IQ BOTTERHAM
11
WK DE JONG:
Een plezierige
vakantie
toegewenst...
Het gelijk
van de
huisarts
in de
Cyanamid-
affaire
Russisch
gezelschap
voor
Navo-
eskader
k
4 5ui veringsschap
trijgt 'sober'
ebouw
Vier VOC'ers
in landen-
wedstrijd
J
Rotterdams Nieuwsblad
zaterdag
23 juli 1983
Werknemer - üe vrezen dat de arbeidsom
standigheden op het werk schade opleve
ren voor hun gezondheid, mogen buiten de
bedrijfsgeneeskundige dienst om een huis
arts raadplegen. Dat is het gevolg van een
uitspraak van het Centraal Medisch Tucht
college tegen huisarts De Jong, in de ge
ruchtmakende Cyanamid-affaire.
De Rotterdamse arts onderzocht werkne
mers van het bedrijf Cyanamïd en -• /erd
prompt door de inspecteur voor de volks
gezondheid voor het medisch tuchtcollege
gedaagd, omdat hij zijn bevoegdheden te
buiten zou zijn gegaan. Het opmerkelijke
is nu dat de huisarts als grote overwinnaar
uit de procedure naar voren komt.
Huisarts Dik de Jong: in feite toch gelijk gekregen.
coni
i bij
j de
jdetï
han-
rden
'gen
aden, [otterdam Dik de Jong (36) spreekt in zijn bovenwo-
ïing aan de Rotterdamse Dahliastraat met zeker leed
vermaak over de Cyanamid-affaire. „Ik heb de sfeer van
iawe-jongens-krenten brood tussen het bedrijfsleven, ar-
eidsinspectïe en volksgezondheid doorbroken en moest
toert; laarvoor worden gestraft. In plaats daarvan heb ik ge-
met ijk gekregen van het medisch tuchtcollege en in hoger
uit- éroepvan het centraal medisch tuchtcollege. Ik vind
judéi lat goede uitspraken. De aanklacht van Buysert en Vo-
ft T7ti-
otale
jr er
aan
Dor-
•deel
de
ver-
dé
bias-
van,
elenzang heeft uiteindelijk tegen hen gewerkt. Het al-
eenrecht van de bedrijfsartsen is doorbroken. Werkne-
aers hebben nu recht op een second opinion.1'
iuysert en Vogelenzang: twee namen die in het gesprek met
uisarts de Jong met de regelmaat van de klok terugkeren. En
erbazingwekkend is dat natuurlijk niet. Want de inspecteur
oor de volksgezondheid L.C. Buysert en de hoofdgeneeskundi-
e van de arbeidsinspectie J.E. Vogelenzang spelen een op zijn
linst opvallende rol in de hele affaire.
■ving
dat;
deröJ
eken
ver-
2den
r ja-
leefi
lijké
drijf
het,
|Alleenrecht
bedrijfsarts doorbroken'
schrijft de arts in het rapportje dat hij op verzoek van de werk
nemers naar de Industriebond FNV zendt, „het gaat slechts om
een signalerend onderzoek". Hij voegt daar nu aan toe: „Ik had
noch de kennis, noch de middelen om een echt onderzoek te
houden."
Via de industriebond komen de onderzoeksresultaten in de
krant en op dat moment wordt de aandacht van de arbeidsin
spectie op de affaire gevestigd. Alleen richtte die aandacht zich
niet op het bedrijf, zoals men zou verwachten, maar op de on
derzoekende huisarts. „Het leidde uiteindelijk tot een klacht bij
door Richard Stomp
foto: Jaap Rozema
het medisch tuchtcollege door de inspecteur voor de volksge
zondheid, in samenwerking met de arbeidsinspectie." Oftewel:
een arts constateert dat er in een bedrijf mogelijk iets mis is met
de arbeidsomstandigheden en prompt proberen de inspecterende
instanties deze arts aan de schandpaal te nagelen.
