Grote Broer
in de
medianota
'De straat mag
niet uitmaken
wat er gebeurt'
Vast'
en zeker
voor elk
kunstgebit
DEMTOFir
TROS wintA VRO en
KRO grote verliezers
- Johannahoeve" 300 jaar oude boerderij
5 Minister Job de Ruiter van defensie:
Traditie
Lubbers: 'Geld
voor Stikker
niet redelijk'
Omroepbij drage
5 omhoog
BIJ OMROEPVERKIEZINGEN:
Schrijver
betaalt voor
vrijlating
van dochter
2,6 miljoen
Vrouw in
levensgevaar
na aanval
honden
Veiliger gas
vakantiehuisj es;
ZOALS MET vertrouwelijke stukken gebruikelijk in dit land,
lekt de medianota-in-concept bij stukjes en beetjes uit.
Vrijwel niemand weet of dat geregisseerd is of niet, maar
het feit ligt er nu eenmaal, dat allerlei hoofdzaken bekend
zijn geworden. In de nabije toekomst zal er reden te over
zijn zeker als de nota in haar geheel bekend is om op
de inhoud nader in te gaan. maar dat neemt niet weg, dat
nu al enkele punten de aandacht trekken. Zo zou de minis-
'ter van plan zijn, nadere definities te geven voor wat een
[totaal programma* heet; de omroepen zouden verplicht
worden om tien procent aan cultuur te geven, vijfentwintig
procent aan informatie, vijf procent aan educatie en vijfen-
-• twintig procent aan verstrooiing. De resterende vijfender-
jjg zullen dan vrij zijn,
^OP DIT OGENBLIK is deze zaak betrekkelijk vrij. In de huidi-
ge omroepwet is voorgeschreven, dat er sprake moet zijn
t van een redelijke onderlinge verhouding, die ten minste
- idelen van culturele, informatieve, educatieveen verstroof-
Jende aard omvat. Daarover is in het verleden al heel wat te
Jdoen geweest, omdat de omroepen neiging hadden
vooral toen de Tros in opkomst was over elkaar te kla-
gen. In die dagen kwam het woord 'vertrossing' naar vo-
fen. Daarmee werd bedoeld, dat deze zendgemachtigde
1 J{te) veel amusement in zijn programma deed en te weinig
- cultuur. Niemand is er goed uitgekomen: elke definitie van
cultuur, verstrooiing, educatie en informatie, ging wel er-
'rgens scheef. De dienst kijk- en luister-onderzoek van de
NOS hanteert wel bepaalde normen, maar ook die zijn ta
melijk willekeurig.
OM EEN WILLEKEURIG en gefingeerd voorbeeld te noe-
men: een film over het liefdesleven van Rembrandt, is dat
cultuur of verstrooiing? Men zou zo zeggen: het laatste.
[Maar het is best mogelijk, dat de verhouding tussen me-
- vrouw Hendrikje Stoffels en haar minnaar zo indringend
"wordt behandeld, dat de invloed daarvan op het werk van
Rembrandt ook aan de orde komt. Een goede detective
film kan amusement zijn, maar tevens van een kwaliteit,
die een hoge culturele waarde garandeert. Heel wat pro-
.gramma-onderdelen uit de sector informatie worden soms
■uiterst verstrooiend gemaakt en datzelfde geldt voor edu-
catie. De grenzen tussen met name cultuur, verstrooiing
en educatie zijn dan ook moeilijk te trekken. Voor de één
zal popmuziek een eigentijdse cultuuruiting zijn, voor de
ander slechts een vorm van amusement. Hoe tang heeft
hêt niet geduurd, voordat in het elitaire Europa de jazz als
een eigen cultuurvorm werd erkend?
HET IS VRIJWEL onmogelijk om in deze categorieën anders
dan in algemeenheden te spreken. Terecht heeft de om-
roepwef zich verre van preciseringen gehouden en daar
om/s het zo vreemd, dat de minister nu plotseling verfij-
ningen wil gaan aanbrengen. Waarom doet hij dat eigen-
Tijk? De overheid moet niet met detailvoorschriften komen,
Jdat kan neerkomen op een subjectief programmavoor-
V schrift. De bewindsman zou In dit verband ook meer to
neelstukken van eigen bodem willen doen uitzenden en
dat desnoods wettelijk willen afdwingen, aldus de uitge
lekte fragmenten. Maar als hij dat doet, combineert hij
twee niet te combineren zaken. Om produkties van eigen
-bodem te bevorderen beperkt hij de programmavrijheid
van de zendgemachtigden.
