groot
cadeau
mag
ook'
Sint met
z'n neus in
de boeken
Arnoud
gelijk
met
Sinterklaas
jarig:
ik en mijn opa
in NStóai$Mmd
'm?Gout>vmm
Sai rtaMMï<
me met
LW€^
Negen jaar oud is Arnoud.
„Nine", zegt hij zelf en
kijkt" wijs.
Hij wordt over een paar
dagen tien.
„Ten".
Het opvallende is zijn
geboortedatum: zes
december.
Dat is gelijk met de
officiële
verjaardagsdatum van
Sinterklaas, hetgeen zo
z'n voor-, maar ook z'n
nadelen heeft.
Een beetje ongeduldig zit Ar
noud Huiberts op de bank te
draaien. Hij heeft, eigenlijk
niet zoveel tijd, want hij wil
graag naar de bioscoop. Het is
woensdagmiddag en hij heeft
dus vrij van school. Maar een
interview vindt hij ook wel
een beetje spannend. „Waar is
nou de perscamera?" wil hij
weten.
Na nog een blik op de klok te heb
ben geworpen als het niet al te
lang duurt redt hij het nog wel op
tijd, rekent hij snel voor zichzelf
uitis hij klaar om een paar vra
gen te beantwoorden.
„Als je gelijk met Sinterklaas,jarig
bentj krijg je minder cadeautjes", is
zijn indruk. „Maar je krijgt ze wel,
twee Keer viaK acuter elkaar, en
dan is het wel weer veel. M'n
vriendjes in de klas kijken vaak
verbaasd als ze zien wat ik allemaal
heb gekregen".
Zijn moeder vertelt dat hij nu op
pakjesavond geschenken voor Sin
terklaas krijgt en de dag erop voor
zijn verjaardag.
Te druk
„Vroeger kon dat niet", gaat ze ver
der. „Als ze nog zo jong zijn, wordt
dat allemaal veel te druk. Eerst Sin
terklaas op' bezoek met cadeaus
toen geloofde hij nog in de goedhei
ligman— en de volgende dag wéér
pakjes. En dan de familie die langs
komt. Dat werd gewoon teveel. Hij
raakte over zijn toeren. Kinderen
zijn toch al opgewonden rond Sin
terklaas, maar hij sliep niet als hij
wist dat hij de volgende dag weer
van alles zou krijgen".
„Daarom vierden we vroeger pak
jesavond maar op de avond van de
vierde december. Zijn verjaardags
presentjes kreeg hij gewoon de zes
de. Dan zat er tenminste een dag
tussen. Bovendien had hij dan die
dag de kans om met zijn nieuwe
speelgoed te spelen".
Kindermiddag
„Een kindermiddagje voor zijn ver
jaardag zit er op de vijfde trouwens
nooit in. Die aag willen andere kin
deren niet zo graag komen. Dan zijn
ze natuurlijk'zelf nerveus over wat
ze 's avonds zullen krijgen. Nee, een
paar vriendjes op bezoek voor zijn
verjaardag moet altijd even worden
Wt
uitgesteld tot iedereen weer tot rust
is gekomen".
Arnoud kijkt zijn moeder aandach
tig aan en zegt dan vriendelijk,
maar op zijn rechten staand: „Ik
door Hans Dalmeijer
moet de antwoorden geven. Jij bent
nu veel te lang aan het woord".
Gaat dan weer zitten en wacht al.
Crossfiets
Hij vertelt desgevraagd dat hij dit
jaar geld heeft gevraagd voor zijn
verjaardag. „Dat is wel voor het
eerst", voegt zijn moeder toe. Ar
noud: „Ik wil zelf Packman kopen.
Dat is zo'n elektronisch spelletje
waar je handig voor moet zijn, weet
je wel".
„En wat wil je nog meer hebben?"
vraagt zijn moeder hem. „Denk
eens goed na". Dat kost Arnoud niet
veel tijd: „Een crossfiets", roept hij
enthousiast.
„Ik heb niet gezegd dat je hem
krijgt, hoor", waarschuwt zijn moe
der. En dan: „Ze hebben nog geen
benul van prijzen, hè. Je loopt langs
een winkel en dan zeggen ze: Kijk
eens mam, dat is mooi en het kost
maar 95 gulden of het kost maar 239
gulden. Ja, ja, MAAR zo of zoveel.
Ik begrijp het wel, maar als je ze al
tijd hun zin zou geven, ben je met
een blut".
