Sportcomplex bij
Zevenhuizerplas
i Medicijnen in plaats van
een opname in
^Ook foute hoofdaannemers aanpakken^
Vertwijfeld zoeken naar de
opening in de cirkel....
"kroniek"
'Ruimtes' is nog
niet rijp genoeg
EN
KRITIEK
Recreatie
schap beslist
vrijdag
3>
'Injectie in de bil en
f mgik I ft O dan naar huis is
„iet de bedoeling'
Rófterdams Nieuwsblad
•-donderdag 1
9'december 1982 RY/RW
j Botterdam Het algemeen
i bestuur van bet recreatieschap
Bottemeren buigt zich op vrïj-
dag 17 december tijdens een
vergadering in het Rotterdam-
s. ge stadhuis over een voorstel
ji van het dagelijks bestuur om
5 een erfpachtacte af te geven
jS voor de vestiging van een
sportcomplex aan de Zeven-
is buizerplas.
plannen hiervoor zijn uitge-
i werkt door de Feyenoordspe-
jj ler Luuk Balkesteïn uit Nieu-
i werkerk aan den IJssel en
O-C- Ouwerling uit Rotterdam-
k
Het gaat om de vestiging van
een sportcomplex op de land-
J tong aan de westzijde van de
Zevephuizerplas. Het plan om-
jg vat Hen tennisbanen, waarvan
et vier kunnen worden over-
dekt door een ballonhal, wind
ei surf-accommodatie, een jacht-
haven voor kleine zeil- en vis-
5 boten en trim- en fitness-acti-
J viteiten zoals volleybal en een
trimbaan. Bij het sportcomplex
a komt een horeca-inrïchting
5 mot terras. De beide exploitan
ten mikken bij hun bedrijfs-
voermg vooral op de bevol
kingsconcentratie in de Rot-
'jterdamse nieuwbouwwijken
.-Orcirnoard en Zevenkamp.
verkeer dat het sportcentrum
zal aantrekken. Het ligt in de
bedoeling dat de Nesseweg het
verkeer opvangt. Indien er
veel toevoer via de Wollefop-
penweg zou blijken te zijn, zal
er een oplossing moeten wor
den gevonden om het verkeer
van het knooppunt bij de
school en het zuidelijk deel
van de Vlïetkade te weren.
In een uit 1978 daterend rap
port van een interdepartemen
tale commissie aan de toenma
lige minister van erm staat te
lezen, dat het vooral van be
lang wordt geacht te onderzoe
ken of niet meer voorzienin
gen in recreatieschappen dan
thans het geval is voor een
meer bedrijfs-economisehe ex
ploitatie in aanmerking kun
nen komen.
Aanzet
Ten aanzien van de Zevenhui
zerplas heeft het dagelijks be
stuur al meer dan een jaar
contacten met de heren Ral-
kestein, voetballer van Feye-
noord, en Ouwerling. Door
met hen een contract aan te
gaan wil het bestuur een aan
zet geven tot het bovenver
melde beleid. Voor wat betreft
de vestiging van soortgelijke
bedrijven elders langs de Ze
venhuizerplas (niet meer aan
de westzijde) wil het recreatie
schap de handen vrij houden.
Luuk Balkestein.
Verkeer
Voor de vestiging van het
sportcomplex dient het be-
?!stemm ingsplan van de ge-
ï-'mieente Zevenhuizen te wor-
1 -den gewijzigd. Inmiddels is, zo
'-/•deelt het recreatieschap mede,
-..gebleken dat de gemeente Ze
venhuizen daarmee akkoord
gaat
De gemeente is wel beducht
woor de afwikkeling van het
Rotterdam De Rotterdamse
officier van justitie mr. H. de.
Doelder, heeft tijdens de be
handeling van een koppelba-
zenfraude aangekondigd dat
ook de opdrachtgevers van
koppelbazen in de nabije toe
komst zullen worden aange
pakt Volgens Den Doelder is
het openbaar ministerie daar
door gebrek aan mankracht in
Rotterdam nog niet aan toe ge
komen. Hij noemde het onaan
vaardbaar dat bijvoorbeeld
hoofdaannemers op deze wijze
blijven doorgaan hun eigen
straatje schoon te houden.
De Doelder zei dit tijdens zijn
requisitoir tegen twee broers,
die terecht stonden wegens
fraude met facturen, het ont
trekken van gelden aan een
bijna failliete BV en - een uni
cum in het Rotterdamse arron
dissement - het deelgenomen
hebben aan een rechtspersoon,
die tot oogmerk heeft het ple
gen van misdrijven. De broers,
de 36-jarige Aad uit Helle-
voetssluis en de 52-jarige Jan
uit Brielie, hoorden ieder drie
jaar met .aftrek tegen zich ei
sen. Een derde verdachte m
deze zaak komt vandaag voor.
