Sin terklaas
ii
Steun
Derde
Wereld
met
Sinter
klaas
Sint
Nicolaas
moet
steeds
dieper in
de beurs
tasten
door
Frank Gevers
Speelgoed blijft
in prijs stijgen
Het speelgoed wordt nog
steeds duurder. Dat is de
eonclusie, die rest na een
bezoek aan verscheidene
speelgoedwinkels en
warenhuizen. De fabrikanten
verzinnen nieuwe spelletjes,
waarvoor ze mogen vragen
wat 2e willen, zonder dat daar
enige verhouding in prijs tot
kwaliteit tegenover staat.
Bestaande spelen worden
veranderd, heten dan 'de luxe'
en kunnen vervolgens zonder
problemen fors in prijs worden
verhoogd. Op die manier
wordt de economische
controledienst handig omzeild,
en de klant is vaak niet op de
hoogte. Nog altijd wordt veel
speelgoed gekocht met het
Idee. dat het beste voor.het
eigen kind nog niet goed
genoeg is. Vooral grootouders
zijn vaak niet prijsbewust bij
de aanschaf van hun
geschenken.
De hoge prijzen en het geringe ver
band tot de kwaliteit en het plezier
dat kinderen aan spelen kunnen be
leven betekenen voor de kopers van
cadeau's, dat meer dan ooit moet
worden opgelet bij de aanschaf van
Sinterkiaasgeschenken.
Hoe de speelgoed markt opereert,
blijkt het beste uit een 'spel van het
jaar' van einige tijd geleden. Vier
gaatjes in het bord, om met vier
kleuren te spelen. Wanneer de
markt verkleint, wordt er een gaat
je bij gemaakt en heet het 'super'.
Weer later komt er een bord om
met twee mensen tegelijk te spelen
en nu bestaat ook een electronische
versie van hetzelfde spel. Op die
manier raakt de markt nooit verza
digd en kan de prijs ongelimiteerd
worden opgeschroefd. Waar nor
maal gesproken de prijs van een
spel zou moeten dalen bij een stij
gende populariteit en verkoop,
wordt in de speelgoedindustrie de
prijs verhoogd.
De industrie speelt vooral in op de
jonge consument door middel van
reclame. Wanneer aan kinderen
wordt gevraagd, wat ze voor Sinter
klaas willen hebben, weten ze daar
in negen van de tien gevallen geen
antwoord op. Dan noemen ze wat ze
ezien hebben op de televisie. Dat
eeft niets met creativiteit of plezier
in het spel te maken, maar met de
beperkte wereld van het kind.
Grootste modegril vormt dit jaar
ongetwijfeld de electronisering van
het speelgoed. Alle spelletjes heten
electronisch te zijn, ook wanneer
datzelfde spel vroeger werd uitge
voerd op een papiertje. Er wordt
een batterij in gestopt en vervolgens
kunnen lampjes, piepjes of zelfs
stemgeluid een eenvoudig spelletje
veranderen in een waar geschenk
waarvoor de Sint zijn portemonnee
fors open zal moeten trekken.
Maar wie langs de speelgoedwinkels
trekt, zal toch al ervaren, dat er wel
veel spellen worden aangeboden,
maar daL er eigenlijk maar weinig
nieuws onder de zon is. Vaak be
staan spelen met de meest futuristi
sche titels uit een mengeling van
bestaande spelletjes, die al eerder
hun bestaansrecht hebben bewezen.
Wezenlijk nieuwe spellen komen
islechts zelden op de markt, of de op
grote schaal verkrijgbare radiogra
fisch bestuurde autootjes zouden
daartoe moeten worden gerekend.
De wagentjes hoeven nu niet meer
met de hand te worden geduwd,
maar zijn op afstand te bedienen.
Alleen het motorlawaai en banden-
gepiep ontbreekt nog, maar wellicht
wordt daar volgend jaar wel door
enkele fabrikanten in voorzien.