Inschuldig
iet begon allemaal zo onschuldig, daar in de sporthal van Ro-
enburg. Dik de Jong raakte boven een bakje koffie in gesprek
aet andere sporters. „Gewoon, zoals dat zo vaak gebeurt", zegt
Ie Jong. „En zoals ook wel vaker gebeurt, kwam het gesprek op
et beroep. D*r ontstond toen een wat plagerige sfeer, zo van:
e dokters, daar deugt nfets van."
n op dat moment, in die Kozenburgse sporthal, boven dat bak-
aekoffie —puur toevallig dus— vertellen werknemers van Cy-
namid aan huisarts D. de Jong over de giftige stoffen waarmee
ij omgaan en de lichamelijke klachten waar veel werknemers
lee rondlopen. „De bedrijfsartsen zeggen dat het van het roken
lomt en van het laat naar bed gaan", spotten de gesprekspart-
ge- ers van de huisarts.
hndat de klachten vrij ernstig lijken, stemt De Jong erin toe
èlf enkele werknemers te onderzoeken. Op verzoek van hen
?erd semt hij geen contact op met de bedrijfartsen. „Daar hadden
in, ie werknemers geen enkel vertrouwen meer in", verklaart de-
Ze its.
een te resultaten van het onderzoek zijn verontrustend. „Maar",
tiet-
Verrassing
„Die rol van de arbeidsinspectie is heel vreemd", vindt ook De
Jong. „Herhaaldelijk waren klachten over het bedrijf ingediend
bij de arbeidsinspectie. Die kwam dan wel 'bij verrassing' op be
zoek, maar dronk eerst een kopje koffie op het bedrijf. In die
tijd kon een baas de fabriek doorgaan om de nodige aanpassin
gen te plegen. Dan is het natuurlijk helemaal niet gek dat een
inspecteur niets vindt."
„Opmerkelijk is het dat Vogelenzang altijd stelde dat er in het
bedrijf niks aan de hand was. Zelfs nadat een onderzoek van
TNO uitwees dat er wel het een en ander mis was, bleef hij vol
houden dat alles in orde was. Hij ontkende gewoon het bestaan
van dat TNO-rapport."
De Jong interpreteert die houding als volgt: „Ik denk dat het
een beetje een persoonlijke kwestie is bij Vogelenzang. Hij voelt
zichzelf aangesproken. Immers als de geneeskundige dienst niet
goed heeft gewerkt, had de arbeidsinspectie, die met het toezicht
op de geneeskundige diensten is belast, dat natuurlijk moeten
constateren."
„En ja. hoe werkt zoiets, de arbeidsinspectie rijdt door de Botlek
heen, wordt bij alle bedrijven zeer gastvrij onthaald. Het gevaar
is natuurlijk groot dat ze door het bedrijfsleven wordt inge
pakt..."
Vraagtekens zet De Jong ook bij de rol van de inspecteur voor
de volksgezondheid. „Eigenlijk had die inspecteur moeten zeg
gen: joh, arbeidsinspectie, je hebt boter op je hoofd! Doe daar iets
aan, ga in dat bedrijf kijken hoe de toestand er werkelijk voor
staat." Maar ook de inspecteur voor de volksgezondheid L.C.
Buysert keerde zich slechts tegen de dokter die de zaak aan het
rollen bracht.
Openbaarheid
„Ik denk dat de beide instanties de zaak verkeerd hebben inge
schat. Ze hebben gedacht: we zullen als dokters onder elkaar de
zaak wel regelen, Maar ze hebben zich niet gerealiseerd dat de
pers er zo actief op zou springen."
Dat blijkt ook wel uit de overwegingen van inspecteur Buysert
tijdens het hoger beroep. Daar zegt de inspecteur voor volksge
zondheid letterlijk: „de gang van zaken ter zitting (van het me
disch tuchtcollege, red.) werd sterk beïnvloed door de sfeer
waarin deze zaak werd behandeld: door de arts de Jong met pu
bliciteit omgeven... en extra geaccentueerd door de openbaar
heid van de behandeling."
Op de bovenverdieping in de Dahliastraat heeft De Jong een
dikke multomap gevuld met de correspondentie in de affaire
Cyanamid. Hij laat zien dat de aard van de klachten tegen hem
wel drie keer veranderden. „Allereerst verweet men mij dat ik
de namen van de onderzochte werknemers niet wilde noemen,
daarna heette het dat ik als externe arts de werknemers niet
mocht onderzoeken en tenslotte viel men de kwaliteit van mijn
rapport aan."
