'Onbekend
maakt
onbemind
hobby
Fascinerende slang
Natuur nabootsen
Afkeer
maandag
15 Mptember 1830
VD/SC/WW
De groene le
guaan op
schoot bij Jan
van der Schilt,
Met zijn lange
staart Is het
dier in staat
om rake klap
pen uit te de
len.
De boa constrictors van
Jan van der Schilt...
Strijen Zijn pittoreske
woning aan de
Schenkeldijk in strijen
heeft meer het karakter
van een dierentuin, dan
van een woonhuis. Want
behalve de alledaagse
levende have, zoals
kippen, eenden, hamsters,
een hond, kat en tamme
kouw, is eigenaar Jan van
der Schilt (27) voorts in
het bezit van
verscheidene bijzondere
exemplaren uit het
dierenrijk, te weten:
zestien grote en kleine
wurgslangen en twee
leguanen.
De laatstgenoemde vertegenwoordi
gers van de dieren fauna heeft trotse
bezitter Jan van der schilt in de af
gelopen vijf jaar aan zijn beestenbe
stand welen toe te voegen. Eind
1975 kocht hij uit pure interesse
twee kleine groene leguanen (Igua
na iguana), een mannetje en een
vrouwtje. „Niet om iemand daarmee
de ogen uit te steken hoor", vertelt
Jan, „maar simpel omdat ik het in
teressante dieren vind. Ik heb 2e
klein gekregen, ze waren niet gro
ter dan een hagedis, Nu zijn ze ruim
twee meter lang, waarbij de romp
van de dieren niet langer dan een
halve meter is".
De leguanen, die door hun uiterlijk
(hoge kammen, lange staart en keel-
zwam) er dreigend uitzien, zijn to
taal ongevaarlijke planteneters. De
prehistorisch uiziende beesten zijn
daarentegen niet weerloos. Wan
neer hun uiterlijk de vijand niet af
schrikt, beschikken zij nog altijd
over hun lange staart, waarmee zij
rake klappen kunnen uitdelen. „Ik
heb een keer gelzen dat leguanen in
staat zijn een volwassen hond door
te slaan", onderstreept Jan de
kracht van het verdedigingswapen
van zijn dieren.
Hoezeer leguanen ook boeiende die
ren mogen zijn, de meeste aandacht
gaat uit naar de overige terraria.
Want daarin leven in totaal 'drie
volwassen (drie éénjarige en zes pas
geboren) boa constrictors. Voorts
berit Jan vier rattenslangen, bij
kenners beter bekend als Elaphe
gutata Emorie. De volwassen boa's
zijn onder te verdelen in twee boa
constrictors constrictor, ook wel af
godsslang genoemd en één boa con
strictor imperator. De laatste staat,
vanwege zijn schitterend roodbruin
gekleurde staart, ook bekend onder
naam: roodstaartboa.
De boa constrictor is een fascineren
de slang, die evenals de overige
exemplaren van Jan tot de groep
van de wurgslangen behoort en af
komstig is uit Midden- en Zuid-
Amerika. „Ik heb re drie volwassen
boa's zo'n vier jaar geleden gekocht
van een kennis uit Eindhoven", legt
Jan van. der Schilt uil, „zij houdt al
meer dan 26 jaar slangen. Déze slan
gen", terwijl hij op zijn terrarium
wijst, „zijn nij haar geboren en niet I
geïmporteerd". Hoe bijzonder dat is, J
gevoelen onder woorden, „daaren
tegen ben ik mee opgegroeid. Voor
mij hebben ze niets dreigends
meer".
De ten onrechte negatieve mening
over de slang wordt wellicht inge
geven door de manier waarop deze
zijn prooi besluipt. Geluidloos, maar
trefzeker stort het pootloze dier zich
op zijn prooi en doodt het met een
ferme beet van zijn vlijmscherpe
tanden (waardoor vergif in de wond
van zijn prooi stroomt) of door wur
ging zoals de boa constrictor.
Evenals de zijn veel grotere broer,
de python, bijt de boa zich in zijn
prooi, bijvoorbeeld een vogel, vast,
waarbij zijn lange, vlijmscherpe tan
den diep in het gladde dikke veren
kleed dringen om op die manier te
verhinderen dat zijn prooi weg
vliegt. Onmiddellijk daarop slaat hij
zijn lichaam rond de prooi en wurgt
ze. Hij reageert op de hartslag van
het omstrengelde dier. Wanneer het
dier is gestikt, verzwelgt hij het in
zijn geheel, waarbij zijn kaken, die
helemaal kan verslinden," luidt zijn
eenvoudige verklaring.
Jan van der Schilt, die lid is van de
Nederlandse Vereniging van Herpe-
tologie (studie van amfibiëen en
reptielen en terroriumkunde), heeft
in 2ijn terrarium het leven van de
boa in de vrije natuur proberen na
te bootsen. Hij: „De bale moet een
constante temperatuur en hoge rela
tieve vochtigheidsgraad bezitten.
