1!
[REGIO
Wonen in V iaardingen vereeuwigd op deureij
Windmolen van 25 meter hoog in de maak
Viervoeters en
zwartharige vrouwen'
Hoop op massale deelname
Energiebesparing van 130.000 Kilowatt
De
voorkeur
van
Bram Look:
A sS
- -
-> 'V
i
Rotterdams Nieuwsblad
zaterdag
13 november 1982 -
Vlaardingen Als het aan Annette
Braad, Elly Kole en Peter Bosch ligt
blijft tussen nu en juli 1983 geen enkele
deur of houten paneel in Vlaardingen
verstoken van een nieuwe verflaag. Niet
dat dit energieke drietal de kwaliteit of
de kleur van de gemiddelde verflaag
van de plaatselijke entree's niet accepta
bel vindt of een hekel heeft aan oud
„Het uiteindelijke resultaat
moet volgend jaar tijdens de
in september te houden ha
ring- en bierfeesten bij 'het
Liesveld viaduct worden ten
toongesteld", vertelt Annette
Braad. Er is voor deze plaats
gekozen, omdat zonder al te
grote problemen de deuren
en panelen tegen het viaduct
kunnen worden geplaatst.
„In eerste instantie wilden
we de deuren en andere
stukken hout met scharnie
ren met elkaar verbinden tot
één groot geheel, maar daar
door liepen de kosten van
het project zo hoog op, dat
van deze methode is afge
zien. Als de deelnemers in
spé niet over een paneel of
een deur beschikken, dan
kan met ons contact worden
opgenomen via telefoonnum
mer 340587. Wij hebben tot
op heden zeventig deuren
verzameld, die beschikbaar
kunnen worden, gesteld", al
dus Annette.
eb
Het in de toekomst te ge
bruiken vignet voor het
grootste schilderij van Vlaar
dingen.
Het schilderen op een deur is
dus geen 'must'. „Als iemand
wil schilderen op board of
spaanplaat is dat uiteraard
geen bezwaar. Wij hebben
voor deuren gekozen, omdat
die in renovatiebuurten waar
we toen woonden in ruime
mate voorhanden waren. Ik
hout. Nee, hun motieven zijn van veel
ludiekere aard- Door het beschilderen
van deuren of andere houten panelen
moet 'Het grootste schilderij van Vlaar
dingen' ontstaan, dat -niet alleen is sa
mengesteld door de bevolking van deze
gemeente, maai ook aangeeft hoe zij
denkt over de Vlaardïngen.
heb er een voorkeur voor,
maar als iemand voor andere
panelen kiest is dat ook
goed", verduidelijkt ze. Vol
gens de initiatiefneemster
hoeft de te maken schilde
ring „niet mooi te zijn, als
het maar iets vertelt over de
manier waarop tegen Vlaar
dingen wordt aangekeken."
„Het is heel simpel", vult
haar mede-organisatrice Elïy
Kole aan, „Kijk uit je raam
en schilder dan wat je ziet, of
jjiist wat je liever had gezien,
als je ontevreden bent."
fcngeveer een jaar geleden
heeft het trio de koppen bij
elkaar gestoken en het pro
ject opgestart met als doel de
stad te verfraaien. In eerste
instantie kozen Peter, Elly
en Annette voor 'Het groot
ste schilderij van de wereld'
maar vonden die naam bij
nader inzien te ambitieus.
„Toen we een beetje hadden
uitgedacht hoe we het project
wilden opzetten, hebben we
een aantal instellingen,
waaronder clubhuizen en be
jaardentehuizen, ingelicht",
gaat Elly enthousiast verder.
„In eerste instantie liepen er
maar weinig mensen warm
voor ons plan; alleen de be
woners van Het Zonnehuis
stonden onmiddelijk klaar en
gingen met de hulp van een
bezigheidstherapeut aan de
slag." Annette verfde als
voorbeeld voor hen de twee
deuren.
Het elan waarmee de drie
aan de slag waren gegaan
door
Bert van Elk
werkte aanstekelijk: het co
mité, dat zich bezighoudt met
de organisatie van de haring
en bierfeesten besloot het
project steunen, evenals de
gemeente Vlaardingeft. en de
Vrije Academie.
De 'harde kern', die zich be
zighield met het project,
groeide uit van drie naar vijf
personen en van vijf naar
acht.-Dit achttal gaat binnen
kort de taken exact verdelen.
