OTTERDAM
IS
Boerenklaas kwam over de brug
Chinese filmweek in De Lantaren
GRAAG üEDAAN
m
;i;n
m /-*
filmindustrie in China kwantitatief gelijkwaardig aan de Verenigde Staten
DE FLYER
TEGEMOET
i
otB,m
0
Rotterdams Nieuwsblad
dinsdag
RZ/RV/RY/RW/RS 6 april 1982
pe Graafstroom trekt een
niet al te brede streep water
kussen de kerk in Mole-
[raarsgraaf en café Boeren
kaas in Brandwijk. Het
!bruggetj<? ter plekke vormt
!(je verbinding tussen kerk
'wereld'. Er ontwikkelt
zich in dit stukje Alblasser-
uraard dan ook een vrij
druk tweeriehtingverkeer.
Het is op deze zonnige len
temorgen reeds bijzonder
id ruk in de van nogal wat
antiek voorziene gelagka
mer van de Boeren klaas.
Kastelein Jaap Voorsiuys
(39) moet dc rappe hulp van
zijn vrouw ontberen, want
:zij is met een forse griep
laan het bed gekluisterd.
|Het gevolg is. dat hij voort -
-durend pendelt tussen tap.
[keukon en gasten. Vooral
(als' de lunchtijd daar is
?komt Jaap handen, ogen,
oren en benen te kort. Zijn
goede gastheerschap blijkt
echter juist nu mede door
het feit, dat hij ondanks alle
Idrukte de beminnelijkheid
zelve blijft. „Van die drukte
moet het toch komen,"
roept hij uit balancerend
met een aantal uitsmijters,
waarvan de eieren kakel
vers en scharrelgegaran-
■deerd heten te zijn.
Trommel
ijaap Voorsiuys, gedurende
(92 jaar de derde generatie
'van ïijn geslacht in deze
[herberg, is een verwoed be
daarder. In een grote trom-
ïmel heeft hij oude docu-
rinenten, foto's en knipsels
[vergaard. Die komt te voor
schijn wanneer de brood-
jtrommel is gesloten als te
lken. dat de laatste luncher
Ivoor deze dag is verdwi
jnen. Dan pas gunt de kaste
lein zich tijd te gaan zitten
'en even in de geschiedenis
,te duiken.
[„Voor zover ik weet. is hel
hier al eeuwenlang een
herberg." verklaart hij.
„Mijn grootvader is er zo
omstreeks 1890 in gekomen.
Nee, de zaak heette toen
nog geen Boerenklaas. Wat
die naam betreft is het ei
genlijk een merkwaardige
geschiedenis. Die is ont
staan aan de overzijde, in
Molenaarsgraaf. Daar was
een boer Klaas, die als bij
verdienste na het werk op
het land borreltjes ver
kocht. Blijkbaar zette dat
voldoende zoden aan de
dijk, want hij doekte zijn
boerebedrijf ap en hield
zich voortaan alleen nog
met die borreltjes bezig. Het
was al gauw: we gaan d"r
eentje nemen bij Boeren
klaas, Toen hij er niet meer
was. heeft mijn grootvader
de naam overgenomen. En
niemand weet nou beter of
hier, aan deze kant van de
Graafstroom, is altijd de
Boerenklaas geweest. Ja, en
waarom zal je dat tegen
spreken."
Sneri
Ik meen te weten, dat sinds
jaar en dag hele horden
schaatsers in Brandwijk af
binden om dc 'leeggereden'
maag te vullen met de be
roemde snert van Boeren
klaas.
Jaap Voorsiuys glimlacht
fijntjes. „Zeker, er is nogal
wat belangstelling voor
onze erwtensoep en men
schaatst er desnoods graag
een eindje verder voor. Dat
is toch wel erg leuk, ja."
Ik blik naar de muren en
lichtgroen geverfde zolde
ring. die nu niet bepaald uit
de Zeventiende Eeuw lijken
te stammen. En in die gou
den tijd moet toch. de
grondslag voor deze her
berg zijn gelegd,
„Rond de eeuwwisseling is
het pand, dat een gevel had
van IJsseJsteen, afgebro
ken," diept de waard uit
- i AisN-j
,z
Tekst.
