STflB/STBEM
6Ü
Huizen voor muizen, maar
niet voor Berry en Marjan
HISTORISCH
Zelf
verzekerde
Holy-
vrouwen:
Tiïï
Scouts gezocht
Schiedams jenever uitvoer in gevaar
'Die panden staan al jaren leeg:
waarom wóónt er niemand?'
vrijdag
VD/SC/WW
'Het beleid stinkt erger
dan ons huisvuil zélf!'
'!i
Vlaardingen „Huisvrouwtjes, zeggen ze wel eens; ach, het zijn maar huisvrouwtjes. Nou, we
zullen het hun nog wel eens laten voelen wat huisvrouwtjes anno 19B0/*81 waard zijn!" De vecht
lust 2it er goed in, de actiebereidheid, zouden ze in vakbondskringen zeggen, is hoog. Vastbesloten
nieuwe tariefsverhogingen voor het huisvuil, die ongetwijfeld volgend jaar weer voorgesteld zullen
worden, dit keer een halt toe te roepen hebben de vrouwen, die de geschiedenis in zullen gaan als
'de Holy-vrouwen', een geharnast actieplan in het hoofd. „Al wordt het nachtwerk, we zullen ze
stoppen."
De voorgeschiedenis is genoeg- moeten gaan betalen, de zwak-
zaam bekend. Het miljoenen- keren. Je moet eens gaan kij-
bedrijf AVR, de centrale af
valverwerking van Rijnmond,
dreigt door wanbeheer over de
kop te gaan. Alle zeilen moe
ten worden bijgezet om het
zinkende schip boven de wa
terspiegel te houden. Voor
veel gemeenten die bij de
AVR aangesloten zijn betekent
het: bloeden, door iedere ge
meente moeten er miljoenen
op tafel worden gelegd. Waar
vandaan? Men bekijke het
maar.
De Vlaardïngse gemeenteraad
vond, overigens met het mes
op de keel, de volgende 'oplos
sing': drieëneenhalf miljoen
uit de eigen spaarpot, een gi
gantische verhoging van de
huisvuilbelasting (januari 1979:
ƒ6,50 per maand januari
1981: ƒ12,60 per maand), waar
bij het vuil in plaats van twee
maal nog slechts één keer in
de week opgehaald zal wor
den. Alternatieven zijn er niet
volgens Vlaardings wethouder
IJsbrand van der Velden
(PvdA). Wat we nu doen is
nog de goedkoopste oplossing,
meent hij in het december
nummer van zijn eigen partij
blad De Achterban.
Maar Van der Veldens finan
ciële becijferingen zullen de
Holy-vrouwen een zorg zijn.
.Hun woede werd gewekt door
een besef van onrechtvaardig
heid, Of zoals één van hen,
Corry de Man, dat zegt: „Dat
de zwaksten er weer voor op
moeten draaien. Dat wij nu
voor de corruptie bij de AVR
ken bij de Goudkust, daar zit
veel geld, naaf ze betalen
evenveel als een bejaarde ao-
w'er met zó'n klein vuilniszak
je eens in de week. Dat is toch
oneerlijk? Het minste wat de
gemeente had kunnen doen is
het geld ergens anders van
daan halen. Niet bij de zwak
keren, maar de lasten eerlijk
verdelen." Verontwaardiging
ook over de vermaarde 'gou-
door
Jan Hendrik Bakker
den handdrukken' bij de AVR,
de 'oprotpremies' van hon
derdduizenden guldens. Moe
ten wij daórvoor betalen,
vraagt men zich verbijsterd af.
Koffie
En zo bleken er meer mensen
over te denken. Het verzet
van de Holy-vrouwen, zoals
we de Corry, Nel Knecht en
Nel Buytendijk gemakshalve
maar zullen Wijven noemen,
slaat aan. Het begon volgens
Nel 1 onder de koffie. „Toen
twee clevere huisvrouwtjes
zeiden: we pikken het niet.
We zijn in een tijd dat we niet
meer over ons heen laten lo
pen." In het wijkgebouw 'De
Heipaal' werden andere vrou
wen gemobiliseerd en het eer
ste resultaat, een handtekenin
genactie in de buurt waaruit
bleek dat 9B% met de doelstel
lingen van de vrouwen sym
pathiseert, is binnen. „Als wij
alle koffie had moeten drin
ken die ons aangeboden werd
tijdens het ophalen van de
handtekeningen!'
