleen wanneer ze de tot nu
toe geleverde hoeveelheid huis
vuil zo'n 20.000 ton per jaar
blijven aanbieden.
Putte
afval bij de Gevudo in Dordrecht
brengen, betalen daarvoor een
vast bedrag per inwoner, de om
slag van de verbrandingskosten
over alle Gevudo-klanten. Alleen
de gemeente 's-Gravendeel heeft
voorlopig de handen vrij omdat
haar huisvuil via de Rotterdamse
vuilverbranding bij de AVR te
rechtkomt.
Vrijwel de hele Hoeksche Waard
is dus gebonden aan afspraken en
overeenkomsten, die geen belo
ning in het vooruitzicht stellen
voor vermindering van het huis-
vuilaanbod bij de sterk stijgende
verbrandingskosten. Een situatie
die een recycling-project op korte
termijn sterk belemmert of zelfs
geheel onmogelijk maakt.
Een bijzonder betreurenswaar
dige zaak omdat de besparings-
mogelijkheid op de verwer
kingskosten van huisvuil zon
der twijfel aanwezig is. Want
van de 5SG0 ton oud papier die
we jaarlijks weggooien wordt
niet meer dan duizend ton door
de plaatselijke verenigingen op
gehaald. Van de 2610 ton afval-
glas gaan niet meer dan enkele
tientallen tonnen retour naar
de glasfabriek. En in elk geval
een deel van de 11.600 ton keu
ken- en tuinafval zou door de
particulieren (of wellicht zelfs
een gemeentelijk samenwer
kingsverband) kunnen worden
verwerkt tot compost.
nrnmnt
csnt van
huisvuil, oftewel zo'n 50 kilo per
inwoner, bestaat uit oud papier.
Materiaal dat in principe helemaal
niet in een verbrandingsoven be
hoeft te worden vernietigd. Het is
Op een
onooglijk
composthoopje
kunnen
jaarlijks
tientallen kilo's
tuinafval op
natuurlijks
wijze vergaan.
door
Leen Pressman
Afvalglas wordt
met minder
energie en
zonder
grondstoffen
omgezet In
nieuwe flessen
en potten.
prima geschikt voor hergebruik.
Met de volgende voordelen: be
sparing van energie en grondstof
(lees „bossen") en minder water
verontreiniging bij het fabricage
proces-
Bovendien kunnen vele tientallen
verenigingen hun voordeel doen
met het inzamelen van oud pa
pier, dat bij de handel momenteel
acht tot tien cent per kilo op
brengt. Ze hoeven daarbij niet
eens gebruik te maken van de bo-
"ïmprijs die 's-Gravendeel en
(sinds kort) Oud-Beijerland heb
ben ingevoerd. De eerste gemeen
te garandeert het plaatselijk vere
nigingsleven een prijs van zes
cent, m.a.w. legt maximaal vijf
cent op een kilo toe.
Een onderzoek van de Stichting
Verwijdering Afvalstoffen in
Amersfoort heeft uitgewezen dat
uitbreiding van het huidige sy
steem de voorkeur verdient: inza
meling op vrijwillige basis en col
lectie door de handel die sorteert
en transporteert. Een proef in de
kern Rijsenhout (Haarlemmer
meer) waarbij de gemeente, naast
de vrijwillige in2amelactiviteiten,
papier ophaalde leverde een ver
lies van 290 gulden per ton op.
Jaarlijks komt naar schatting zo'n
2510 ton afvalglas vrij in dc Hoek
sche Waard. In literflessen omge
rekend komt dat neer op een
ruwe 41 flessen per inwoner ofte
wel 2.870.000 stuks voor het hele
eiland.
Ook glas is een waardevol afval.
De glasfabriek maakt er zonder
kwaliteitsverlies nieuwe flessen
en potten van. Daarbij wordt niet
alleen op energie bespaard (35
procent ten opzichte van produk-
tie uit maagdelijke grondstoffen),
maar ook op grondstoffen. Voor
het vervaardigen van een ton
„nieuw" glas is namelijk 1660 kilo
aan zand, kalksteen en soda no
dig. Hergebruik betekent daarom
ook minder afgravingen en min
der milieubederf. Lang niet alle
zand is trouwens geschikt voor de
glasf abri cage.
De inzameling van glas is voor de
Hoeksche Waard een nog nauwe
lijks ontgonnen gebied. In Put-
tershoek wordt al elf jaar!
jaarlijks een kleine 40 ton glas
voor hergebruik verzameld. Oud-
Beijerland en Strijen besloten
kortgeleden eveneens de glasinza
meling ter hand te nemen.
In Puttershoek wordt gewerkt
met één glascontainer in het win
kelcentrum, die regelmatig door
gemeentewerken wordt geleegd
in een verzamelbak. Van de op
brengst, een tientje per ton, moe
ten de onkosten worden afgetrok
ken. Directt-ur H. Oudshoorn van
gemeentewerken: „De exacte kos
ten hebben we nooit berekend,
maar ze zijn van dien aard dat we
ons er nooit druk over behoefden
te maken. En omdat het een bij
drage is aan de recycling vinden
we enige kosten geen probleem".
Ongeveer 20 procent van het Put-
tershoekse afvalglas gaat retour
naar de fabriek. Oudshoorn zegt
er echter van overtuigd te zijn dat
meer glas terugkomt wanneer het
hergebruik meer wordt gepropa
geerd. Ook de inschakeling van
een tweede container moet van
invloed zijn.