Op dat laatste punt kregen de Vogelenzang en Buysert gelijk
van het centraal medisch tuchtcollege. De Jong kreeg een waar
schuwing in het vervolg zorgvuldiger te werk te gaan. „Maar ik
heb altijd al gesteld dat mijn onderzoek slechts bedoeld was als
signaal", zegt de arts laconiek. „Ik heb dan ook met het gevoel
dat ik de zwarte piet heb gekregen. Ik denk dat de arbeidsin
spectie en de inspectie voor de volksgezondheid veel meer scha
de hebben ondervonden dan ik", besluit de Rotterdamse arts.
voslen elf miljoen
tordrecht Het zuiverings
chap Hollandse Eilanden en
Vaarden uit Dordrecht wijst
ie. kritiek van de hand over
ie besteding van elf miljoen
iulden voor nieuwe huisves-
tfig. Het schap reageert hïer-
aee op vragen van statenlid
l P.R.M. Steegh
PSP/CPN/PPR), die deze
aak deze week schriftelijk
•oorlegde aan gedeputeerde
■laten. Steegh had uit het RN
ernomen dat twee van de bij-
n vijf miljoen gulden van het
verschot in '62 wordt uitge-
en aan het nieuwe kantoor,
ten vraag waarop gedeputeer-
:e staten volgens mr, B.J.
)puwes, hoofd algemene za-
*cn van het zuiveringsschap,
sn ontkennend antwoord zal
leven. Het overschot gaat naar
njn zeggen met naar het kan-
j>orpandt maar draagt ertoe bij
'at de tarieven voor de water
zuivering minder zullen stij-
jpn dan aanvankelijk was ge-
hcht Douwes verwacht dat
effect hiervan al in 1984
merkbaar zal zijn. „Bij de
jaeeijarenbegroting tot en met
'387 houdt het algemeen be-
taur rekening met een jaar-
stijging van de tarieven
«et 7 procent, Waarschijnlijk
«innen we al voor 1984 met
lager percentage vol-
verklaart hij. Het defi
nitieve percentage blijft echter
^bekend in afwachting van
te eerstkomende begroting,
vat het algemeen bestuur kort
V» .,^en in principe besloot elf
k - tojoen gulden uit te trekken
fwr de nieuwe huisvesting,
volgens Douwes los van
vjjentuele overschotten. Het
todige onderkomen aan de
Nations weg wordt per vier-
tente meter gehuurd van een
terzekeringsmaatschappij en
3volgens een berekening van
zuiveringsschap aanzien-
duurder dan een eigen
tod. Hoeveel het 'eïgen'huis-
^stingsplan uiteindelijk zal
kosten, kan Douwes nu
niet zeggen. De genoemde
miljoen zijn naar zijn me-
slechts een voorlopige in-
jicatie. Dit in afwachting van
1 ft definitieve plan.
Bén van de twee Russische sleepboten,die vrijwel gelijktijdig met het Navo-eakader in Rotterdam
arriveerde.
Het Navo-eskader van zes fregatten en jagers, dat langs de
Parkkade is afgemeerdheeft gezelschap van een Russische
zeesleper, die schuin aan de overkant, ligplaats heeft gekozen
aan de Wilh elm inaka de.
De aankomst van de Amerikaanse, Canadese, Engelse, West-
duitse, Portugese en Nederlandse oorlogsbodems viel vrijwel
samen met die van de sleepboot Hector, Een ander Russisch
schip, de veel grotere Union, was al een dag eerder in Rot
terdam gearriveerd. Deze sleper is gistermiddag vertrokken.
De Hector kiest zee omstreeks dezelfde tijd als het eskader
van de Standing Naval Force Atlantic, de permanente vloot-
eenheid van de Navo in het oostelijke deel van de Atlanti
sche Oceaan.
De Wilhelminakade is ten opzichte van de Parkkade de
dichtst bijzijnde ligplaats voor zeeschepen. De afstand be
draagt slechts enkele honderden meters.