„Technisch lego is ook mooi. Dat
wil ik ook wel hebben", bedenkt
Arnoud ondertussen „En met
duur", zegt hij er slim achteraan.
Spannender
Hjj geeft overigens terloops toe dat
de hele zaak toch wel wat spannen
der was toen hij een paar jaar gele
den nog in Sinterklaas geloofde. Nu
hij weet dat zijn ouders de cadeaus
kopen, weet hij ook dat er met de
prijzen rekening moet worden ge
houden.
En aangezien hij weet dat de ge
schenken uit één hand komen wikt
hij blijkbaar meer wat hij krijgt „Ik
vind het niet erg als mijn ouders me
iets voor Sinterklaas en mijn ver
jaardag samen zouden geven",2egt
hij met een grootmoedige toon in
zijn stem. Dat is volgens zijn moeder
echter tot nu toe nog niet gebeurd.
„Maar dan moet het wel iets heel
moois zijn, misschien een crossfiets
of zo", vervolgt Arnoud en kijkt of
zijn moeder, die net even naar de
keuken is gêlopen, het wel heeft ge
hoord.
Nooit jaloers
Arnoud heeft één zuster. Heeft dat
ooit problemen gegeven dat Arnoud
twee keer vlak na elkaar cadeaus
krijgt? Zijn moeder. „Nee hoor.
Maar zijn zuster ts vijftien. Ze is dus
oud genoeg om het te begrijpen.
Nee, daar heeft ze nooit jaloers over
gedaan".
Verder vertelt zij nog dat haar zoon
in deze tijd wel eens vaker cadeaus
dubbel krijgt. „Want je gaat natuur
lijk niet de hele familie vertellen
wat hij al voor Sinterklaas heeft ge
had en wat er nog overblijft wat hij
wil hebben. En geld m plaats van
cadeaus voor Sinterklaas...nee, dat
vind ik niet leuk. We doen dat nu
de eerste keer voor zijn verjaardag,
maar Sinterklaas moet gezellig zijn
met geschenken".
Arnoud begint weer te draai
en. Even op de klok kijken
leert hem dat het nu hoog tijd
wordt, wil hij niet te laat ko
men voor de bioscoop. Hij
vraagt zijn moeder nog eens of
het mag en gaat meteen haar
tas halen als dat bevestigend
wordt beantwoord. Een mi
nuut later stormt hij, na netjes
gedag te hebben gezegd, de
trap af.
Ieder jaar komen er zo'n
1700 kinderboeken uit.
Laten daar een aantal
herdrukkken bij zijn, dan
verschijnen er toch nog
genoeg nieuwe titels.
Wordt daar maar eens
wijs uit.
Voor Sint Nicolaas een
onbegonnen werk. En
wanneer ik hem hierbij
behulpzaam moet zijn,
kan ik dan ook niet meer
dan een greep doen. Alle
goede uitgaven die hier
niet aan bod komen ten
spijt.
Om bij de allerjongsten te begin
nen, Helen Oxenbury van wie eer
der babyboekjes voor de leeftijd van
acht tot achttien maanden versche
nen, komt, nu haar zoontje een jaar
ouder is geworden, met de serie
'Beesten'Slaaplekker'; 'Helpen';
'Aan zee' en 'Boodschappen doen'.
Voor de kleintjes zogezegd uit het
leven gegrepen. (Gottmer 6,20 gul
den, veertien maanden en ouder).
Tekeningen die aanspreken op ste
vige kartonnen bladen.
Ook zonder tekst is 'Ik en mijn opa
van Waltraut en Friedel Schmidt
(Gottmer 7,90 gulden). Voor opa's
en peuters om samen te lachen over
de dolle situaties waarbij de werke
lijkheid wat grotesk wordt voorge
steld. Maar dat mag.
Voor drie jaar en ouder kwam van
Nannie Kuiper 'De eend op de pot'.
Ze kreeg er dit jaar de gouden grif
fel voor (Leopold 14,90 gulden). Een
verhaal op rijm over een meisje dat
veel van dieren houdt. „Maar mijn
lievelingsdier", zegt ze „staat hier".
En dat is de éend op de pot. Want ze
durft niet op de grote wc. „Als ze er
doorzakt, neemt het water je mee".
De bedoeling van de uitgave is de
kleintjes te helpen om, net als dit
meisje, deze angst te overwinnen.