ER MOET AAN worden herinnerd, dat het bestaande voor
schrift voor een "totaal programma' niet gericht is op be-
vordering van de Nederlandse cultuur en het daarin ope-
rerende schrijverswezen, maar op de concurrentieverhou-
- ^dingen tussen de zendgemachtigden. Ais niet elke om-
roep vereniging de verplichting zou hebben, voor een to
taalprogramma te zorgen, zouden er zendgemachtigden
met alleen maar amusement komen. Dat plaatjes-draai-
effect wilde men destijds voorkomen. Er kwam een totaal-
voorschrift waardoor de omroepverenigingen elkaar in dit
^opzicht niet naar het leven konden staan. Wanneer de mi-
-mister het schrijven en uitzenden van Nederlandse televi-
siespelen wil bevorderen, is dat zonder voorbehoud toe te
juichen, maar dat mag en kan hij niet met de wet in de
I. hand afdwingen.
ER ZIJN ANDERE methoden om dit doel te bereiken. Laat hij
- -irij voorbeeld een fonds vormen, desnoods te voeden uit
fJ de kijk- en luistergelden, van waaruit subsidies voor Ne-
derlandse produkties kunnen worden gesubsidieerd. Het
t^gaat echter niet aan, dat hij de uitzending van dergelijke
rstukken wettelijk zou verplichten. De beslissing daarover
'homt alleen en uitsluitend de zendgemachtigden toe. Een
-eigenaardige ontwikkeling: de overheid blijkt zich steeds
i .verder met de omroepen te willen bezighouden. Ook zen-
'derstylerlng zou voorgeschreven worden, althans volgens
dé nu bekend geworden gegevens. Zelfs de kijker of luis-
e. leraar krijgt huiswerk mee: hij mag bij zijn betaling van de
kijk- en luistergelden meedoen aan een soort omroepver
kiezing. Nog een stap verder en de kijker kan invullen, wel
ke presentator hij van het scherm verwijderd wenst te zien.
DE EERSTE GEGEVENS die over de medianota naar buiten
gekomen, geven aanleiding tot somberheid: de over-
i heid ais de toch al Grote Broer, die nog steeds groter moet
worden. Nu er al zoveel van de medianota is uitgelekt, zou
het maar het beste zijn, indien de minister dit concept in
zijn geheel deed publiceren. Hij kan dan reacties uit de
1 maatschappij peilen: misschien vindt hij het dan bij nader
s inzien toch maar beter het stuk wat aan te passen.
DEKOK
ADVERTENTIE
Imuran, AUTHENTIEK
A la carle restaurant
Zalen voor recepties
en
Barbecue party's
's-Gravenweg 347
Capelle a/d IJsse!
Telefoon 010-503800
Rctlerdarr.3 Nieuwsblad
zaterdag
26 maart 1983
De Ruiter: „Je moet je ver
zetten tegen destructieve
krachten".
Den Haag „Het is jammer dat er partijen zijn die
zich zó hebben ingegraven dat ze, ongeacht de uit
komst van de onderhandelingen over wapenverminde
ring in Genève, nu al nee zeggen tegen plaatsing van
kruisraketten".
moeten doen? En aan de
VVD-regeringspartner, die
heeft gedreigd om van het vei
ligheidsbeleid een haiszaak te
zullen maken?
Minister Job de Ruiters ogen
knijpen even zorgelijk samen
achter zijn brilleglazen. De
voormalige rector-magnificus
van de Vrije Universiteit, na
dien minister van justitie en
nu dus van defensie, was deze
week aanwezig op de vergade
ring van de Nucleaire Plang-
roep in Portugal.
De protestant De Ruiter lijkt
bij de behandeling van dat
soort gevoelige kwesties op de
katholieke jurist uit Nijmegen,
die zich indertijd als minister
van justitie ontpopte als een
geslepen politicus en het daar
door nog tot minister-presi
dent bracht.
Zal De Ruiter de klus van de
kruisraketten klaren, door een Jammer
Van Agtiaanse toverformule
uit de hoge hoed te toveren?