Ben
Swaep
Tekening
Charles
Kemper
bruggetje
leidt van
Molenaars
graaf uit de
cafe-
over de
Graafstroom
Boeren-
k aas.
zijn trommel op. „Alleen dc
fundering bleef, maar het
pand zelf werd zoveel mo
gelijk in dezelfde stijl
herbouwd. Tussen het af
breken en het weer open
gaan van de zaak zat, je
kunt me geloven of niet,
niet meer dan week. Ze
zouden bij het licht van
toortsen hebben doorge
werkt. Hoe dit mogelijk
was, begrijp je vandaag de
dag niet. Ondanks alle in
gewikkelde technische
hulpmiddelen kunnen ze
tegenwoordig zoiets in zo'n
korte tijd niet meer lap
pen."
Boven de deur van hei café
bevindt zich een glas-in -
lood-raam. waarop onder
andere vlammen en vissen
zijn te zien. Wie goed kijkt
ontdekt in het midden van
alle kleuren een stukje glas.
waarin een figuurtje is
geëtst. Dit zwarte 'lijntjes
mannetje' blijkt een henge
laar te zijn.
Jaap Voorsiuys: „Dat is een
glashandeiaar uit Dord
recht, die vaak in de polder
kwam vissen. Soms over
nachtte hij hier, wat moge
lijk was doordat er nogal
wat kamers waren, die heel
vroeger hadden gediend als
slaapplaats voor reizigers.
Die Dordtse meneer vond,
dal hij goed door msjn va
der en moeder werd ver
zorgd en uit dankbaarheid,
bood hij een geëtst raam
voor boven de deur aan. In
1944 stortte hier vlakbij een
Lancasterbommenwerper
neer. Een wiel van het lan
dingsgestel knalde tegen de
gevel van ons café, die daar
niet tegen kon en groten
deels werd vernield. Ook
de geëtste ruit lag in digge
len."
De moeder van enig kind
Jaap, die bij haar zieke
schoondochter op bezoek is
gekomen, herinnert zich
die dag in 1944 nog heel
goed.
..Het was een enorme
dreun, maar het gekke was.
dat Jaap, die toen een jaar
of twee was, helemaal niet
schrok. Nou m'n man en ik
wel en hoe. Ze wilden van
de herbouw van de gevel
gelijk gebruik maken om er
een groot raam in aan te
brengen. Nou, dat heb ik
gelukkig tegen weten te
houden. Ik zou dat een aan
fluiting hebben gevonden.
Wat dat geëtste hengelaar-
tje betreft; we vonden die
scherf tusen de brokstuk
ken terug. Toen we het
glas-in-lood-raam hebben
laten aanbrengen, dat niet
zijn vlammen herinnert aan
Dit is de twaalfde en voorlopig laatste
aflevering van de serie 'in de Herberg'.
wat er in 1944 hier is ge
beurd. is de scherf er in
verwerkt."
De weduwe Voorsiuys kan
zich nog goed de tijd herin
neren. dat de negotielui met
hun kar en paard door de
Alblasserwaard trokken.
Heel vroeger zal er ook wel
een postkoets hebben gere
den. In elk geval was de
herberg ook volledig bere
kend op paarden. In een
ruim bemeten stal konden
de dieren worden gedrenkt
Momenteel biedt Boeren
klaas onderdak aan tal van
verentgingen, waarvan de
biljartvereniging, die de
zelfde naam draagt, zeker
niet de onbelangrijkste is.
Er komen nogal wat inwo
ners van Brandwijk
.{Branksen genoemd), Mole-
'naursgraaf en ook uil ande
re gemeenten in de Alblas-
serwaard. Een niet onbe
langrijk deel van de gasten
is echter elders woonachtig.
Het fraaie polderlandschap
en de prachtige molens in
deze buurt brengen name
lijk heel wat stedelingen op
de been en op het wiel.
