10
RQTTERDAM/RE6I
'Je staat straks als
een kale boom
in de woestijn'
Liever zwemmen
dan hooien...
Bram Aarnoutse ziet de toekomst van de tuinder somber in
Werkvakantie in Foppenpolder
RotterdamsNieuwsblad
zaterdag
.17 iu3i 1982
Honselersdijk ,.Je staat
hier straks als een kale
boom in de woestijn- Alles
rondom je wordt afgebro
ken". Somber toekomst
beeld van Bram Aarnout
se (40), een van de kwe
kers, die het in ons land
niet meer zien zitten. Hij
heeft vastomlijnde plan
nen om met zijn vrouw en
drie zonen van 17, 15 en 9
jaar naar Nieuw-Zeeland
te emigreren. Hun vertrek
hangt voornamelijk af van
de toestemming van de
emigratiedienst en... de
verkoop van hun tuin.
Aarnoutse loopt al langer met
het idee om te emigreren. „Het
sluimert bij mij al een jaar of
drie", zegt hij. „Zoiets groeit
en is korte tijd later weer weg.
We zochten alleen een echt
paar, dat ook wil emigreren.
Want ik zie er geen gat in om
alleen te gaan".
Voornaamste argument om fa
milie en vrienden in deze re
gio te verlaten en elders een
nieuw bestaan op ie bouwen, is
het tuinbouwbeleid in ons
land. ,,'t Wordt je hier als
kweker erg moeilijk ge
maakt". zegt hij met veel over
tuiging >n zijn stem.
Bram Aarnoutse windt zich
duidelijk op als hij het seetor-
beleid ter sprake brengt- Na
alle gasprijsverhogingen.
waaraan de kwekers niet kon
den ontkomen, zou er een sec-
torbeleid worden ingevoerd.
Op grond hiervan zou het de
kweker mogelijk worden ge
maakt bepaalde investeringen
te doen, Bijvoorbeeld de aan
schaffing van een energie-
scherm. die de te stoken op
pervlakte verkleint. Daarmee
zou twintig procent van de
energiekosten kunnen worden
bespaard.
Rekening dient wel te worden
gehouden met een afzonderlij
ke norm voor het gasverbruik
voor elke teelt. Voor jaar-
rondchrysanten is die norm
zestig kubieke meter. Eon
klein rekensommetje leert, dat
Aarnoutse in zo'n geval 20
procent maal 60 kubieke me
ter is 12 kubieke meter maal
30 cent. is drie gulden zestig
subsidie per meter zou krijgen.
Dit plan werd in Brussel door
de EEG gewijzigd, en wel in
die mate dat de subsidie niet
meer mocht bedragen dan 25
procent van het geïnvesteerde
bedrag. In het voorbeeld van
het scherm, dat volgens Aar
noutse 10 gutden per meter be
draagt. zou de subsidie 25 pro
cent maal 10 gulden is 2,50
gulden per meter bedragen.
Duimschroeven
Toen het door de EEG gewij
zigde plan voor het sectorbe-
Jeid door het Landbouwschap
Bram en Corrie Aarnoutse en hun drie zonen middenin de bloemen: „Het wordt je hier als
kweker wel erg moeilijk gemaakt".
was goedgekeurd, werd de
gasprijs door de EEG nog eens
verhoogd tot de industrieprijs.
Buiten de eerdere verhoging
van elf cent kwam er nog een
prijsverhoging van een dub
beltje per kubieke meter gas
erbij. „Zo worden de duim
schroeven elke keer aange
draaid". aldus Aarnoutse.
Hij brengt de maatregel van
het gemeentelijk energiebe
drijf in Den Haag ter sprake,
die heeft besloten met ingang
van 1 november de kwekers
gedurende de wintermaanden
geen termijnbetalingen voor
het gas gedurende de winter
maanden meer toe te staan.
Tot voor kort mochten de
kwekers deze termijnbetalin
gen (uiteraard met een rente-
toesJag) in de maand april vol
doen. als de produkten werden
geoogst „Een volslagen bela
chelijke maatregel", oordeelt
Aarnouise.
Hij is aardig op streek en zijn
intonatie lijkt op die van een
vakbondsbestuurder. Het niet
teruggeven van de gaswinsten
aan de verbruikers noemt hij
„georganiseerde diefstal".
Over die teruggave mag vol
gens hem niet jarenlang wor
den gedebatteerd. „Wij," men
sen. zijn eigenlijk een beetje
dom. We laten alles over ons
heen gaan".
Niet ontevreden
Aarnoutse wil niet de indruk
vestigen, dat hij een klagende-
tuinder is. Zelf vindt hij dat hij
niet ontevreden mag zijn met
datgene, wat hij tol nu toe
heeft weten te bereiken. Hij
wijst in de richting van zijn
10.000 vierkante meter tuin,
waarin hij jaarrondchrysantcn
en trosanjers kweekt. Én naar
zijn optrekje, waarvan de in
richting nu niet bepaald de in
druk wekt, dat hij een modaal
inkomen heeft.