Het ziet er naar uit, dat zijn
CDA het definitieve besluit
over de plaatsing zo lang mo
gelijk zal blijven uitstellen, In-
door
Robert Schouten
tussen wil men wel de afsto
ting van enkele atoomtaken
van de krijgsmacht bereiken,
Hoe verkoop je dat aan de
NAVO in Brussel, waar men
vindt dat Nederland juist wat
meer op nucleair gebied zou
De Ruiter geeft voorlopig wei
nig prijs: „Het is natuurlijk al
tijd zo, dat een regering in
moeilijkheden kan komen,
wanneer het parlement de
hoofdlijnen van beleid niet
steunt. De oplossing via onder
handelen met de Russen is
veel beter dan via plaatsing
van raketten. Ik vind het wel
eens jammer, dat er soms wat
schamper over die onderhan
delingen wordt gedaan".
Vermindering van de Neder
landse nucleaire taken zal de
vredesbeweging niet aanvaar
den ais zoenoffer voor de
plaatsing van kruisraketten
Aan de andere kant zal de
NAVO ook tegenspartelen.
„Je kan niet over een zoenof
fer praten", vindt de minister.
„Het is niet zo. dat het om een
inruil gaat. We proberen wa
pens. die weinig bijdragen aan
de afschrikking, uit ons pak
ket te halen. Ik heb bij voor
beeld nog al wat twijfels over
de waarde van nucleaire artil
lerie".
„Een NAVO-studiegroep
werkt aan een totaal overzicht
van wat minimaal nodig is aan
kernwapens in West-Europa
voor korte en middellange af
stand, de zogenaamde High
Level Group, De afgeronde
HLG-siudie zal op de najaars
bijeenkomst in Canada wor
den besproken".
Over zijn achtergrond vertelt
De Ruiter: „Ik ben meelevend
gereformeerd. Het pacifisme
leeft heel weinig in de gere
formeerde traditie. Daar gaat
men er van uit, dat het de taak
is van een overheid om er een
krijgsmacht op na te houden
ter verdediging van het land.
Het is ook een van de oerele-
menten van de staatsvorming;
het afgrenzen en beveiligen
van een grondgebied".
„Maar dat geldt ook op bin
nenlands gebied, voor de poli
tietaken bij voorbeeld. Ik ben
beslist geen utopisch denker.
Je ziet ondemocratische lan
den, die zich tot de tanden wa
penen. Dan moet je voor een
verdediging zorgen".
Zijn eigen diensttijd noemt de
minister 'niet zo sprankelend'.
„Ik ben in I953 opgekomen en
heb een half jaar op de SROA
(school voor reserve-officieren
der artillerie) gezeten. Daar
heb ik iets aan mijn rug gekre
gen. Ik heb daar maanden mee
gesukkeld en ben tenslotte ge
opereerd en afgekeurd. Nu
heb ik er totaal geen last meer
van. Voor m'n diensttijd ben
ik als jong student, in de tijd
van de Russische inval in
Praag, nog even lid van de
Nationale Reserve geweest".
Er is verband tussen De Rui
ters antipacifistische houding
en het meemaken van de oor
log. „Ik was tien jaar toen die
begon. Ik woonde in Heemste
de en ik herinner me nog als
de dag van gisteren de 10e mei.
We waren vroeg opgestaan,
omdat het zulk mooi weer
was. Die oorlog heeft me het
realiteitsbesef bijgebracht, dat
je je moet verzetten tegen de
structieve krachten".
Uitgepraat
Achter de houding van de vre
desbeweging zet De Ruiter
vraagtekens. „Je merkt, datj
daar meer bezorgdheid is over;
de bewapening in het Westenj
dan over die m ondemocrati
sche landen. Men laat zich ookl
wel kritisch uit over de op-i
bouw van. de bewapening;
daar, maar de respons daarvan^
in de Oostbloklanden zelf is ni--
htl. Dan ben je vrij gauw uitJ
gepraat".
„De vredesbeweging wordt-
daardoor zeer onevenwichtig%
Als we het even toespitsen op^
het IKV, dan moet je stellen,-
dat dat een politieke beweging*
is. Ik vind het erg jammer, dat;
iets, dat door grote groepen in.
de kerken had kunnen wor-;
den gedragen, verworden ts^
tot actievoeren voor een be-5'
perkt doel".
Een actie "burgerlijke onge~.
hoorzaamheid' bij eventuele!
plaatsing van kruisraketten'
wijst De Ruiter volstrekt af..