Gisteravond is met de buurt-
groepen van de andere stads
wijken gesproken over een sa
menwerking over de gehele
stad. Er is contact met de
Werkgroep Verzet Woonlas
ten, een actiegroep van ge
mengde politieke kleur die
zich tegen de lastenverhoging
in het algemeen richt, er zijn
brieven verzonden naar het
Vlaardings college, de Rijn-
mondraad, de Provincie, de
Tweede Kamer en ook de re
gering zal persoonlijk aange
schreven worden. Plannen
„voor een grote protestmanifes
tatie zijn bovendien in de
maak.
Waar richten de Holy-vrou
wen zich nu in de eerste plaats
op? Het voornaamste punt
blijkt toch de onevenredige
lastenverhoging te zijn. Daar
komt dan nu bij dat het vuil
nog maar eenmaal in de week
opgehaald gaat worden. On
aanvaardbaar, vinden de vrou
wen. Ze voorzien een chaos.
Corry: „Vlaardingen staat toch
al bekend als de vieste stad
van Nederland. Nu wordt het
dat helemaal. Het is gewoon
een gevaar voor de volksge
zondheid. We kregen van
mensen de reactie: we gooien
het straks maar langs de kant,
want waar moeten we het la
ten? Wij keuren dat natuurlijk
Corry, Nel
Nel: de ge
meente had op
zijn minst de
lasten moeten
verdolen.
af. Nee, we zijn het ook niet
eens met die actieplannen van
de SP, die het overtollige vuil
ergens uit protest willen dum
pen. Dat is onzin."
En Nel: „Ik vraag me af, hoor.
Hoe moet het straks met al die
jongelui die kleine kinderen
hebben? Wat moeten die met
hun poep- en plasluiers. Moe
ten ze die zomaar een wee-
klang laten staan? Of neem
mijn eigen man. Die is sport
visser. Soms komt hij thuis
met van zulke gulletjes. Nou,
waar moet ik de koppen dan
laten? Moeten die liggen stin
ken in de vuilniszak? Op het
balkon? De gemeente zegt wel:
gooi geen voedsel op straat,
maar waar moet je andere
heen? Ik weet het echt met,
hoor."
Geen jaren dertig
Maar één ding stellen de vrou
wen duidelijk: ook als het vuil
nog twee maal per week zou
worden opgehaald, dan nóg.
De akties zouden gewoon
doorgaan. De vrouwen: „Deze
verhoging van 1 januari zullen
we moeten pikken. We zijn
pas begonnen toen de raad de
beslissing al had genomen. Ei
genlijk werden we pas wakker
toen er in de kranten werd ge
schreven; nu gaat het gebeu
ren. Dat was te laat. Maar de
verhoging van 1 juli zullen we
stoppen, al wordt het nacht
werk. We zijn in een tijd dat
we niet meer over ons heen la
ten lopen. Niet meer in de ja
ren derug. Wat denken ze wel!
Laten ze de industriëlen eens
aanpakken. Die hebben toch
de verliezen bij AVR veroor-!
zaakt? Maar omdat die te,
machtig zijn pakken ze ons.**
Hoe staan zij tegenover de po-
litieke partijen? De vrouwen,
erkennen dat zij met politiek,
bezig zijn, maar onder het-
vaandel van een bepaalde par-;
tij willen zij niet varen. Pas in]
een later stadium denken zij eri
over de politieke partijen en
wellicht de vakbonden in tCj)
schakelen. Maar vooralsnog,
wil men elke schijn van poli-'
tieke partijdigheid vermijden
Reden ook waarom zij gewei-,
gerd hebben onder het vaan
del van Remi Poppe's SP tej
worden geschaard, de Social is-J
tiese Partij die ook al enige tijc"
probeert een actie tegen he
nuïsvmlbeleid van de grond u;
krijgen en via het eigen comité
'Huisvuil geen melkkoe' he
college heeft gevraagd een o
pen ba re discussie-avond te be
leggen. „De SP mag met on:
meedoen, maar we voelen ei.
niets voor dat onze aktie eer
SP-act.ie wordt," menen df
vrouwen. „Remi is hier gister
avond wezen praten, maar hi
wilde persé onder het vaande
van de SP. Kijk, en daar be
ginnen wij niet aan. Hij dach
zeker: een paar huisvrouwen
die pak ik wel even in."