Het bedrijf dat een centrale rol
speelde in deze rechtzaak was
de firma ïsoplan BV, die in
oktober 1981 failliet werd ver
klaard en een schuldenlast
achterliet van ongeveer acht
miljoen gulden.
Door het opnemen van valse
facturen in de boekhouding,
het onttrekken van gelden aan
de boedel van de BV was er
sprake van bedrieglijke bank
breuk, aldus Da Doelder.
Door deze handelwijze in de
zomer van '81 was het bedrijf
volledig „leeggetrokken" en
bleef een schuldenlast van
acht miljoen gulden over.Te-
gen broer Jan, de oprichter
van de BV, eiste de officier
een even zware straf, al kwam
zijn rol in de ten laste gelegde
feiten minder duidelijk uit de
verf. Hij had zijn bedrijf begin
1981 aan Aad overgedaan,
maar, zo betoogde De Doel
der, gezien de getuigenverkla
ringen bleef hij de grote man
achter de schermen. Overigens
stelde de Rotterdamse officier
ook het gedrag van de werk
nemers van bedrijven als ïsop
lan aan de kaak.
Omdat hier duidelijk sprake is
van een maatschappij ont
wrichtende siuatie vond hij
een gevoelige gevangenisstraf
voor de beide ondernemers als
signaalfunctie naar de buiten
wacht op zijn plaats.
De verdedigers van Aad en
Jan, respectievelijk mr. Matle-
der en mr. Szegedi, brachten
naar voren dat de facturen-
fraude bij de BV werd afge
dwongen door de opdrachtge
vers. Zouden zij dat niet heb
ben gedaan dar. zouden zij niet
2ijn uitbetaald of zouden zij de
opdracht niet hebben gekre
gen. Ook deze bedrijven heb
ben baat bij een lager wit loon,
omdat dat scheelt in de af
dracht van sociale premies en
dergelijke.Volgens Szegedi is
hier sprake van een structu
reel probleem. Grote bedrijven
kunnen zich in economisch
moeilijke tijden geen grote
personeelssterkte permitteren,
omdat ontslag moeilijk is en
veel tijd vergt De kans op
faillissement voor dergelijke
bedrijven wordt daardoor zeer
groot. Uitspraak op 22 decem
ber.
Donderdag 9 december
Theatercafé De Schouwburg; 20.00:
"Bloed en liefde ïn een stomme film'
retrospectief van de Duitse film in de
jaren *20. Tartüffi en Taust'. Thea
ter Znidplein: 20.30: Toneelgroep
Theater speelt 'Fijne vleeswaren' met
Peter Bulthuis, Willem Paul Edel-
man, Lous Hensen. Wim Kouwenho-
--.'VeO en Anita Menist. Piccolothea-
^'terï 20-30; Het gezelschap van de Wit
te Kraai met 'Romeo et Juliette'.
'«Stadsgehoorzaal: Vlaardmgen,
2:,20.15: 'Sukses' met Linda van Dtjek
Willem Nïjholt- Lnxortheaten
Musical 'De gebochelde van de
j^ïïotre Dame' met o.a. Wim Wama,
^Sylvia Alberts. Lou Steenbergen,
&"Mijni Kok, Annelies Knoop en Jan-
ijAnne Drenth De Doelen: 20.15: Rot-
Philharmonïscb Orkest, diri-
J-geot James Conlon. solist Yong Uck
iidKjrji, viool. Programma Beethoven,
.f-Mendelssohri en Mahler. Theater
«jXoidpIöic 20.15: Het Nationaal
f*
Theater van Bratislava speelt 'Cosi
Fan Tutte' komische opera van Mo-
zarL Conservatorium: 12 45- Mid
dagpauzeconcert door leerlingen van
Thomas Lorand, altviool. Het Bere
nd: 21.45: Loek Dikkers Kwintet
(moderne jazz). Theater de Willem:
Papendrecht, 20.15: De Groningse ca
baretgroep Martin, Tom en Bommner-
son. De Lantaren: 20.30 Air festival,
met O-a- theater, dans, muziek, films
en video op het thema 'Het beeld van
de stad'. Cultuurschepen Keerween
(ligplaats Leuvekolk), 20 00. 'Praatje
bij een plaatje' jazz in Rotterdam
voor 1340 door Hans Langt weer.