„Maar", zo zegt Bram Aar
noutse, „dat heb ik zelf opge
bouwd door keihard werken.
Op dit moment wordt het ons
hier erg moeilijk gemaakt. Als
hei met de conjuctuur inder
daad slecht gaat, dan heb je je
erbij neer te leggen, maar nu
word je het een en ander van
buitenaf opgedrongen".
Een andere reden voor hem
om te emigreren is de toe
komst van zijn drie zonen. De
oudste zit deels op school en
helpt daarnaast in de tuin, ter
wijl de tweede zoon de lagere
tuinbouwschool volgt. „Als zij
straks van school komen, ko
men zij moeilijk aan de slag",
voorspelt Aarnoutse.
„Ook als zij in de tuin willen",
zo vervolgt hij, „dan is het bij
na onmogelijk. Want dat zou
gewoon te duur worden. Als
tuinder kom je tegenwoordig
niet aan reserveren toe. Vroe
ger kon je nog iets wegleggen,
maar tegenwoordig ben je blij
als je alle rekeningen kunt be
talen. Dan behoor je echt tot
de bevoorrechten. Reken tnaar
dat het voor een grote groep
kwekers moeilijk is om rond
te komen".
Nieuw Zeeland
Als bloemen kweker is de keu
ze van Nieuw Zeeland als emi-
gratieland niet zo vreemd. Kli
matologisch ligt die land zowel
voor de bloemen- als de groen
teteelt erg gunstig. Bovendien
ligt Nieuw Zeeland -in verge
lijking tot Australië- gunstiger
ten op2ichte van zijn afzetge
bieden Japan, Taiwan en
Hong Kong.
Volgens Aarnoutse leven de
mensen in Nieuw Zeeland erg
sober. Ze zijn daarbij erg
vriendelijk en- behulpzaam.
Dat hebben Bram Aarnoutse
en zijn vrouw Corrie onder
vonden tijdens hun oriënte
rende reis door Northern Is
land. het noordelijkste gedeel
te van Nieuw Zeeland, waar
een subtropisch klimaat
heerst.
In totaal hebben Aarnoutse en
zijn vrouw in Nieuw Zeeland
vijftien kwekerijen bezocht,
waaarvan zij de adressen van
een kennis hadden gekregen.
„Niet allemaal waren zij even
positief, toen zij hoorden, dat
wij plannen hadden om ons
daar te vestigen. Blijf maar
waar je bent, zeiden er een
paar. Maar toch gaf negentig
procent van de mensen, die
wij spraken, ons het advies om
niet helemaal opnieuw te be
ginnen, maar een bestaand be
drijf te kopen. Ik denk dat dat
ook een beetje te maken heeft
met het feil, dat Nieuw Zee
land bang is voor een al te ex
plosieve uitbreiding. Wanneer
er in dit land zestig kwekers
zouden bijkomen, zou dat de
afzetmogelijkheden doen ver
minderen. In Nieuw Zeeland
is de produktie in eerste in
stantie afgestemd op de bin
nenlandse markt. Maar toch is
men bezig nog meer export-
mogelijkhden te vinden".
Kleinschaligheid
Wat Aarnoutse en zijn vrouw
het meest opviel, was de klein
schaligheid van de bedrijven,
dus meer produkten op een
kleiner oppervlak. „De gemid
delde grootte van een tuin ligt
daar tussen de vijtienhonderd
en tweeduizend vierkante me
ter. Gemiddeld werkt de kwe
ker daar zo'n vijftig uur per
week, terwijl wij hier aan ge
middeld vijfenzestig uur ko
men. Daar blijkt weer uit, dat
de druk om te presteren veel
minder is dan hier", conclu
deert Aarnoutse.
Wat hem verder opviel was de
beregening van de kassen.
„Negen van de tien tuinders
gebruiken daarvoor leidingwa
ter. Gewoon omdat het zuiver
der is en ook goedkoper".
In eerste instantie zegt Aar
noutse dat geen vergelijking
mogelijk is tussen een kweke
rij hier en in Nieuw Zeeland.
Later in het gesprek zegt hij:
„Je kunt het vergelijken met
die Aaismeerse kassen van
vijftig jaar geleden. Je weet
wei, die kassen van één kap,
verschillend van zes tot twaalf
meter breed
Opvallend was volgens Aar
noutse ook. dat de kassen In
Nieuw Zeeland niet van die
grote ruiten hebben als hier.
Die kunnen ze daar trouwens
niet krijgen. Bovendien mag je
ze niet importeren, ter be-
scherminging van het eigen
produkt".
