ROTTERDAM
13
GRAAG GEDAAN
'BON
De kleine
lettertjes als
struikelblok
PLEIN
I
Rotterdams Nieuwsblad
woensdag
3 lebruan 1932
De politie controleert het verkeer van en naar De Kaap.
Strij d om
de macht.
Katendrecht is tijdens de ja
ren zeventig het strijdtoneel
geweest van talloze acties.
Vóór- cn tegenstanders van
de sexbusiness hebben elkaar
met grote regelmaat getracht
het dagelijkse leven onmoge
lijk te maken. De acties be
perkten zich daarbij niet tot
het schiereilandje alleen.
Vooral het stadhuis aan de
Coolsingel was vaak het
doelwit om heersende tegen
stellingen onder de aandacht
te brengen.
Zoals op 16 oktober 1974, toen
Katendrechtse souteneurs en
prostituées hel stadhuis be
stormden. Luid claxonnerend
waren ze het trottoir opgere
den, tot naast het bordes.
Daarna waren ze de hoofdin
gang ïngehold, rechtstreeks
richting kamer van wethouder
Van der Have. De actie kwam
als een volslagen verrassing.
Eerder die ochtend waren
veertig Katendrechtse bor
deelhouders, sexclubeigenaren,
kasteleins, buffetjuffrouwen
en prostituées naar de ge
meentelijke sociale dienst ge
weest.
Ze meenden aanspraak te
kunnen maken op een uitke
ring. Hun inkomsten waren
door het voortdurende rumoer
op De Kaap sterk gedaald.
Ook de avond voorafgaand
aan de actie bij het stadhuis,
had de politie weer het in en
uitgaande verkeer op Katen
drecht gecontroleerd. De actie
in het stadhuis ontlokte aan de
fractievoorzitter van het CDA,
drs.H.J.Viersen, het commen
taar: „Nu wordt het een ge
vecht. Het zal er om gaan wie
de sterkste is: de souteneur of
het stadsbestuur".
WD-fractieleider mr.
H.C.G.L. Polak noemde het
optreden van de Katendrecht
se sexwereld: „Vervelende, or
dinaire speldeprikken". En:
„De souteneurs zijn bezig met
een ordeloze terugtocht..."
v Nieuwe Binnenweg
Maar zo ver was het nog lang
niet. Een aantal pooiers be
dacht de volgende dag alweer
een nieuwe actie, 's Avonds
koerste men regelrecht naar
de Nieuwe Binnenweg, waar
als protest wat doelloos heen
en weer gelopen. De demon
stratie was bedoeld om aan te
tonen dat elk dreigement se
rieus moest worden genomen.
Of, zoals een van de pooiers
verklaarde: „Laten ze maar
doorgaan met ons van De
Kaap weg te pesten. Dan gaan
we hier verder. We duiken
steeds ergens anders op. Des
noods maken we van het stad
huis één groot bordeel". Po
gingen om diezelfde avond
nog kamers in Hilton en het
Rijnhotel te huren, mislukten,
tn het Rijnhotel was nog
slechts één kamer vrij. Een be
diende van het hotel aan het
Weena, had de invasie met
enige angst gadegeslagen.
ADVERTENTIE
Binnenkort vmchijnt, sanalui-
t«nd op d»z* Mrie, hot book "Do
door Hen» Soatiri.
120 pagina's binnenwerk, met
veel oude foto's, formaat 21*29.7
cm. prijs 26.50.
Tegen Inlevering van Evenemen
ten Paspoort coupon 110 ƒ7,50
korting.
Voor de snelle beslissers die bet
boek nu bestellen
GRATIS
leproduktle van de Eerste Katon-
c'ectttse Hoven, formaat 45*64
cm. til. uitsluitend af ta halen.
IntekBnen ook telefonisch moge-
Hik. 010-128231.
ROTTERDAMS NIEUWSBLAD
ft'. «fci t/ï?
>HALTE
door Hans Soeters
Verscherpte controle in de Katendrechtse straten.
StfeSK-*
■?-
De Katen
drechtse sex-
business in de
hal van Hilton.
,,'t Kwam ook zo onverwacht.
Ineens stond die meute bin
nen. Ik zie nog die Ameri
kaanse hotelgast, stomver
baasd was 'ie. Minutenlang
stond hij daar, de mond half
open gezakt, sprakeloos. Toch
zat er humor in. Een poos later
belde diezelfde man namelijk
op: waar hij in Rotterdam het
leukst kon uitgaan, liefst naar
een plek met veel vrouwen.
Hij had weieens gehoord over
iets dat „Ketendrekt" heette...
Dat was lachen. Hij had eens
moeten weten dat 'ie een uur
eerder nog tussen een hal vol
Katendrechtse prostituées had
gestaan..."
