STEM
ME
N
9
D'66 in de contramine
Voortzetting coalitie
erg onwaarschij nlij k
Zelfde
componenten,andere
verhoudingen
IS-
7Wethouders hebben maar weinig departementen van binnen gezien7
''PvdA heeft
stadsbestuur
lam gelegd9
Oppositie stond in vier jaar buitenspel
Verwachtingen voor college van
Maassluis:
Rotterdams Nieuwsblad 4
dinsdag
RW 18 mei 1982
Q*
Schiedam D'66, twee zetels
rijk in de Schiedamse gemeente
raad, mikt op groei. Gehoopt
wordt op verdubbeling van het
zetelaantal, maar vast gerekend
wordt op drie plaatsen. Die zul
len dan bezet worden door drs.
Adri Reijnhout. Trudy van den
Akker-de Jager en mr, Marcel
Houtkamp, allen nieuwkomers
m de raad.
Nieuwkomers in de Schiedamse
politiek kunnen ze moeilijk ge
noemd worden. Ze fungeerden
de afgelopen vier jaar tot steun
van de twee huidige raadsleden,
drs. Rob Hijmans en mr, Anne-
Marijke Peterhans-Steen, die op
de kandidatenlijst respectievelijk
op nummers vier en vijf staan.
Bovendien zit Trudy van den
Akker al een paar jaar in de
Schiedamse Gemeenschap en
speelt ze een rol bij de sociaal-
culturele planning. Bij Reijnhout
en Houtkamp is de binding nog
duidelijker: de twee ambtenaren
van de Vereniging van Neder
landse Gemeenten (VNG) in
Den Haag hebben voorheen ge
werkt op het Schiedamse stads
kantoor. De ideale positie om in
de keuken van de Schiedamse
politiek te kijken.
Ongezouten kritiek
Vandaar ook ongezouten kritiek
op het huidige gemeentebestuur.
Reijnhout: „Nu ik bij de VNG
werk, zie ik dat de gemeenten,
waar veel gebeurt, hun wethou
ders veel vaker naar Den Haag
laten gaan. Persoonlijk gaan ze
met de ministers in de clinch en
soms kan dat een half jaar sche
len in de uitvoer van een plan.
Het scheelt of je zo'n minister
goed kent." En dan komt de
clou: „Je kunt van onze vier
wethouders in Schiedam zeggen
dat zij de afgelopen vier jaar
weinig departementen van bin
nen hebben gezien." Het is Hout
kamp die dit zegt.
En bleef het daar maar bij. Ook
over de gang van zaken op het
Schiedamse stadskantoor zelf
zijn de twee ex-gemeenteambte
naren echter met geen woord te
spreken „Alle afdelingen wer
ken langs eikaar heen. Er wordt
een sec toren beleid gevoerd, de
wethouders kijken niet over de
grenzen van hun eigen vakge
biedje heen. Als we tegen Taver-
ne zeggen: 'pas artikel 56 van de
woningwet nou eens toe', dan
zegt ze: 'Zijdeveld is daarmee be
zig'. Maar om de dooie dood niet!
Er gebeurt niets. Ik denk dat Ta
verne al die tijd een beetje bang
is geweest met Zijdeveld in de
knoei le komen".
D'66 is niet te spreken over de
nu aflopende raadsperiode. De
drie aankomende raadsleden,
aangevuld met hel zittende lid
Rob Hijmans, noemen ais mage
re resultaten de woningbouw die
ver achterblijft op de Rijnmond
prognoses en de zwakke basis
waarop gebouwd moet worden.
Marcel Houtkamp: „Moet Schie
dam qua inwoneraantal nog die
per zakken dan 72.000? Moet hei
weer stijgen tot 80.000, of is
75.000 ook goed? Op die vraag is
nooit antwoord gegeven. Moet op
die onduidelijkheid de woning
bouw afgestemd worden? Wat
willen ze nou met Schiedam?
Zoiets heeft toch consequenties
voor de woningbouw. Het kan de
helft schelen van die polder,"
Frustrerend
Wat D'66 daarbij als frustrerend
ervaart, is het feit dat de ge
meenteraadsleden doorgaans
nauwelijks de vinger aan de pols
houden. Rob Hijmans: „Niemand
ziet hoe ziek de patient is. Het zit
ingebakken in de bestaande
commisstestructuur, die passivi
teit in de hand werkt. De wet
houder bepaalt de agenda; wat-ie
niet leuk vindt, komt er niet op."