„Als ik zou merken, dat het
zou ionen ook op zondag
open te gaan. dan doe ik
dat," zegt Jaap Voorsiuys
fier. ,,Dat mag nou tegen
woordig."
Bij hel scheiden van de
markt leert men de kooplui
kennen, luidt het gezegde.'
Welnu, de kastelein gunt
ons. nadat de trommel der
historie is gesloten een blik
achter dc leitjes met aanbe
velingen voor tosti's, uit
smijters en andere eenvou
dige maagvullende aangele
genheden. Er blijken ju
weeltjes van tegeltjes in de
muur te zijn gemetseld. Een
aantal exemplaren moet
honderden jaren geleden
zijn gemaakt.
„Bij het aanleggen van de
centrale verwarming heb
ben we ook nogal het een
en ander gevonden." En de
heer Voorsiuys toont mij
een een piespot. als ik het
zo mag noemen. Daar zou
reeds in de Vijftiende Eeuw
in zijn gewaterd. En ik had
altijd gedacht, dat ze er toen
gemakkelijker mee om
sprongen...
advertenties
t Vroege Lente in Februari (1962)
Effendi (I960)
Het Pruimenbloesem Borduurwerk (1980)
>1=8 april a.s. komt bet Neder-
Ptfse jacht Flyer, winnaar van
[®z»llrace om de wereld, in
riterdam aan.
5fneri- die deze feestelijke
^rns| van het zeiljacht wil-
FHJemaken. kunnen op e
pro Om 09.0D uur" op het Wil-
^P'ein (afvaartsteiger SPI-
- Jtlnsch®pen. Terug Willems-
11 «Oca. 13.00 uur.
"Sten p.p.
^assenen 16.50
"nieren Vm 14 Jaar 8.25
korting (max. 2 pers.) op
kjpon ti4 van het Evene-
«meni Paspoort.
Rotterdam In het kader
van de tentoonstelling 'Chi
na, leven en werken' in het
Museum voor Land- en Vol
kenkunde (Willemskade 25),
wordt van 8 tot en met 14
april in De Lantaren (Gou-
vernestraat 133) een Chinese
filmweek gehouden.
In vijftien voorstellingen,
wordt een beeld gegeven van
25 jaar Chinese speelfilm:
klassiekers utt de jaren vijf
tig, maar ook Nederlandse
premières van recente pro
ducties.
De filmweek kwam tot stand
door een samenwerking van
de Vriendsehapsverenigmg
Nederland-China en de Rot
terdamse Kunststichting.
De geschiedenis van de Chi
nese speelfilm gaat terug
naar het jaar 1949. vlak voor
de oprichting van de Volks
republiek. In dat jaar kwam
in Changchun in het Noord-
Oosten van China de eerste
speelfilmstudio tot stand.
De eerste rolprent die daar
vervaardigd werd was
'Dochters van China', een
film over de strijd die acht
jonge vrouwen tegen de Ja
panners voerden.
De oprichting van de Volks
republiek werd met het ma
ken van een groot aantal
speelfilms gevierd.
De meeste films uit die tijd
hadden de strijd van de com
munisten tegen de overheer
sing van de Japanners en de
Guomindang tot onderwerp.
In die periode werden er ook
filmstudio's in, Shanghai en
Bejing opgezet.
Al waren niet alle filmstu
dio's in handen van de over
heid, de filmproductie stond
vrijwel geheel onder controle
van de communisten. In een
prïvéstudio werd in 1950 de
speelfilm 'Het leven van Wu
Xun' geproduceerd.
In de2e film wordt een boer
geportretteerd die door bede
len geld probeert bijeen te
krijgen om daar scholen voor
armen mee te bouwen.
Deze film werd in 1951 het
mikpunt van een nationale
filmkritiekbeweging; kunste
naars en intellectuelen zou
den producten moeten ma
ken waaruit een goed socia
listisch bewustzijn sprak.