De sexbusines kreeg na de de
monstratie op de Nieuwe Bin
nenweg bijval van de Suri
naamse Jongeren Organisatie
(SJOR). Deze vreesde dat de
komst van Katendrechtse
prostituées rellen zou veroor
zaken. „In de binnenstad wer
ken veel Surinaamse meisjes.
Die zullen dan minder gaan
verdienen. Dat nemen ze
niet", verklaarde secretaris
B.C.O'Brien.
Erosplannen
Februari 1975. Het Rotterdam-,
se stadsbestuur presenteerde
twee plannen om de overlast
gevende prostitutie terug te
dringen: concentratie van de
prostitutie in enkele straten op
Katendrecht, of: opneming
van erascentra in een ver-
maakcentrum, compleet met
bars, eethuisjes, winkeltjes eh
biosscoopjes. De plannen voor
een écht eroscentrum waren
van de baan. Die waren in
strijd met de wet. Bovendien
hadden de ervaringen in
Duitsland geleerd dat het de
spreiding van de prostitutie
niet zou tegengaan.
Een paar maanden later sloeg
de vlam echter weer in de
pan. Oorzaak was de sluiting
van een Katendrechts bordeel
aan de Atjehstraat 2. Het bor
deel was twee weken eerder
geopend en volgens een ge
rechtelijke uitspraak mocht de
gemeente elk bordeel dat na
juni 1974 werd geopend, weer
sluiten. Eigenaar Martin Si
mons protesteerde. Zijn pand
was in februari '74 door brand
verwoest en het had lang ge
duurd alvorens de verzekering
een deel van de schade had
vergoed, Volgens Simons
stond het pand echter al negen
jaar als bordeel te boek. Wet
houder Van der Have trok
zich er niets van aan.
Jan de Nek
Ook andere Katendrechtse
bordelen moesten er aan gelo
ven. Knarsestandend moesten
de bordeelhouders toezien hoe
hun rosse rijk langzaam maar
zeker afbrokkelde. „Dit wordt
te gek", riep bordeelhouder
Jan van Oostenbrugge kort
nadat er weer een bordeel was
dichtgetimmerd. „Nu moeten
ze het zelf maar weten. Nu
gaan we naar de Binnenweg".
Maar het gebeurde niet. Wel
ging het ene na het andere
bordeel op slot. Oók van De
Nek, zoals Van Oostenbrugge
werd genoemd. Twaalf van
zijn dertien Katendrechtse
bordelen werden gesloten.
Toch riep diezelfde bordeel
houder in augustus 1975 „Over
mijn lijk", toen het verbannen
van de prostitutie van De
Kaap vastere vormen begon
aan te nemen. Verhuizen naar
een eroscentrum aan de Wijn
haven zag hij niet zitten. „Al
kreeg ik die panden gratis, ik
begin niet aan de Wijnhaven.
Dan schei ik er mee uit", riep
hij stoer. En dat had een aan
tal Katendrechters best ge
wild. Want juist Van Oosten
brugge was in de ogen van de
tegenstanders van de sexbusi-
nes op De Kaap, de man waar
door de problemen waren ont
staan. De Nek had bij 2ijn in
trede op De Kaap tegen zijn
collega-pooiers geroepen:
„Noemen jullie dót pooieren,.?
Ik zal jullie 'ns pooieren le
ren". En, alweer volgens zijn
tegenstanders, maakte de
Kaap daarop kennis met ande
re methoden, zoals het intimi
deren van wijkbewoners,
raamprostitutie in ploegen
dienst, de introductie van sex-
clubs en het massaal opkopen
van huizen voor het gebruik
als bordelen. Hei betekende
het einde van een tijdperk,
want de Katendrechtse bik
kers volgden blindelings de
voorbeelden van „de meester".
En ineens werd De Kaap ook
voor pooiers uit andere steden
weer interessant. De business
werd harder. Er werden pros
tituées uit het buitenland aan
gevoerd, die ver beneden de
toen geldende tarieven gingen
werken.
Wijnhaven
Jan de Nek verweet de ge
meente dat er met twee maten
werd gemeten. „Op Katen
drecht kreeg ik een verbaal op
grond van artikel 25öbis: het
gelegenheid geven tot het ple
gen van ontucht. Maar straks,
aan de Wijnhaven, geldt dat
artikel ineens niet meer. Daar
mag ik doen wat ik op Katen
drecht niet mag". Ook een
eroscentrum zag Van Oosten
brugge niet zitten.
„In Hamburg staat zo'n ding.
Heeft 28 miljoen gekost. Kun
nen driehonderd hoeren in.