Het is niet ongewoon dat manoeuvres van Navo-vlooteenhe
den worden gadegeslagen door met veel elektronische appa
ratuur uitgeruste Russische vissersschepen of door vliegtui
gen met opsporingsapparatuur. Ook de twee Russische zee
slepers aan de voormalige Holland Amerika Lijn-pier waren
voorzien van opvallend veel antennes, een bos van metalen
sprieten op de brug!
In het Rotterdamse poli
tieke klimaat is een vol
strekte windstilte inge
treden. Heel wat raadsle
den zijn met vakantie en
het is de vraag nog maar
of er voldoende thuisblij
vers over zijn om de raad
van donderdag te kunnen
laten doorgaan.
Je vraagt je af of onze lo
kale politici op hun va
kantiebestemming nog
even aan Rotterdam kun
nen denken. Zo'n periode
van afwezigheid is bij
uitstek geschikt om even
afstand te nemen en te
proberen in alle objecti
viteit voor jezelf de ba
lans op te maken.
Zou Johan Henderson, de
eerste man van de PvdA-
fractie, zich daarbij ge
lukkig voelen Het is
nauwelijks mogelijk. Je
kunt na het afsluiten van
het eerste 'seizoen' niet
zeggen, dat de met 'klein
links1 gesloten coalitie
een onverdeeld succes is.
Het raadswerk heeft
zwaar te lijden gekregen
van de boycot van het
raadscommissïewerk
door VVD, CDA en SGP.
De voorbereiding van de
besluitvorming in de
raad functioneert niet
goed meer. De sfeer tij
dens de raadsvergaderin
gen is geladen.
Maar goed, die dingen
kun je nog aan VVD en
CDA wijten. Henderson
zal zelf meer pijn voelen
over de concessies, die hij
al aan 'klein links' heeft
moeten doen. Henderson
zal zich ongetwijfeld de
keren herinneren, dat
PPR/PSP en CPN de
PvdA in de steek lieten
en rustig met de opposi
tie meestemden. Je moet
vaststellen, dat 'klein
links' gewoon zijn eigen
gang gaat. Het eet van
twee walletjes.
Roel van Veldhuizen en
Els Boxhoorn kunnen
heel wat geruster op va
kantie. CPN en
PPR/PSP hebben een
best jaar achter de rug.
Het gaat zoals zij zich
dat hebben voorgesteld.
Ze laten de PvdA de
hoogste p«js betalen
voor hun steun en als iets
echt niet binnen hun
principes past, laten ze
de socialisten even ge
makkelijk vallen. Ze sla
gen er in hun wippositïe
uitstekend uit te buiten
en hun enige zorg zal zijn
de grens tussen het moge
lijke en onmogelijk heel
zorgvuldig in de gaten te
houden. Je moet net niet
zo overdrijven, dat het de
PvdA tc gortig wordt.
Wim Baggerman en Ber-
tus Bohré zullen hun
overpeinzingen met een
minder gerust hart af
sluiten. Hun boosheid
was terecht: je kunt VVD
en CDA niet zomaar ne
géren. Het boycotten van
het raadscommissïewerk
was een logische reactie
en practïsch ook de enig
mogelijke. Maar als je nu
over de afgelopen tien
maanden terugkijkt: is er
dan enige reden tot vol
doening De opzet is ge
slaagd: het is gans duide
lijk dat het werk in de
raad wordt gefrustreerd:
er is aangetoond dat de
medewerking van VVD
en CDA met name voor
het college van burge
meester en wethouders
van wezenlijke betekenis
is en die inbreng moet
het nu ontberen.
Maar geeft deze uitkomst
voldoening Baggerman
en Bohré zullen veel eer
der af te rekenen hebben
met hun frustratie dat de
operatie geslaagd is,
maar de patient overle
den. De actie van VVD en
CDA begint zich ook te
keren tegen VVD en
CDA: ze staan buiten
spel.
En wat zal Roel den Dun
nen denken als hij zich
een poosje terugtrekt. De
wethouder voor de haven
is de architect van dit
college, van deze coalitie
en daarmee de eerst ver
antwoordelijke voor dit
politieke rot klimaat.