Eerst alleen
Zodra de emigratiedienst Aar
noutse toestemming geeft om
te emigreren, zal hij eerst al
leen naar Nieuw Zeeland ver
trekken om daar ujt te kijken
naar een voor hem geschikt
tuindersbedrijf. ..Want', zo
zegt hij. „Als je je definitief
hebt gevestigd, moet je wel
meteen kunnen beginnen. Je
moet dan ook wel geld heb
ben. want geld lenen is daar
erg moeilijk. De Nieuwzee-
landse regering eist namelijk,
dat de giasiuinder zich in de
eerste twee jaar bewijst Als
dat lukt. kun je bij een speciale
bank eventueel geld lenen om
uit te breiden".
Aarnoutse popelt om in het
land van de Kiwi's een nieuw
bestaan op te bouwen. Hij zegt
zijn besluit na rijp beraad met
zijn vrouw en kinderen te
hebben genomen. „Als een
van de jongens een gemoti
veerd argument zou hebben
om niet te gaan, dan zou ik
hier blijven. Want als iemand
van ons twijfels heeft, dan is
het moeilijk om dan nog hon
derd procent ergens achter te
staan".
door
Mieke
van der
Wenden
Rozema
"Maasland Corien steekt haar hooivork recht
op in de drassige bodem en neemt een duik in
de Middelvliet. De hele dag hooien valt niet
mee, vooral niet als de thermometer tegen de
dertig graden aanwijst. Het voorbeeld van Co
rien wordt dan ook ogenblikkelijk gevolgd. Nog
meer jongens en meisjes gooien hark of hooi
vork neer om in het water te springen.
Een groep van 35 jongeren tussen de 15 en
18 jaar werkte deze week vrijwillig op het
natuurreservaat in de Maaslandse Foppen-
polder. Het hooi, dat op het land lag. moest
er worden afgeharkt. Geld voor beroeps
krachten was er niet. Daarom leverde het
instituut voor natuurbeschermingseducatie
uit Amsterdam vrijwilligers.
Met het Jachthuis (midden in de Foppen
polder) als vaste basis, maakten de jongeren
zo'n zeven uur per dag om het karwei te
klaren. De meeste deelnemers zaten nog op
school of hadden net het eindexamen ach
ter de rug. Ze hebben een lange vakantie
voor de boeg. Lang genoeg om zich een
week nuttig te maken zonder dat er een
loonzakje aan te pas komt. Verslaggeefster
Mieke van der Wenden keek er rond.
Hei droge gras, dat op stapels wordt geharkt,
vantevoren afgemaaid door iemand van de vt 1
enigtng tot behoud van natuurmonumenten. E
drassige Vlietlanden blijken nog net met
klein motorrnaaiertje bereikbaar te zijn. Ertke j
hectaren land moeten op die manier wordt
schoongeveegd voordat de vrijwilligers (v;
daag) weer naar huis mogen.
De leiding is streng. Kampleider Nico zietd» 1
de vingers dat er af en toe één van zijn peias -
neelsleden zomaar in de Vliet ronddrijft, mat
ze moeten het ook niet te bont maken. Zwen
men tussen de middag, prima. Maar dan
een half uur langer doorwerken, hitte of j
hitte. En Maaike mag dan aanvoeren dat h i
'onwijs* warm is: doorwerken is en blijft L
motto.
-Zeldzaam
In het natuurreservaat groeien de meest uiteet
lopende, zeldzame planten. De grond is er vi
arm, maar juist daar gedijen verschillende bic*
men goed op. Zou het hooi blijven liggen,
treedt na het rottingsproces een verrijking t
van de bodem waardoor er zeldzame plantes
groei zou verdwijnen. Daarom is deze groe
jongeren, die volgende week wordt opgevolj
door een tweede, hier in de weer met harked
hooivork.
Beheerder Arie Poot van het reservaat koc|
met een schuit vol beschoeiingspalen langs:
bij de 'koffieboot'. Hij stapt uit om het hooit
keuren: „We moesten het morgen maar op
schepen laden", stelt hij voor. „Nu is hel droes
genoeg om het binnen te halen en wie weet iv,
voor weer we krijgen".
Vegetarisch
De leiding vervoert de mensen per boot naar rif
plaatsen waar moet worden gewerkt. Ander
kan het niet. Er zijn geen wegen. Eten en sla
pen gebeurt in een grote botenloods. En
avondprak wordt voorbereid in een klein mo
del wasketel.
Die prak beslaat, lot ontzetting van een paa:
jongeren die er voor 't eerst kennis mee maken
uit vanalles maar geen vlees. Een vegetarisch
hap dus. Tussen het harken door is het gekem
over deze 'wantoestand' niet van de lucht
„Maar", werpt één meisje tegen, „overdrijven!:
oók een vak. Het is best wel lekker".
De arbeid in het veld wordt af en toe onderbro
ken door een kreet.
Hier vindt er één een kikte
verderop ligt een oud, stk
kend ei en elders roept ïemar.