„Het kan een heel respectabele^
handelwijze zijn. Bij voorbeeld
een totaalvveigeraar van de
militaire dienst, die de gevol
gen van zijn standpunt aan
vaardt en geen beroep wil
doen op de speciaal voor hem
gemaakte wet. Maar als na
goede democratische besluit
vorming 'de straat' zou gaan
uitmaken wat er in dit land
gebeurt, dan ben ik daar vier
kant tegen".
Fransen krijgen
het ar tl te verduren
Parijs Verhoging van inkomstenbelasting, van ac
cijns op drank en tabak, van allerlei tarieven (gas,
electriciteit, openbaar vervoer) ,en deviezenbepalin-
gen, die een buitenlandse vakantie voor de Fransen
vrijwel onmogelijk maken.
Dat zijn enkele van de
keiharde maatregelen,
die het Franse kabinet
heeft afgekondigd als
praktische uitwerking
van de woensdag door
president Mitterrand
aangekondigde inspan
ning tot wegwerking
van de financiële gaten
in onder meer de sociale
voorzieningen en de bui
tenlandse handelsba
lans.
De inkomstenbelasting over
vorig jaar wordt voor ieder
een met één proeent ver
hoogd. Diegenen, die meer
Den Haag Premier Lubbers
vindt het niet redelijk, dat
RSV-topman Stikker een gou
den handdruk heeft gekregen
van ruim een miljoen gulden.
„Dit bedrag is niet in overeen
stemming met de gedachten,
die de vorige minister van eco
nomische zaken. Terlouw,
daarover tegen de Raad van
Commissarissen van RSV
heeft geuit", aldus Lubbers
gisteravond voor radio en tv.
De premier denkt evenwel,
dat de afvloeiingsregeling
moeilijk kan worden terugge
draaid. „Wel zal juridisch ad
vies worden ingewonnen of
het bedrag van de regeling
voldoet aan het begrip rede
lijk, dat Terlouw (D'66) heeft
genoemd".
Lubbers denkt niet, dat een
beroep op Stikker zelf veel zal
uithalen- „Diens reactie zal ne
gatief zijn", aldus Lubbers.
ADVERTENTIE
.EXTRA FORTE'
kleetpoefl«f voof
uv» kiw5<setji
Dentofix Extra Forte is
speciaal ontwikkeld voor
mensen die elk risico van
een los zittend kunstgebit
willen vermijden. Een
betrouwbaar hechtmiddei
met extra grote kleefkracht
zonder dat het irriteert
Dentofix Regular, Forte en
Extra Forte zijn bij elke
apotheek en drogist
verkrijgbaar.
door onze correspondent
Jan van Etten in Parijs
dan 5000 franc (circa
1800 gulden) per jaar aan in
komstenbelasting betalen,
krijgen daar nog eens 10%
bovenop.
Dat is geen belasting, maar
een verplichte lening aan de
staat, die dat bedrag over een
jaaT of drie met rente terugbe
taalt. Voorts zijn de spaarmo-
gelijkheden verruimd en de
belasting op spaargelden ver
soepeld.
Benzine
Verlaging van de benzineprijs
is er niet meer bij. Mocht zich
dat nog voordoen, dan gaat het
voordeel regelrecht naar de
staatskas. Op sterke drank,
toch al niet goedkoop in
Frankrijk, komt 10 franc be
lasting. Tabak gaat met 26% in
prijs omhoog. Dat komt ten
goede aan het ziekenfonds on
der het motto: tabak en alco
hol veroorzaken enorme uitga
ven voor de verzorging van
slachtoffers ervan aan de
maatschappij. Laat die slacht
offers daar dan zelf maar de
grootste bijdrage aan leveren.
Vervolgens gaan de tarieven
omhoog van telefoon, gas,
elektriciteit en van het open
baar vervoer en wel met 8%.
Een maatregel waar het bui
tenland vermoedelijk niet zo
heel erg blij mee is: Fransen
mogen nog maar 20OD franc
per jaar per persoon uitgeven
buiten Frankrijk. Dat is onge
veer 700 gulden. Kredietkaar
ten kunnen in het buitenland
niet meer worden gebruikt.
De Franse regering "hoopt zo
60_ miljard franc (ongeveer 22
miljard gulden) uit de con-
sumptiehoek te halen en die te
gebruiken voor investeringen
ter modernisering van de in
dustrie, vooral om de achter
blijvende export een zet in de
goede richting te geven.