Maar er zitten er nog geen
dertig. Een vent wil zo'n eros
centrum niet. Als hij daar met
zijn auto een aanrijding krijgt,
heeft 'ie thuis meteen bonje
met z'n vrouw. Gebeurt zoiets
op De Kaap, dan kan hij zich
er nog uitredden door te zeg
gen dat hij bij het een of ande
re scheepvaartkantoor moest
zijn. Zo wil een vent het..."
Tegelijkertijd maakte wethou
der Van der Have bekend een
gesprek te zullen hebben met
minister Van Agt, waarna Rot
terdam te horen zou krijgen
hoe het zonder in strijd te
zijn met de wetde prostitu
tie kon verplaatsen. De wet
houder was gematigd optimis
tisch en dacht dat de zaak mei
één tot anderhalf jaar, zo rond
1977 dus, zijn beslag kon krij
gen. Maar niet elke bordeel
houder had evenveel geduld
als de Rotterdamse wethouder.
De 27-jarige bordeelhouder Ri-
nus S. kreeg een jaar gevange
nisstraf omdat htj in de nacht
van 15 op 16 februari 1975 en
kele kogels had afgevuurd op
de deur van wethouder Van
der Have. Bij wijze van waar
schuwing, opdat de wethouder
en de Aktiegroep Redt Katen
drecht (Areka) niet te ver zou
den gaan in hun strijd tegen
de prostitutie.
Een andere bordeelhouder.
Karei L., kreeg voor deze actie
een straf van negen maanden.
Zij werden ook veroordeeld
voor de brandstichting in het
wijkgebouwtje. Het weghalen
van sluitingsbevelen op borde
len kwam hen op een boete te
staan van honderd gulden.
Een tatoueerder, die enige tijd
later ook een sluitingsbevel
van een bordeel had verwij
derd, werd hiervoor veroor
deeld tot een boete van twee
honderd gulden.
Wethouder Van der Have
maakte in juli 1975 bekend dat
de prostitutie vermoedelijk zou
worden verplaatst naar de
Wijnhaven. De op dat moment
nog 61 bordeelhouders van De
Kaap reageerden boos; op die
plek was niet voldoende ruim
te. Ook de geplande hoogbouw
viel niet in goede aarde: de
prostituées zouden het vertik
ken om op de een of andere
verdieping te gaan werken.
Onwettig
Nauwelijks twee weken later
torpedeerde minister Van Agt
de gemeentelijke erosplannen
alweer. Ze waren in strijd met
de wet. Het openbaar ministe
rie zou een dergelijk prostitu-
tiebeleid zeker niet goedkeu
ren. De raadscommissie voor
de Stadsvernieuwing reageer
de onmiddellijk. Men wilde
meer inzicht in alle mogelijk
heden die er waren om de
prostitutie naar elders te ver
plaatsen.
De Projectgroep Katendrecht
had hierover vragen gesteld.
Wethouder J.G.van der Ploeg
stelde echter dat ook de huur
ders van bordelen onder de
huurbescherming vielen. „Als
wij die er uit willen hebben,
zullen we een gelijkwaardige
ruimte moeten aanbieden". De
gemeente slaagde er echter in
zeven bordeelpanden op te ko
pen. Ook waren er 28 aan de
gemeente te koop aangeboden.
Hierin werkten op dat mo
ment nog 85 prostituées.
Volgende aflevering: Meel-
bommen in de raadszaal,
(zaterdag 6 februari)
Hier de langzamerhand
wekelijkse aflevering van
de Zestienhoven-story. De
luchthaven is onderwerp
geworden van een poli
tiek Dallas. Achter de
schennen spelen zich de
intriges tussen partijen
af, worden afspraken ge
maakt, meningen geventi
leerd en reacties afgetast.
Vorige week was er enig
optimisme over een in de
Rotterdamse raad te be
reiken compromis, bin
nenskamers stevig aange
vochten door de partijge
noten in Rijnmond. Van
daag is het compromis al
weer van de haan. Het
overleg is gestrand op de
'kleine lettertjes' van de
overeenkomst.
Het leek er vorige week
op, dat de gehele gemeen
teraad tot een eensluidend
standpunt over Zestienho
ven zou kunnen komen:
Zestienhoven zou pas
dicht gaan als een pas
send alternatief verze
kerd is. PvdA en CDA za
ten op één lijn en de VVD
ging tot op zekere hoogte
mee.
Maar niet voor niets werd
afgesproken met het ad
vies van de raadscommis
sie voor ruimtelijke orde
ning te wachten tot het
compromis zwart op wit
stond. Globale bedoelin
gen blijken in de praktijk
nogal eens te kunnen ver
schillen met de juridische
uitwerking. Ellen Buijs
(CDA) bleek gisteren in
derdaad een aantal „vui
ligheidjes" in de tekst te
hebben ontdekt. En het
CDA wil, dat er geen en
kele ontsnappingsmoge
lijkheid in de afspraken
zit. Ook de VVD is be
dacht op „addertjes onder
het gras".