Het is de bedoeling dat in de
naaste toekomst niet alleen
de club- en buurthuizen,
maar ook de Vlaardingse
scholen worden benaderd en
Het Zonnehuis is de eerste instelling waar men is gestart met schilderen.
gaan meewerken. In totaal
denkt men tweehonderd
plaatselijke instellingen te
benaderen.
„Het is de bedoeling, dat zo
veel mogelijk wordt gewerkt
vanuit clubhuizen, buurthui
zen, jongerencentra enzo
voorts, maar als iemand al
leen wil werken, kan dat ui
teraard ook. Voor raad en
daad kunnen zij altijd bij de
Vrije Academie terecht", al
dus Annette, die daarmee wil
aangeven, dat het op ver
schillende manieren moge
lijk ïs mee te doen aan het
project. „In de academie
wordt in de toekomst een
nog voorlichtingsavond ge
houden over het schilderij.
Het is uiteraard nuttig, dat
degenen die meedoen dat
wel even aan ons melden",
geeft de Vlaardingse aan.
Geen geld
Hoewel het aantal reacties
toeneemt, menen de organi-
I
satoren dat er meer rucfc"
baarheid aan het projc'
moet worden gegeven.
wil posters laten drukke
maar daarvoor is geld nod'
Naar schatting duizend
den. „We hebben bij de
meente subsidie aan£
vraagd", verklaart El
„maar we weten nog niet
we dat ook krijgen". Pina
cieel gezien staat de groep
slecht voor. „Voor het projtl
wordt door het bedrijfslevr
geen geld beschikbaar g
steld, hoewel we daar
hebben gevraagd, maa
bieden ons bijvoorbeeld v
verf aan. We redden het w
als we alle aangeboden hu
ook aanpakken", meent ze..
De deuren en panelen kul
nen worden 'ingeleverd' ij
eind juli van het volgenJj
jaar. Daarna worden ze jj
september gedurende
dag tentoongesteld. Wat
daarna met dit letterlijk gi«
te cultuurgoed moet gebel
ren is nog niet niet bekerl
Annette hierover: „We de?
ken aan een expositie v.f
enkele delen van het schilcs'
rij in de artoteek, maar dat1
alleen nog maar een idc
Zover is het nog lang niJ-
We moeten eerst afwacht-
hoe groot de respons is
hoe het schilderij er uitef
delijk gaat uitzien."
Gouda Als de lopende besprekingen met succes
worden, afgerond, wordt in het tweede kwartaal van
1983 bij het nieuwe complex van Steenland aan de
Burgemeester Van Reenensingel in Gouda een reus
achtige windmolen van 25 meter hoog gebouwd voor
opwekking van wind-energie. De molen is ontworpen
door Ton Kleberg uit Velp, kost circa 150.000 gulden
en is goed voor een jaarproductie van 130.000 kilowatt
uur aan elektriciteit.
Vooruitlopend op dit project
hoopt ontwerper Kleberg dat
in december bij de Moordrech
tenaar H. Bos een iets kleiner
type wordt gebouwd. Die mo
len in Moordrecht moet ener
gie opwekken voor de lood-
senverhuurfirma, In die lood
sen worden diverse bedrijfs
takken uitgeoefend. De Moor-
drechtse molen moet 23 meter
hoog worden, en zal 65.000 ki
lowatt-uur per jaar opleveren.
Tenslotte is molen-ontwerper
Kleberg in onderhandeling
met een niet nader genoemde
geïnteresseerde in Haastrecht.
Voor het project in Haastrecht
hoopt men nog dit jaar een
bouwvergunning te krijgen.
Steenland
Directeur G.Th. Steenland van
de gelij'namige broodbakkerij
over
annex chocoladefabriek.
het project: „In feite waren we
al van plan om meteen bij de
bouw van ons nieuwe complex
aan de Van Reenensingel,
twee jaar geleden, een wind
molen te plaatsen. De gemeen
te Gouda reageerde erg posi
tief, maar tegelijkertijd bleek
ook dat deze_zaak volop in
ontwikkeling was. Er waren
diverse types windmolens op
de markt waaraan nog verder
werd gewerkt. En tegelijker
tijd zaten we met de vraag: als
er energie óver zou zijn, waar
laat je dat dan?"
