UIT
Vraag en aanbod bepalen
cultureel beleid Maasland
De sociale dienst a is kunstuitleen
Met stip
r
Toonbeeld,een wekelijkse
pagina vol informatie over
kunst en cultuur in de regio.
Verschijnt iedere vrijdag.
Berichten graag voor
woensdag 12.00 uur naar het
adres van deze krant
(ta.v.J.H. Bakker).
V VI
Gor Hollaar, 'baas' over BKR-artotheek
Schiedam „Tja, wat is eigenlijk kunst... Ik
krijg werk binnen van jongens waar ik mij
echt van afvraag of dat nou kunst is. Maar ik
ben er niet voor om dat te beoordelen. Dat
doet een speciale commissie in Rotterdam."
1
vrijdag
30 januari 1981
VD/SCMW
Even een oproep. Schie
dammer Leon van der Burg
zit dringend verlegen om al
lerlei toneelattributen. Hij wil
een een manstheatertje op
gaan zetten voor zwakzinni
gen. Want daar is volgens
hem dringend behoefte aan.
Heel eenvoudig toneel dat di
rect op de belangstelling van
het publiek inspeelt. Veel ge
bruik van primaire kleuren,
eenvoudige slaginstrumentjes.
Leon, ooit zelf in de zwakzin
nigenzorg werkzaam geweest,
kan van alles gebruiken: oude
carnavalskleding, slaginstru
mentjes, plumeau's en wat
dies meer zij. Wie heeft er
wat? Leons adres is Mgr. No-
lenslaan 207, Schiedam, tele
foon 010 70.80.19.
De Amsterdamse vijfmans
formatie 'Rugg' komt dit za
terdag naar Schiedam. In
weekendcafé QT!, Nieuw-
straat 12, zullen zij zondag om
half elf 's avonds het podium
betreden. De Rugg speelt new
beat, korte strakke nummers
die vergelijkbaar zijn met die
van Joe Jackson.
Jan Ensing was een Gro
nings kunstenaar uit de vori
ge eeuw. Maar ook Vlaardin-
gen bleek hem niet onbekend.
In het Universiteitsmuseum
van de stad Groningen hangt
op dit moment een aantal
prenten van de man, waaron
der ook Vlaardingse stadsge
zichten en vissersportretten. 't
Is maar dat u het weet.
Broersstraat 5, Groningen.
Alle werkdagen van 9.00 tot
16.00 uur.
Morgenavond in Filmhuis
RV, Weeshuisplein, Vlaardin-
gen, de vertoning van Andr-
zej Wajda's 'De jonge dames
van Wilko'. Een film over on
vervulde wensen, teleurstel
lingen en'gevoelens van af
wijzing. Gesitueerd in de ja
ren dertig. Wajda verkreeg
internationale faam met 'De
Mens van marmer." Aanvang
20.00 uur. Een kaartje kost
f6,-, donateurs betalen de
helft.
Vlaardingse popgroepen
presenteren zich morgen
avond in Maassluis. Locatie
Ozobleu. Het 2ijn de groep
Line, een zesmansgroep met
origineel eigen werk, Sprouts,
rock en blues, en Wijvern,
wat ze dan tegenwoordig be
ton noemen. President Steijn-
straat 2, Maassluis. Aanvang
21.00 uur, toegang/4,25. (Ove
rigens: elke donderdagavond
van 19.30 tot 23.00 uur studie
informatie, vrijdagmiddag een
scholieren middag en zater
dagmiddag speelt de huis
band.)
Theatergroep Vitrage speelt
dinsdag 3 februari voor het
Stedelijk Overleg Vrouwen-
kafé's op. 'Haren overeind' is
de titel van het theaterstuk
dat veel discussie los zal moe
ten maken. Zaal Triangel,
aanvang 20.00 uur. Toegang
ƒ2,50. En... liever geen man
nen.
Café De Quïbus doet zijn
naam eer aan. Zondagmiddag
om 14.00 uur een paar rare
kwiebussen: de clowns Sjolita
en Gronko treden op voor een
publiek van kinderen. Toe
gang gratis, "s Avonds de pop
groep Attic, muziek uit eigen
stad. Aanvang 21.30 uur. Ook
ditmaal is de toegang vrij.