2ijn collega's bijeen. Hij 5
een 'onbekend' plantje govot
den. Als blijkt dat het om
'ordinair' vergect-me-niet) t
gaat kan dc bioloog-in-spé hf
verder die dag wel vergeten
Niet allemaal weten ze zekf
of ze volgend jaar nog ees
naar een werkkamp wille:
gaan. Want werken is aardig
maar vakantie is leuker, ve:
tellen sommigen er eerlijk bij
Lichtpunt is in elk geval
bonte avond aan het slot var
de week. Nu al wordt er dni
vergaderd over wie er dan Sr
lemaal de 'plomp in moeten
„Ik ga altijd keurig geklets
naar zo'n bonte avond toe
fluistert beheerder Arie Poft
„want als ik dat niet doe goo:
en ze mij er ook nog in".
Hervormde Gemeenten.
Centrum: Laurenskerk. 10 30 uur ds.
N. Kleermaker. Prinsckerk: 10.00
uur ds. W.J. Schouten. Vlaardingtn.
PauJuskerk. Mauritsweg 20 10.30 uur
ds. D. Oosten. Cothen. Opst.andings-
kerk. Lisplein: 10.00 uur ds. W-S.
Bakker. 17.00 uur. ds. G. de Fijter,
Siddeburen. Het Trefpunt: 10.30 uur
ds. C. Bosman. Den Haag
Delfshaven; Oude Kerk Aclbrecht-
skolk: 09.00 uur ds. D.M. van der
Lmde uit Oude water. 10.30 uur ds. A.
v.d. Klauw uit Rotterdam. 17.00 uur
ds. N. Kleermaker uit Rotterdam.
19.06 uur ds. R.P. Ytstna uit Biets-
wijk. kerkdienst voor iedereen
m.m.v. ine vr. H. Lugerwaa rd van
pemis. zang. Emmauskapel; 9.30 uur
ds. W. Vos.
Kralingen: Hofl aan kerk: 10.00 ds.
E.L. Ruitenberg. 17 00 uur ds. ir. D,
Karteveid oosterkapel: 9.30 uur ds.
B. Bordewijk- Laankerk: 10.00 uur
dr. G-G. de Kruijf. 17.00 uur ds. JF
Xeemeijer. ïmmartuclkerk: 9.35 uur
ds- JF. Zeemeijer.
HU legers berg: Htllegondakc-rk:
lÖ.Oü uur Eerw. IV. v.d. Hek. 17.00
uur ds. HJ. v.d. Knijf. Salvatorkerk:
jG.OO uurds. A- Vreugdenhil. Nassau -
kerk: 10.00 uur ds. J. Blonct. Alexar.-
derkerk: lti.Öfl uur ds. C.A. Korevaar.
Goede Herderkerk: 10.00 uur ds.
H-W. Waardc-nburg. Berg kapel: 10.30
uur ds. H. Wethmar. Open Hofkerk
Hesseplaats: 9-30 uur ds. IV, van der
Zwan. Servicecentrum Varenhof:
geen dienst. Zevenkamp: 10.00 uur
ds B. Duisterhof. St. Franeiseus
Gasthuis; 9,0(1 uurds. H.W. Waarden-
burg.
Overschiet Adventkerk: 10.00 de
heer P, Overduin, Herv'Ger. dienst-
Kotterda m-Zuid; Betlehemkerk:
30-00 uur ds. J- van Vliet. Carnisse-
Htiïs: 10.00 uur ds. H. Huling uit Bo'-
mrdatn. Johanneskerk: IO.OO uur ds.
W- Anker uil Doorn. EÜmkerk: 9.30
uur ds- J. Vermaas, 17.00 uur ds. J C.
jCooren. Maranathakerk: 10.00 uur
ds- D, Siebelink uit Linschoten. 17.00
uur ds: w. Arkeraats uit Hardinx-
veld-Gieseudara Morger.sterkc-rk:
17.00 uur ds. JJA van Roon uit Kat
wijk aan Zeer. Open Hof Middelhar-
nisstraat: 10.00 uur ds. J.G, Kooren.
Credokerk: geen dienst Oude Kerk:
10.00 uur ds. ir. D Haneveld uit
Delfshaven. Cbr. Triomfatorkerk:
17.00 uur ds. J. van Dok. Vredeskork:
10 00 uur ds. F. Oberman uit CapclJe
aan de Ijssel- Sonncburgh: 10.30 uur
dhr, D. Manekamp. Zuiderkapel:
10.00 uur ds. B.J. de Kieviet uit Oos-
terzee. 15.00 uur dhr. A. van Gent uit
Vught.
lisselmonde: Adr. Janszkerk: 10.00
uur dhr. J.W. van Swjgchum. 17,00
uur dhr. W.A. JeUma. De Hoeksteen:
10.00 uur ws. J. Mettau. Pelgrims-
kerk: 10.00 uur ws. D. Goudswaard.
Nieuw Sonncburgh: 9.30 uur dhr. D,
Barendrechi. Meerweide: geen
dienst
Diensten voor gehoorgestoorden:
Rehobothkerk Noordsingel- geen
dienst. Gcr. Kerk Breeplein: 9.45 uur
mevr. C. Rip,
Ziekenhuizen; Dijkztgtziekenhuis:
9.30 uur ds. Everaars, dienst van
woord en tafel. Bergwegiuekenhuis:
10.30 uur ds- P.R. Everaars. van
Damnekenntiis: 10.15 uur ds. mevr.