2e lachen alle drie. Zelfverzé-
kerd, niet van hun stuk U
brengen. En dan volgt wat if
de inleiding van dit verhaa
ook ai stond: „2e zeggen we
eens: ach, huisvrouwtjes. Not
we zullen het hun eens later
voelen wat huisvrouwtje:
anno 1980/'81 waard zijn! Hee
het huisvullbeleid van de ge
meente Vlaardingen stink
nog erger dan ons huisvui
zelf!"
Burgemeester Van Hofwegen speldt de heer Verhart de ere
medaille op.
Decoraties voor Jodenhuïp
De Israëlische ambassadeur in ons land zal morgen in de Jaar
beurshallen van Utrecht een aantal Nederlanders decoreren
vanwege de hulp aan Joden, in de Tweede Wereldoorlog ver
leend. Onder hen zijn enkele Vlaardingers. Mevrouw M. de
Snayer-De Boer en haar echtgenoot posthuum, de heer J. de
Keizer, echtgenote posthuum. en mevrouw Stolk-Maarleveld,
haar echtgenoot posthuum. Ook het nu in Australië woonachtige
echtpaar A.Don-V.d.Hoek, dat tijJens de oorlog in Vlaardingen
woonde, krijgt een onderscheiding. De versierselen zijn hun toe
gekend door Yad Vashem, het Israëlische bureau voor oorlogs
documentatie.
Afscheid
Vanavond om half zes neemt M.P.K1 oosterman, chef afdeling fi
nanciën van de dienst gemeentewerken van Schiedam afscheid.
Kloosterman is ruim dertig jaar in dienst geweest van de ge
meente Schiedam. De receptie heeft plaats in de recreatiezaal
van het stadskantoor.
Eremedaille voor P. Verhart
De Vlaardinger P. Verhart heeft woensdag door Gouda's burge
meester Chris van Hofwegen de eremedaille verbonden aan de
orde van Oranje Nassau in zilveren uitgereikt gekregen. Deze
onderscheiding kreeg de 62-jarige Vlaardinger. omdat hij woens
dag 40 jaar in dienst was van het melkcontrolestation West-Ne
derland te Gouda, Burgemeester Van Hofwegen overhandigde
mevrouw Verhart een boeket bloemen.
Tijdens een door het melkcontrolestation aangeboden receptie
ontving de heer Verhart vele bloemstukken en cadeau's» van
het bedrijf ontving hij een couvert met inhoud.
Schiedam De zeeverkenners van de Burgemeester
van Haarengroep zoeken jongens tussen II en 15 jaar,
die bij de waterscouts geplaatst kunnen worden. Op
het programma van de zeeverkenners staat deze zo
mer een veertien dagen durende vaartocht door Ne
derland. Inlichtingen zijn te verkrijgen bij W. Dogte-
rom, 070-938769.
Ook de landverkenners kunnen een aantal nieuwe
scouts gebruiken. Voor inlichtingen kan gebeld wor
den met de héér Adriaanse, telefoon 010-15,14.26.
Schiedam Ze zoeken alle
bei een woning, staan al ge
ruime tijd bij het bureau
huisvesting ingeschreven,
krijgen maar niets te horen
en dat vinden ze nog gek
ook. Want, zeggen Marjan
Verbeek en Berry van Dit-
ten: er staan genoeg huizen
leeg. De twee meisjes hebben
de proef eens op de som ge
nomen en zijn de eente de
beste straat in Schiedam
doorgelopen om die lege hui
zen eens te tellen: de Hoog
straat, een winkelstraat nota
bene, telt minstens zes wo
ningen waar alleen muizen
komen en ander ongedierte
huist „Kijk," zeggen Berry
en Marjan, „daarkan je als
gemeente toch mooi zes wo
ningzoekenden mee hel
pen..."
Dat gebeurt alleen niet, die
zes huizen op de Hoogstraat
staan al jaren leeg, en de
rneiskes vinden dat ronduit
Cen schandaal. Zij hebben al
lebei in de kraak buurt ge
woond, vroeger, en herinne
ren zich een leegstandslijst
die de krakers uit de Laan
toen van de binnenstad heb
ben gemaakt „Dezelfde pan
den stonden ook toen al
leeg," zegt Marjan. „En dan
heb ik het alleen nog over de
woningen met een eigen in
gang. Daarnaast zijn er nog
een stel woningen boven de
winkels, waar niet gewoond
wordt Tegen de bestemming
in gebruiken de winkeliers
die woonruimte als opslag
plaats."