Zaal Harmonie: Vlaardmgen, 20.00:
Film 'Stalker' regie Tarkovski.
Vrijdag 10 december
De Doelen: 20 15: Rotterdams Phil-
harmomsch Orkest, dirigent James
Conlon, solist Yong Uck Kim, viool.
Programma Beethoven. Mendelssohn
en Mahler. Theater Zuidplein:
20.30: Toneelgroep Theater speelt
'Fijne vleeswaren met Peter Bul
thuis, Willem Paul Edelman. Lous
Hensen, Wim Kouwenhoven en Ani
ta Menist. Piccoloiheater: 20,30: Het
gezelschap van de Witte Kraai met
'Romeo et Juliette'- stadsgehoor
zaal: Vlaardmgen, 20 15: 'Sukses' met
Linda van Dijck en Willem Nyholt.
Luxortheaten 20.15- Musical 'De ge
bochelde van de Notre Dame' met
o.a. Wim Wama, Sylvia Alberts. Lou
Steenbergen, Mimi Kok, Annelies
Knoop en Jan-Anne Drenth: Thea
tercafé De Schouwburg: 20.15: Het
Coöperatief speelt 'Volwassen orgas
me ontsnapt uit Amerikaans circus".
23 30; Roha Dansorkest, en videopro
gramma's. Theater Zuidplein: 20 15:
Nocy's Volkstheater met 'De Jantjes'
mei oa. Carry Tefsen, Hanny Vree.
Dick Rienstra e.a Ho/pleintheater;
2015; Henk van ITIsen speelt 'Moe
der. geef mij de zon*. De Klimmen
de Bever: 20.15 Paul van Soest met
zijn programma 'Merde' Harbour
Jazzclub: 21 30: Roy Kireby's Para
gon Jazzband. Theater dfe Teer-
sioof: Schiedam, 21.0: Adèle Bloe
men daal met het programma 'Adèle's
keus'. J.C. De Singel: Ridderkerk,
21.00: Mandngo Warrior. Café Over
werk: 22 00: Piet Leblanc (jazz en
blues). Galerie W. Pieterse m Poë
zie: 20,30: Willem Wilmnk zingt zijn
fedichten. Blaak Taverne: West-
laak, 21.30: Maaike Nicola-5. Zaal
Harmonie: Vlaardmgen, 20.00* Film
'Stalker' regie Tarkovski
Bioscopen
Al ham bra 1: 'Van de koele meren
des doods' (16) dag. 2 00-6.45 en 9.30
u. Alhambra 2: 'Grease IT (al) dag.
2 00 u, en The Thing' (16) dag. 7.00
en 9 30 u. Calypso 1; 'E.T.' (al) dag
1.45-6.45 en 930 u. Calypso 2: 'De
man met het dodelijke oog' (16) dag
2.00-7 00 en 9.45 u. Calypso 3: 'Stri
pes (at) aag 1.45-5.45 en 9.3Q u. Cen
traal: 'Jeugdig speelgoed' (18) dag.
12.30- 2.15-4 00-5.45-7 30 en. 9 15 u. Ci
neac (Beurs): The class of *84', (16)
dag. 2.00-7.00 en 9 30 u. Cineac (Bij
enkorf): 'Big Bomber' (al) dag. 2.00-
7.00 en 9 30 u. Cinerama I: 'A mid-
summernight's sexcomedy* (al) dag
2 00-7.00 en 9 30 u. Cinerama 2: 'Bla
de Runner' (12) dag. 2 00-6.45 en 9 30
u. Cinerama 3: 'Young doctors in
love' (al) dag 2.15-6 45 en 9.15 u. Ci
nerama 4*. The road warrior' (16)
dag. 2.15-7.15 en 9.45 u. Cinerama 5:
'Poltergeist' (al) dag 2.15-6 45 en 9.15
u. Corso: 'De wraak der Barbaren'
(12) dag. 2.00-7 00 en 9.30 u. Krite-
rion: 'La nuit de Varennes' (16) dag.
8.00 u. Lumïere 1: De Boezem
vriend' (al) dag. 200-7.00 en 9.30 u.
Lumiere 2: 'Porky's pikante pret
park' (16) dag. 2.00-7.00 en 9 30 u Lu
miere 3: 'Monty Python live at the
Hollywood Bowl' (al) dag. 1.45-6.45
en 9.15 u Lumiere 4: "The Entity'
(12) dag. 1 45-645 en 9.15 u. Metro 1:
'Once üpon a time in the west' (12)
dag. 2.00 en 8 00 u, zat. zond. en woe.