J.A. Meulendijk. Dr; Daniel den
Hoedkliniek; 9 "*0 uur ds. J. van Dok.
Geriatrische Kliniek Pascal weg;
19.30 uur ds. d- van Dok. Havenzie
kenhuis: 10.00 uur ds. J.D. Hoekstra.
Ikazia Ziekenhuis: 10.30 uur ds. Y.
Stienstra. Reuma-Centrum Beetho
ven laan: 14.20 uur ds. P.A.E. Sillevis-
Smitt. St. Clara Ziekenhuis: 14.45 uur
ds. V. Westerveld uit Rozenburg. Sim
Franeiseus Ziekenhuis: 9.00 uur ds.
H.W, Waardenburg. Zuiderzieken
huis: 10.45 uur ds. J. van Dok.
Gereformeerde Kerken:
Rotterdam-Centrum: Bergsingel-
ktrk: geen diensten. Siatensingei-
kerk: 10.30 uur ds. A. Rt-en, 17.00 uur
ds. HS. StroeS uit Nieuwerkerk a.d.
IJssel. Nieuwe Öosterkerk. 9.00 uur
ds. A. Ret-n Kerkzaal Eudokia: 10.30
uur ds. P. Sijtsma. Kerkzaa! Atrium:
geen dienst. Studentengwneenu-
Doopsgezinde Kerk Nuordmoleu-
werf: eerstvolgende dienst 23 augus
tus. Jeugdhaven "t Ruin», Van Speyk-
straat: 11.45 uur ds. B. tor Haar.
Delfshaven: Kerk Duyststraat: 9.00
uur dhr. P.N. Kampen uit Nieuwe-
gein. Zaal Burg. Meincszstraal: 17.00
uur dienst. Aula tochn. school 'De
Poort': 20.00 uur mevre. H. Burger.
De Rustenburg M a the nesse ri aan:
10.30 uur ds. C.J'. Honig.
Kralingen: Pro-Rege: 10.00 uur
mevr. K. van Bergen uit Krimpen
a.d. IJssel, 17.00 uur ds Iz. Meijer.
Herv/Ger. dienst.
Kralingseveen 10.00 uur dr. G.G. de
Kruijf. 17.00 uur ds. B. Bordewijk.
Rotterdam-Zuid: Breepleinkcrk:
9.30 ds. A. Griffioen. 17.00 uur ds. Y.
Stienstra.
Lombardijen: Petrakerk: 10.30 ds.
L.E. van Loo uit Heenansdam. De
EU Ranken: 14.30 uur ds. E.J. Duur-
sema van Charlois.
Terbrcgge/Ommoord/Zevenkamp;
Salvatorkerk: 10.00 ds. A. Vreugden-
hil. gecomb. dienst. Open Hol: 930
uur ds. W. van der Ztvan. Varenhof:
geen dienst. Zevenkamp Gebouw
D.G.S.W. Roer 20: 10.00 uur ds. B.
Duisterhof.
Alexanders tad; Verrijzeniskerk:
9.30 ds. B. Koekkoek, 17.00 uur ds. L.
van Dal sen van Overschje.
IJsselmonde: Groene Tuinkerk: 9.30
uur ds. W.A. Jelsma, 17.00 uur ds. J.
Meltau. Zomerland kerk: 9.30 uur dr.
M.M. Matter.
Overschie: Adventkerk: 10.00 uur
dhr. P. Overduin. Maranathakerk:
17.00 uur ds. B Koekkoek.
Charlois: Beihelkerk: 9.30 uur ds. J-
Goumare uit Amersfoort, 16.30 uur
geen opgave ontvangen. Waelestein:
S.3G uur ds. EJ. Duursema.
Fei jen oord: Kerkgebouw Pr. Hen
driklaan: geen opgave ontvangen.
Heyplaat; Kerkgebouw Alcorstraat:
17.00 uur ds. J. Kooren.
Hiliegersberg/Schiebroele Mci-
doornkerk: 9.30 uur mevr. Diemer-
Lindeboom. Vredevorstkerk: 9,30 uur.
dr. J. van Minnen uit Utrecht, 17.00
uur mevr. Diemer-Lindeboom. Nas-
saukerk: 10 Oö uur ds. J. Bionct, 17.00
uur dr. J.vazn Minnen.
Zuid wijk: Credokerk: Ü.00_ ds. P.
Sijtsma. Morgensterkerk: 17.00 uur
ds. M.J.P. van Roon uit Katwijk.
Pendrecht: Chr. Triomfalorkerk;
9.30 uur ds. A.H. Brouwer uil Krim
pen a. d. IJssel, 17.00 uur ds. J. van
Dok van R'dam-Zuid.