De uitkomst van een proef in Bra
bant onderschrijft de verwachting
van Oudshoorn. De hoeveelheid
ingeleverd glas steeg daar in één
jaar van 24 naar 30 procent. Hoop
gevend is ook dat met de groei
van het aanbod de effectiviteit
van inzameling en verwerking
steeg en het aanvankelijke verlies
per ton van 33 gulden daalde naar
14 gulden. De verwerkingskosten
van het Hoekschewaardse huis
vuil zijn daarvan een veelvoud.
Een studie van het Instituut voor
Sociaal Wetenschappelijk Onder
zoek van de Katholieke Hoge
school van Tilburg bracht aan het
licht dat sprake is van een opti
maal distributiebeleid, wanneer
bij alle winkelconcentraties en be
langrijke ontsluitingswegen van
woonbuurten glasbakken staan.
Daarbij wordt de norm van één
bak per tweeduizend inwoners
aangehouden.
Overigens is de glascontainer niet
geheel probleemloos. Voor de ver
vuiling van de directe omgeving
van het ding is nog geen afdoende
oplossing gevonden. Vooral in het
weekeinde wil de bak vol raken
en veel mensen plegen dan glas
op en naast de container te zetten.
Andere nadelen zijn het nog la
waaiige karakter van de bak en
achtergelaten dozen.
Duidelijk is dat de medewerking
van de bevolking voor de afval
scheiding onmisbaar is. In Rijsen
hout is gebleken dat die medewer
king ook verkregen kan worden.
Na enkele jaren experimenteren
met het apart ophalen van afval
wees een enquête uit dat ruim 90
procent van de bevolking positief
staat tegenover deze inzamelwïjze
en ook voor continuering ervan is.
Bijna driekwart van de bevolking
is bovendien bereid de extra kos
ten (minder dan zes gulden per
gezin) te betalen.
Hierbij moet worden aangetekend
dat in Rijsenhout elk gezin over
een speciale glasemmer beschikt,
die eens in de vier weken wordt
geleegd. Terwijl de gemeente ook
ijzer en grof vuil gescheiden op
haalt. hebben de verenigingen
zich ontfermd over het oud pa
pier. Het project is inmiddels uit
gebreid tot de hele Haarlemmer
meer, die de beschikking heeft
over een eigen composteringsbe-
drijf.
Wanneer de landelijke cijfers ook
opgaan voor de Hoeksche Waard,
produceren we jaarlijks 11,600 ton
(oftewel 160 kilo per inwoner) aan
tuin- en keukenafval. Materiaal
waarvan in elk geval een deel op
een simpele manier door de bevol
king tot compost kan worden ver
werkt.
De gemeente Oud-Beijerland deed
haar inwoners kortgeleden het
volgende advies aan de hand:
graaf een kuil van een meter in
het vierkant en twintig centime
ter diep. Breng daarin een laag
tuin- en rauw keukenafval aan,
gooi daarop wat kalkpoeder (bij
iedere drogist verkrijgbaar) en
dek dat weer af met een laagje
aarde. Dit kan een aantal malen
herhaald worden. „Wanneer het
geheel na een jaar licht wordt on
dergespit, krijgt men een tuin
grond je om te zoenen", zo werd de
bevolking voorgehouden.
Een andere mogelijkheid is het
maken van een composthoopje
van tuinafval in een verloren
hoekje van de tuin. Een stapel die
zienderogen slinkt daarom een
grote capaciteit heeft en nau
welijks overlast geeft. Ook dit ma
teriaal kan na verloop van tiid
uitstekend in de tuin verwerkt
worden. Mest on kunstmest wor
den zo overbodig.
Bij de Reinigingsdienst Hoeksche
Waard, die het meeste huisvuil op
het eiland voor haar rekening
neemt, maakt men zich niet zo
druk over de vaste hoeveelheid
die de AVR geleverd wil zien.
„Ons contract wordt omgezet in
een kortlopende overeenkomst,
waardoor we binnen enkele jaren
voor een nieuwe situatie kunnen
staan. Misschien gaat ons huisvuil
in de toekomst naar Dordrecht",
zegt de voorzitter, burgemeester
A. Schout van Zuid-Bsnerland.
Voorzitter Schout wijst verder op
de toename van de hoeveelheid
afval. Volgens hem liggen de mo
gelijkheden van hergebruik van
huisvuil juist in de 3'/2 procent die
jaarlijks méér moet worden afge
voerd.
Glasafvoerplan
Overigens zit de reinigingsdienst
niet stil wat betreft de verminde
ring van de afvalberg. Al voordat
de gewraakte afspraak met de
AVR tot stand kwam, werd voor
de hele Hoeksche Waard een stu
die gemaakt van gescheiden fila-
safvoer. Op basis van een respons
van 30 procent (plm. 785 ton) en
een verbrandingsprijs van 55 gul
den per ton zouden de kosten al
tegen de opbrengst wegvallen! De
voordelen uit milieu-oogpunt zou
den in dat geval bereikt zijn.
Het is de bedoeling dat het rap
port wordt besproken in het over
legorgaan Hoeksche Waard, waar
na het systeem op het hele eiland
kan worden ingevoerd. Afge
wacht moet worden of deze ont
wikkeling op een laag pitje komt
te staan door de afspraken met de
AVR.
Welke recyclingsprojecten er ook
op touw gezet worden, voor het
welslagen ervan is in elk geval
een goede begeleiding en voor
lichting van de bevolking onmis
baar. Want juist de persoonlijk bij
drage is voor het grootste belang
voor een nuttiger gebruik van
onze afvalstoffen.
Dat er ook in de Hoekscha
Waard wat moet gebeuren
staat als een paal boven water.
De toenemende schaarste aan
grondstoffen spreekt boekde
len. En wat te denken van het
direct economisch belang van
hergebruik voor onszelf. en
de komende generaties?