Er staan nog veel meer hui-
door
Kor Kegel
zen leeg. De krakers kwa
men in 1975 tot een opsom
ming van 200 onbewoonde
woningen in en om de bin
nenstad, en dan is de Linden-
hof er ook nog. Die leeg
standslijst is toen gemaakt
om toekomstige krakers op
een idee te brengen. Maar
Schiedam heeft niet zoveel
krakers meer, dus bleven die
woningen onbewoond.
Het is de politiek nu ook op
gevallen. PvdA-raadshd
Hans van Kleef heeft tijdens
de begrotingsbehandeling in
november een motie inge
diend, waarin hij wethouder
Riet Taverne vraagt binnen
drie maanden met een lijst te
komen, waarin precies staat
wat er met elk leegstaand
pand in de binnenstad dient
te gebeuren. Die lijst moet
volgens de motie, die van de
hele gemeenteraad steun
kreeg, uiterlijk 20 februari
klaar zijn.
Daarmee hebben Marjan
Verbeek en Berry van Ditten
natuurlijk nog geen huis,
evenmin als .een paar dui
zend andere woningzoeken
den in Schiedam. Of lieven
ze hébben wel een huis, maar
daar moeten zij binnenkort
uit. Zulke verschijnselen zie
je tegenwoordig wel meer
met al die stukgelopen huwe
lijken. In Schiedam zijn de
laatste tijd één op de twee
huwelijken misgegaan.
„En wat moeten wij dan?"
zeggen Berry en Marjan. Zij
willen gaan samenwonen,
hebben dus maar één huis
nodig, en dan blijven er op
de Hoogstraat altijd nog vijf
over. Het bekendste voor
beeld van een leegstaand
pand aan de- Hoogstraat is
wel dat van de Ooievaar,
vlakbij Het Vrije Volk. Dat is
een heel mooi gebouw. Berry
en Marjan zouden daar best
willen wonen.
Bij het bureau huisvesting
krijgen zij nul op request. Er
zijn zevenduizendnegen hon
derddrieën lach tig wachten
den voor u, horen zij alleen
maar. „Moeten die allemaal
wachten tot Woudhoek vol
gebouwd is?" vragen zij dan.
Marjan heeft meegemaakt,-
dat de ambtenaar aan de an
dere kant van de balie van
zulke opmerkingen terug
deinst „En dan moet je har
der praten, wil hij je kunnen
verstaan. Maar als je harder
praat kijkt meteen iedereen
op met een gezicht van, nou,
nou, wat een a-sociaal is dat!"
Matjan vond dat niet leuk.
„Ik ben niet a-sociaal," zegt
zij, „ik wil alleen een huis."
Zij heeft de indruk, dat som
mige ambtenaren het haar
Marjan Verbeek (tlnks) en Berry van Ditten voor het al
jaren leegstaande Ooievaar-pand op de Hoogstraat: daar
zouden ze best willen wonen... Foto; Jacques Zorgman.
nog steeds kwalijk nemen dat
zij in de Laan heeft gewoond.
Lelijke kraakster, jou krijgen
we wel volgens Marjan z£e
je het hen gewoon denken.
En ze is onverbeterlijk. Het
liefst zou zij weer kraken,
want zij vindt het om te hui
len met de pet op, dat er zo
veel woningen leegstaan in
een tijd met zoveel woning
nood. „Wat doe je daar nu
aan?" vraagt zij. Berry weet
dat ook niet. Je kunt wel ac
tie! actie! roepen, maar dat
doet deuren eerder sluiten
dan opengaan. Voorlopig zul
len ze nog wel in de kou
staan. Daar zijn 2ij zelf ook
bang voor.
In 1778 koos Frankrijk de
kant vaii de Noordamenkaan-
se koloniën in hun strijd om
de onafhankelijkheid legen
Engeland. Hierdoor werd de
positie van de Republiek der
Vereenigde. Nederlanden ver
re van prettig. Op aandringen
van Engeland besloot de Sta
ten-Gene raai schepen, geladen
met grof hout, geen konvooi
meer te verlenen, waarna
Frankrijk de handelsrechten
introk. Een en ander leidde tot
de Vierde Engelse Oorlog.
