INTRA
'Vrijwilligers
doen het werk'
'Zo iets simpels,
waarom kan dat
hier non niet
O ver blij ven
is een
experiment'
m
VLAARDINGEN:
MAASSLUIS:
woMiwlag
8 Ju» 1981
VD/SC/WW
„Néé, alsjeblieft niet," schrikt
het hoofd van de Vlaardingse
Dillenburgschool na het ver
zoek om eens een kijkje te
mogen nemen bij het over
blijven. „Néé, geen fotograaf
en geen verslaggever. We
zijn weliswaar een van de
twee Vlaardingse scholen
waar de kinderen tussen de
middag kunnen overblijven,
maar deze zaak ligt zeer ge
voelig in onderwijskringen.
Collega's van andere scholen
verwijten ons dat we concur
rerend werken en dat wordt
ons niet in dank afgenomen.
We zaten toch al in een uit
zonderingspositie, doordat bij
ons volgens het Jenaplan
wordt les gegeven en niet
volgens de gangbare klassi
kale wijze. Die uitzonderings
positie wordt nog eens aange
scherpt door de overblijfmo-
gelïjkheden. Nee, besteed
maar liever geen extra aan
dacht aan de van Dillenburg-
school"
In Vlaardingen is de actie
groep Tijd voor School in
middels vijf jaar bezig. Behal
ve de van Dillenburgschool
biedt ook de Jan Ligthart-
school overblijfmogelijkheid
voor de leerlingen. Subsidies
worden niet verstrekt door
de gemeente: vrijwilligsters
doen bet werk en de ouders
betalen een geringe vergoe
ding voor de onkosten.
Harmonisatie
Onlangs ging een brief de
deur uit naar Burgemeester
en wethouders en de ge
meenteraad en de verschil
lende schoolbesturen over
harmonisatie van de school
tijden. De Vlaardingse
schoolhoofden zelf kwamen
kort geleden met een voor
stel om méér overblijfmoge
lijkheid te realiseren.
Al met al zijn de actievoer
ders niet ontevreden met de
behaalde resultaten, al zijn ze
nog lang niet waar ze wezen
willen. „Het was natuurlijk
te gek om los te lopen dat tij
dens de afgelopen Paasva
kantie in één Vlaardings ge
zin de kinderen gedurende
vijf weken afwisselend thuis
waren" vertelt een woord
voerster van Tijd voor
School. Kinderen tussen de
middag overblijf- en verblijf-
mogelijkheid aanbieden in de
verschillende buurthuizen
een andere wijze van opvang
wordt door de actiegroep
Vlaardingen van de hand ge
wezen, „Géén aparte opvang
centra voor de schoolkinde
ren: de school staat er toch!"
is het argument
De actievoerders van Tijd voor School timmeren bij allerlei gelegenheden aan de weg, om aandacht
voor hun probleem te vragen. Zo was men onlangs ook present, toen een groep PvdA-tweede kamer
leden Jn Schiedam op bezoek kwam.
Tekst: Tineke Diepenhorst
Foto's: Jaap Rozema en
Gerard van Offeren
Tijd voor School:
nodig in 'nieuwe'
samen le ving
„Toen ik tijdens de Week
voor het Kind vorig jaar in
de Koningshof stond met
mijn stalletje informatie
over Tijd voor School moes
ten de kinderen die een fol-
Ruim zes jaar geleden
startte de landelijke ac
tiegroep Tijd voor School,
een initiatief dat werd ge
boren'uit de veranderin
gen die zich de laatste ja
ren in de samenleving
hebben voorgedaan en die
direct hun invloed hebben
op jonge kinderen en faun
ouders. Woon- en wer
komgeving raakten ge
scheiden en het steeds
drukker wordende ver
keer werd, met name voor
de kinderen, steeds ge
vaarlijker. Het aantal al
leenstaande ouders nam
toe en de vrouwen wer
den maatschappelijk
meer actief.
De vanuit de traditie ge
groeide schooltijden zijn
echter nooit aan deze ver
anderingen aangepast
Vakanties lopen niet pa
rallel: kinderen krijgen
soms onverwacht vrije
dagen of uren. Het basi
sonderwijs kent het ge
deelde rooster waarbij
tussen de middag op
school nauwelijks of geen
opvang wordt geboden.