Marcel Houtkamp: „Zo'n com
missie is meer een theekransje,
waar de wethouder toetst hoe de
politieke verhoudingen liggen,
dan dat zij functioneert als een
echte commissie van advies en
bijstand Ik heb het twee jaar ais
ambtenaar op de afdeling CSJ
meegemaakt. De wethouder
brengt iets in, neemt het mee te
rug en de commissieleden doen
er tl »n zelf verder niets meer
nu igen niet eens naar de
on: vclingen! Ze laten de de
tails Lover aan het college over."
Om die reden zag D'66 liever ge
wone raadsleden aangesteld zien
als voorzitter van commissies
Rob Hijmans: „En wat zie je dan?
Een aantal PvdA'ers is spontaan
bereid een voorstel daartoe te
ondersteunen Maar dan hebben
ze een interne vergadering en
blijft plotseling de steun uit."
Hoofdstad
Reijnhout: „Stemdiscipline. Die
houdt de creativiteit van zo'n
fractie onder de dekens. Ons
hoofdstad-idee, om Schiedam
voor ie dragen als hoofdstad van
Rijnmond, lag bij enkele
PvdA'ers best goed. Maar dat
mogen ze dan niet zeggen."
Op dat hoofdstad-thema is ui
terst flauw ingespeeld, vinden de
democraten. „Er is geen enkele
lobby geweest. Alleen een for
meel briefje van B en W aan de
De D'66-
ploeg in de
startblokken.
Van links
naar rechts
Trudy van
den Akker,
Rob Hijmans,
Marcel
Houtkamp en
Adri
Reijnhout
(foto Ben
Biumers).
provincie, zo mat, zo vlak, geen
enkef enthousiasme." vindt
Houtkamp. Hij ergert zich aan
de reacties, die hij opgemerkt
heeft aan de andere kant van de
pilaar, die in de raadszaal D'66
van de PvdA .Scheidt. „Dan kwa
men we met een aardig punt en
dan werd er gelachen. Bijvoor
beeld het idee voor een congres
centrum in Schiedam: ha, daar
heb je Hijmans weer met zijn
rare ideeen. Zo'n sfeer kreeg je
dan. Luud Snel van het CDA is
daar ook slachtoffer van. Hij
hoeft maar wat te zeggen of
links van die pilaar wordt er ge
lachen, Dat duidt toch met op
volwassenheid. Ik heb niets te
gen de PvdA, maar deze partij
heeft het stadsbestuur lam ge
legd."
Nee. creatief is Schiedams stads
bestuur allerminst. Van het CDA
ging helemaal niets uit. vinden
de vier democraten unaniem.
„De meeste alternatieve ideeen
zijn gekomen van klein links. Je
kunt gerust stellen dat wjj mèt
de CPN en de PPR keer op keer
de PvdA iinks ingehaald heb
ben," vindt Reijnhout.
Kritiek? Het frustreren van de
inspraak. Reijnhout heeft onder
wethouder Posthoorn zelf nog
gewerkt aan de Schiedamse in
spraakverordening. maar kan
moeilijk gelukkig zijn met de
toepassing ervan. Posthoorn is
trouwens ook in de ogen van de
cultureel aangelegde democrate,
Trudy van den Akker, met een
door Kor Kegel
wethouder die er zonder kleer-
scheuren vanaf komt. Zij noemt
bekende items zoals Passage, cul
turele raad, SG, welzijnsaccom-
modaiies; Houtkamp en Reijn
hout voegen daar de uitgebleven
versterking van de sportraad aan
toe. „Het duo Posthoorn/Verlin-
de kan de Schiedamse geschiede
nis ingaan als het duo dat hel
meeste beloofd heeft en mis
schien wel het minste gedaan.
Aardige kerels, hoor. maar Ver-
linde loopt in de sportwereld
links en rechts dingen te belo
ven, die Posthoorn moet doen en
daar amper in slaagt." vinden
zowel Houtkamp als Reijnhout
Als D'66 een profielschets voor
de wethouders zou mogen ma
ken, met daarin eisen aan
kracht, slagvaardigheid en con
sistentie. dan zouden de huidige
wethouders daar volgens Hout
kamp geen van allen aan vol
doen. En toch, en toch: als het op
samenwerking in collegeverband
mocht aankomen, zou D'66 de
PvdA met graag buiten de deur
houden.