De illustraties van Dagmar Stam
vormen een goede aanvulling op de
tekst.
■IHet reken feest van Anno' (Ploegs-
ma 24,90 gulden) van de Japanner
Mïtsumasa Anno, geen onbekende
in de jeugdliteratuur, wil kinderen
van vier jaar en ouder op speelse
wijze bekend maken met rekenkun
dige begrippen zoals optellen en af
trekken. De tekeningen, waarbij
geen tekst nodig is, vertellen de ge
schiedenis van. tien kleme kinderen
die van het ene huis naar een ander
verhuizen. Door open, m de bladzij
de uitgesneden ramen is de verhui
zing te volgen. Dit door de ramen
naar binnen kijken wekt nieuwsgie
righeid op. De auteur geeft aan wel
ke creatieve spelletjes hierbij moge
lijk zijn.
Voor dove kinderen
Ook dove kinderen lezen graag.
Maar doofheid is een handicap. Dat
maakt dat dove kinderen die van de
lagere school komen het technïsh
leesniveau van de derde klas heb
ben, terwijl hun emoties die van
hun leeftijdgenoten zijn. Voor hen
zijn verhalen nodig in korte een
voudige zinnen en in een duidelijke
letter gedrukt. Het is daarom van
belang te weten dat voor deze kin-"
deren drie boeken verschenen in de
leeftijd van acht tot twaalf jaar (Le
opold, a 16,90 gulden) en wel van
Jetty Krever 'Het goud van de San
ta Maria' en 'Het ongeluk'. En van
René van Harten 'Het asiel'. Span
nende verhalen die ook kunnen
dienen voor kinderen die om ande
re redenen leesmoeilijkheden heb
ben. x
Voor jonge onderzoekers en weten
schappers in de dop komt Gottmer
met de serie 'Proeven met...' (19,50
gulden, voor tien jaar en ouder).
Proeven met beweging, licht, vloei
stoffen en lucht. Heerlijke boeken
om met huis-, tuin- en keukenmïd-
delen al knutselend heel wat aan de
weet te komen. Eigentijdse begrip
pen en moeilijke woorden worden
op eenvoudige wijze uit de doeken
gedaan. Hoe zet je een 'telefoon m
elkaar? Of hoe bouw je een hoover-
craft? Om maar iets te noemen. Er
zijn duidelijke aanwijzingen en
overzichtelijke illustraties. De we
reld van zijn vele natuurwetten zal
er voor de jongeren des te waarde
voller door worden.
'Ik houd van lekker etenvan
Christina Bjerk en Lena Anderson
(Ploegsma, 16,90 gulden, voor acht
jaar en ouder) is voor de doe-het-
zelvertjes in de keuken. Praktische
en lekkere recepten, met daarnaast
aehtergrond-gegevens over de in
grediënten en over wat gezond is en
wat met.
De kleurrijke tekeningetjes maken
er een smakelijk geheel van.
Platenboek
Tekens van de tijd' van Peter Cross
en Peter Dallas Smith (Ploegsma.
24,90 gulden, voor acht jaar en ou
der, vertaald door Ank van Wijn
gaarden) is een boeiend platenboek
'•Aft-i i i'rtitvy pw it.
JHTTï mmïïi
voor jonge natuurliefhebbers. Op
grote levendige illustraties is voor
hen die goed kunnen kijken, heel
wat te ontdekken. Grappige en ern
stige zaken.( Het verhaal gaat letter
lijk over de strijd tussen de seizoe
nen. Maar wie wil kan er bijvoor
beeld ook het eeuwigdurend ge
vecht tussen goed en kwaad tussen
zien. Bij strijd gaat het immers om
macht en vernielzucht Een boek
om op verschillende mameren te le
zen.
'Allqs wel aan boord' van Huck
Scarry (Ploegsma, 24,90 gulden, be
werkt door Hans Martens) zal tie
ners aanspreken 1 die graag meer
willen weten over het leven van
een binnenschipper. Een flinke uit
gave met veel gegevens die door
takrijke zwart-wit schetsen worden
aangevuld. Een leer-, lees en kijk-
door Paula Gomes
boek over een reis door Nederland,
Belgie en Frankrijk Niet alleen
over het leven aan boord, maar met
veel documentatie over wat er op de
boottocht te zien is
De Rus Boris Zhitkov was als kleme
jongen bezeten door het bootje op de
schoorsteen bij zijn grootmoeder Hij
schrijft erover m 'Het verboden
bootje' .(Van Holkema en Waren-
dorf, 16,25 gulden, zeven jaar en ou
der). Er stond een huisje op het dek
Daar zouden natuurlijk kleme man
netjes in wonen Maar fantasie en
werkelijkheid gaan meestal met sa-
mep. Een pijnlijke ervaring die ie
der kind eens moet endervinden
De dromerige tekeningen van Paul
O. Zelinsky maakten er een fijn
boekje van Het werd met een zil
veren griffel onderscheiden.