Daarnaast moet er een mogelijkheid
tot klimmen voor de slangen zijn,
want boa's zitten het liefst in bo
men.
Voorts moet een zonneplaats in
gebouwd zijn, waar de temperatuur
kan oplopen tot veertig graden Cel
sius en een stevig onderkoelde plek
waar de temperatuur twintig gra
den of lager bedraagt" Het zonlicht
bootst Jan na door middel van ul
tra-violet licht, dat tevens goed is
voor de kalkvorming voor de bot
ten. De vochtigheidsgraad bereikt
hij door het verwarmen van het vij
vertje in het terrarium, waardoor
veel water wordt verdampt. Dat
water is trouwens ook belangrijk
voor het vervellingsproces bij de
slangen, dat om de vijf zes weken
plaats heeft. Want boa's liggen
graag urenlang in het water, met
name vóór de verwelling.
De boa constrictor is een nachtdier
en toont zich dan alleen in de nach
telijke uren actief, maar spectaculai
re kronkelingen hoef je van het
beest niet te verwachten. De enige
beweging die het vrijwel constant
maakt wanneer het niet slaapt
is het lispelen met de ton. Iets dat
niets gevaarlijks voorstelt maar
doodeenvoudig een onderdeel van
het reukorgaan van de slang is.
Want de slang kan erg slecht zien
en is daardoor uitsluitend óp tong
en reukorgaan aangewezen.
Van de achttien geboren boa's heeft
Jan van der Schilt er intussen al
twaalf verkocht Enerzijds omdat
het houden van wurgslangen een
kostbare hobby is, anderzijds omdat
daar oor minder boa's gevangen be
hoeven te worden. Want net zoals
bij andere (zeldzame) dieren worden
de boa's bij honderden geïmpor
teerd. vooral door de Verenigde
Staten. En hoe mooi en leerzaam
het houden van boa's ook mogen
zijn, net als alle andere dingen ko
men zij beste tot hun recht in de
vrije natuur. Want daar horen zij
thuis
Moeder boa met drie van haar in
Inmiddels verkocht.
mag blijken uit het feh dat in ge
vangenschap levende (wurg)-slan-
gen hoogst zelden jongen krijgen.
Derhalve is de gebeurtenis, die op 3
juni dit jaar in huize Van der schilt
plaats had, des te verbazingwekken-,
der. Op die dag werden achttien
jonge boa's geboren. „Het hadden er
meer kunnen zijn", vertelt Jan,
„maar één werd er doorgeboren en
twintig eieren waren onbevrucht".
Waarmee meteen één van de be
langrijkste iegenschappen van de
boa constrictor is genoemd. De slang
is eierlevendbarend (ovevivipaar),
hetgeen wil zeggen dat de bevruch
te eicellen zich in het lichaam van
de slang ontwikkelen. Daarbijwordt
echter - in tegenstelling tot bij de
mens - geen verbinding gevormd
tussen het embryo en het moederli
chaam.
Jan van der Schilt: „Wanneer de_
slangetjes worden geboren, bevïn-"
den de diertjes zich in opgerolde
toestand in een dun, doorzichtig slij
merig vrucht vlies, evenals een kïp-
peëi. In een tijdsbestek van een half
uur wringt het slangetje zich uit de
geleiachtige massa en is meteen in
staat halfwas muizen te verslinden".
Een volwassen boa constrictor
neemt daarmee geen genoegen. De
totaal achttien jongen. Twaalf zijn er
slang vcrobert met gebak volwassen
ratten, muizen, hamsters en, vooral
in de vrije natuur, vogels. Jan van
der Schilt voedt zijn slangen één
keer per twee weken met twee rat
ten of ééndagskuikens. Waarmee
duidelijk is dat de wurgslang in het
algemeen een matige eter is. „Een
bota eet in vergelijking met de
mens. tien maal zo weinig", ver
klaart Jan, het mannetje eet zelfs
nog minder dan het vrouwtje. Wel
wordt het voedsel nagenoeg hele
maal verteerd dus met huid en
haar, waarbij ook van de botten
weinig overblijft, getuige de geringe
ontlasting".
De boa constrictor, die in de vrije
natuur een lengte van drie tot en
met vierenhalve meter bereikt
maar in genvangenschap niet groter
wordt dan ruim tweeënhalve meter
is evenals zijn soortgenoten, weinig
geliefd bij de mens. Een slang roept
bij veel mensen nog steeds een af
keer op. Een slang is sluw, listig en
heeft iets dreigend, iets gemeens
over zich, zo heet het. „Onbekend
maakt onbemind", brengt Jan dat
door
Wim
Abrahamse
Jan van der Schilt met een volwassen boa constrictor In zijn handen, „ten boa eet tien
keer minder als de mens" zegt hij.