8.00 uur. Metro 2: 'Arthur' (al) dag.
2.00-7.00 en 9.30 u. Rex: 'Bedcamère
van een fotomodel' (18) dag. doorlo
pend van 10.00-24.00 u. Thalia: 'E.T.'
(al) dag. 2 00-6.45 en 9.30 u. 't Ven
ster 1: 'Lancotta en la Rabbia" (16)
19.30 u, en "Uccelacci e Uccelini'
22 00 u, ma. gesloten, 't Venster 2:
T/m zat. Architectuurfestival vanaf
17 00 uur diverse architectuurfilms- 't
Venster 3: Arcbïtectuurfestival met
documentaires over architectuur
vanafd 19.30 u.
Kindervoorstellingen
Passage: 'Asten* verovert Rome'
zat. zond. en woe. 2,00 u. Metro 1:
'Gordon de zwarte piraat' zaL zond.
en woe. 2,00 u.
Heli evoets luis
Tivoli-theater; 'De Boezemvriend'
(al) dag. 20.00 u, zond. 14.30-17.00 en
20.00 u, woe. 14.30 én 20.00 u.
Kindervoorstellingen (al)
Tivoli-theater. "De Boezemvriend'
zond. 14.30 en 17.00 u, woe. 14.30 u.
Medische Diensten
Apotheken: De Rotterdamse apothe
ken zijn dagelijks geopend van 8 30-
17.30 u- Buiten deze tijd, dus ook In
de weekeinden is voor spoedgevallen
een waamemingsregeling. Men kan
Peter Pèx (CDA) maakte
tenslotte de lange dag toch
nog goed. Tussen elf en
twaalf in de avond ontra
felde hij het sociaal-econo
misch beleid van de PvdA
in Rotterdam en liet er
geen spaan van heel. Het
verschil tussen de aanpak
van het CDA en de PvdA
typeerde hij met de consta
tering, dat zijn partij altijd
van de noodzakelijkheid
van een economisch beleid
is uitgegaan, terwijl de
PvdA zich meer laat leiden
door de situatie op de ar-
beidsmarkt: naarmate het
aantal werklozen groeit,
wordt de belangstelling
voor het economische be
leid groter.
Pex hield wethouder Roel
den Dunnen in een briljant
betoog voor, dat hij al
sinds 1974 heeft gewezen op
de ontoereikendheid van
het beleid van de PvdA,
dat altijd te passief is ge
weest en waaraan werving
immer heeft ontbroken.
Hij noemde reeksen mo
ties, waarin het CDA In de
loop van de jaren om een
agressiever beleid heeft ge
vraagd. De wijze waarop
fractievoorzitter Johan
Henderson (PvdA) rept
over de oorzaak van de cri
sis en de rechtse oplossing,
noemde Pex niet bevorder
lijk als je spreekt over de
noodzaak van verbetering
van het vestigingsklimaat
en aquïsitie. De leegloop
aan bedrijvigheid in Rot
terdam is lang begonnen
voordat de recessie zijn in
vloed deed gelden. Door de
stadsvernieuwing, door al
lerlei beperkende maatre
gelen, door een enorme ver
hoging van kosten hebben
een paar duizend bedrijven
de stad de rug toe gekeerd.
In 1977 heeft het CDA daar
tegen al gewaarschuwd: de
PvdA moet er niet verrast
over doen.
Zo'n gedegen verhaal als
van Pex maakt de begro
tingsbehandeling ineens
weer waardevol. (Ook al
zou het Den Dunnen luk
ken om de aanval te pare
ren, dat blijkt vandaag
wel). Er valt een reeks van
dingen op:
- nu is er een betoog dat
klinkt als een klok, en dan
is vanwege het gevorderde
uur de helft van de raad al
naar huis;
- de PvdA mag dan deze-"
keer veel economisch be
leid in zijn actie naar de
kiezer toe doen, de coalitie
genoten PPR, PSP en CPN
hadden geen enkele belang
stelling voor het reilen en
zeilen van de haven en wa
ren voltallig afwezig;
- wat is het doodzonde, dat
de raadscommissie voor de
haven en economische ont
wikkeling het moet doen
zonder de kennis en betrok
kenheid van mensen als
Pex.
Een ander aspect van deze
begrotingsbehandeling is,
hoe iedereen probeert iets
los te maken, waarop weer
enig vertrouwen in de toe
komst kan groeien. Hen
derson (PvdA) probeerde
in zijn algemene beschou
wing de 40.000 werklozen
uitzicht te geven op resul-
taten van gemeentelijke in
spanningen. Guus Faase
(D'66) vindt, dat burgers
en overheid samen de crisis
moeten overwinnen en
deed een beroep op de
maatschappelijke vitali
teit, waarover ook in de
collegenota 'kiezen en de
len' wordt gesproken.