Berkel en Rodenrijs: De Ark: 9.30
en 17.00 uur ds. P.J. Moet.
Katholieke Kerken:
Oud-Katholieke Kerk
Paradijskerk. Nieuwe Binnenweg:
zond 9.30 uur. Parochie van H.H.
Laurentius en Maria Magdalena No-
belstraat: geert dienst om 10.00 uur
H.mis in de kerk te Schiedam. Datn
30.
Rooms-Katholieke Kerk
Centrum: Bosje: zat. 19.00 uur, zond.
10.30 cn 12.00 uur. Eendrachtskerk:
zat. 18.00 uur (Spaans), zond. 10.00.
11.30 (Spaans) en 12.45 uur. Jo2ef-Pa-
radijskerk: zat. 17.30 uur. zond. 11.00
uur. Steiger: zat. 18.30 uur. zond.
10.30 en 12.15 uur. Una Sancta (Karei
Doormanstraat): zond. 10.30 en 11.30
uur- Araunagemeente in de Doopsge
zinde Kerk Noord molen werf: zond.
8.45 uur. Zusterkapel Eendracht-
straat: zond. 11.00 (Italiaans). 17.00
uur (Hongaars).
West: Antonius Abt, Mathenesserdijk
459; zat. 18.30 uur. Kapel Franciscus-
college; zond. 10.30 uur (Franse Mis).
Laurentius en Eii2abeth (kathedraal):
2at. 19.00 uur. zond. 09.45. 11.30 en
13,00 uur (Joegoslavische, Oud-Ma-
thenesse (H.Hart): zat. 17.00 uur,
zond, 11.00 uur, Delfshaven (Wijkge-
bouw Petrus): zat. 18.45 uur. Willi-
brord: zat. 19 00 uur. zond. 9.45 en
11,30 uur. Spangen (Nicolass): zat.
17.00 uur, zond. 9.30 en 11.00 uur.
Kapel Hondiusstraat: zat. 18.00 (Por
tugees).
Overschie: O.L. Vrouw v. altijdd. bij
stand: zal. 18.45 uur, zond. 9.30, 10.30,
12.00 en 18.45 uur. St. Petrus Banden
(Delftweg 13): zat. 18.45 uur, zond.
9.15 en 10 30 uur.
Noord: Blijdorp: zat. 19.00 uur, zond.
10.00 en 11.30 uur.
C rooswij k Nieuwe Kerk Bar ba ra-
Verlosser Crooswjikseweg 3(J; 2i,t-
18.00 uur, zand. 0.30. 10,45 en 12.00
uur (Portugese- Mis). Famiïickerk
(Bergsingel): zat. 18.45 uur. zond. 9.30
en 11,00 uur, Hildegardis: zat. 18.45
uur, zond. 10.30, 12.00 en 18.00 uur.
Provenier (Dienstencentrum Walen-
burger weg): zond. 10.30 uur. Kapel
Walenburg: zond. 11.00 uur (Engelse
mis).
Hillegersberg/Schiebroek: Christus
Koning: zat.18.3D uur, zond.9.30 en
11.00 uur. Liduina: zat. 19.00 uur.
zond. 9.30. 11.00. 12.30 en 19.00 uur.
Paulus: zat. 19.00 uur, zond. 9.30 en
11.30 uur. Verrijzeniskerk: zat. 19.00
uur, zond. 9.30 en 11.00 uur.
Oost: Kralingc-n Lambertuskerk: zat.
19.00 uur. zond. 9.0Ö, 10.30. 12.15 en
19.00 uur. Alexanderpolder (Caeci-
lsa): zond. 10.00 en 11.45 uur. Om
moord (Open Hof): zat. 19-00 uur,
zond. 11.00 uur. St. Paulus (Capelle):
zat. 19.00 uur, zond. 10.30 uur.
Charlois: Michael en Clemens: zot.
19.00 uur. zond- 8.30, 10.30 en 12.00
uur. Pendrecht Bavo: zat. 19.00 uur.
zond. 10.00 en 11.30 uur. Zuidwjjk:
zat. 19.00 uur. zond. 10.00 en 11.30
Zuid-West: Heyplaat (Bonifatius):
zat. 19.00 uur. zond. 10.00 uur. Hoog
vliet (Mariakerk): zat. 18.30 uur.
zond. 10,30 en 18.00 uur. Hoogvliet-
Meeuwenplaat: zat. 18.30 uur. zond.
11.15 uur. Pernis (Emanuelkerk):
zond. 9.30 uur.
Zuid-C: H. Franeiseus van Assisie
(Huize Maasveld Afrikaanderplein):
zat. 19.00. zond. 9.45 uur. H.H. Marte
laren van Gorcum en O.L-Vrouw
van Lourdes, Stieltjesstraat 14: zat.
18.30 uur en zond. 9.30, 11,00 uur
H.Margaretha M.Alacoque: zond.
11.15 uur. Kruisvindingkerk: zat.