Tegen die achtergrond werd
besloten het' windmolen-pro
ject verder te bespreken. Het
molen-type dat door Kleberg
uit Velp is ontwikkeld, gooit
bij Steenland hoge ogen. De
heer Steenland: „We zijn er nu
serieus mee bezig. Als alles
lukt, en daar ziet Het wel naar
uit, kunnen we in het tweede
kwartaal van volgend jaar
Zó moet de 25-meter hoge windmolen komen te staan bij de Steenlandfabrieken aan de
Van Reenensingel in de Goudse wijk Bloemendaal. De inzet toont hoe die 150.000 qulden
kostende molen eruit ziet.
gaan bouwen. Het voordeel is
dat bij ons continu, dus 24 uur
per etmaal, wordt gewerkt.
Overdag kan de opgewekte
energie voor de chocoladepro
ductie worden gebruikt, en 's
nachts, voor de Èroodproductie.
Dat is een groot voordeel.
Eventuele overtollige energie
leveren we dan terug via het
net aan het GEB. We praten
hier over een investering van
circa 150.000 gulden, afhanke
lijk van het bedrag dat we via
de WIR terugkrijgen. De hou
ding van de gemeente is erg
positief. Ik hoop dat we tot re
sultaten komen, want met óns
energieverbruik is dit zeker
een verantwoorde investe
ring."
Het Goudse project ïs een initi
atief van de Velpenaar Ton
Kleberg. Deze voormalige
sleepbootmachinist heeft, in
samenwerking met Bohemen
Energy Systems, een nieuw
type windmolen ontwikkeld
dat veel lichter is dan de nu in
zwang zijnde types. Ook zou
den de windmolens van Kle
berg, die bij een machinefa
briek in Lemmer worden ge
bouwd, minder onderhoud no
dig hebben en tegelijkertijd
meer rendement opleveren.
Als de in Gouda te bouwen
windmolen aan de verwach
tingen voldoet, komen er ook
Kleberg-molens te staan in
Moordrecht en in Haastrecht.
Ton Kleberg (54) over zijn
project: „De traditionele wind
molens hebben één eigenschap
gemeen. De wind brengt de
wieken in beweging en drijft
rechtstreeks door een versnel-
lingskast één of meer elektri
sche generatoren aan. Dat be
tekent een groot gewicht in de
top van de molenmast. Ook
onderhouds- en reparatie
werkzaamheden worden daar
door vaak erg kostbaar."
Het idee van Kleberg was om
die generatoren gescheiden,
niet in de top maar in de voet
van de molen onder te bren
gen. De energie-opwekking
van de wieken wordt in zijn
concept via een hydraulisch
systeem overgebracht Kle
berg: „Een traditionele molen
van vergelijkbare grootte
weegt al gauw 10.000 kilo.
Mijn hydraulische molen
weegt in de top van de mast
slechts 1250 küo, terwijl het
rendement wel 50 procent ho
ger is. Dit alles betekent onder
meer dat voor het verwisselen
van onderdelen in de molen-
kop voortaan geen dure toren
kraan meer nodig is. Ook heb
ben de generatoren, die op de
grond zijn gepaatst, een veel
eens erg duur zou kunnfif:
worden", aldus de inventief,jj
inwoner van Velp.
door
Theo de Jong
langere levensduur en hebben
slechts weinig onderhoud no
dig. Voorts produceren mijn
molens veel minder geluid."
Midden-Oosten
Het idee om dit type windmo
lens te ontwerpen ontstond
toen Kleberg werkzaam was
als machinist bij het Rotter
damse sleep- en bergingsbe
drijf Smit Internationale. Aan
de kusten van de oliestaten in
het midden-Oosten zag hij een
molen staan voor energie-op
wekking. „Aanvankelijk vond
ik dat vreemd. Waarom zou
den ze een windmolen gebrui
ken, terwijl de olie daar volop
in de grond zit. Daarna kwam
ik tot de overtuiging dat ener
gie in de toekomst nog wel
Nadat hij vanwege een val
de machinekamer van z»
schip om medische redend
werd afgekeurd, startte
met zijn molenproject. Dji
jaar geleden overlegde hij m
een relatie (eigenaar van el
machinefabriek in Lemmf
en met een scheepswerktuig
kundige hoe men een lichte h
goedkope windmolen zou kt®
nen ontwerpen, die bovendif,
een hoog rendement zou op"~t
veren. Voor het concept, c«~.
uit de bus kwam, wist hij ufj,
eindelijk het ingenieursbureif
Bohemen Energy Systems b'
interesseren. „Bohemen vo^
de een haalbaarheidsondtj*
zoek uit, en dat leverde
zeer positief resultaat op"',
stelt hij.