De maatschappij veranderen
via bedelen voldeed daar
niet aan. Het zou de toe
schouwers een verkeerd be
grip geven van de klassen
strijd.
De gesprekken over dit on
derwerp hadden tot gevolg
Zo Dichtbij, en toch zo Ver (1979)
dat er in de filmstudio's in
1952 geen enkele speelfilm
werd gemaakt. De overheid
maakte van deze discussie
gebruik door alle filmstudio's
onder haar verantwoorde
lijkheid te plaatsen.
Na «leze heftige discussie
kwam de filmproductie tus
sen 1953 en 1955 maar moei
zaam op gang. Speelfilms uit
die periode hadden meestal
de socialistische opbouw toi
thema.
In 1956 vond een heroriënte
ring in de kunst en literatuur
plaats. De 'Laat honderd
bloemen bioeien'-periode
had ook zijn invloed op de
filmwereld.
Het jaar 1956 werd gekarak
teriseerd door een omvang
rijke filmproductie, die een
veel groter aantal thema's
behandelden dan voorheen.
Eind 1957 werden echter op
nieuw films mikpunt van
kritiek.
Tijdens de 'Grote Sprong
Voorwaarts" in 1958 werd de
filmindustrie sterk gedecen
traliseerd en werden in alle
provincies filmstudio's inge
richt. De nadruk lag vooral
op actuele filmthema's met
extra aandacht voor docu
mentaire.
In het begin van de jaren
zestig verlegde het film the
ma zich vooral naar de ver
filming van traditionele ope
ra's en naar historische ge
beurtenissen.
In deze tijd werd de discussie
over de vraag „Wat is een
goede revolutionaire film?"
al aangezet. Uit veiligheidso
verwegingen werden daarom
vooral thema's uit het verle
den de onderwerpen van de
films.
Desondanks kwam de film
industrie in 1966 nagenoeg
tot stilstand.
Maar de tijden veranderden.
China is vandaag de dag, on
danks de status van onder
ontwikkeld land, een 'film-
wonderland' geworden, dat
zich kwantitatief kim meten
met de Verenigde Staten.
Elke Chinees gaat gemiddeld
twintig keer per jaar naar de
bioscoop. De premières van
de nieuwe films vinden niet
alleen plaats in de miljoenen
stad Shanghai, maar gelijktij
dig ook in de meest afgele
gen bergdorpen.
Van elke film worden direct
vierduizend copieën gemaakt
in de formaten 35, 16 en 75
mm. Naast de filmclubs die
elke grote fabriek bezit, zijn
er in China meer dan dui
zend vaste stadshioscopen en
circa twintigduizend mobiele
teams met projectors.
Op deze manier kan de film
industrie ondanks de lage
entreeprijzen (10 tot 20 cent)
jaarlijks grote winsten aan de
staat afdragen.
Een deel van dit geld wordt
besteed aan de bouw van
nieuwe bioscopen of geïnves
teerd in de technische ont
wikkeling van de filmindu
strie. Het aantal films dal te
genwoordig in de bioscopen
draait is dan ook opvallend
groot.
In 1980 waren dat er in
Shanghai honderd, tegen
slechts twintig lot dertig in
1979. De meeste films zijn
ontstaan vóór de culturele
revolutie.
De films die van 8 tot en met
14 april in De Lalaren wor
den vertoond geven dan ook
een beeld van de hoogtepun
ten van de Chinese filmindu
strie van vóór 1966 en van de
meest recente films, die het
resultaat zijn van een totaal
nieuwe filmindustrie sinds
1976.
Er zijn mensen die onze krant nog niet
lezen. Uw beste vriend of vriendin
misschien. Breng daareven I
verandering in. Adles~'
Maak hem of haar abonnee. Zo gefikst p0st
en goed beloond! Want voor die kleine» w d
moeite krijgt u een originele 0°nPladis
pepericolen en zoutvat. f S'uüraisw
P°pe*>»oleat£
^dres;
I Postend,.
- Toieloon;.
Jü00 Vft dQ' I
