PELSDIER FOKKERS SLAAN TERUG
'Land zonder drempels'
voor iedereen bereikbaar
is
WERELDVOEDSELDAG
Sporten in
vrije tijd
Financieel
recordjaar
Astma Fonds
T extielmuseum
Reagan maakt
gehoor
apparaatje
populair
Doemdenken
FHENSEl
Redactie:
Ed Olivier
Rotterdams Nieuwsblad
I oktober 1983
Minister Rietkerk (binnen
landse zaken) heeft deze week
het bungalowpark 'Land zon
der drempels' in Bxddmghui-
zen geopend. Het bijzondere
van dit park is dat de beneden
verdiepingvan alle 70 bunga
lows, het zwembad en alle an
dere voorzieningen volledig
toegankelijk zijn voor rninder-
valide vakantiegangers.
Dat betekent niet alleen geen
drempels, maar bijvoorbeeld
ook extra handgrepen, ruime
re paden en 'open' aanrechten,
zodat pok een rolstoelpatient ir
de keuken actief kan zijn.
Het idee om een dergelijk re
creatiepark op te zetten is ont
staan in 1977 toén de vereni
ging AVO-Nederland, die
streeft naar een betere plaats
voor de gehand cap ten in de
samenleving, haar vijftigjarig
bestaan vierde. Een inzame
lingsactie voor de stichting
'Land zonder drempels' lever
de ongeveer 6 miljoen op, vol
doende om in Biddinghuizen
nabij De Flevohof een park te
beginnen.
Geld voor aanpassing van an
dere recreatieve attracties, zo
als het zwembad, werd later
verkregen uit de Telebingo-
pot.
De doelstelling van AVO-Ne
derland komt in dit park volle
dig tot haar recht, omdat door
de extra voorzieningen zowel
gehandicapten als niet-gehan-
dieapten er zonder problemen
hier vakantie kunnen houden.
Bovendien meent AVO-Ne
derland dat het 'Land zonder
drempels' een voorbeeldwer
king zal hebben op andere re
creatieparken.
Voedselhulp is korte-termijn -
hulp, die op de lange termijn
niets oplost. Deze hulp blijft
echter n oodzakelijk zolang de
vereiste verbetering in de
voedselsituatie in de ontwik
kelingslanden niet optreedt.
Dit schrijft minister Braks
(landbouw en visserij) in een
speciale krant, die het Natio
naal FA O-comité ter gelegen
heid van de derde Wereld-
voedseldagzondag 16 okto
ber heeft uitgegeven.
Braks noemt de Wereldvoed-
seldageen dag van bezinning.
„Een dag om te leren van het
verleden en om samen te wer
ken aan de toekomst Samen,
dat betekent niet alleen de
man of de vrouw in de Derde
Wereld, maar wij allemaal.
Moge deze dag zo snel mogelijk
overbodig worden", aldus
Braks, volgens wie de oplos
sing van het probleem is gele
gen in het bestrijden van de ar
moede.
Er wordt voldoende voedsel
geproduceerd, maar door on
gelijke wel vaarts ver houdin
gen tussen westerse landen en
ontwikkelingslanden en tus
sen bevolkingsgroepen in die
landen onderling, bereikt dit
voedsel niet iedereen.
Nederland heeft voor dit jaar
52 miljoen gulden uitgetrok
ken voor de voedselhulp.
Ter gelegenheid van Wereld-
voedseldag heeft het Nationaal
FAO-comité een teken- en op
stelwedstrijd uitgeschreven
voor leerlingen van basisscho-
len (10 tot en met 12 jaar) en
een soortgelijke wedstrijd voor
de eerste drie leerjaren van het
voortgezet onderwijs. Tweede-
Kamervoorzitter Dolman
reikt vrijdag 14 oktober de
prijzen uit in Den Haag.
Inwoners van Tilburg die
overdag over veel vrije
tijd beschikken, kunnen
die tiid voortaan sportief
besteden. Vanaf maandag
kan iedere Tilburger in
een sporthal of op een
sportcomplex aan sport
doen. Per keer wordt daar
f 2,50 voor gevraagd.
Het Tilburgse gemeentebe
stuur is tot dit initiatief ge
komen, omdat de laatste
jaren steeds meer mensen
over meer vrije tijd zijn
gaan beschikken. Meer
vrije tijd door bij voor
beeld deeltijdarbeid, ar
beidstijdverkorting, vroeg
tijdige uittreding of werk
loosheid. Daarnaast zijn
meer vrije un.:. heschik-
baar gekomen in de sport
accommodaties, omdat
scholen minder uren nodig
hebben door vermindering
van het aantal leerlingen.
