iXTIi
IJ
i
fcïv
ipt'v
lIMiJÏÏËa.
'WmËÈ>
maandag
1 december 1980
VD/SC/WW
Foto 1
i Foto 3
f£y}&T Vv-<&ï-'
1 *-*V/sC»***"*
't Westland vanaf het water
"Westland Varend op de Noordzee, in de richting
van de Nieuwe Waterweg, destilleren zich uit de verre
kustlijn langzaam maar zeker de glooiende duinen die
het Westland afschermen tegen de zee. Het is of ze
omhoog komen vanuit de horizon. Een lage duinenrij
weliswaar, maar toch een markant en
vertrouwenwekkend beeld. Het enige waaraan men
kan zien dat achter die kust het Westland ligt, is de
toren van Monster. Een robuust bouwwerk dat al zo'n
vijfeneenhalve eeuw een baken voor de scheepvaart is.
Maar over het Westland bekeken vanuit de Noordzee,
gaat dit verhaal dit.
't Westland vanaf het water wil zeg
gen: de streek bekeken vanaf een
andere plaats dan gebruikelijk. Niet
vanaf de autowegen of fietspaden,
maar varend in een kano over de
min of meer in onbruik geraakte
waterweggetjes waaraan het West
land zo rijk is." Peddelen over de
veilingvaarten en tuinderssloten,
boezemwateren en kanalen die voor
de handel eens van belang waren,
't Westland zó bekeken geeft een
heel andere kijk op al die dingen
die we dagelijks waarnemen. Vaak
een heel charmante kijk. Je staat er
van versteld hoeveel idyllische
plekjes er verscholen liggen tussen
de vele duizenden vierkante meters
glas. En dat door alleen maar even
van het asfalt af te wijken.
Het voorjaar is een uitgelezen jaar
getijde om dat alles eens te gaan
zien. Het voorjaar met al het ontlui
kende groen, bloeiende bomen en
struiken, jong leven en een voor
zichtig zonnetje.
Het meest ideale vervoermiddel om
de Westlandse wateren in alle rust
en met het eigen tempo te bevaren,
is de kano. Zo'n oersimpel en wan
kel beetje boot waarin men in feite
met het achterwerk onder de water
spiegel zit en dat met eigen energie
voortbewogen moet worden: ge
zond, goedkoop en milieuvriende
lijk.
•De reis
Het is klokslag half zes in de och
tend en hoewel de zon nog niet is
ontwaakt, belooft het een mooie dag
te worden. Bij de Oranjesluis laat ik
de boot in het water zakken, stap er
zelf achteraan en begin aan een
soort Westland marathon, die me
langs de Maasdijk en achter de
Heenweg langs naar de Waalbrug
voert. Vandaar de Poel watering op,
tussen 's Gravenzande en de Plas
van de Vier Winden door naar de
Gantel, langs de oude veilingen
Zwartendijk en Poeldijk richting
Wateringen. Dan rechtsaf naar
Kwintsheul en via de Lange Wate
ring op het Woudt af. Achter het
Woudt naar rechts de Zweth op,
dan de Monster Watering, langs de
Oostbuurt naar De Lier, terug op de
Zweth en vandaar de laatste kilo
meters naar Westerlee en terug bij
de Oranjesluis.
In feite zou het een enorme, wat
hoekige cirkel rondom Naaldwijk
worden, de torens van deze plaats
zou ik dan ook regelmatig aan mijn
rechterhand terug zien, uitstekend
boven het in de zon schitterende
glas van ontelbare kassen.
Het belooft een heerlijke tocht te
worden. De auto blijft eenzaam ach
ter als ik van de „kade" bij Oranjes
luis wegvaar, de brug onderdoor en
de kolk oversteek. Het watertoren
tje ligt nog weggedommeld in de
schemering (foto 1). Over het water
staat een zacht briesje die het spie
gelgladde oppervlakte licht doet
rimpelen. Op de Maasdijk dient 2ich
een enkele vroege automobilist aan,
verder alleen de vrede van het och
tendgloren en vele zingende vogels.
r.SS'ir f i
T, V.<V:
MÉÉ?
'-i
Het eerste gedeelte van de kano-trip
langs de Maasdijk is bijzonder mooi.