Burgemeester Bram Peper
vijzelde het zelfvertrouwen
van de raad op door zelf
verzekerd vast te stellen
(woorden van Wagner aan
halend) dat zo de economie
in dit land tot herstel wil
komen, het begin er van in
Rijnmond zal liggen. Sa
mengevat: de raad wil wat.
De raad wil de cirkel door
breken, waarbinnen men
zich wat machteloos gevan
gen voelt. Maar* tegelijk
proeft men de onmacht: de
problemen (of het nu om
werkgelegenheid gaat, of
om het drugsbeleid of om
de overlast van de prostitu
tie) zijn zo gigantisch
groot, dat je niet weet hoe
en waar je moet beginnen.
Bovendien ontbreekt het
vaak aan geld of bevoegd
heden, en meestal aan bei
de.
En uitgerekend valt daar
mee samen een bezuïni-
gings- en ombuigingsopera
tie, die zijn weerga in dit
land niet heeft. Wethouder
Joop Linthorst (financiën)
hield daarover eerder een
door vriend en vijand ge
prezen college in openbare
financiering. Een sluitende
begroting is geen doel op
zichzelf, maar een middel
om Rotterdam zo lang mo
gelijk zijn autonomie te
kunnen laten behouden.
Rotterdam heeft nog altijd
acht miljard per jaar te be
steden en het blijft alles
zins de moeite waard daar
over zelf zeggenschap te be
houden.
Moeten we het verder nog
hebben over 'de ruzie' tus
sen PvdA en WD/CDA?
Johan Henderson (PvdA)
sprak in de tweede ronde
van de algemene beschou-"
wing uitermate vriendelijk
tot de oppositie. Hij herin
nerde aan de vele goede
dingen, waarover in de af
gelopen maanden toch een
goed gesprek mogelijk was
geweest.
In de avond zag men hem
stilletjes de fractievoorzit
ters van D'66, "VVD, CDA
en SGP langs gaan en uit
het feit, dat een kamerbe
waarder twee bier, twee jus
d'orange, en een borrel de
kamer van wethouder Van
der Have binnenbracht,
mag men afleiden, dat de
heren hun eerste lange ge
sprek over een eventuele
verzoening hebben gehou
den.
Naar het resultaat moet
men raden. Henderson:
„Geen commentaar". Bag
german: „Geen commen
taar". En dan behoef je aan
de anderen ook niets meer
te vragen.
Niettemin: gezichten kun
nen soms boekdelen spre
ken. Daarop afgaande is 't
46-ste niet optimistisch.
Wetend, dat VVD en CDA,
een herkenbaar offer van
de PvdA verlangen, vreest
hij, dat Henderson, wat
hen betreft, te weinig te-
bieden had.
Toch is 't 46-ste geneigd het
simpele feit, dat de heren
weer met elkaar praten, als
een lichtpuntje te beschou
wen. Een verzoening vergt
nu eenmaal tijd. Kennelijk
moet de maat nog worden
bepaald van de hoeveelheid
water, die voor elk van de
partijen de wijn nog drink-
baar maakt. l
't 46-ste 1
via het antwoordapparaat of het me
dedelingenbord van uw eigen apo
theek te weten komen welke apo
theek waarneemt. Betreft hetT een
spoed recept, dan kunt u een taxi ne
men. Vraag een taxibon die u aan de
chauffeur overhandigt Taxi .Tele
fooncentrale, Tel: 010-361222. Art
senboodschappendienst: Tel: 206611
(ook voor Vlaardmgen en Schiedam).
Integraal Kankercentrum Rotter
dam: „Telefoonbaken voor vragen
over kanker" I.O. Tel: 010-634130.
Ambulancedienst: Voor Berkel,
Bergschenhoek en Bleiswijk Tel: 010-
333300.
^iiniiiifniiiiiiiiiiwm!iiig!iiiiiii!iiiHiiiii»!iiiiHf:niiiiiiiniiiwiHiiiiiii»iimiiiiiHn»iiiuiiiiiiiiiuiiiniimiiiiinii!iiiiiiiiiiiiiiiiuiiii!iiii!iiiiiiii!i!ii!iiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiuiiiiiinHiiiiiiiniiiniiiiii!iiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiim!iinii!ii!iiiiii!i!iiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiii!iiii!i!!iiii!iiiiiii!Miiiiiiii!iiii£
Diverseri
Telefonische Hulpdienst Rijn
mond; Rotterdam 010-362244, Schie
dam 010-731161. Voor hulp bij maat
schappelijke en geestelijke noden.