Aart Gisolf is behalve dok
ter en publicist ook nog een
niet onverdienstelijk saxofo
nist. Zaterdagavond treedt hij
met zijn groep op in het
Vlaardingse B'Bwana. Escala
tor wordt voor een groot deel
bepaald door het electrische
geluid van fagotspelcr Mi
chael Rabinovitch. Dit optre
den komt in de plaats van het
eerder aangekondigde concert
van het ensemble The Group.
Aanvang 22.00 uur. Toegang
ƒ4,-.
De Rozenhof, Maaslands enige expositiegelegenheid,
heeft de planning voor dit jaar al rond. Het kostte het
organiserend comité van burgers precies één avond
vergaderen om een reeks van tien exposities te pro
grammeren. Voor wie weet hoe het er in andere musea
vaak aan toegaat, een teken aan de wand. Kan dat
wel?
De situering van De Rozenhof
aan het Maaslandse Kerkplein
mag in elk geval uniek ge
noemd worden. Gelegen aan
de voet van de dominerende
oude kerk, waaromheen „de
huizen hurken" zoals ooit een
dichter schreef, vormt de
voormalige dorpsschool, zorg
vuldig in stijl gerestaureerd en
tot expositieruimte om
gebouwd, een waardevolle
aanvulling van dit stukje „be
schermd dorpsgezicht". Een
maal binnen de muren van De
Rozenhof blijft de argeloze be
zoeker aangenaam verrast
door de indeling en mogelijk
heden van de beschikbare
ruimte. En de aangename ver
rassing duurt voort als de lijs
ten mot bezoekersaantallen op
tafel komen. Want De Rozen
hof, geexploiteerd door de ge
meente, blijkt een niet uit te
Koetsen plaats in te nemen in
et culturele leven van het
dorp. In het afgelopen jaar be
zochten ruim vijfduizend men
sen deze expositieruimte: een
aantal dat praktisch gelijk
staat aan de totale bevolking
van het dorp. Het zijn cijfers
die menig museum-directeur
of galeriehouder zullen doen
watertanden!
Het gevoel van teleurstelling
komt pas later, als de aard en
artistieke waarde van wat er
in De Rozenhof wordt gepre
senteerd aan nadere beschou
wing worden onderworpen.
Het afgelopen jaar wisselden
zondagsschilders, creatieve
scholieren, melkbussendecora-
teurs, prijskanaries en schel
penverzamelaars elkaar af, ge
durende een achttal tentoon
stellingen. Amateurs dus (be
halve de kanaries) en meestal
afkomstig uit het dorp of de
naaste omgeving. En de over
weldigende belangstelling
voor al deze vormen van
kunst, kunstnijverheid, creati
viteit en vrijetijdsbesteding
wordt begrijpelijk wanneer je
je realiseert dat Maasland nog
steeds een gemeenschap is
waar de mensen elkaar ken
nen en vaak door familieban
den met elkaar zijn verbon
den. Ook de tentoonstellingen
die de gemeente en de plaatse
lijke historische vereniging or
ganiseerden en die de ver
schillende aspecten van Maas
land in vroeger tijden belicht
ten hadden de interesse van de
dorpsbewoners. De drempel
van De Rozenhof is laag ge
worden in de zeven jaar van
haar bestaan, de mensen zijn
bereid om binnen te komen,
hetzij om zelf iets te exposeren
hetzij om een „herkenbare"
tentoonstelling te bekijken.
Het probleem van vraag en
aanbod lijkt geruisloos te zijn
opgelost.
Toch blijft er een gevoel van
onbehagen. Want de economi
sche wetten van vraag en aan
bod zijn niet voldoende argu
ment om de exploitatie van
een gemeentelijke tentoonstel
lingsruimte te rechtvaardigen
en ze rechtvaardigen evenmin
een gemeentelijk cultureel be
leid. En het werk van „de op
rechte amateur", ontwape
nend, spontaan en vaak ook
technisch knap, dient in een
dergelijke expositiezaal der
halve afgewisseld te worden
met werk van een ander kali
ber. Binnen de gemeente staal
men hier echter anders tegen
over. Wethouder Kwakkei-
Stein, onder meer belast met
de portefeuille culturele za
ken:
„Ons beleid is er in de eerste
plaats op gericht om zoveel
mogelijk mensen binnen te*
krijgen: van secundair belang
is of ze in De Rozenhof met
het werk van amateurs of van
professionele kunstenaars
worden geconfronteerd. De
enkele tentoonstellingen van
„profs" die we organiseerden
trokken duidelijk veel minder
bezoekers dan de amateurs.