De wilgen onderaan de dijk staan
op hun kop in het water, roerloos-
(foto 2). Een broedende fuut be
weegt zenuwachtig haar sierlijke
kopje heen en weer als ik aan de
overkant langspeddel. Met het toe
nemende licht worden de oevers
steeds groener en aan de walkant
scharrelen eenden en waterhoentjes
bedrijvig in het riet. Wel een heel
andere ervaring voor de dieren dan
wanneer ze door een auto over de
dijk worden gejaagd!
Kassengebied
Waar de vaart naar rechts het kas-
sengbied indraait, weerspiegelt de
in de bocht staande bunker zich
hard en vierkant in het water (foto
3). Het lijkt alsof het betonnen
bouwsel nog steeds waakzaam is.
Een reiger staat bewegingloos op de
oever. Als ik dichterbij kom, wiekt
hij met trage vleugelslagen weg, de
net opgekomen zon tegemoet.
Achter de Heenweg verbreedt het
water zich tot hier en daar een dub
bele breedte. Eenden, fuuten en an
dere watervogels zwemmen in klei
ne eskadertjes door het morgenlicht,
sommigen met het piepend grut
dicht achter zich aan. Bloeiende
boomgaarden sieren de oevers met
rose en witte bloemen; op enkele
plaatsen wijken de kassen uit elkaar
en zijn schapen en geiten bezig aan
hun ademt-
Het geheel ademt een sfeer van ryst
en vrede: 't Westland op zijn best.
Maar niet overal. In het bochtige
stuk voor de Waalbrug drijft afge
werkte olie op hel water en worden
de oevers bevuild door smerige en
rommelige toestanden. Bij de brug
zelf echter is het weer opgeklaard.
Veel bomen die veelal zwaar met
hun takken over het water hangen
(foto 4), daaronder bloemen die
sterk in contrast zijn met hun groe
ne omgeving. Eenmaal de brug on
derdoor gaat het verder, richting
's Gravenzande. Een korte bocht
naar rechts, gelijk weer links, nog
een bruggetje (van het Boomgard-
spad) en dan de Poel watering op.
Als de zon wat hoger komt, zie ik
op de linkeroever mijn eigen scha
duw meepeddelen. Herkauwende
schapen staren me nieuwsgierig na.
Op de kant mooie bloementuinen
met helgele bremstruiken die met
hun twijgen in het water hangen.
Recht vooruit doemt de toren van
Monster op en na verloop van tijd
volgt rechts de Plas van de Vier
Winden, een kleine rimpelende wa
tervlakte waarin borden vertellen
dat het verboden is er te zwemmen.
Botulisme!
Vanaf de peddel waaien -•dryppels
water in m'n gezicht, ik eg ze
zorgvuldig weg.
Troep
Tegen zeven uur gaat het de gantel
op. Pal tegen de zon en wat lichte
stroming in. Het licht is verblin
dend en wordt nog versterkt door
het weerspiegelende water. Op de
linkeroever is het een troep: pokda
lige optrekjes van alle mogelijke
materialen, meestal afval, schuurtjes
van afbraakhout hangen en leunen
van levensmoeheid tegen elkaar
aan. In het water stukken „drijf
hout".
Maar anderzijds overspannen ook
schilderachtige bruggetjes de Gan
tel. Kleine paadjes verliezen zich in
de groene oevers. Een scheepswerfje
ligt stil te genieten van z'n zondags
rust.
Tussen muren van glas peddel ik
richting Zwartendijk, de weg onder
door en langs de vroegere veiling
naar Poeldijk, Oude binnenschepen
liggen na een werkzaam leven met
pensioen langs de wal. Hier en daar
staat tussen de caravans verscholen
een caravan met gesloten gordijn-
bes.
Om half acht 's morgens zie ik de
eerste mens: een man die z'n bees
ten voert. De rest van de wereld
lijkt nog uren in slaap te blijven. Bij
het naderen van Poeldijk doemt ook
de Bartholomeuskerk op boven de
glazen stad. Even later wordt mijn
oog getrokken door een aantal wa
renhuizen waarin een bijzonder ge
was in volle glorie staat te pronken:
caravans.
Foto 4
Foto S