Nog een bekroonde uitgave is de
bloemlezing van Kees Fens 'Nou
hoor je het eens van een ander' -
Gedichten voor de Hubeltjes en an
dere kinderen (Quendo, 29,50 gul
den). Gedichten voor nu en later
van eigentijdse dichters Een bundel
waar jeugdige poëtische geesten blij
mee zullen zijn. Want 'het licht is
heel stil/alle dingen zijn heel stil/ik
schrijf dit heel stil' een gedicht van
J. C. van Schagen op blz 121.
Joods meisje
Ida Vos heeft haar boek 'Wie met
weg is, wordt gezien' Leopolt, 17,90
gulden, elf jaar en ouder) opgedra
gen aan de onderduikadressen waar
ze als klein joods meisje een toe
vluchtsoord vond. In een voor
woord verklaart ze waarom ze het
geschreven heeft, '...Omdat het niet
voorbij is, omdat m vele delen van
de wereld kinderen worden ver
volgd, gemarteld en gedood. Daar
om! ...En om mensen die in vrijheid
leven iets te laten meevoelen van de
angst van die kinderen'.
Ida Vos kan over die angst meepra
ten. Wat het zeggen wil om als joods
kind apart gezet te worden, be
dreigd te worden te moeten vluch
ten. 'Wie niet weg is wordt gezien',
maar nu gaat het niet om een on
schuldig spelletje. Omwille van de
veiligheid is het niet alleen nodig
dat ze zich verstoppen, maar ook
dat ze de eigen identiteit kwijtra
ken. Joodse namen worden door an
dere vervangen. Zo verandert Ra
chel in Ria. 'Dag Rachel', zegt het
12-jarige meisje wel eens tegen zich
zelf. Het wordt in korte vaak stote
rige zinnen verteld. Er is veel waar
tieners in deze uitgave mee gecon
fronteerd worden. Geen prettige
dingen. Maar goed om te weten, te
begrijpen. Ook vanwege de overle
venden die uit de kampen zijn ge
komen
Paul Menses maakte er indrukwek
kende tekeningen bij Grauwe pagi
na's waarop de Davidster steeds vol
lediger tevoorschijn komt en waar
op de vorderingen te lezen zijn die
de Joden steeds meer m het nauw
brachten.
Van de griffeljury kreeg de uitgave
een vlag en wimpel.
Oorlog
Ook de Oostenrijkse Christine Nost-
linger haalt herinneringen aan 'de
oorlog op in 'Het huis in Niemands
land' (Lemmscaat, 19,50 gulden,
voor negen jaar en ouder). Zij ver
telt over de bombardementen op
Wenen aan het eind van de oorlog,
die ze als tienjarige meemaakte. Met
de huizen stort ook het nonnale le
ven in. De verdienste van het boek
is, dat bet laat zien hoe kinderen
zich m chaotische omstandigheden
staande weten te houden.
Het wordt levendig weergegeven
met veel details die de auteur zich
weet te herinneren. In een villa in
een. betrekkelijke veilige buitenwijk
wordt de komst van de Russen afge
wacht. Spanning. Angst. Dan ko
men ze. Mensen. Mensen die zich
net als anderen gedragen in abnor
male omstandigheden, ver van huis.
De kleine Christine sluit vooral
vriendschap met de kok. Een mis
maakte dwerg met een 'slaaphedjes-
stem', een man 'van niks geen oor
log', zoals hij zelf in gebrekkig Duits
zegt. Een verhaal dat aantoont dat
werelden in elkaar kunnen storten,
maar dat overal waar mensen zijn
gevoelens blijven en een band
scheppen. En dat is maar goed ook.
Ook dit boek werd met een zilveren
griffel bekroond
Zoals ik aan het begin al zei, dit zijn
lang niet alle goede boeken die hier
besproken werden. Sinterklaas zal
er in de boekwinkels nog heel wat
vinden.
dj''"•bvaLCv