19.00 uur. zond. 9.30 en 11.00 uur. Te-
resiakapel (Lange Hilleweg): zat,
18.30 uur. zond. 9.30 uur.
Zuid Oost: Lombardijen (Engelbe
waarders): zond. 10.00 uur. Lissel
monde (Kruisverheffing): zat- 19.00
uur. zond. ^0.00 en 11.30 uur. Lissel
monde (Wederkomst): zau 19.00 uur,
zond. 9.30 en 11.30 uur.
Barend recht: St. Augustinuskerk:
zat. 19.00 uur Eucharistieviering,
zond. 09.00 uur Eucharistieviering,
10.30 uur Hoogmis.
Overige diensten:
Vrijzinnig Hervormden: Groothan
delsgebouw ingang Stationsplein:
geen samenkomst.
Doopsgezinde Gemeente: Doopsge
zinde Kerk Noord molen werf, 10.30
uur ds. J.W. Wery.
Evangelisch Lutherse Kerk; An-
dreaskerk, Heer Vrankcstraal 51:
10.00 uur ds. WJ. van Beek. viering
H.A. Luther kapel. Nozentanstraat 10:
10,00 uur ds. W.F. Jensen uit Den
Haag. Vaste Burchtkerk. van Swïe-
leniaan 1: geen dienst. Kinderdien
sten elke zondag 10.00 uur in de An-
dreaskerk en de Vaste Burchtkerk.
Vrije Evangelische Gemeente; Rot
terdam-Centrum: 10.30 uur br. G.
Visser. Rotterdam-Zuid: Aristoteles-
straat, 10.00 uur Dienst.
Pinkstergemeente: Filadelfiacen-
trum Espelo: 1Ö.0G en 19.30 uur dhr.
P. Qui5t, maandag 20.00 uur Bijbel
studie.
Pinkstergemeente: R'dam-Zuid We-
vershoekstraat 80 (nabij Zuidpiein)
10.00 uur dhr. F.F. Schelf er.
Pinkstergemeente 'Gemeente
Gods'; Kapel Bona ven turastraat 15:
10.00 uur br. K. van Balen.
Gereformeerde Gemeente: Rotter
dam-West. Willem van Zuylenstraat:
10.00 Lccsdienst. 14.30 uur kand.
Meeuse. Rotterdam-Zuid. Mijnsher-
enplein 9: 10.00 en 16.30 uur ds. D.
Rietdijk.
Baptisten Gemeente: Rotterdam-
Centrum: 10.00 uur ds. J. Schuil uit
Zwolle. Rotterdam-Zuid Jagerslaan 9:
9.30 uur eredienst ds. B. Stuut. Lissel
monde Kreekpad 7: 9.30 uur ere
dienst.
Nieuw-Apostolische Kerk: Rotter-
dam-Zuid (Hillevlief 139) i.v.m. ver
bouwing zijn de diensten tot om
streeks October verplaatst naar Gerrii
v.d. Lindestraat 63. Rotterdam-West
(Gerrii v.d. Lindestraat 63a). 9.30 en
1S.OO uur Dienst, dond- 20.00 uur
dienst. Rotterdam-Hoogvliet (Kruis-
neüaan 200) 9.30 en 16.00 uur Dienst.
Gereformeerde Kerken (vrijge
maakt): Rotterdam-Centrum Schie-
kade: 9.30 en 36.30 uur ds. C.J. de
Ruyter. Delfshaven Kuiperstraat:
9,30 en 16.30 uur Dienst. Rotterdam-
Noordt Larixlaan; 9.30 en 17.00 uur
Dienst. Rotterdam-Oost Berlage-
straat: 8.15 en 16.30 uur ds. A. Veef-
kind. Rotterdam -Zuid f IJssel monde
Bollenland: 9.30 cn 16.30 uur ds. P.
Plaatsman. Charlois Talingstraat: 9.30
en 16.30 uur Dienst.
Leger des Heils: Centrum, Congres
zaal (William Boothlaan 6-10): 10.00
uur kapt. en mevr. L.G. Markies-
Vink. m.m.v. zangbrigade en mu
ziekkorps, Noord (Teilingerstraai 13-
15): 10.00 en 19.30 uur majoor A.C.
van Engelen en majoor J, Arisse,
m.m.v. zangbrigade en muziekkorps.
Delfshaven (Spanjaardstraat 11):
10.00 en 19.30 uur zr. Druiver. Kra-
Itnger» (Hoge Boezem 1-2): LQ.00 en
IÖ.45 uur envoy v.d. Heyden, m.m.v.
zangbrigade en muziekkorps. Rotter
dam-Zuid (Texelsestraat 37): 10.00 en
19.00 uur It. kol. J.B. Hoe vers, m.m.v.
zang brigade en muziekkorps. Feije-
noerd (Oranjeboomstraat 74); 10.00 en
18.30 uur luit. en mevr. T. Scholtens-
Stuurop, m.m.v. zang brigade en mu
ziekkorps.