Om aan al die schooltij
denproblemen een einde
te maken ijvert de actie
groep Tijd voor School
voor overblijfmogelijk
heid op iedere school voor
ieder kind: voor meer
aaneengesloten schooltij
den; voor plaatselijk en
regionaal op elkaar afge
stemde vakanties en te
gen extra vrije uren of da
gen. Ook in de regio wer
den plaatselijke actie
groepen opgericht en
soms werden kleine
succesjes behaald. Zes
jaar Tijd voor School: ook
tijd om eens na te gaan
wat de resultaten waren
in Schiedam. Vlaardingen
en Maassluis.
Contactadressen
voor Tijd
voor Schonk -
Truus d-. Hi,..
UnOUnlptCinM,
K>t. 70.18-
Mot Slenk.
PdjaiSereniJrool 25,
Vfeumönge», tel. 74.13.45
Mftfjan *B» EUrt,
Merelles» sai.
MaaeiUil», kek 14549.
In de hal van de basisschool
„Het Windas" aan de Nachte
gaallaan zijn, zo rond het
middaguur, de tafeltjes fleu
rig gedekt Mandjes met ap
pelen en flessen melk staan
tussen de bordjes en glazen,
„Overblijfmoeders", door de
gemeente aangesteld en ge
honoreerd, zitten tussen de
kinderen aan tafel; zien toe
op schone handen; sussen
kleine ruzietjes en horen de
verhalen aan. Er Is duidelijk
naar gestreefd om het geza
menlijk overblijven van de
kinderen méér te laten zijn
dan het snel wegwerken van
een pakje boterhammen.
Eerst eten de kleinsten van
„de onderbouw" (kleuters en
leerlingen van klas 1 en 2),
daarna komen de groteren.
Ruim zestig kinderen schui
ven zo vier keer per week
aan tafel: hun ouders zijn be
reid om 5,- per week te be
talen als tegemoetkoming in
de kosten. Want niet alleen
de appeltjes en de melk maar
ook de overblijfleidsters die
nen betaald te worden en on
danks de bijdrage van de ou
dera en de gemeentelijke sub
sidie „schrok men op het
stadhuis van de tekorten" al
dus Jan Stijger, hoofd van
„Het Windas".
De stad Schiedam blijkt één
van de Nederlandse gemeen
ten die twee jaar geleden een
deel van de initiatieven van
de actiegroep „Tijd voor
School" overnam en hono
reerde. Enquêtes wezen uit
dat op „Het Windas" vol
doende belangstelling was
voor overblijfmogelijkheid.
Als experiment ging het ge
heel van start. Nu, twee jaar
later, is men nog steeds in
het experimenteel stadium,
„Het overblijven hier op
school heeft nog niet z'n defi
nitieve vorm gekregen maar
er wordt nog steeds aan ver
anderd en bijgeschaafd. Een
begeleidingscommissie, be
staande uit ouders, leer
krachten en ambtenaren
volgt het geheel kritisch", al
dus Jan Stijger. „Maar wel is
duidelijk dat, zolang het
overblijven niet verplicht
wordt gesteld maar een vrij
blijvende zaak is, er niet ge
tornd kan worden aan de
lange middagpauze. Je hebt
niet alleen te maken met de
overblijvers, maar ook met
een veeL grotere groep kinde
ren die naar huis gaat tussen
de middag. Daar is tijd voor
nodig en dus komt van één
van de doelstellingen van
„Tijd voor School" al niet
veel terecht. Leuk *s middags
allemaal zo rond een uur of
drie naar huis en nog een
lange dag vóór je is er niet
bij. De voordelen zijn alle
maal voor het gezin, niet
voor de school".
Joke de Haan, hoofdleidster
bij de kleuters vult aan: „Er
zijn meerdere nadelen ver
bonden aan het overblijven,
met name voor de kleinsten.
Bij een deel van de kleuters
bemerk ik 's middags ver
moeidheidsverschijnselen
die, volgens mij, veroorzaakt
worden door het overblijven.
