4
STREEK
Bewoners Schiedam-Centrum vijf jaar verenigd
vrijdag
23 Januari 1081
VDSSC/WW
Een steent j e zus of zo op straat,
dat kan de gemeente geen kwaad
Schiedam Opgericht door krakers
en jonge progressieven wordt de be
wonersvereniging Schiedam-Centnim
nu, vijf jaar later, bestierd door huis
eigenaren. Lang haar maakte plaats
voor lange vergaderingen. Boze brie
ven aan de gemeente zijn niet meer
aan de orde van de dag. Er is tegen
woordig het trauma nog steeds voor
actiegroep te worden aangezien en ac
tiegroepen zijn vies, recalcitrant, ver
leden tijd. Alles gaat nu zoals 't hoort,
in beschaafd overleg. De vereniging
heeft zich een gerieflijke stoel mogen
aanschaffen in de huiskamer van de
gemeente. Maar is zij onverdeeld ge
lukkig met die situatie? Nee. In
spraak is nog geen vast recht. De vere
niging heeft het gevoelen met grote
willekeur serieus te worden genomen:
de ene keer wel, de andere keer niet.
Is dat nu het nut van vijf jaar bewo-
nerspolitiek?
Wij voeren er een lustrumgesprek
over, hoewel de feitelijke verjaardag
26 maart pas is. De coryfeeën van de
club hebben zich verzameld ten huize
van Hagendoorn, hoofdkwartier van
Schiedam-Centnim. De eminente vien
Hans van Kleef, nu
PvdA-raadslid en destijds oprichter
van de vereniging omdat hij inbreng
van de binnenstadsbewoners miste
(„juist omdat het centrum altijd zo
veel aandacht kreeg, hebben de bewo
ners altijd gedacht: ach, er
zal vast wel iemand voor
ons opkomen/' zei hij in m Zo nu en
een interview dat ik in ja- dan staat de
nuari 1976 met hem had); bewonersvere-
Jan Hagendoorn, ooit ora- niglng van de
streden om zijn teveel aan binnenstad in
meningen, immer mondig de kou. Zoals
en nu nog een cynisch criti- vorige week
cns; Hans Ui t ten bogaard, vrijdag bij
oud-voorzitter, hulpverle- voorbeeld,
ner van professie; en Cees toen de eml-
de Craatf heden ten dage rente vier bij
voorzitter van Centrum, oen kwamen.
met een altijd betere me- Van links naar
ning, maar welwillend. rechts: Jan
Vier prominenten die vijf Hagendoorn,
jaar bewonersvereniging Hans Uitten-
bepaalden. Bij uitstek üz- bogaard, Cees
genen, die het Grote Nut de Graaff en
hiervan kennen. Hans van
Kleef.
Hangen en wurgen
Hans van Kleef: „De moeite,
die er door iedereen vijf jaar
lang is ingestoken, is het wel
degelijk waard geweest.
Toen ik er vijf jaar geleden
mee begon, zei iedereen te
gen mij, ach, Hans, jongen,
dat lukt je toch nooit? Ze
hadden 't ook al zoveel ge
zien: de Laan liep op niks
uit, de binnenstad wera maar
niet volgebouwd, er was
niets dat het centrum in be
weging kon brengen. De be
wonersvereniging heeft dat
inderdaad ervaren, maar met
hangen en wurgen kon toch
steeds een nieuw bestuur
worden geformeerd, met
mensen die hart voor het
centrum hadden. Mensen,
die het gemeentebestuur
even prikkelden, erop attent
maakten: zeg, gemeente, er is
een kader in het centrum,
dat de belangen vertegen
woordigt van de mensen die
er willen blijven wonen. Die
belangen, die moet je niet
vergelijken met waar bij
voorbeeld Schiedam-Zuid
voor opkomt. Je hebt daar
een heel ander soort proble
men, veel meer mensen ook.
Zuid tegen Centrum, dat is
15.000 tegen 2.000 mensen.
En als je dan kijkt hoeveel
mensen er in het centrum
actief zijn, of zijn geweest,
dan mag je niet mopperen.