Vooralsnog zullen alle
sportactiviteiten door de
Gemeentelijke Dienst voor
Sport en Recreatie en de
Tilburgse Sportraad wor
den begeleid Uiteindelijk
is het de bedoeling de be
geleiding over te laten aan
vrijwilligers of aan plaat
selijke sportverenigingen.
Krachtpatser
De bekende Belgische
krachtpatser John Mas-
sis heeft zijn eigen we
reldrecord verbroken
door in het Franse Cler
mont-Ferrand met zijn
tanden vier spoorweg
wagons te verplaatsen,
Massis trok het 106 me
ter lange treinstel lig
gend op een ladder
over een afstand van
bijna drie meter. De
spoorwegwagons wogen
samen 168 ton.
Het Nederlands Astma
Fonds heeft vorig jaar
voor het eerst meer dan
tien miljoen gulden ont
vangen: de helft via col
lectes en plaatselijke ac
ties, de andere helft via
contributies, lotto, toto, Al
gemene Loterij Nederland,
beleggingen en nalaten
schappen. Dit meldt het
fonds in 2ijn jaarverslag
over 1982.
Het Astma fonds besteed
de vorig jaar ruim drie
miljoen gulden aan weten
schappelijk onderzoek. Het
aantal subsidie-aanvragen
voor onderzoek nam op
nieuw toe, waarschijnlijk
doordat de overheid daar
op bezuinigde.
Het interieur van het textielmu
seum
De 'textiel' zal nooit helemaal
uit Twente verdwijnen. Giste
ren is een textielmuseum geo
pend in de gerestaureerde
spinnerij van hetopgeheven
textielimperium Janmnk in
Enschede. De opening werd
verricht door ex-werknemer
Arnold Douw ma, die veertig
jaar in de textielindustrie heeft
gewerkt.
Het materiaal is voor de stich
ting 'Twents-Gelderse Textiel
museum' verzameld door lief
hebbers. De meeste gebouwen
van de Janninkfa brieken zijn
Inmiddels gesloopt. De twee
verdieping hoge spinnerij is
door de gemeente Enschede
voor het museum aangekocht
en voor zes miljoen gulden op
geknapt. De bovenverdieping
is tot tachtig wooneenheden
verbouwd. Beneden heeft het
museum 2500 vierkante meter
expositieruimte ter beschik
king.
Ce geschiedenis van de textie
lindustrie zal in het museum
op verschillende manieren te
zien zijn, variërend van aller
lei machines tol een mode)
van de 'afdakswoningen'
waarin de textielarbeiders en
hun gezinnen werden gehuis
vest. Het museum geeft ook
een beeld van de sociale ont
wikkeling van de laatste hon
derd vijf tig jaar.
President Reagan, sinds enkele
weken met een minuscuul
gehoorapparaatje.
De Amerikaanse president
Reagan (72) heeft door het
dragen van een
gehoorapparaatje een
plotselinge opleving van de
vraag naar dit hulpmiddel
teweeggebracht, althans in de
Veren igde Sta ten.
,,De mensen zeggen: als
Reagan het kan, kan ik het
ook", airïus Margeret
Holtzclaw, directeur van de
'Hearing and Speech Society'
in Washington.
Volgens het genootschap
blijkt uil een enquête onder
ziekenhuizen die zich met
gehoorstoom issen
bezighouden, dat er sinds 7
september toen bekend
werd dal de president het
apparaatje d roeg viif
honderd extra verzoeken om
informatie over een
gehoorapparaat
binnenkwamen.
Dr. Jane Madell. directeur
van zo'n ziekenhuis in New
York, krtcgin de eerste paar
dagen nadat Reagen met het
gehoorapparaatje op de
Arneriaanse televisie te zien
was ongeveer honderd vijf tig
telefoontjes.
„Hoorapparaatjes hebben een
slechte naam. Veel mensen
willen geen zichtbare
prothese dragen, omdat ze
denken dat dit hun imago zal
schaden. Maar Reagans
besluit Zdl nu zeker
navolging vinden.
Fred Racké
„Bepaalde groeperingen
beschuldigen de fokkers
van dierenmishandeling.
Ze kunnen dat niet met
wetenschappelijke bewij
zen onderbouwen, maar
toch trek ik mij het als
mens en als fokker zeer
aan".
Bewogen woorden van W. K.