De officiële presentatie, in sep
tember 1978, van het -huidige
college van B en W, met van
links naar rechts Cees Bot
(CDA), Jeile Wijnstok (CDA), Bas
Goudriaan (PvdA), de toenmali
ge burgemeester Wim Kieboom,
IJsbrand van der Velden (PvdA),
Arij Maarleveld (PvdA) en Nico
Duinkerken (gemeentesecreta
ris). Het nieuwe college zal er
waarschijnlijk anders uitzien;
niet alleen omdat burgemeester
Kieboom inmiddels is vervangen
door zijn opvolger Fred van Lier.
Vlaardingen Het kan een in
teressante zomer worden in de
haringstad. Als straks, op de
tweede juni om een uur of ne
gen 's avonds, de uitslagen van
de gemeenteraadsverkiezingen
bekend zijn en als vast staat
hoeveel raadszetels elke partij
heeft behaald, dan zal vrijwel
meteen een discussie op gang
komen die zonder twijfel enkele
maanden gaat duren. Ook al ko-
door Paul Houkes
men er op plaatselijk niveau
geen informateurs of formateurs
aan te pas en ook al hoeft de
burgemeester niet net als de ko
ningin politieke adviseurs bij
zich te roepen en opdrachten te
verstrekken, de vorming van
een nieuw college van burge
meester en wethouders, dat in
september van dit jaar aan de
slag moet gaan, wordt een even
ement dat heel wat vergelijkin
gen zal vertonen met tal van
kabinetsformaties.
Als de uitslag van de verkiezin
gen een beetje wordt voorspeld
en dat kan, aan de hand van
de laatsgehouden verkiezingen
voor provinciale staten en aan
de hand van de laatste ontwik
kelingen in de politiek, redelijk
nauwkeurig dan liggen vrij
wel alle mogelijkheden in
Vlaardingen open. Eén moge
lijkheid lijkt wat onwaarschijn
lijk: een voortzetting van de
huidige samenwerking tussen
CDA en PvdA. Het is namelijk
de vraag of de beide partijen na
de volgende verkiezingen hun
toch al niet zo riante meerder
heid in de gemeenteraad behou
den.
Nauwelijks deuken
Het is wel opvallend, dat de sa
menwerking tussen de beide
grootste fracties in de raad in de
afgelopen vier jaar nauwelijks
deuken heeft opgelopen. In de
huidige raadsperiode is die sa
menwerking op enkele inciden
ten na gladjes verlopen. En
daarbij ging het dan om inciden
ten als de kwestie van de consu
lenten voor godsdienstige vor
ming, waarvoor het CDA geld
had willen uittrekken, of die
van de signatuur van het bejaar
denverzorgingscentrum. Het re
centste voorbeeld van een direc
te aanvaring van PvdA en
CDA. In beide gevallen ging het
echter om zaken, die bij het sa
menstellen van het beleidspro
gramma van vier jaar geleden al
als 'probleemgeval' waren gesig-
m
naleerd. Het waren de zoge
naamde 'vrije kwesties', waaro
ver tijdens de collegevorming
geen afspraken waren gemaakt.
Afgezien van die problemen
hebben CDA en PvdA zich de
afgelopen jaren nauwgezet aan
het beleidsprogramma, hun sa
menwerkingsovereenkomst, ge
houden. Het beleid, dat door het
college werd uitgezet, kon dan
ook in de meeste gevallen moei
teloos door de raad worden ge
haald- De CDA- cn de PvdA-
fracties vielen elkaar niet af.
Niet serieus
Vooral dat laatste feit heeft bij
de andere partijen in de Vlaar-
dingse gemeenteraad (VVD,
D'66, SGP/GPV en SP/PSP) re
gelmatig kwaad bloed gezet. „Er
wordt niet naar ons geluisterd,
we worden niet serieus geno
men, men trekt zich helemaal
niets van ons aan", is de klacht
die vanuit de oppositie vier jaar
lang vrijwel onophoudelijk is
geuit. „De manier waarop de
coalitiepartijen te werk gaan en
samen hun zin doordrijven, is
het mooiste voorbeeld van de
arrogantie van de macht." Ze
ker in VVD-kringen heeft dit
gevoel van onmacht een stempel
op de afgelopen vier jaar ge
drukt. Zoals Manette Hoogcn-
dijk, de fractievoorzitter van die
partij, in de wandelgangen re
gelmatig verzuchtte. „We kun
nen doen wat we willen, we
kunnen zoveel amendementen
en moties opstellen als we zin
hebben, maar je weet tevoren
dat er toch niet één wordt aan
genomen, wat er ook In staat."