Aanbouw
Tot de duurdere Sinterklaasge
schenken behoren ook de vele aan-
bouwsystemen. die al jaren op de
markt zijn. Vaak moeten meerdere
dozen en vervolgsets worden aange
schaft, voordat een kind er ook
werkelijk mee kan spelen. Adver
teerde een poppetjesfabrikant in het
verleden op de televisie met een
heel dorpje (prijs meer dan hon
derdvijftig gulden voor wie alles bij
elkaar wil kopen), uit de laatste re
clames blijkt dat de kinderen nu
ook meekunnen op safari. Voordat
Aanbouwsystemen: vaak moet er heel wat van worden aangeschaft om het gewenste resultaat te bereiken.
het zo ver is moeten weer heel wat
dure onderdelen worden aange
schaft.
Grootste probleem bij de hoge speel-
goedprijzen is eigenlijk, dat het aan
tal fabrikanten zo klein is. Daardoor
is een monopoliepositie ontstaan,
een prijsbinding, die met zich mee
brengt dat artikelen vaak alleen
maar via de erkende speelgoedhan
delaar worden aangeboden. Enkele
grote supermarkten slagen erin om
speelgoed in het buitenland aan te
kopen, en het vervolgens voor veel
lagere prijzen in Nederland aan te
bieden. In hoeverre bij dergelijke
bedrijven sprake kan zijn van ga
rantie op onderdelen en service is
echter wel de vraag. De Hema heeft
een geheel eigen systeem om aan de
prijsbinding van de speelgoedfabri
kanten te omkomen: het bedrijf
verandert een kleinigheid aan het
spel, geeft het vervolgens een ande
re naam en brengt het onder eigen
merk in de winkel.
Veiligheid
Met de veiligheid van het geleverde
speelgoed is nog lang niet alles in
orde. Enkele jaren geleden kwam er
een speelgoedbesluit, waarin allerlei
eisen worden gesteld, maar in de
praktijk blijkt dat er nog veel fabri
kanten zijn die zich niet aan de
voorschriften houden. Ook een hoge
prijs blijkt vaak in geen enkel ver
band te staan tot de kwaliteit of de
veiligheid van het geleverde speel
goed.
Konsumenien Knntakt is bezig met
een onderzoek naar de veiligheid
van speelgoed. Het wil ook de ou
ders waarschuwen, vooral bewust
aankopen te doen. Het spitst zich
toe op onder meer giftige kleurstof
fen, het afbijten van te kleine delen
en het te verwachten misbruik. „De
ouders moeten beter onder ogen
zien, wat de risico's zijn van bepaald
speelgoed", aldus de Konsumenten
Kontakt.
28 nov«mb«r I860
VD/8C/WW
Bewust kopen van aparte cadeau's
om op eigen benen verder te gaan.
Daarom wordt niet alleen hulp ver
schaft, via het afnemen van artike
len, maar wordt eventueel ook door
tussenkomst van zusterorganisaties
een helpende hand geboden bij het
opzetten van een administratie, het
zelf verzorgen van de export en het
groeien naar een ondernemings
grootte met bestaansmogelijkheden.
In de jaren dat Abal bestaat zijn on
geveer tweeduizend verschillende
artikelen afgenomen van vijfen
twintig groepen in twintig landen.
De artikelen worden verkocht in
vier winkels van de stichting, die
zijn gevestigd in Amsterdam.
Utrecht, Hengelo en de Pasadenha-
passage in Den Haag. Daarnaast
worden verkooptentoonstellingen
gehouden in bejaardentehuizen en
ziekenhuizen. Soms zijn er bijzonde
re verkoopexposities, waarbij be
paalde landen of culturen in het
centrum van de belangstelling
staan.
Verkoop
Deze maand wordt er bijvoorbeeld
een verkooptentoonstelling gehou
den in het Haagse congresgebouw.