Goezinnen, voorzitter van de
Nederlandse Vereniging van
Fokkers van Edeipelsdiereri
(NFE). Hij was destijds het
mikpunt van de actiegroep
Lekker Dier, die nertsen uit
hun hokken losliet op zijn be
drijf in Putten.
De pelsdierfokkers ontketenen
au een tegenoffensief. Zij wil
len zich presenteren als beoe
fenaren van een tak van bio-
industrie waarin men uiterst
zorgzaam met de dieren om
springt. Onvoldoende verzor
ging van nertsen of vossen
neeft immers onvermijdelijk
een slechte kwaliteit pels tot
gevolg. En natuurlijk wenst
geen fokker zijn eigen porte
monnee te bestelen.
De 284 leden tellende NFE,
waarbij zeker negentig procent
v?n de Nederlandse pelsdier-
fokkers is aangesloten, zet dit
jaar in samenwerking met het
ministerie van landbouw een
proefbedrijf op in Beekbergen,
f bij het instituut voor pluim-
vee-onderzoek Spelderholt. De
bedoeling is door middel van
gedrags- en welzijnsonderzoek
lot normen te komen voor het
pelsdierfokkersbedrijf.
De NFE wil hiermee zowel het
publiek geruststellen als de
fokkers zetf. Maar of de hoen
ders in Spelderholt blij zullen
zijn met de komst van hun
aartsvijanden valt te betwijfe
len.
Vraag
Over de ethiek van hun
broodwinning zijn de fokkers
kort. Zolang er vraag bestaat,
wordt eraan tegemoet geko
men. Dat is de grondwet van
de economie'. En er moet ver
diend worden.
Goezinnen: „De actiegroepen
zijn tegen natuurlijk bont. Dat
is hun goed recht. Maar zij
hangen het probleem aan de
- verkeerde kapstok wanneer zij
roepen dat wij fokkers onze
dieren mishandelen",
H.J.A. Bekke verklaart na
mens de overkoepelde organi
satie van fokkers en handel,
«ei Nederlands Bont Instituut:
„De consument maakt zelf uit
wat hij wil dragen. Alleen
wordt hem nu door eenzijdige
berichtgeving een schuldge
voel aangepraat.
Is bont luxe? Een auto is ook
luxe. Veel bont is afkomstig
van dieren die worden gefokt
om het vlees of van speciaal
gefokte dieren. Daar kan toch
weinig bezwaar tegen bestaan.
En de bedreigde diersoorten
vallen onder de bescherming
van de wet BUD".
Bontfabrikant C. van der Ven
uit 's-Hertogenbosch gooit er
nog een schepje op. „De bont
branche is milieubewust", zegt
hij. „De produktie van kunst
vezel is enorm milieuvervui
lend en energieverslindend,
Daarom is het vreemd dat juist
milieugroeperingen altijd
kunstbont aanvoeren als mid
del om écht bont overbodig te
maken. De natuurlijke bont-
produktie tast het milieu niet
aan en de grondstof is altijd
voorhanden.
Kunstbont zit overigens op
geen stukken na zo prettig als
echt bont en het is lang niet zo
mooi. Wij vinden overigens
dat luxe wèl mag. Of het nu
buitenshuis eten is of een
mooie nieuwe fiets of een
bontjas".
Bekke zegt, dat de bontver
koop de laatste jaren iets is te
ruggelopen. Volgens onderzoe
kingen in de VS, West-Duits-
land en Japan is dit te wijten
aan de economische recessie,
Nederlands onderzoek is nog
niet verricht. „Het Centraal
Bureau van de Statistiek kan
de bontbranche niet vangen in
cijfers", aldus Bekke.
De NFE-leden produceren
jaarlijks ruim een miljoen
nertsvellen en zo'n tachtigdui
zend vossevellen. De gemid
delde veilingprijs voor een
nertsvel is zestig, voor een
vossevel negentig gulden.
Eten
Het dier jn gevangenschap
komt aan de orde. Goezinnen
hierover: „Ik woon midden in
het bos, maar ik heb nog nooit
een hert of een zwijn na de
maaltijd om zich heen zien kij
ken om tevreden knorrend te
genieten van de natuur. Nee,
een dier dat gegeten heeft gaat
door Mark Glotzbach
naar zijn schuilplaats of zijn
hol om te slapen",
„Voor een dier draait alles om
het eten", beaamt pelsdierfok-
ker J. Verburgt, die ook met
het houden van varkens en
koeien ruime ervaring heeft
opgedaan en voor wie de
kringloop van leven en dood
van het dier in dienst van de
de mens een natuurlijks iets is.