Er blijkt genoeg verschil
te zitten tussen wat de
commissie vorige week
'hardop denkend* overeen
kwam, vinden nu CDA en
VVD, en de wijze waarop
dat nu is vastgelegd. Het
verschil is zo groot, dat
CDA en WD het compro
mis laten afspringen.
Dat verschil heeft twee
kernpunten. De PvdA
heeft bewust gekozen
voor de formulering dat
sluiting mogelijk is, na
dat de verplaatsing van
de luchtvaartactivïteiten
verzekerd is. Omdat ge
sproken wordt over acti
viteiten blijft verplaat
sing naar Schiphol moge
lijk. CDA en VVD willen,
dat gesproken wordt over
verplaatsing van de lucht
haven en dan naar een
plek binnen de invloeds
feer van deze regio.
Vorige week werd afge
sproken, dat Zestien ho
ven zich tot aan de slui
ting zou moeten kunnen
ontplooien. In het voor
stel van Men tink voelt de
PvdA daar blijkbaar
niets voor: Mentink
spreekt nu over 'ontplooi
ing onder nader te bepa
len voorwaarden'.
Wethouder mr.Hans Men
tink mocht dan veronge
lijkt reageren, dat CDA
en VVD nu op hun in
stemming terugkwamen,
hij heeft het aan zichzelf
en zijn partij te wijten.
Natuurlijk weet de advo
caat Mentink hoe belang
rijk formuleringen bij
compromissen zijn. Al
leen als de gekozen for
muleringen de geest van
de overeenkomst geen
geweld aandoen, is er
sprake van een echt com
promis. ïn het onderhavi
ge voorstel is dat niet het
geval.
De wethouder en zijn par-
tij weten best, dat CDA
en VVD niets voelen voor
verplaatsing van de lucht
vaartactiviteiten, en zeker
niet naar Schiphol. Ze we
ten, dat de beide partijen
ruimte willen scheppen
om verplaatsing van de
luchthaven een kans te
geven of het nu de Hoek-
sche Waard wordt, de
Maasvlakte of de gedraai
de baan in de polder
Schieveen.
Door bewust in het com
promisvoorstel te spreken
over verplaatsing van de
„luchtvaartactiviteiten"
kon Mentink het voorstel
in zijn partij verkopen.
Ook een opmerking als:
„Onder nader te bepalen
voorwaarden is ontplooi
ing van de huidige lucht
haven mogelijk" mag dan
juristen taal zijn, het bied t
politiek geen enkele dui
delijkheid. De eerste
vraag is dan immers, wat
die bepaalde voorwaarden
dan wel zijn? En juist dat
is niet ingevuld.
Het voordeel van het com
promis was, dat Zestien
hoven tot een nader te be
palen datum open blijft.
Die datum is bekend: zo
dra Zestienhoven nodig is
voor woningbouw. Dat is*
niet vóór 1990. De komen
de tien jaar zou de exploi
tatie van de luchthaven
dan verzekerd zijn ge-
door
Cees de Graaff
en
Koos de Gast
weest. Daarna is echter
sluiting van de ene op de
andere dag mogelijk. Im
mers, intussen is het be
stemmingsplan klaar.
In feite komt hier de aap
uit Mentinks mouw. Zo
op het oog kwam hij CDA
en VVD een eind (tien
jaar) tegemoet. Maar hij
bleef zitten op het uit
gangspunt: sluiten van de
luchthaven zonder meer.
De 'activiteiten' kunnen
naar Schiphol. Maar CDA
en VVD zitten op de lijn:
sluiten na verplaatsing
van de luchthaven naar
een plek elders in deze re
gio.
Men kan het betreuren,
dat de Rotterdamse ge
meenteraad niet in staat
is om tot een eensluiden
de toekomstvisie op de
luchthaven te komen. Er
zijn immers punten ge
noeg, waarover de par
tijen het wel eens zijn;
zoals het feit, dat de
luchthaven niet op de ge
lukkigste plaats ligt en
dat Zestienhoven een pri
ma bouwlokatie is. Maar
als blijkt, dat elke partij
met het compromis wat
anders bedoelt, is het in
derdaad maar beter om
geen compromis te slui
ten.
Naam:
verandering in. f Adres
Maak hem of haar abonnee. Zo gefiksl f p0
en aoed bfiloond! Want vnnr rlio s c°di
en goed beloond! Want voor die kleinej
moeite krijgt ueen
kruiden wijzer.
Voo«Pl*aiS:
'Ue'
O-f de
eS;
m ^0sfcode:
rek?/oo0.