Hoogendijk heeft niet helemaal
ongelijk. Het aantal amende
menten en moties van de oppo
sitie dat is ingediend en dat door
de raad werd aangenomen is
waarschijnlijk op de vingers, van
een hand te tellen.
Breder van opzet
Vrijwel algemeen wordt er in de
Vlaardingse politiek rekening
mee gehouden dat het nieuwe
college van B en W breder van
opzet zal zijn. Een college van
CD/PvdA en D'G6, wordt al
regelmatig verondersteld. Op
zich is die combinatie best een
mogelijkheid, al is het de vraag
of met name de PvdA zo geluk
kig zou zijn met het 'meerege-
ren' van de democraten. Haast
stelselmatig hebben de PvdA'ers
in de raad hun minachting laten
blijken over wat zij noemen het
gebrek aan besluitvaardigheid
dat D'66 ten toon zou .spreiden.
„U kunt nou nooit eens eer. ech
te keuze maken!" riep PvdA-lei
der Hans Versluijs regelmatig in
de richting van het D'66-duo
Don en Ron. Rodngues en Mo
lenaar zijn ei in de afgelopen
vier jaar niet m geslaagd de
PvdA 1c overtuigen van de se
rieuze manier, waarop ze tot een
afweging van keuzes zeggen te
komen.
Er zijn nog tal van andere com
binaties mogelijk Ook de VVD
zou een kandidaat kunnen zijn
om aan de nieuwe coalitie mee
te werken Dat de liberalen er
alles aan zullen doen om in de
nieuwe raadsperiode een zetel te
bemachtigen, staat buiten kijf.
Of de kansen groot zijn, is de
vraag. Feit is dat de VVD als
oppositiepartij, ook al luisteren
de coalitiepartners nauwelijks
naar de fractie, wat serieuzer
wordt genomen dan D'66
Krachtig
Ook binnen CDA en PvdA zelf
heerst de opvatting dal er best
wat veranderd mag worden met
het nieuwe college. Hei CDA
spreekt in haar verkiezingspro
gramma al heel voorzichtig over
het 'stimuleren van een krach
tig en zo breed mogelijk college'.
De PvdA wijdt aan de nieuwe
samenstelling geen woord in
haar verkiezingsprogramma,
maar lijsttrekker IJsbrand van
der Velden stelde onlangs al on
omwonden dat de PvdA niet
aan het CDA gebakken ziL.
Evenzeer staat vast dat geen
van de beide partijen er op zit te
wachten om een van haar wet
houders in te mogen leveren
voor een kandidaat van een an
dere partij Als het nieuwe col
lege uit drie partijen gaat be
staan, zal de PvdA daar met
haar drie collegezetels van dit
moment toch aan moeten gelo
ven.
Het wordt een interessante zo
mer. Ondanks het mooie weer
dat we in die periode kunnen
hebben, kan het in politiek
Vlaardingen gedurende enige
tijd een mistige zaak worden.
Welke ploeg er uiteindelijk, als
die mist is opgetrokken, over
eind zal staan, is moeilijk te
voorspellen.
Welk beleidsprogramma die
nieuwe ploeg ook zal samenstel
len, het is zeker dat daar weinig
spectaculaire dingen in zullen
staan. Want geld om leuke,
nieuwe plannen uit te voeren
heeft Vlaardingen al lang niet
meer. Alle mooie beloften in de
verkiezingsprogramma's ten
spijt.
Maassluis Ook in de nieuwe
raadsperiode zal het college van
burgemeester en wethouders in
Maassluis weer zijn samengesteld
uit dezelfde componenten: raads
leden van CDA, PvdA en VVD.
Natuurlijk is zoiets niet met hon
derd procent zekerheid te zeg
gen. Maar de uitlatingen van de
lijsttrekkers van de drie grote
partijen, gecombineerd met de
verwachte stembusuitslag, laten
geen andere mogelijkheid open.