Procentueel gezien zitten wij
hoog. Er waren altijd wel
tien mensen, die iets voor de
vereniging wilden doen.
Nou, procentueel..,! Wij heb
ben zelfs een tijdje lang meer
leden gehad dan de bewo
nersvereniging Schiedam-
Oost"
De binnenstad is meer ons-
kent-ons.
„Ja, er is in het centrum in*
"derdaad een groot saamho
righeidsgevoel. Hoe dat
komt, weet ik niet Activitei
ten trekken mensen natuur
lijk altijd aan, ook die men
sen die zeggen dat het alle
maal niets uithaalt De bin
nenstad heeft dat voordeel."
„Toch gebeurt hier minder
dan in Zuid. Daar heb je een
breed kader, met ontzettend
veel actieve mensen. Maar er
zijn er ook veel meer en er
valt veel meer te verbeteren.
In het centrum heb je haast
geen vprkrotte woningen
meer: die zijn allemaal ge
sloopt. Op het ogenblik is het
Herenpad eigenlijk nog het
onaantrekkelijkst, dat komt
door die vrachtwagens van
Bas van der Heiden. Maar ja,
dat wordt ook wel weer
rechtgetrokken met die
tram. Dan komt er een ver-
keersoplossing."
„Als je maar een vuist
vormt, dan bereik je wat. Ik
denk, dat de bewonersvere
niging Schiedam-Centrum
erkenning heeft gekregen
door het Lange Haven-plan,
dat in 1977 werd gemaakt.
Dat was een goed stuk. Maar
de molens malen langzaam.
Een gemeente moet geleide
lijk acceptererj dat het cen
trum bev. uginj? komt.
Vroeger kon je de tbinnen-
stadslbewoners gx uiw&kelijk
naar Nieuwlarui en iGroe-
noomi trekken, wat vooral
onder Bolrr-ers en C<>Hé 1S ge
beurd, en gebeurde %'erder
niets Ze woonden i-n ouwe
huizen êh wilder, ftiaar wat
graag weg. Maar nu heb je
een volwaardige vereniging.
Mensen die weten wat ze
willen."
Cees de Graaff: „Je hebt hier
nu mensen die erg gehecht
aan het centrum zijn, die er
bewust voor hebben gekozen
in het centrum te wonen. Die
mensen willen hun best doen
het centrum zelf te verbete
ren. De hoeveelheid huur
huizen is hier klein, daar
door zie je dat er meer animo
is de dingen zelf op te knap
pen. Juist die grote groep
nieuwkomers doet dat. Het
zijn dezelfde mensen, die je
in de historische vereniging
terugvindt, dat is niet voor
niets. Ze willen er wat moois
van maken, iets met karak
ter/*
„Daar zijn we serieus in. Als
bewonersvereniging laad je
het odium op je een actie
groep te zijn, maar wij zijn
ongelofelijk reëel aan het
meepraten met de gemeen
te."
„En daar ligt nu net het pro
bleem. Een gemeente kan
dat gebruiken, af en toe eens
naar de bewonersvereniging
luisteren, dat staat zo goed.
Maar bij een problematiek,
die de hele binnenstad aan
gaat, zoals bebouwing van de
kaalslag, zie je dat inspraak
helemaal niet geaccepteerd
wordt. Dat is vreemd. Juist
bij stadsvernieuwing zie je
tegenwoordig hoe de ge
meente met bewoners leert
omgaan. Typisch toch? Juist
nu de binnenstad gestalte
gaat krijgen, betrekken ze je
er niet bij. Ze hebben niet de
minste behoefte."
Waarom? Vertegenwoordigt
de vereniging niet alle bewo
ners?
Cees de Graaff: „Een groot
deel. Ik vind wel dat er meer
Kor Kegel
terugkoppeling naar de leden
toe moet zijn, vanuit het be
stuur. Wat de vereniging
doet, is nog te veel bestuurs-
werk. Er is weinig betrok
kenheid bij de leden om op
vergaderingen hun gezicht te
laten zien.'