Hier zijn nai'cvc schilderijen uit
Haïti, boombasttekeningen uit
Mexico, Mola's uit Panama, steen
drukken uit Thailand, schilderijen
uit Bali en kleden uit Tibet, Botswa
na en India bijeengebracht in de
foyer. De tentoonstelling duurt nog
tot 26 november.
Behalve winkelverkoop en tentoon
stellingen verkoopt de stichting
Abal ook via een eigen postorderbe
drijf, waarvoor onder meer in het
blad Onze Wereld reclame wordt
gemaakt. Voorts is er veel contact
mei allerlei groepen, die op ideële
basis activiteiten voor de Derde We
reld organiseren. Er zijn ook diverse
kunstnijverheidswinkels in het
land. die hun artikelen bij Abal in
kopen. Daarvoor is een eigen verte
genwoordiger op pad en bestaat een
groot afhaalmagazijn bij het hoofd
kantoor in Voorschoten.
Abal is in 1974 ontstaan uit de acti
viteiten van HIVOS, het Humanis
tisch instituut voor ontwikkelings
samenwerking. In de praktijk
kwam het Hivos vaak gevallen te
gen, waar bemiddeld moest worden
bij de verkoop van bepaalde artike
len, om de ontwikkeling van de
Derde Wereld op poten te krijgen.
Toen is Abal in het leven geroepen,
een stichting zonder winstoogmerk.
Het is de bedoeling, dat artikelen
worden aangeboden voor prijzen,
die concurrerend zijn ten opzichte
van andere kunstnijverheidswin
kels. Daardoor wordt de markt niet
bedorven, terwijl wel een goede om
zet wordt behaald. Nadat de kosten
van de import, opslag en bedrijfs
voering van Abal zijn betaald, gaat
de rest van de opbrengst naar de
producent. Omdat geen winst hoeft
te worden gemaakt, verkoopt Abal
niet alleen mode-artikelen met een
hoge omzetsnelheïd, maar worden
terwille van de ontwikkelingshulp
ook minder populaire artikelen af
genomen.
De artikelen bij Abal komen uit de
hele wereld, Stond Mexico tot nu
toe in het middelpunt van de
belangstelling, tegenwoordig komen
er ook veel artikelen uit de Filippij
nen, Thailand, India, Bahgla Desh
en Indonesië. Het verlenen van
hulp is essentieel: de afgenomen
produkten zijn onder meer kera
miek, houtsnijwerk, koper en aard
ewerk en hebben met elkaar ge
meen, dat het arbeidsintensieve pro
dukten zijn. Abal garandeert haar
leveranciers een regelmatige afna
me van produkten: een betrouw
baar afzetkanaal voor een betrouw
bare leverancier.
Bij Abal kopen is geen liefdadig
heid. Er moet een redelijke prijs
worden betaald voor een mooi, nut
tig. lekker of bijzonder artikel. Hoe
wel bij verschillende artikelen een
informatiefolder voorhanden is,
werkt Abal in principe op de eerste
plaats voor het bevorderen van de
handel en het steunen van de indu
strie in de ontwikkelingslanden.
Wereldwinkel
Een andere plaats, waar artikelen
uit de derde wereld worden ver
kocht, is de wereldwinkel, die op
vele paatsen in het land aanwezig
is. De wereldwinkels hebben niet
als eerste doelstelling de verkoop
van produkten, dan wel het ver
schaffen van informatie om mensen
bewust te maken van de dingen om
zich heen. Gepoogd wordt om door
Schilderij op de expositie van
ABAL in de foyer van het Con
gresgebouw.
Oosterse, kleurrijke schilderijen op
van het Congresgebouw.
middel van de activiteiten aan te
geven waar de werkelijke oorzaken
liggen van de onderontwikkeling
van de Derde Wereld en de samen
hang daarvan met de problemen in
de westerse maatschappij.