De kinderen komen niet weg
uit de schoolsfeer, ze blijven
meedraaien en meedolien
met de groep. Vooral bij de
allerjongsten is het merkbaar
als er geen of nauwelijks ge
legenheid is om even tot je
zelf en tot rust te komen. Een
kleuter heeft het nodig om,
tussen alle activiteiten door,
in de middagpauze bij ie
mand die vertrouwd is op
schoot te kruipen of om, in
een rustig hoekje met een
duim in z'n mond, de indruk
ken van een halve dag school
te verwerken. Wanneer dat
niet gebeurt krijgt zo'n kind
wat ik een „sociale overdo
sis" zou willen noemen en
zijn vermoeidheidsverschijn
selen het gevolg".
Jan Stijger: „Een ander punt
is dat de overblijvers niet al
leen een halfuurtje hier zit
ten te eten, maar dat er ook
nog eens een pauze van een
uur of nog langer overbrugd
moet worden, 's Zomers met
lekker weer lost zich dat
vanzelf op; dan gaan ze hut
ten spelen maar vaker vin
den ze binnen de muren van
de school hun toevluchtsoord.
Wij hebben, behalve de hal,
ook het documentatiecen
trum, de bibliotheek en het
handarbeidlokaal daarvoor
beschikbaar gesteld. Je kunt
de kinderen niet zomaar wat
laten rondhangen maar het is
wel een extra last die op de
school drukt".
Hoger budget
Joke de Haan: „Ik zal bij de
gemeente moeten aanklop
pen met een hoger budget
voor spelmateriaal. Door de
overblijvers wordt daar zo
intensief gebruik van ge
maakt dat veel spullen eer
der aan vervanging en ver
nieuwing toezijn dan was
voorzien. Naar mijn idee zou
den ook de Schiedamse club-
en buurthuizen heel goed
kunnen worden ingeschakeld
bij de opvang. Daar is ook
handarbeidmateriaaJ voor
handen, daar zijn ook men
sen die bekwaam zijn in de
opvang en bovendien, C-R.M.
betaalt!".
Navraag leert dat het niet al
leen de kinderen van wer
kende moeders of uit één-ou
dergezinnen zijn die van de
overblijfgelegenheid gebruik
makeh. Maar wel blijft dat
een aantal moeders, nu de
overblijfgelegenheid er is,
een studie oppakken, een
baan zoeken of zich op ande
re wijze ontplooien. Een lid
van de werkgroep „Tijd voor
School" in Schiedam: „Het
zijn de ouders die om over
blijfgelegenheid moeten vra
gen, wij kunnen dat niet al
leen doen. Maar ouders, en
vooral moeders, hebben het
er vaak moeilijk mee, hebben
schuldgevoelens, durven niet
goed. Nog niet zolang gele
den heeft de wethouder van
Onderwijs gepleit voor een
verblijfmogelijkheid op alle
SchjfKiamse scholen, maar
hetwas geen groot succes. Er
bestaat hier, helaas, een
slechte samenwerking tussen
het Openbaar en het bijzoner
onderwijs. Het Openbaar On
derwijs wil graag een betere
samenwerking om tot har
monisatie van de schooltijden
en vakanties te komen en om
meerdere zaken op één lijn te
krijgen maar dat kets vaak af
op de onwil bij het bijzonder
onderwijs".
derlje pakten het weer te
rugleggen, of ze werden
weggesleurd door de onder
wijzers; of er de gruwelijk
ste geschriften werden aan
geboden". Aan het woord is
Marjan van de Eist uit
Maassluis, actie* oerster en
contactadres voor Tijd voor
School. Het is duidelijk:
vanuit de Eerste Stad aan
de Waterweg komen de
meest sombere geluiden,
waar het Tijd voor School
betreft. „We hebben onge
veer een half jaar geleden,
toen de Schoolraad ging
draaien, nog eens aandacht
gevraagd voor onze doel
stellingen, maar tot nu toe
hebben we niets gehoord.
Ook een enquête onder
twee Maassluise scholen
(Hummeloord en de Ken-
nedyschool) leverde niet
meer dan twee reacties op.
Van de politieke partijen
die we benaderden stond de
PvdA wel positief tegeno
ver onze ideeën, maar daar
kwam verder ook niets uit
binnen de gemeenteraad.