Hans van Kleef: „Aan de an
dere kant zie je in Zuid ook
niet alle 1600 leden op één
avond bijeen."
Hans Uittenbogaard: „Ach,
als ze je nodig hebben, ko
men ze vanzelf wel- Dan ko
men ze bij ons, want in het
stadskantoor hebben ze geen
ingang. Dan zie je dat een
bewonersvereniging toch wel
degelijk leeft."
Hans van Kleef: „Wij zijn
geen actiegroep, het is een
kwestie van twee letters, wij
zijn een actieve groep."
Cees de Graaff: „Naar de be
woners toe zijn wij een actie
groep. Zo zien in ieder geval
de nieuwkomers ons. Pas als
ze een tijdje je werk volgen,
zien ze hoe goed je bezig
bent"
Hans van Kleef heeft het de
ene keer over 'wij' als hij
over de vereniging praat,
maar de andere keer over
'jullie'. In het eerste geval
voelt hij zich nog wijkbewo
ner, in het tweede geval is
hij afstandelijker, als ge
meenteraadslid voor de
PvdA. Hij is twee jaar gele
den verhuisd naar 't westen
van Schiedam. Over de bete
kenis van de bewonersvere
niging zegt hij:
„Wat die inspraak over de
binnenstad betreft; wij heb
ben in de commissie ruimte
lijke ordening net zoveel in
spraak gehad als jullie, en
dat stelt ook niets voor! De
commissie heeft anderhalf
jaar geleden over de binnen
stad gepraat, nou, je ziet wat
er van de tekening is overge
bleven... Er ligt nu iets totaal
anders."
Cees de Graaff: „Het voorko
ken is het meest essentiele.
Als je kijkt naar de inbreng
die wij hebben bij de tram
baan, dan zie je dat dat alles
in goed overleg heel soepel
loopt De reconstructie van
de Hoogstraat is een heel an
der voorbeeld."
Jan Hagendoorn: „Met de
kaalslag is dat anders. Wat ik
nou van die architect Kui
pers heb voorgeschoteld ge
kregen, daarin zie je toch
niets van wat eerst gezegd
werd? Nou, waarom doet'
Kuipers dat? Omdat hem
voorwaarden gesteld zijn.
Maar wie stelt die voorwaar
den op? Niet wij. Nou, als de
gemeente dat dan zelf wil
doen, zonder inspraak, dan
riskeert zij een reeks be
zwaarschriften."
Hans van Kleef: „Maar wat
dacht je hoe zoiets voor de
commissieleden is? Voor Die-
lemans en mij is dat hele
maal frustrerend. We kun
nen in de raad nog wel tegen
zijn, maar moet je om je zin
te krijgen via een achter
deurtje bezwaarschriften
gaan indienen? Ergens kan
dat voor een raadslid niet."
Jan Hagendoorn: „Zijdeveld
had gezegd', nog vóór de te
kentafel krijgen jullie in
spraak. En nu: nop! Ver
wacht jij er nog wat van? Als
iemand alleen nog zijn pa-
raafje onder een tekening
moet zetten, gaat hij toch
niet zitten stuffen omdat er
nog wat inspraak moest
zijn?"
Cees de Graaff: „De gemeen
te maakt misbruik van die
situatie. Als wij geen in
spraak krijgen en wij tegen
een raadsbesluit in beroep
gaan, ja, dan weten wij ook
wel dat een beroepsprocedu
re vertragend werkt Maar
wij krijgen die afweging in
de schoot geworpen! Nee, de
gemeente moet zelf weten
dat geen inspraak be teken r:
eventuele vertraging. De ge
meente neemt die gok Wij
proberen alleen inbreng te
hebben en hoe dat mag, kan
de gemeente voor een be
langrijk deel bepalen.".
Hans van Kleef: „Wat klinkt
dat bekend! Dat hebben Ni-
kolaj en ik in de commissie
precies zo!"
Jan Hagendoorn: „Wij willen
natuurlijk ook opschieten.
Hoe eerder gebouwd wordt,
hoe beter."