Tijdens een rondleiding door
zijn bedrijf in Randwijk, gele
gen aan de Rijn, zegt hij: „Het
dier is volmaakt tevreden als
het zijn voedsel op tijd krijgt.
Als dat het geval is heeft het
niet veel ruimte nodig".
De dieren zijn luchtig gehuis
vest in geheel gazen rennen,
in twee rijen onder 'sheds' (af
dakken) geplaatst. Hun uit
werpselen vallen door het gaas
op de grond en kunnen hun
verblijf dus niet vervuilen
Hun voedsel wordt op het bo
vengaas gedeponeerd, een
bruine kwak van slacht- en vi
safval, vermengd met meel
waaraan ook de nodige vitami
nen en mineralen zijn toege
voegd, De beesten knabbelen
het om het gaas weg. Bevallin
gen geschieden in nestkisten
met stro.
De nertsen komen nieuwsgie
rig naar de bezoekers toe gaan
op hun achterpoten staan. Een
erewacht van pienter uit hun
oogjes blikkende vleesliefheb-
bers. Af en toe uit er een zich
onder de overweldigende be
langstelling minder behaaglijk
voelende nerts een snerpend
NFE-voorzitter Goezinnen (links)
bekijkt een van üe nertsen van lok
ker Verburgt (rechts).
alarmgcfluit. Er huppelen zelfs
een paar ontsnapte dieren
rond. Dank zij de in de hin
derwetvergunning verplicht
gestelde nertsdichte omhei
ning kunnen zij niet van het
bedrijfsterrein af.
De blauwvossen zijn minder
gediend van de belangstelling
en kruipen achterin hun ren
weg, sommige vervaarlijk
grommend Het ziet er alle
maal uiterst proper uit. Niette
min lijken de rennen waarin
de dieren meestentijds indivi
dueel zijn gehuisvest, al te
klem Doen zich nooit geval
len van stress voor?
„Als er stress zou voorkomen,
zou dat nu moeten zijn, met al
die mensen", wijst landbouw-
voorlichtster Agnes Vernooy
ons terecht en legt geruststel
lend haar hand op een ren,
waarin een vos aehter 2ijn
staart blijft rondtollen. Het
dier gaat daarop nog harder
rond. Maar, het zij gezegd, dit
dier is het enige van Ver-
burgts duizenden dat aan
overspanning ten prooi lijkt.
De lijfelijke geneeskundige
zorg van de pelsdieren loopt
voornamelijk over hel Cen
traal Diergeneeskundig On
derzoek in Lelystad.
Euthanasie
In november heeft het 'afpei-
sen' van de dieren plaats, zoals
het villen wordt genoemd.
Maar daaraan vooraf gaat ui
teraard het doden. Over het
ombrengen van de pelsdieren
doen volgens de fokkers de
vreemdste gruwelverhalen de
ronde. Zij hebben het zelf in
dit verband bij voorkeur over
euthanasie.
Vossen worden geelektroku-
teerd. Iemand houdt het dier
vast door met een vosseklem
de nek en met een hand de
staart vast te houden. Een
tweede persoon plaatst een
elektfode in de anus van de
vos en laat het dier bijten m
de andere, hem voorgehouden
tweede elektrode. Na één se
conde voelt het het .slachtoffer
niets meer, drie of vier secon
de later is het dood.
De moeilijker hanteerbare
nertsen worden vergast met
koolmonoxyde in een kist die
is aangesloten op een draaien
de motor. Ook deze methode
brengt een minimum aan on
gemak met zich mee voor het
geleidelijk m doodssluimer ra
kende dier, aldus de fokkers.
Het proces vergt hooguit vier
minuten.
Agnes Vernooy: „Vroeger
werden nertsen dieren ook
wel gedood door nek omdraai
en. Misschien gebeurt het nog
wel door een enkele met aan
gesloten fokker. Het moet ge
beuren mei een snelle, korte
handbeweging. Maar aan het
eind van de dag kan de hand
wel eens vermoeid raken".
Van de gevilde pelsdierlijken
wordt verwerkt in vee- en
honden en kattenvoer. De far
maceutische industrie gebruikt
nertsolie wel voor middelen
ter behandeling van huidziek
ten.
De pelsdierfokker heeft zijn
dieren, voor zover ze niet voor
de fok worden geselecteerd,
zeven en een halve maand on
der zijn hoede. NFE-voorzitter
Goezinnen: „Ik heb aan het
doden van mijn dieren nooit
plezier beleefd".
Vreugdevol, ouderwets avond
je'.