Telefonische Hulpdienst Spijke-
nisse: (van 22.00-tot 04.00 u): Tel.
01880-25952. H.I.C.: Hulp- en infor
matiecentrum Postkantoor Coölsingel
Tel: 172929, sociale en culturele in
formatie, rechtshulp, studie en on
derwijszaken, vacaturebank, loon-
techmsche dienst enz. Geopend
maand. 11.00-17.00 u, dinsd. t/m vrij
8.30-1700 u. Crisiscentrum Rotter
dam: Mathenesserlaan 270, tel: 76 39
44. Voor mensen met accute proble-
men op elk gebied Geopend 24 uur
per dag ook zaterdag en zondag AA,
werkgroep Rotterdam: Bergweg I
307a, tel: 673815, voor mensen met al
coholproblemen. Stichting Recht
swinkel: tel: 525690, Kralingen. Lus-
thofstraat 102, di. 17 00-18 30 u.
Goudse Rijweg 39b, dl 19 00-20 00 u, j
Bloemhof: Vioheretraat 1 dl 17 00-
20 00 u, Spangen: Potgieterstraat 8,
do. 17.00-20.00 u Bureau voor Rechts
hulp Zuid: Plemweg 218-220, di tftn
vrij. 10.00-12.30 u Noord* Teilmger-
straat 59, ma 13.00-16.00 u, di t/m
vnj. 10.00-16.00 u. do. 19.00-2100 u,
vrijdag van 14,00-16.00 u notaris «an-
wezig.
Rotterdam Enkele
honderden mensen be-
zoeken geregeld de
e 'Parkpolï' van het Delta-
1 ziekenhuis om daar een
injectie te halen, een kop
koffie te drinken en
I geestelijk wat 'bij te tan-
ken'. Zouden ze dat niet
I doen, dan zouden ze ge-
l noodzaakt zijn de rest
i van hun leven in een
i psychiatrische inrichting
door te brengen. Het me-
dicïjn dat de 'chronisch
psychotische' patiënten
krijgen toegediend, voor-
komt dat ze verward ra-
ken en zorgt ervoor dat
f 2e op hun eigen manier
toch in de maatschap n"
kunnen meedraaien.
Poor het gebruik van deze
'neuroleptica', is het aantal
vaste bewoners van het Del-
ta-ziekenhuis, jonger dan 65
jaar, in de laatste tien jaar ge-
balveerd. Verwacht wordt
dat nog meer patiënten het
psychiatrisch ziekenhuis zul-
Jen inruilen voor een eigen
thuis.
Pat xs de balans die Delta gis-
teren opmaakte tijdens een
symposi mn ter gelegenheid
van de opening van de nieu-
we 'Parkpoli', die sinds 1 ok-
itober van het Koningin Em-
Uiaplein Is verhuisd naar het
gebouw van de GG en *GD
aan de - van Swietenlaan in
.Zuid. Deze poliklmiek werd
"tien jaar geleden ver weg van
<pelta opgezet, nadat "men in
psychiatrisch ziekenhuis
-bijna verbaasd had geconsta-
tëerd dat zeventig procent
tvan de schizofrene patiënten
die vaak al jarenlang 'als
muurbloemen' in Delta zaten,
zó van de medicijnen op
knapten, dat ze eigenlijk wel
naar huis konden.
Geen 'prikpoli'
Bij de polikliniek staan op dit
moment driehonderd chro
nisch psychotische patiënten
ingeschreven, die een. maal
per week of een maal in de
maand naar de Parkpoli ko
men. Het aantal bezoeken
groeit nog steeds: van 4000 in
1979 tot 7500 dit jaar. Psychi
ater J. Lucieer legde er giste
ren niettemin de nadruk op
dat de Parkpoli meer is dan
een 'prikpoli'. De aandacht
voor de daginvulling van de
patiënt, het milieu waarbin
nen hij verblijft, de huisves
ting, zijn financiën en het uit
verveling veelvoorkomend
alcoholmisbruik blijkt min
stens zo belangrijk als de in
jecties. „Het is niet zo dat we
ze een prik ïn de bil geven en
ze dan op de schouder slaan
met de woorden 'nou het bes
te dan maar*. Resocialisatie
(de terugkeer naar de maat
schappij) moet voorbereid
worden, „al was het voor de
vaste ex-bewoners van Delta
alleen al om een pakket ge
woonten af te leren".