Hans Uittenbogaard: „Maar
dan ga je in beroep en word
je prompt gezien als actie
groep. Maar de gemeente
dwingt je ertoe!"
Jan Hagendoorn: „Het con
tact met de gemeente ts al,
maar kan nog drastischer
verbeterd worden. Maar het
zit zo: ie wordt bij die dingen
betrokken waar de gemeente
zich geen buil aan kan val
len, Een steentje zus of zo op
de Hoogstraat, dat kan geen
kwaad. En is er mot over die
trambaan? de gemeente kan
zich verschuilen achter de
hogere overheid die een
tram wil. Dat ding moet in
1985 gewoon rijden, klaar
uit. Hou je 'm tegen, dan gaat
de subsidie weg."
Cees de Graaff: „Dat is es
sentieel, wat Jan zegt"
Hagendoorn: „Bij niet poli
tiek gevoelige dingen krijg je
een heel receptenboek, maar
bij hete hangijzers krijg je al
leen wat ingrediënten opge
somd en waar je ze kunt ha
len en hoelang ze moeten ko
ken, dat staat er dan niet bij.
Zo wordt de bewonersvere
niging wat betreft het bou
wen in de binnenstad niet al
leen voor het blok gezet, nee,
wij staan straks voor een faït
accompli, en dat is veel er
ger."
Hans van Kleef: „Juist, en
dat is geen inspraak. Het
komt erop neer, hoe minder
hard de randvoorwaarden
zijn, hoe groter de inspraak.
Dat de tram moet komen, is
een heel harde randvoor
waarde, en toen de midden
stand hem niet wilde, viel
daar dan ook niet over te
discussiëren."
Nette heren
Hoe wordt dat intern opge
vat? Is er onvrede?
Jan Hagendoorn: „Tot nu toe
is er nooit iemand geweest
die zei: dat hebben jullie fout
gedaan. Wij kregen wel veel
commentaar, van winkeliers
met name, maar niet vanuit
de leden."
Hans Uittenbogaard: „En de
kritiek, die er was, was niet
inhoudelijk. Je ziet ook, de
toenadering die tot ons ge
zocht wordt, komt vanuit de
winkeliers. Ook zij zijn ons
als volwaardige gespreks
partner gaan zien."
Hans van Kleef: „Nou, daar
is wat over te doen geweest!
Toen wij nog kort bestonden
en de stichting binnenstad
Schiedam was opgericht,
hebben wij moeten knokken
voor een plaatsje in die stich
ting. Het was gewoon schan
delijk hoe die boot werd af
gehouden. Alleen omdat je
nette heren bent, ga je dan
niet op de vuist... En ver
der... De keren, dat er bij ons
intern meningsverschillen
waren, kondén die binnen
het bestuur uitgevochten
worden. Dat ging allerrede
lijkst."
Jan Hagendoorn: „Ik per
soonlijk vind dat wij in die
vijf jaar een goede erkenning
hebben gekregen. Diverse
voorstellen door ons gedaan
zijn gehonoreerd. En sommi
ge dingen zijp verkeerd uit
gepakt, zoals de reconstructie
van de Dam. Omdat er met
de winkeliers daar al afspra
ken door de gemeente be
stonden. Ik vind het totale
resultaat niet gek. En ik wil
wel stellen, dat wij de ko
mende vijf jaar zo moeten
doorgaan dat wij tweehon
derd procent meer berei
ken."
Cees de Graaff: „Nu ligt een
groot deel van het centrum
er nog schandalig bij. De
W es tv est, de kaalslag, de
Korte Haven niet meer zo
maar de Elzensteeg weer
wel... Het héle gebiedje tus
sen de twee havens kent een
groeiende verpaupering. Dat
zal een belangrijk punt voor
ons moeten worden."
Jan Hagendoorn: „Die Korte
Havenbrug, die kon eem
voor één gulden worden op-
feknapt, straks kost dat ding
én miljoen."