Over de uitkomst van de
pende besprekingen
Steenland (Chocoladefabri
bv en Brood- en banketbakl
rijen bv) en met Bos in Mot
drecht, zegt Kleberg: „Men g
aan mijn molen-ontwerp
voorkeur omdat hij zov<
vermogen oplevert. Vanze
sprekend kijk ik met spanni
uit, want nu wordt er binne
kort echt gebouwd. Het gaat
nu werkelijk op lijken dat rt
droom in vervulling gaat."
Schipluiden/Wateringen
Uit alle hoeken van de klei
ne woonkamer tovert Bram
Look tientallen vogels,
zwartharige vrouwen, sche
pen en. allerlei soorten vier
voeters te voorschijn. De 71-
jarige Westlander is de laat
ste drie jaar hard aan het
werk met schilderijen en
boetse.ermateriaal. Een schil
derachtige molen met daar
omheen kabouters siert het
langs het water gelegen
voortuintje.
Het zijn zijn produkten. Een
zelf geboetseerde pinguin en
twee zeemannen poseren
eveneens in het lieflijk
groen. Dierenkoppen en een
klein aantal schilderijen lij
ken wel een tentoonstelling
door
Peggy Wijntuin
te vormen in zijn glazen hob
byhoekje: een op een tuin-
derskas lijkende schuur. Hij
heeft het allemaal vervaar
digd onder het motto: „Als je
gaat stilzitten, wordt het je
dood. Ik rook mijn sjekkie en
drink m'n borreltje. Zolang
nét maar niet overmatig ge
beurt. Verder leef ik ge
zond."
'Si De enkele keer dat hij naar
de dokter gaat, wil hij van
.hem. slechts weten wat er
/loos is.. „Als ik dat weet dan
Oud-zeeman Bram Look lijkt in gesprek te zijn met de door hemzelf vervaardigde zeeman.
hoef ik vaak 2ijn hulp niet
meer. Dan .weet ik mijn ei
gen middeltjes wel." Zo zal
hij tegen kiespijn mosterd
achter de oren smefen ('van
een vroegere zwerver ge
leerd'). Ui met bruine suiker
blijkt een goede hpsgtdrank^
te zijn, terwijl alles wat rood
is (zoals krootjes en rode
wijn) maag en ingewanden
reinigt.
De inspiratie voor zijn creati
viteit heeft hij van zij#'moe
der, die haar werke?$ ooit
zelf heeft geëxposeerd. „Ik
wilde in mijn jeugd kunst
schilder worden. Dat mocht
niet van mijn vader omdat
een dergelijk beroep volgens
hem geen brood op de plank
bracht", vertelt. Bram Look.
Hij heeft daantfoor duizend
en één ambachten gehad. In
die tijd heeft hij ook vele ha
vens in de wereld aange-
daan.
Vrouwen
Maar aangezien het bloed
kruipt waar het niet kan,
heeft Bram Look zijn pense
len drie jaar geleden weer
opgepakt. „De vrouwen op
de schilderijen hebben allen
een zwarte haardos omdat ik
hen mooier vind dan blonde
vrouwen. De kleur blauw,
het levenslicht, is ook mijn
favoriet. Voorts ben ik dol op
dieren. Het zijn vooral her
dershonden en wolven, die
mijn voorkeur hebben", ver
klapt de kwieke man, die
met enige gêne te kennen
geeft ook naakte vrouwen te
hebben geschilderd.
Die beelden worden uit don
kere hoeken gehaaid. „Ja,
niet iedereen kan zoiets
waarderen. Maar het behoort
eigenlijk ook tot het leven.
Ja toch?" Uit diezelfde hoek
komt ook een groot met
zwart, blauw en wit vervaar
digd schilderij te voorschijn.
De beelden stellen de span
ning in de wereld en de hoop
voor. „Dat schilderij is uit
mijn eigen brein voortgeko
men. Maar ik voel me niet
ellendig.-Ik zit op een dans-
clubje. Als ze me zien zeggen
ze: 'Hé ouwe, jij kan zeker
niet meer twisten, hè?' Dan
zeg ik: 'Dat kan ik best' en
laat dat zien ook."
.7
De met kabouters verfraaide tuin.