In één maand tijd wisten de
Engelse kapers 200 schepen te
bemachtigen met een waarde
van 15 miljoen gulden. Door
het tijdig waarschuwen van de
Vlaardïngse en Maassluise vis
sersschepen door de Vlaardin
ger Jacob van der Windt, wist
deze vloot zonder belangrijke
verliezen ïn de thuishaven te
rug te keren. Zonder toestem
ming van de Staten-Generaal
mochten zij niet meer uitva
ren. Voor beide steden, die
voornamelijk bestonden van
de visaerij, een ware ramp.
Ook Schiedam werd met de
gevolgen van deze oorlog ge
confronteerd. Niet afhankelijk
van de visserij, maar van een
reeds bloeiende jeneverindu
strie, dacht men het wel te
kunnen redden.
In Schiedam zag men op 27
november 1780 de oorlog al
aankomen. In een verslag voor
de Schiedamse stadsregering
was sprake van de beslissing
van de Staten-Generaal om zo
spoedig mogelijk oorlogssche-
en Ierse mout te verbieden. De
Schïedamse branders cn mou
ters waren tegen zo'n maatre
gel. Niet zozeer om de mout,
want de kunst van het mouten
was, „tot dien graad van vol-
komenheyd" gestegen, dat zij
het „Engelse evenaard", maar
om de gevolgen.
Een belangrijk deel van de in
woners bestond van de moute
rijen en men vreesde dat het
door ingena Vellekoop en Albert Brouwer
pen naar West-Indiö te zen
den. Na de Engelse oorlogsver
klaring op 20 december begon
de strijd om het bestaan. Do:
Republiek zon op middelen,
die Engeland naast de gewone
oorlogshandelingen afbreuk
konden doen. Een handelsboy
cot leek een hanteerbaar wa
pen. De mouters in Holland
vroegen de Staten-Generaal
de invoer van Engelse, Schotse
Invoerverbod de bedrijfstak*
geleidelijk naar de ondergang
zou brengen. De Engelse mout
konden zij wel gebruiken,
maar belangrijker was een
eventuele beslissing van „het
hof van Engeland" om de in
voer van Hollandse jenever te
verbieden. De invoer van on
metelijke hoeveelheden jene
ver in vijandelijk gebied werd
oogluikend toegestaan.
Door een Engels invoerverbod
zou de „hartader" van het ste
delijk bestaan worden afgesne
den. Bovendien waren de pro
vinciale mouterijen alleen in
staan om de „koom-wijn"
branderijen te gerieven, door
een overvloed van gerst of
graan uit de Oostzeelanden. Of
3e aanvoer altijd voldoende
zou zijn gedurende de oorlog,
was volgens de Schiedammers
niet te voorspellen.
De oorlog kostte geld, maar de
belastingdruk werd te hoog.
Op 17 maart 1782 verzochten
de distillateurs om ontheffing
van de belasting op stookke-
tels. Een ander probleem was
het personeelstekort. Met wil
de niet-Schiedammers aan
trekken, „Roomscbe of On-
roomsche", om die arbied te
verrichten, waartoe de handen
van onze „landsaaten en stad-
singesetenen" onwillig of on
geschikt zijn.
Eind 1782 probeerde men in
de Republiek de handelsboy
cot uit te breiden. Men tracht
te een belasting op ingevoerde
wollen en zijden lakenen te
Distilleerderij uit de achttiende eeuw.
heffen. De Delftse porceleinfa-
brieken wilden een invoerver
bod op Engels aardewerk.
Door de buitengewone belas
tingheffingen waren de kolen
duur. Regelmatig kwamen de
verzoeken om de heffing op
de. voornamelijk Schotse, ko
len te halveren binnen, gezien
de hoge stookkosten probeerde
men de energieprijs te verla
gen door andere methoden toe
te passen. De Schiedammer
Cornells Zilieezen
vond
vonc
„Vuurwerk" uit voor de bran
deriien, waardoor de hoevedj
heid brandstof aanzienlijk v<<
minderd kon worden. E,
jaarlijks voordeel van 1Q0.Ö.
gulden viel te verwachten.
Schiedam rolde redelijk dc-i
deze oorlog heen. Vier d&gntl
vóór het einde van de strïjjl
op 16 juni 1784, vroegen lf'
koomwijnbranders het sta*?
bestuur toestemming voor \l'M
bouw van een nieuw sten?
korenwindmolen op de Noon
vest. Schiedam zag weer tfl
komst. 1