We hebben hier wel eens wat
van die jonge snuiters gehad,
verbonden aan een Delftse
Galerie. Maar een verzoek om
nog eens te komen hebben ze
afgewezen. Ze verkochten hier
te weinig, de belangstelling
Wethouder Jac. Kwakkel-
stein „De raad heeft me nog
niet teruggefloten."
was te gering Wanneer een
erkend kunstenaar hier zou
willen exposeren, prima, we
wijzen zelden zo'n verzoek af,
maar dergelijke aanvragen
hebben ons nog niet bereikt.
door Tineke Diepenhorst
Daar komt bij dat we geen be-
veiligingsinstallatie hebben, er
is hier geen permanente bewa
king.
Het tegenargument dat er wel
meer expositieruimten zijn die
niet constant bewaakt worden
en dat in een be veilig igingsm-
stallatie kan worden voorzien
wuift wethouder Kwakkkel-
stein terzijde. „Gemeentewer
ken is momenteel bezig om de
mogelijkheden op dit gebied te
onderzoeken," zegt-ie vaag.
De organisatie van het kunst
zinnig gebeuren binnen Dc
Rozenhof blijkt te berusten bij
een comité van burgers en
ambtenaren. Wethouder
Kwakkel stein is voorzitter.
Twee leden uit dat comité - en
(toevallig9) zij die het meest
„kijk op kunst" hadden - heb
ben zich inmiddels terugge
trokken. „Ik zou best willen
dat dit comité weer met een
echte kunstkenner werd uitge
breid maar die hebben we nog
niet te pakken kunnen krij
gen" vertelt wethouder Kwak-
kelstein. „Het enige kriterium
dat nu wordt gehanteerd is of
het gebodenen de Maaslanders
zal aanspreken. Of dat jammer
is, of je daarmee aan je doel
voorbij schiet? Onze doelstel
ling is nog steeds om zoveel
mogelijk Maaslanders over de
drempel van De Rozenhof te
krijgen. Moeten we die doel
stelling veranderen, moeten
we de Maaslanders gaan con
fronteren met Kunst met een
grote K? Het is zeker dat je
dan minder mensen trekt
want dan mik je op een klei
nere, elitaire groep die de weg
tóch wel weet naar de musea
en de galeries in de omge
ving".
Het gemeentebestuur zou ook
van het standpunt kunnen uit
gaan dat de Maaslander, die
duidelijk over z'n drempel
vrees heen is, wordt opgeleid
tot kunstkenner en kunstmin
naar wanneer binnen De Ro
zenhof wat meer kunst met
een grote K werd tentoonge
steld en dat er best wat stren
gere kriteria gehanteerd mo
gen worden als het om ama
teurkunst gaat. Dat het een
Een archieffoto van de ex
positieruimte De Rozenhof,
prijskanaries en schelpen dè
loppers van vorig jaar.
andere aanpak vergt om de
professionele kunstenaars bin
nen te krijgen en dat de
belangstelling voor deze ten
toonstellingen minder groot
zal zijn is een onvermijdelijk
maar geen onoverkomelijk be
zwaar en het impliceert even
min dat De Rozenhof dan voor
exposerende amateurs niet
meer toegankelijk zou zijn.
Het houdt alleen in dat de ge
meente in deze dan een ander
cultureel beleid zou moeten
gaan voeren.
„Het staat mij niet voor ogen"
antwoordt wethouder Kwak-
kelstein koeltjes. „En de raad,
die mede het cultureel beleid
bepaalt, heeft me nog niet te
ruggefloten. Alleen vanuit de
Open Groepering kwam tot nu
toe kritiek op de kwaliteit van
wat er in De Rozenhof wordt
geboden. Zo lang de meerder
heid echter tevreden is met de
gang van zaken zie ik geen en
kele reden om dat beleid te
veranderen
Aan het woord is de 49-jarige
Cor Hollaar, ambtenaar van
de gemeentelijk sociale
dienst in Schiedam. Hij is
'baas* over de opslagplaats
waarin de gemeente Schie
dam de kunstwerken
bewaart, die door Schiedam-
se kunstenaars in de contra
door Richard Stomp
prestatie zijn gemaakt. Hol
laar kan blijmoedig grinni
ken, als hij door de opslag
ruimte op het Broersveld
loopt en de kunst bekijkt die
bij hem in stellingen is opge
slagen. Hij wijst één van de
kunstwerken aan: „dit ligt
hier al jaren; d'r is niemand
die er interesse voor heeft.