Hans van Kleef: „Ja, maar
dat is niet door de gemeente,
dat ligt bij CRM. Neem dc
Appelmarktbrug, daar heb
ben wij begin vorig jaar een
krediet voor aangevraagd,
pas heb ik in de commissie
gevraagd, hoe staat het er
mee. Nou, CRM weigert een
cent te geven. Het is daar
een puinhoop, alles werkt el
kaar daar tegen."
Hagendoorn: „Maar de.ge-
mèente kan schade wel be
perken, je moet niet alleen
naar CRM kijken. Het hoeft
niets te kosten om die toe
stand te verhelpen. Als je de
Lange Haven afsluit, gaan er
geen auto's meer overheen,
dan hou je die brug in stand.
Als er alleen maar voetgan
gers overheen zouden gaan,
kan die brug nog wel vijftien
jaar mee zonder dat het een
cent aan opknappen kost
Maar je moet het niet zien
uit te zingen in afwachting;
van geld voor de restaura-,
tie."
Hans van Kleef: „Ik schrok
me pas een hoedje! Kwam
daar het CDA met het idee
de Appelmarktbrug af te
sluiten!! Ze zijn zeker verge
ten, dat ik het daar een jaar
geleden over gehad heb?
Toen voelden ze daar niks
voor..."
Hagendoorn: „En nu zijn we
wel een jaar verder."
Van Kleef: „Heb ik ook ge
zegd. Echt hoor, ik als raads
lid, ik voel me dan net zo ge
frustreerd als jij."
Sociaal leven
En nu?
Hans Uittenbogaard: „Blijven
vechten voor het leefmilieu."
Cees de Graaff: .Straks komt
Schienoko erbij. Dan zullen
wij nog duidelijker moeten
ageren aan nu met de binnen
stad."
Jan Hagendoorn: „Wij zegge:
nu wel: inspraak! Maar dat is
niet alleen om de inspraak. li
wil sturen, helpen opbouwen,
maar dan verwacht ik van het
gemeentebestuur dat hij er se
rieus mee aan de gang gaat"
De Graaff: „De komende vijf
jaar zullen wij er meer aan
moeten doen een verenigings
leven in het centrum op te
bouwen. Club na club is hiir
vertrokken omdat de leden
verhuisden naar Schiedam*
Noord. Alleen de gebouwen
staan er nog, maar het sociale
leven is hier plat"
Hagendoorn: „Het is verscho
ven."
De Graaff: „Straks komen er
nieuwe bewoners, dan zal er
ook een nieuw verenigingsle
ven kunnen zijn. Daarom héb
ik in de SSWO gepleit voer
een hele opbouwwerker voor
het centrum, in plaats van een
parttimer. Zo'n opbouwwerker
wacht in het centrum een veM
met alleen maar witte vlek
ken. Verder té er niets!"
Hans van Kleef: „Oh, je hebt
in het centrum beste voorzie
ningen, hoor, Passage, Arcade.
Beatrix, - Teerstoof, noem
bups maar op."
Hans Uittenbogaard: „Maar
die zijn in gebruik door giW*
pen uit andere wijken..."
Gasten
Daar ligt dus een taak vod
de komende jaren?
Hagendoorn: „Jazeker,
wil van de rommel van
deren af. Als een drumband
uit Groenoord het leuk vindt
op het museumplein et®
rommelmarkt te houden,
vind Ik dat best, hoor, eent
nee, heus! Maar dan moet*®
die Groenoorders niet tx&
ren, dat je op het plein nis
parkeren kunt en dat
verder zo slecht gesteld n.'
met parkeerruimte in bet'
centrum. Ik noem maar wal
Wij zitten met de rot20oi va®
cafébezoekers uit andere wij"
ken. Bij óns komen gelui®'
wagens met groot kabaal;
rondjes rijden op de Kj*
markt, om rond te schalie®
dat er ergens heel ver weg i®
de Blauwe Brug wat te do*®
is."
„Ik mis dat nog erg.
mensen uit andere delen vas
Schiedam, die zijn hier in b»
centrum eigenlijk te
Maar laten ze zich dan
als gasten gedragen."