Zie verder pagina 5
Den Haag -— Het
kabinet wil de
omroepbijdrage 1
januari 1984 met
vijf gulden verho
gen. Het 'kijk- en
Luistergeld' stijgt
daardoor van 153
naar 158 gulden.
Voor radio alleen
stijgt de bijdrage
van 45 naar 46
gulden.
De omroepen
hadden minister
Brinkman (wel
zijn, volksgezond
heid en cultuur)
een verhoging
van acht gulden
gevraagd. Brink
man liet in janua
ri weten, de om
roepbijdrage met
slechts drie gul
den te willen ver
hogen.
Naast de verho
ging van de om
roepbijdrage met
vijf gulden, be
sloot het kabinet
gisteren ook de
STER-tarieven
met vijf procent
te laten stijgen.
De Eerste en
Tweede Kamer
hebben dertig da
gen de tijd het be
sluit ter discussie
te stellen. Ge
beurt dit niet, dan
is wordt de ver
hoging volgend
jaar doorgevoerd.
Hilversum Als er nu omroepverkiezingen zouden worden ge-
houden, dan zou de TROS de meeste stemmen krijgen. De
AVRO, qua ledental grootste omroep van Nederland, en de
KRO brengen het in dat geval niet verder dan respectievelijk
een gedeelde vierde en een zevende plaats.
Dit blijkt uit een steekproef van het onderzoekbureau Inter-
/View van Maurice de Hond onder ongeveer 250 Nederlanders
van 15 jaar en ouder. De steekproef is representatief, aldus de
onderzoekers.
De volledige ranglijst, met tussen haakjes het percentage aan
stemmen: 1. TROS f28); 2. Veronica (22); 3. NCRV (12); 4 en 5,
A VRO en VARA (10); 6. VPRO (9); 7. KRO (5) en 8. EO (4).
Aanleiding voor het houden van de steekproef was de recente
uitspraak van minister Brinkman (WVC), dat hij wel wat voelt
voor een opiniepeiling naar de voorkeur van kijkers en luiste
raars voor een bepaalde omroep.
Uit het onderzoek blijkt verder dat 54% van de ondervraagden
wil, dat de zendtijd verdeeld wordt op basis van omroepverkie
zingen. Dertig procent is daar tegen.
Josephine (tweede van
links) weer thuis. Links vader
Dard, rechts haar moeder en
haar geadopteerde broertje
Abdel.
Genève De beroemde
Franse schrijver van mis
daadromans Frédéric
Dard heeft twee miljoen
Zwitserse francs (2,6 mil
joen gulden) betaald voor
de vrijlating van zijn 13-
jarige dochter Josephine.
Het meisje werd in de nacht
van maandag op dinsdag ont
voerd uit haar ouderlijk huis
bij Genève, terwijl haar ouders
sliepen. Gisteren trof een auto
mobilist het meisje langs een
weg bij Genève aan. Ze was
overstuur, maar ongedeerd.
De ontvoerder was 's nachts
via een ladder de kamer van
Josephine binnengedrongen,
had haar met chloroform be
dwelmd en reed weg in de
auto van Josephines moeder.
Toen hij zich realiseerde, dat
hij de brief met de losgeldeis
was vergeten neer te leggen,
keerde hfyierug, klom weer de
ladder op èn legde de brief in
de kamer.
Appingedam Een 84-jarige
vrouw in het Groningse Ap
pingedam is gisteravond door
de twee herdershonden van
haar buurman aangevallen. De
honden waren onder de om
heining doorgekropen. De die
ren beten de vrouw op diverse
plaatsen.
De vrouw is naar het zieken
huis van Delfzijl overgebracht.
Volgens de politie verkeert zij
in levensgevaar, mede doordat
de honden delen van haar ge
zicht en haar arm hebben op
gegeten. Vanochtend stond
vast dat een arm zal moeten
worden afgezet. I
De politie heeft de herder^
honden meegenomen voor na
der onderzoek. Eén hond is
daarna afgemaakt.
Den Haag De Internationa-;
le Federatie van Touropera-,
tors (IFTO) en de Portugeséf
overheid hebben afspraken
gemaakt over het veiliger ma
ken van gasinstallaties in Por
tugese vakantiehuisjes.
Gesproken is met name ove£
de vaak ondeugdelijke instal-;
laties in de vakantiehuizen'
aan de Algprve. De afgelopen
jaren zijn enkele toeristen, on
der wie een Nederlander,'
overleden aan koolmonoxyde-
vergiftiging.