Artikelen verkopen komt duidelijk
op de tweede plaats. Verkoop van
een artikel is de aanleiding voor het
vertellen van een verhaal, het ge
ven van achtergrondinformatie
over landen, hun culturen en de
minder fraaie bedrijvigheid, die
westerse ondernemingen soms ple
gen uit te oefenen.
Het verkopen van artikelen wordt
door de wereldwinkels ook gebruikt
om de drempel voor dé buitenstaan
der te verlagen: het kopen van Jeu-
ke dingen spreekt de consument
meer aan dan het gaan halen van
een verhaal over ontwikelingshulp.
De wereldwinkels verkopen het
liefst een voedingsgewas. Koffie,
thee, jam en wijn bieden een zekere
linnenweefsel in de wandelgangen
markt voor een ontwikkelingsland,
en juist vanwege de continuïteit ge
nieten deze produkten in de wereld
winkel de voorkeur. Toch zijn er
ook wereldwinkels, waar men veel
meer verkoopt, zowel om de econo
mie te helpen als om informatie
kwijt te kunnen aan de consument.
Wie in een uitgebreide wereldwin
kel op zoek gaat naar een sinter
klaascadeau, kan zeker slagen. Zo
verkoopt de wereldwinkel in
Naaldwijk bijvoorbeeld naast de al
genoemde voedingsmiddelen jute
tassen (Wees zuinig op grondstof en
koop geen eenmalig plastic), tweede
hands kleding, (hergebruik mate
riaal. de opbrengst is bestemd voor
de wederopbouw van Nicaragua),
boeken (onder meer verhalen van
de mensen uit het ontwikkelings
land zelf. uitgegeven door de No-
vib), allerlei artikelen gemaakt van
kringlooppapier en kunstnijverheid.
Gezelligheid en aandacht voor
een ander. Dat zijn voor de
meeste mensen de
belangrijkste redenen om een
Sinterklaasfeest te vieren.
Ieder jaar vragen niettemin
velen zich af, of ze nog moeten
meedoen. De manier waarop
door de detailhandel wordt
ingespeeld op de feestvreugde
vervult een ieder wel eens met
zorg. Alle spelletjes zijn al
uitgedacht en zelfs voor het
boter-kaas-en-eieren is geen
creativiteit meer nodig om
lijntjes zelf op papier te zetten:
de electronica en de industrie
slaan de handen ineen en
bepalen via de reclame ons
consumptiepatroon
Wat zijn er nog voor cadeau's te
koop? Eigenlijk schaft iedereen zich
in onze welvaartsmaatschappij aan
wat hij of zij nodig heeft. Het aan
bod artikelen is echter niet minder
overstelpend geworden. Ieder jaar
opnieuw wordt een poging onderno
men om nieuwe dingen op de markt
ie brengen, zaken die de mensen
nog niet kunnen hebben. Een
speurtocht langs de winkels op zoek
naar leuke cadeau's is vaak het ge
volg van een besluit om toch maar
weer Sinterklaas te vieren.
Toch zijn er nog wel cadeau's te
koop, die origineel en betaalbaar
zijn en bovendien een zinnige bij
drage leveren aan het bestaan: Ze
steunen de allerarmsten in de derde
wereld in een poging om het hoofd
boven water te houden.
Abal
Er zijn meer instellingen, die vanuit
verschillende ideologiën produkten
uit de Derde Wereld verkopen. De
bekendste daarvan is de stichting
Abal, een stichting die zich bezig
houdt met de AfzctBevordering van
Artikelen uit Landen in ontwikke
ling. De leveranciers van Abal zijn
coöperaties, plaatselijke ontwikke
lingsorganisaties en semi-overheids-
bedrijven. In de praktijk is het de
bedoeling, dat Abal een aantal jaren
artikelen afneemt van een startende
industrie of huisvlijt, orh op die ma
nier te zorgen dat de betrokkenen
genoeg financiële middelen krijgen