Het is haast ondoenlijk om
onze actie in Maassluis op
gang te brengen. Waarom
het hier niet lukt en elders
wel? We hebben het binnen
onze actiegroep eindeloos
doorgepraat, maar we kwa
men er niet uit. Waar
schijnlijk is één van de oor
zaken dat Maassluis, on
danks alle vernieuwingen
en uitbreidingen, nog steeds
een Calvinistisch bolwerk
is. Moeder hoort thuis te
zijn en permanent beschik
baar voor de kinderen.
Moeder moet zich maar
aanpassen aan onverwachte
vrije dagen, verschillende
vakanties en moeder moet
zich maar wezenloos fietsen
en rennen van de peuter
speelzaal naar de kleuter
school en naar huis en vice
versa. Ik gèloof dat het
voornamelijk deze mentali
teit is waarop we stuklopen.
We hebben de actiepunten
van Tijd voor School ook
aangekaart bij de verschil
lende oudercommissies. Het
is afwachten hoe ze zullen
reageren, maar de reacties
tot nu toe geven weinig
hoop en ontnemen je eigen
lijk de moed om hier verder
nog veel tijd en energie in
te stoppenaldus Marjan
van de Eist.
Hevig ontsteld
Een andere aetievoerdster
van het eerste uur:# „Toen
we voor het eerst bij de af
deling Onderwijs van de
gemeente onze ideeën lan
ceerden was de ambtenaar
die ons ontving werkelijk
hevig ontsteld. Zijn reactie
is me altijd bijgebleven:
„maar dames, als we aan zo
iets beginnen zijn de ouders
helemaal nooit meer thuis!"
Om door zo iets heen te
breken, dat kun je niet als
enkeling doen. Dat moeten
alle ouders doen!"
Een moeder met kinderen
op de Meester Blomschool
en de peuterspeelzaal: „Ik
heb nog nooit gehoord van
een enquête omtrent over
blijfmogelijkheid voor de
kinderen. Jammer, want ik
zou er vierkant vóór zijn en
wel mee willen werken.
Doordat ik. thuis werk als
schoonheidsspecialiste moet
ik mijn tijd heel nauwkeu
rig indelen. Kinderen die
onverwacht thuiskomen
vanwege een vergadering
van de onderwijzers, een
schoolbel die niet op tijd
luidt zodat je staat te trap
pelen van ongeduld omdat
ie schema in de knoop
komt, kinderen op verschil
lende scholen die gehaald
en gebracht moeten worden
omdat ze niet alleen in het
verkeer vertrouwd zijn ma
ken me dat werken niet
makkelijker. Als ze gewoon
iedere dag op tijd zouden
beginnen, als ze zouden
kunnen overblijven en
's middags lekker vroeg
thuis zouden zijn, zodat je
met elkaar nog een hele
boel leuke dingen kunt
doen, dat zou toch een pure
zaligheid zijn? Het gekke is
dat je, wanneer je weer
eens voor een schooldeur
staat te wachten, van alle
kanten gemopper hoort,
maar wanneer je dan voor
stelt om er met zijn allen
eens wat aan te doen kijken
ze je aan of ze zeggen wil
len „mens, waar bemoei je
je mee!"
Weerstand
De weerstand en de apathie
van de ouders dient doorbro
ken te worden om resultaten
te zien: de actiegroep Tijd
voor School is zich daar ter
dege van bewust. Verande
ringen dienen door de ouders
en niet door een handjevol
actievoerders te worden be
pleit. Daarnaast blijft het een
grote moeilijkheid om het o-
penbaar en bijzonder onder
wijs op één lijn te krijgen. De
Algemene Bond van Onder
wijzend Personeel (ABOP)
heeft als standpunt dat er
wèl overblijfmogelijkheden
voor de leerlingen moeten
komen mits daartoe goede
voorzieningen worden ge
troffen, maar stelt nadrukke
lijk dat dit niet een zaak van
de leerkrachten is.
Een Maassluise moeder ten
slotte: „Gelijke schooltijden;
gelijke vakanties; overblijven
op school zodat je een lange
vrije middag hebt. Het is in
wezen zo simpel en zo gun
stig voor het hele gezin. Je
snapt niet dat zoiets niet ge
woon kin."