De meeste belangstelling
gaat uit naar herkenbare za
ken. Stadsgezichten van
Schiedam doen het daarbij
het beste. Die vliegen werke
lijk de deur uit. Non-figura
tieve kunst blijkt veel min
der goed te liggen."
Schiedam mag, net als de an
dere gemeenten die kunste
naars in de Beeldende Kun
stenaars Regeling hebben,
een deel van de contrapres
tatie-werken houden. De rest
gaat in den regel naar de op
slagplaats van het rijk in
Den Haag. In den regel,
want de spullen die in 1979
zijn ingeleverd blijven alle
maal in Schiedam omdat
Den Haag heeft te kampen
met plaatsgebrek. Hollaar:
„die ruimte hebben wij wél
in het pandje aan het Broers
veld."
De kunst die in Schiedam
blijft, wordt opgeslagen en
uitgeleend aan gemeentelijke
diensten en aan instellingen
die subsidie ontvangen.
Achthonderd kunstwerken
hangen, staan of liggen zo er
gens in Schiedam. De dien
sten van de gemeente, maar
ook scholen, ziekenhuizen,
het dienstencentrum de 4
Molens en de raad voor het
bejaarden werk hebben kunst
uit de BKR aan de muur
hangen.
Niet alleen Schiedamse in
stellingen maken er gebruik
van. Capelle aan de IJssel,
een gemeente die zelf geen
kunstenaars in de regeling
heeft, bracht al een bezoek
aan de jeneverstad om din
gen te lenen.
Wordt de kunstenaars op die
manier geen concurrentie
aangedaan? Iemand die een
kunstwerk leent zal immers
niets meer kopen?
Hollaar. „Om die reden le
nen we alleen uit aan ge
meentelijke instellingen en
aan instellingen die gesubsi
dieerd worden. Die hebben
meestal toch geen budget om
zelf iets aan te schaffen. Bo
vendien is het een stukje re
clame voor een kunstenaar
als zijn werk in openbare
ruimtes wordt opgehangen.
Dat maakt hem alleen maar
bekender en daardoor kan
hij in de toekomst makkelij
ker verkopen. Op die manier
vergroten we dus de kansen
van de kunstenaar; dat is één
van de gedachten achter de
regeling. En hoewel het niet
•""f
de belangrijkste doelstelling
is. bestaat daardoor de moge
lijkheid dat een kunstenaar
geen beroep op de regeling
meer hoeft te doen.
In het magazijntje op het
Broersveld liggen bekende
en onbekende Schiedamse
kunstenaars broederlijk
naast elkaar. Werken van
Wiegman, de overleden kun
stenaar Hein de Koster, Sjef
Henderikx, Gerard van
Soest. Van Gelder, Wiegman.
*t Is voor niet-commcrciele
instellingen allemaal voor
niets te huur
Eén keer per jaar komt een
Rotterdamse commissie naar
Schiedam om te adviseren
over het door de kunstenaars
ingeleverde werk. Dan
wordt geadviseerd of er moet
worden aangekocht en tegen
welke prijs dat moet gebeu
ren. Volgens Hollaar zit
daardoor toch een stukje
kwaliteitsbewaking in
gebouwd. „Het gebeurt wel
dat kunstwerken worden ge
weigerd. Nou, dan kunnen
kunstenaars gewoon een an
der werk inleveren. En als
ze het er helemaal niet mee
eens zijn kunnen ze ïn be
roep gaan. Bovendien kLn-
Cor Hollaar: „Ik vraag mij
weieens af: is dat nou
kunst?"
nen ze een werk terug ne
men als ze het niet eens zijn
met de prijs. Zelf bemoei ik
mij niet met die beoordeling.
Daar ben ik niet deskundig
genoeg voor. Ik heb geen be
paalde opleiding in die rich
ting, maar ik heb gewoon
belangstelling voor kunst."