Alle drie willen ze een afspiege
lingscollege op basis van een
programma. Tevens stellen ze
dat ze voor D'66 en dat is ten
slotte de partij die gezien de mix
van christen-democraten, .so
ciaal-democraten en liberalen
het ecr-;i in aanmerking zou ko
men geen plaats zien wegge
legd in het college, dat na de zo-
merva'kantie zal aantreden. De
twee zetels die de democraten
waarschijnlijk m de wacht zullen
slepen, worden een te smalle ba
sis genoemd voor een vertegen
woordiging in het college. Voor
PPR /PSP en RPF en SGP geldt
natuurlijk hetzelfde', die hebben
nog minder gewicht in de weeg
schaal te leggen.
Minder weihouders?
De meest interessante vraag is
dan ook niet: welke partijen
gaan straks de wethouders leve
ren, maar hoeveel wethouders
levert elke partij en welke pos
ten gaan die bemannen? Ten
minste, wanneer hei uitgangs
punt is dat het aantal wethou
ders op vier blijft. Dat lijkt het
meest waarschijnlijke, want het
bezuinigingsvoorstel van
PvdA'er Pieter Hoogenraad om
het college in te krimpen van
vier naar drie wethouders is niet
bepaald hartelijk ontvangen. In
deze lijd van bezuinigingen,
wanneer er juist extra veel werk
aan de (wethouders)winkel is, is
men bang dat de wethouders
overbelast raken. „Abnormale
werktijden kun je niet hebben.
Daar lijdt het werk juist onder",
valt te beluisteren. Zo'n afslan
king zou de collegevorming wel
een stuk vergemakkelijken. Ge
zien de verwachte stembusuits
lag op basis van de laatste
provinciale staten verkiezingen
VVD en CDA ieder zeven zetels
en PvdA zes zou elk van de
drie partijen een wethouder
kunnen leveren. Er hoeft dan
geen strijd te worden geleverd
over de aantallen; die kan wor
den beperkt tot de protefeuille-
verdeling.
Blijft het aantal wethouders vier,
dan is zeker dat de PvdA een
wethouderspost moet inleveren.
Na de vorige verkiezingen wis
ten de socialisten, gesteund door
de PPR, nog twee wethouder-
sposten uit het vuur te slepen,
terwijl het CDA de grootste par
tij was geworden. Het CDA nam
uiteindelijk genoegen met de
zware wethouderspost financien,
economische aangelegenheden
en gemeentebedrijven, terwijl de
VVD sociale zaken, maatschap
pelijk werk. volksgezoindheid,
onderwijs cn personeelszaken
kreeg toegewezen.
Zielig
Ook speelde vier jaar geleden op
de achtergrond mee dat men het
'zielig' vond de twee zittende
PvdA-wethouders in de WW te
laten belanden. Daar hoeft nu
geen rekening mee te worden
gehouden, want PvdA-weihou
door Hans van Reeuwijk
der Koos Smit heeft al te kennen
gegeven er mee op te willen
houden. Ervan uitgaande dat hel
CDA de grootste partij blijft, zal
die partij een claim leggen op
twee weihoudersposten. Lijst
trekker en huidig wethouder
Izaak van der Knaap heeft ver
klaard nog niet genoeg te heb
ben van het weihoudersambt en
zal dus de m tijden van bezuini
gingen belangrijke post van fi
nancien wel blijven bezetten.
Over hun tweede kandidaat hul
len de christen-democraten zich
in stilzwijgen.
Handhaven
Hoewel VVD en PvdA vooraf
helemaal geen namen van wet-
houdcrskandïdaten willen noe
men, zit het er dik in dat zij hun
zittende wethouders willen
handhaven. De liberalen zullen
niet hun wethouder Elly Coenen
aan de kant willen zetten, nadat
die zo'n anderhalf jaar geleden
tot groot ongenoegen van de coa
litiepartners haar rivale Gré van
Eek opvolgde. En zo zullen de
socialisten Han Hummelen
waarschijnlijk willen handhaven
op ruimtelijke ordening, waar hij
het in de ogen van zijn eigen
fractie goed doet.
Opvallend is dat de politici sinds
de kabinetscrisis van vorig week
uiterst voorzichtig zijn met het
doen van voorspellingen over
het te behalen zetels. „Had u mij
het een week geleden gevraagd,
dan had ik het wél gedaan, maar
nu liever niet", laat Iza&k van
der Knaap weten.