Remonstrantse Gemeente: Remon
strantse Kerk Mathenesserlaan: 10.30
uur gezameiijke dienst in Doopsge
zinde Kerk ds. J.W. Wery.
Nederlands-Gereformeerde Kerk:
Verenigingsgbouw Oranjestraat 6,
Overschie: 9.30 uur ds. G. van der
Brink. 16.30 uur ds. A.M. van Lceu-
De Christelijke Wetenschap:
(Schiedamsevest 190) zond. 11.00 uur
thema 'Leven', avonddiensten ie en
3e woensdag van de maand 20.OD uur.
Pinkstergemeente 'De Kandelaar':
(Nieuwe Binnenweg 326) 50.00 uur
br. A. Lock, 19.30 uur gastspreker.
Gereorganiseerde Kerk van Jezus
Christus van de Heiligen der laat
ste dagen: Groenezoom 256: 11.00
uur Dienst.
Scandinavische Kerken: Den Nors-
ke Sjömannskirke. Noorse Kerk
Drooglever Fortuynplein 4: kl. 11
Höymesse, kl. 20. Aitensang og fest.
Pastor Steinar Moe. Kong Olavs Ka
pel!, Europawee 224 Europoort Ro
zenburg: kl. 19.30. Aftensang og fest.
Svcnska Sjómanskyrkan, Zweedse
Kerk parklaan 5: kl. 11. Högmüssa
med nattvard. pastor K.G. Lund-
mark. Dansk Sömandskirke. Deense
Kerk Coolhaven 1-7: kl 20. Gudslje-
neste. Pastor Viggo Jacobsen. Suo-
men Merimieskirkko. Finska Sjö-
matiskyrkan, Finse Kerk 's Graven-
dijkwal 64: klo. 19. Jumalanpalvelus,
kl. 19. Gudstjtmst. Pastor Jarmo Kol-
kö.
Deutsche Evangelische Gemeiudf
(Centrum 's Gravend ijk wal 65)
uhr Pfarrer Scholi.
Scots Church: (Schiedamsevest US
10.30 uur a.m. Service.
St, Mary's Church: (Church of Om
land) 9.30 a.m. Holy Communion
10.30 a.m. Morning Prayer. 7.30 pjs
Evensong. Rev. G.G. Allen.
Russisch Orthodoxe Kerk: (Persijfi
straat) do. 19.00 uur, vr. 14.30 tc
19.00 uur. zat. 10.00 en 24.00 uur
zond. 10.30 uur.
Waalse Kerk: 9 h 30 pasteur R. G''
gandet.
Omgevïng:
Hoogvliet: Antwoord kerk: 10-0°
ds. A. van Zetten uit Viaardingw
DelLakerk: 10.00 uur ds. P. van
uit Pern is. De Bron: 9.00 uur ds.
Bakker. Vaste Burchtkerk: 10-06 fi
G.J. van der Linde, 19,00 uur ds. A
Bakker, Herv/Ger. dienst. R.K. MJ'
riakerk: zat. 18.30 uur. zond. IOJ30
18.00 uur H.Mis. Meeuwenpiaat: ut
18.30 uur, zond. 11.15 uur H.Mis.
Permis:' Nederlands f!ervurm«
Kerk: 9.30 uur ds, D.C. van Wijo»
uit Heienoord, 17.00 uur gezamehj"
dienst in de Ger. Kerk, Gereform*®1'
de Kerk: 9.30 uur ds. J. de Ruiter ua
Nootdorp, 17.00 uur ds. C.H. Heijb**
uit PoortugaaL Baptisten Gemeerit
9,45 uur student A. Gietema
Bosch en Duin. (R.K.) Emanuelkcrt
zond. 9.30 uur H.mis.
Rhoon: Ned. Herv. Kerk Dorpsdtf
9.30 uur ds. G.J. Ruitenberg. l'J*
uur ds. G.J. v.d. Bogerd Ld. Maran?
thekerk. Gereformeerde Kerk Kt®"
dijk: 9.30 uur Ouderl. E, WfllffJ®
Rhoon. 17,00 uur gezameiijke diö>
in de Mara na thekerk, ds. G.J.
Bogerd, Geref. Kerk (vrijgemaast»
10.00 uur ds. A. v.d. Sloot, 16.30ytt
ds. A. v.d. Sloot, Rooms Kathokeu
Wlllibrorduskerk: zat. 1900
H.mis, zond. 10.30 uur Hoogmis
volkszang. Kapel Deliaxiekenbus
zond. 9.00 uur H.mis.
Zuidland: Gereformeerde Kerk.'
uur ds. H,J. van Dalen. 17.00 uur
A.C. Scherf^ .iisse uit Zwijndrecnt
Brielle: Hw-t. Gereformeerde K«re
St. Cath. Kerk. 10.00 uur ds. LJ-
Leeuw. Geuzenkerk, 19.00 dhr. y
Smouter u»l Rhoon.