Gevaarlijk
De ervaring heeft inmiddels
geleerd, dat de kans op een
hernieuwde opname klein is
(rond de tien procent) mits
de patiënt goed wordt bege
leid en de neuroleptica regel
matig krijgt toegediend- Vol
gens, Parkpolï-verpleegkun-
dige A. Buvens worden pa-
tiénten nogal eens onder de
druk van familieleden,
vrienden en zelfs soms hulp
verleners overgehaald om
zich aan de zorg van de
Parkpoli te ontrekken en het
gebruik van de medicijnen te
staken. De kans da* de pa
tiënt dan weer psychotisch
en soms erg gevaarlijk wordt
en opgenomen moet worden
ligt dan rond de 60 tot 80
Reina ten Bruggenkate
procent. Vandaar dat een pa
tiënt die niet op de afgespro
ken dag naar de polikliniek
komt, thuis wordt opgezocht.
Bijwerkingen
Aan het langdurig voor
schrijven van neuroleptica
kleven ook bezwaren. Som
mige bijwerkingen zijn maar
tijdelijk (misselijkheid), ande
re kunnen blijvend zijn, ook
al wordt het medicijn niet
meer ingenomen: impotentie,
ongecontroleerde bewegin
gen in het gelaat, zoals smak
ken en het ritmisch uitsteken
van de tong alsof men vlie
gen vangt en andere bewe-
gingsstoomissen. „Het enige
alternatief is dan een opna
me", aldus Lucieer. „Geluk
kig is het percentage dat on
der dit sóórt bijwerkingen te
lijden heeft niet zo groot, on
geveer twintig procent, maar
het is nog altijd twintig pro
cent, vandaar dat we zuinig
zijn met de middelen". „Hoe
wel er patiënten zijn die nog
liever zo'n afwijking hebben
dan dat ze, zoals ze zelf zeg
gen 'knettergek' in Delta zit
ten", voegt hij daar onmid
dellijk aan toe.
Overigens werd gisteren het
belang van een goede ziekte
diagnose onderstreept. „Lar*g
niet elke verwardheidstoes
tand moet met behulp van
medicijnen worden bestreden
en zeker niet altijd met neu
roleptica", aldus Lucieer.
„Als de reden waarom derge
lijke middelen worden voor
geschreven niet juist is, is het
gevaarlijk".
Ondanks de goede resultaten
met de neuroleptica ziet Lu
cieer Delta nog niet direct
'Ieegstromen'. „Chronisch
psychotische mensen zijn ei
genlijk altijd anders dan an
deren. Ze hebben wanen, ho
ren stemmen, zijn vaak kri
tiek-gestoord, of emotioneel
'vlak en tonen weinig initia
tief. En wat dat betreft is er
In dertig jaar nog niet veel
veranderd: het psychiatrisch
patiënt zijn is nog steeds niet
zonder taboe's. De eigen om
geving van de patiënt is soms
dusdanig ontwricht als ge
volg van het psychotisch ge
drag van de patiënt, dat ie
dereen, óók de patiënt zelf,
als een berg opziet tegen de
terugkomst uit de psychiatri
sche inrichting. Ze zijn eigen
lijk nergens welkom. Ze den
ken zelf dat het op hun voor
hoofd geschreven staat, dus
velen trekken zich terug en
de familie behandelt ze vaak
als zieke en zielige mensen,
of ze zijn er doodgewoon
bang voor".
„Wat wij proberen, is deze
mensen zo goed en zo kwaad
als het gaat te laten functio
neren in de maatschappij,
ook al is dat marginaal".
Manische depressies
De Parkpoli staat sinds de
verhuizing behalve voor
chronisch psychotische pa-
tiénten ook open voor de
voortgezette behandeling van
manisch-depressïe psychose:
een ander klassiek" ziekte
beeld in de psychiatrie. Zij
worden behandeld met lithi
um, een natuurlijk product
dat elke dag als tablet inge
nomen wordt en de patiënten
evenwichtiger maakt. Zoals
de zenuwarts P. W„ J. T. J.
Kortmann het uitdrukt: „Het
haalt de pieken uit de manie
en de dalen uit de depressie".
Manisch depressieve mensen
lijden onder steeds terugke
rende perioden waarin ze hy
peractief zijn, onvermoeibaar
en 'oordeelstoomissen' heb
ben. „Kortom, ze hebben dan
het idee dat ze de hele we
reld aan kunnen". Zo'n pe
riode wordt vaak gevolgd
door een depressieve periode.