Smeets belooft al: eerst nu een
Stukje en straks, na de Haagse
politiek, nog een heleboel. En
spannend! Nou reken d'r maar
op!
De oude tijden lijken terug te
keren.
Tijd geleden, dat 'we' zo goed
1 varen in de Europa Cups. Van
de zes kunnen er vijf de vol
gende ronde halen toch zeker?
Sparta fs trouwens al door. ho
ren we. die hadden de tickets
voor de loting in Zurich al be
steld. Zal de radio wel uitzen
den, die loting. Ook net als
vroeger en dan op de krant
naar de zetterij hollen om 't er
nog in te krijgen, met com-
men taar als het kan.
Maar nu eerst de beelden.
En de commentatoren natuur
lijk.
Die waren uiteraard in de
voorbije jaren wat somber ge
raakt. En wie neemt het die
mannen kwalijk7 Al die teams
in de eerste ronde eruit, alle
spanning weg. niet eens even
lekker uithalen over de kwali
teiten van hei Nederlandse
voetbaldat toch tenslotte al
twee keer tweede was gewor
den, tweedê van de héle we
reld. willen we dat wel even
vasthoudenja?, en dat nu in
Europees verband en via de
clubs toch weer bewees dat
Maar niks hoera Want ja. wc
waren met AjaX en PSV en ga
zo maar door, toch wel rap uit
geschakeld geweest, de laatste
tijd. Eigenlijk konden we d'r
ook weer niet zó veel meer
vanNog maar weer eens af
wachten of er soms nieuwe
Crutjffs en Van Hanegems op
stonden, want alleen met zul
ke jongens in zo'n generatie
hek lom je weer nieuwe top
pen.
Nee. we leggen ons voorlopig
maar bij de feiten neer i is
een kwestie van wachten op
betere tijden.
En dat hóór je dan ook, in de
commentaren.
Waaraan?
Let maar eens op. Er breekt
een Nederlandse rechterspits
door, van welke club dan ook,
dat doet er nu even niet toe,
en die spits, die zet een verde
diger en vervolgens de doel
man op het verkeerde been en
die schiet dan nét voorlangs.
Maar, zegt de commentator
streng, die kans had toch be
nut moeten worden' Het jam
mer' komt niet over z'n lippen.
En even later is die rechter
spits, of één van zijn collega 's
weer dichtbij een doelpunt,
maar ja, zo'n keeper staat er
ook niet voor niks en die ver
richt een wonderbaarlijke
mooie redding. Wat zegt dus
die commentator? Dat die van
ons véél te veel kansen nodig
hebben. En als je die niet be
nut, dan kom je gewoon geen
ronde verder en dan verdien
je dat dus ook niet. Zo is dat
Nu de andere kant. Daar komt
zo'n vijandelijke spits alleen
voor de keeper en schiet naast.
Nou, daar hebben we mazzel
zeg. En die gasten, tja, je kan
best van pech spreken
En daar komt weer zo'n vijan
delijke spits, maar nu wordt
hij miraculeus gestuit door de
doelman. Nou. hot is maar
goed dat die daar toevallig
stond, trouwens, en het was
nog maar gelukkig dat bij er
nog net een paar vingers ach
ter kon krijgen en die spits,
tja, dat was al de tweede keer,
dus je kon zeggen da t de gas
ten dan weliswaar beter speel
den, maar dat ze nou eenmaal
van een beetje fortuin ge
speend bleven...
Verdomd, zo gaat dat maar
door. En heus niet btj één
wedstrijd van de vier die ze
uitzenden. Nee, bij minstens
drie. Een Nederlandse aanval
ler kan niet eens even pech
hebbenof gewoon op een per
fect reagerende doelman stui
ten, nee, 't is een knoeier die
niks snapt van kansen benut
ten. 1
En een Nederlandse doelman?
Of een verdediger, die op het
laatste moment, maar wel het
juiste, redt? Die hebben ver
domd veel geluk. Let maar
eens op, de volgende keer. Vijf
van de zes clubs naar de vol
gende ronde? Kwestie van
Vrouwe Fortuna mee op reis.
U kunt het makkelijk chec
ken. Want in de volgende EC-
ronde hebben we weer vijf sa
menvattingen voor u in petto.
Vijf keer de gelegenheid om
even te controleren dat we er
voorlopig nog even niks van
kunnen en dat we weer terug
zijn naar af, en dat dé nieuwe
generatieenfin, net hebben
we het doemdenken een beetje
afgeschaft of de voetbalcom
mentatoren hebben het ont
dekt.
'U
U-
fii