Wethouder Joop Lin
thorst mag dan tegen
woordig wel als de stra
teeg van het college wor-
den aangemerkt, het wa
ter van de zee wast niet
uit, dat Roel den Dunnen
nog altijd de lijsttrekker
van de PvdA is.
Zal Roel onbekommerd
genieten Men mag het
hem toewensen, want hij
heeft het de afgelopen
maanden druk genoeg ge
had. Maar het zou toch
meegenomen zijn als hij
met een idee thuiskomt
dat tot een meer normale
werkwijze in de raad zou
kunnen leiden.
Want dat begint de in de
lokale politiek geïnteres
seerde burger in Rotter
dam zich toch af te vra
gen: hoelang duurt dit
nog? Wat gaat ieder van
die hoofdrolspelers on
dernemen om aan deze
onmogelijke toestand een
einde te maken?
Johan Henderson
(PvdA) zal zich onge
twijfeld afvragen hoe
lang hij met 'klein links'
moet doorgaan. Tot het
eerstvolgende conflict?
Tot de behandeling van
de begroting in decem
ber?
Het begint tot de partij
kringen door te dringen,
dat de gang van zaken
gevaarlijke effecten be
gint te krijgen. Zowel in
de links intellectuele
kring als aan de basis in
de wijken dringt het be
sef door, dat Rotterdam
in een heel moeilijke pe
riode gewoon .slecht be
stuurd wordt. Dat leidt
tot vervreemding van de
politiek. De Centrumpar
tij groeit niet doordat
Rotterdammers racisti
sche ideeën aanhangen,
door Koos de Gast
maar omdat ze hun ver
trouwen in de oude poli
tieke partijen beginnen
te verliezen. Kiezers, die
altijd op de PvdA hebben
gestemd, hebben dat niet
gedaan om hun partij op
te hangen aan 'klein
links'.
In wezen kunnen Bagger
man en Bohré zich dat
als woordvoerders van
VVD en CDA ook aan
trekken. Zo langzamer
hand wordt de vraag
dringend wat zwaarder
weegt: prestige of het be
lang van de stad. Het is
geen schande een actie op
te geven omdat je ver
stand iaat prevaleren bo
ven boosheid. Dat is geen
kwestie van buigen voor
de PvdA, maar van 'de
wijste zijn'.
En Den Dunnen: zou hij
de moed hebben zijn col
lega-wethouders voor te
stellen om naar zijn frac
tie en gewestelijk be
stuur te gaan met de
boodschap: en nu om de
tafel met VVD en CDA,
anders kappen we er als
college mee. Zó willen we
deze vier jaar niet verder
door....
We zullen nooit weten
hoe die vakantie-mijme
ringen uitvallen. Geluk
kig maar, want ze beho
ren bij het geheim van
het vakantïevieren. Maar
je kunt je wel voorsteilen
hoe het in september gaat
als ze allemaal weer
thuis zijn.
Henderson onderneemt
niets, want bij gebrek
aan onderlinge solidari
teit moet je naar buiten
toch solidair blijven.
Van Veldhuizen en Box
hoorn gaan gewoon door
de grenzen te verleggen
waar dat maar enigszins
mogelijk is.
Baggerman en Bohré
hebben A gezegd en VVD
en CDA gaan door tot en
met de Z, waarmee zo on
geveer nog drie jaar ge
moeid zal zijn.
En Den Dunnen en zijn
collega's houden zich stil,
want over drie jaar wil
len ze weer wethouder
worden.
Rotterdam Vier spelers van
VOC zijn geselecteerd voor het
Nederlandse cricketelftal, dat
dit weekeinde in Deventer
twee wedstrijden tegen Dene
marken speelt. De gekozen
VOC'ers zijn wieketkeeper
René Schoonheim, Rob van
Weelde, Robert Lifmann en
Ron Elferink. De selectie van
dertien spelers bestaat voorts
uit Dick Abott, Diederik Visee
en Huib Visee (allen HBS).
Steven Lubbers, Paul-Jan
Bakker en Reinier van Es (al
len Quick), Peter Entrop en
Mark van Heyningen (beiden
HCC) en Job Werle (Konink
lijke UD).