Ze zijn niet alleen somber ge
stemd, maar 'kunnen echt
niets meer'. Vaak voelen ze
zich daar dan weer schuldig
over en hebben een gevoel
van nutteloosheid. Als fami
lieleden hen dan proberen
aan te moedigen ('Kop op
joh, ga wat leuks doen', ter
wijl ze dat echt niet kunnen)
leidt dat meer dan eens tot
zelfmoordpogingen, „Maar
tussen die perioden door,
functioneren ze net zo nor
maal of abnormaal als u en.
ik".
De Parkpoli biedt twee och
tenden per week de moge
lijkheid voor deze patiënten
om bloed- en lithiumspiegel
te laten controleren in ver
band met mogelijke vergifti-
gings-verschijnselen en ande
re bijwerkingen. Zoals Kort
mann zegt „Een zorgvuldige
klinisch-chemische controle
is levensnoodzaak". Een ver
dere therapeutische begelei
ding Is vaak nodig bm het ge
voel van eigenwaarde 'op te
krikken'. „Juist door de vaak
veelvoorkomende stem-
imngs-schommelïngen, is de
omgeving de patiënt vaak
niet meer voor vol gaan aan
zien en gaat hem min of
meer isoleren".
Onder één dak
Delta hoopt in de nabije toe
komst nog meer psychiatri
sche ziektebeelden polikli
nisch te behandelen. Gedacht
wordt aan mensen met rela-
tiestoomissen, mensen met
problemen na een operatie
en mensen met fobieen. Het
gebouw van de GG en GD
zou ook daar ideaal voor zijn,
meent men. Vanwege zijn
ligging zo vlak bij de metro,
maar ook vanwege de con
nectie met de Riagg's de
twee regionale instituten
voor ambulante geestelijke
gezondheidszorg die in Rot
terdam-zuid zorg dragen
voor andere vormen van
hulp op dit gebied. Dr, Lu
cieer: Wanneer je alles on
der één dak hebt, is de kans
dat mensen van het kastje
naar de muur worden ge
stuurd, bijna te verwaarlo
zen", aldus Lucieer.
Rotterdam Deze maand vindt de afsluiting van Architecture
International Rotterdam plaats. Als hoogtepunt is er tot 11 de
cember in De Lantaarn een architectuurfestival met o.a. theater,
dans, muziek, lezingen, discussies, film en video op het thema
Het beeld van de Stad'. Onderdeel van deze manifestatie is
Ruimtes' in choreografie van Susanne Reitz. Haar 'collage van
droombeelden die betrekking hebben op ruimtelijke ervaringen
en architectuur' is niet zo boeiend geworden, zodat zij er beter
aan gedaan zou hebben dit werk nog even tussen de vier muren
van haar studio te houden.
Vanuit de associaties die de vi
suele structuren van een stad
bij de zes dansende medewer
kers opriepen, ontwikkelde
Susanne Reitz haar choreogra
fie. Zij voegde ze samen tot zes
episodes die, ondanks de on
dersteuning van slecht ge
projecteerde diabeelden,
moeilijk van elkaar te schei
den zijn.
Zo word' deel drie ('dak') na
een goed begin dermate uitge
sponnen dat men op een gege
ven moment, wanneer ieder
een onder een groot wit doek
verdwenen is, denkt al bij deel
vijf 'binnen' aangekomen te
zijn. Deel zes 'verte' lijkt het
meest aantrekkelijk. Het is het
best te omschrijven als 'een
wandelaar die op zijn schreden
terugkeert'. De eenvoud van
de passen blijkt nu wel te kun
nen boeien.
De bewegingsschat van de
choreografe is vrij beperkt te
noemen. Zij valt gauw terug
op dezelfde houdingen. Wat de
grondverdeling betreft durft
zij gebruik te maken van de
ruimte, waarbij 2ij soms tot
abrupte breuklijnen in haar
werk komt. De (Techniek vait
haar medewerkers schiet te
kort. En door de starre hou
ding van hoofd en schouders
doen hun bewegingen soms
harkerig aan.
De onbeholpenheid van de uit
voerenden wordt benadrukt
door Caroliene Willems
door de weinig flatteuze kos
tuums. Zo lijken ze allen ronde
ruggen en te korte benen te
hebben. Aan de belichting
mag ook nog'wel iets gedaan
worden. Lelijke slagschadu
wen worden niet verholpen
door een kleurtje voor een
spot te schuiven. Willen Su*
sanne Reitz en de harer
'Ruimtes' tot een professionele
voorstelling laten uitgroeien
dan zal er nog hard aan ge;
werkt moeten worden.
