BUITENLAND T Temberger c reigt met nieuw e luchtaanvallen Bokassa in Frankrijk "Lambsdorff moet gaan bij proces' Zuidafrikaan.se zwarten boycotten verkiezingen Poolse politie beëindigt betoging Regime Guatemala kiest eigen koers I l Zwitsers tegen versoepeling naturalisatie Djoemhlatt heft beleg dorp op ^Arafat naar iKairo HAYE THOMAS IN MIDDEN-AMIBIKA iRuimtevlucht dag verlengd MASSALE LAATSTE ETAPPE ÏN MARS TEGEN RACISME Nicaragua biedt rebellen amnestie aan Noordkoreaanse spionageboot onderschept Rotterdams Nieuwsblad maandag 5 december 1983 Bondskanselier Kohl: Bonn De Westduxtse mi nister van economische za ken Lambsdorff zal moeten aftreden wanneer het proces tegen hem, wegens het aan nemen van steekpenningen, officieel zal worden aange spannen. Dat verklaarde tot ieders verbazing bondskanse lier Kohl vlak voor dit week einde in een interview in de New York Times. Tijdens het weekeinde be reikte het politiek touwtrek ken om de positie van FDP- minister Lambsdorff een on verkwikkelijk hoogtepunt. CSU-secretaris-generaal Tandler, de spreekbuis van Franz-Josef Strauss, liet na melijk weten dat de officie ren van justitie die bijna twee jaar lang een onderzoek heb ben ingesteld naar de Flick- affaire, vergeleken moesten worden met de terroristen van de Rote Armee Fraktion, met de moordenaars van Ponto en Schleyer. Ook Franz-Josef Strauss zelf deed een duit in het zakje. In de Bild Zeitung zei hij dat er kans bestaat op een rege ringscrisis in Bonn, wanneer kanselier Kohl de zaken niet onder controle houdt. Ook hij was van mening dat Lambs dorff moest aftreden wan neer een proces tegen hem daadwerkelijk tot stand komt. Vooral de opmerking van de CSU-secretaris-generaal Tandler gaat de grenzen van door onze correspondent mr. Bert Tigchelaar in Bonn de betamelijkheid ver te bui ten en de minister van justi tie van Noordrijnland-West- falen, mevr. Donnep, kondig de aan dat er juridische stap pen zullen worden onderno men tegen de CSU-secreta ris-generaal. Zij zei verder dat de heftige kritiek op de officieren van justitie niet te recht is: 'Zij hebben naar eer en geweten de zaak onder zocht'. SPD-oppositieleider Hans-Joch en Vogel kondigde gisteren aan, dat de SPD het aftreden van Lambsdorff zal eisen, wanneer hij niet de eer aan zichzelf houdt en af treedt Stelligheid Het meest opmerkelijke in de ontwikkelingen van de laat ste dagen is de stelligheid waarmee kanselier Kom het tijdstip heeft bepaald waarop Lambsdorff moet aftreden, namelijk wanneer het proces wegens het aannemen van steekpenningen inderdaad zal worden aangespannen. Op dit moment staat het nog niet vast of het ook tot een proces zal komen, hoewel ei genlijk maar weinig mensen daaraan twijfelen. Voordat het proces begint onderzoekt nu eerst de rechtbank of het bewijsmateriaal voldoende sluitend is voor een proces. In deze fase kunnen ook de betrokkenen door de rechters worden gehoord. Het kan nog enkele weken duren voordat het proces officieel zal worden begonnen. Nu al gaan er echter steeds meer stemmen Dp die het aftreden' van Lambsdorff eisen. In de Süddeutsche Zeitung werd in een vernietigend commentaar gezegd, dat het voor de rechtbank een pro bleem zal zijn om onbevan gen deze zaak te beoordelen en dat in een 'normale' rechtsstaat en democratie de rechters waarschijnlijk ge wraakt zouden worden, maar in een normale rechtsstaat en democratie zou Lambsdorff allang geen minister meer zijn, aldus de commentaar schrijver. 2 Houston De vlucht van de C Amerikaans/Europese ruimte- r combinatie Columbia/Spacelab - is zaterdag met een dag ver- Z lengd tot tien dagen. De com- ^binatie moet nu donderdag te- - rugkeren op de luchtmachtba- I sis Edwards in Calïfornïë. De bemanning heeft gisteren en- - kele reparaties verricht, zodat een aantal experimenten toch - kan doorgaan. - President Reagan en de West- 7 duitse bondskanselier Helmut Kohl spreken vanmiddag met de bemanning van het ruimte veer. Reagan spreekt vanuit Washington, Kohl vanuit Athene, waar hij zich bevindt voor de Europese top. Gisteren sprak astronaut Garriott met de Jordaanse koning Hoessein, toen de Columbia boven het Midden-Oosten vloog. I,JJew York PLO-leider Ara- t -fat wil zijn hoofdkwartier ver- plaatsen naar Egypte. Hij zei dat in een vraaggesprek met 7"een Egytisch weekblad. De f. Egyptische president Moeba- rak zei zaterdag dat de PLO- leider welkom is in Kairo, maar regeringsvertegenwoor digers betwijfelen of Arafat j; zijn kantoor echt daar wil ves- 1 tigen. In 1979 verbraken Egypte en de PLO de betrekk- kingen, maar Arafat zegt de plaatste dagen herhaaldelijk contact met Moebarak te heb- - ben gehad. Arafat zei gisteren ook de besprekingen met Jor- danië te willen hervatten over - de toekomst van de PaJestij- nen. Koning Hoessein heeft hem daartoe uitgenodigd naar Amman. Arafat is bereid de Noordliba- nese havenstad Tripoli te ver laten. Hij wordt daar al weken belegerd door dissidente Pales- tijnen, die steun krijgen van 1 Syrië. De Veiligheidsraad van 1 de Verenigde Naties heeft een stemmig besloten dat de Ara- Z fatgetrouwe Palestijnen de Noordlibanese havenstad Tri- 1 poli kunnen verlaten onder bescherming van de vlag van de VN. Dit heeft secretaris-ge- 1. neraal Javier Perez de CuelTar van de VN zaterdag bekendge- maakt. 1 De VN-vlag zal wapperen naast die van de landen waar- toe evacuatieschepen behoren J en, in Libanese territoriale wateren, die van Libanon, I Volgens voorlopige regelingen Z zouden vier Griekse en waar- schijnlijk ook Franse schepen Z de guerrillastrijders naar Alge- 7 rije, Soedan en Noord- en - Zuid-Je men brengen. Parijs/Tel Aviv De Amerikaanse minister van defensie Weinberger waarschuwde gisteren op een perscon ferentie in Parijs, dat de VS nog meer aanvallen in Libanon zullen uitvoe ren als de Syriërs doorgaan met het beschieten van Amerikaanse verken ningsvliegtuigen. Verkenningsvluchten zijn volgens hem noodzakelijk voor de veiligheid van de mul tinationale vredesmacht in Beiroet, die be staat uit Amerikaanse, Franse, Britse en Italiaanse eenheden. Op de vraag of de luchtaanval een vergelding was voor de bomaanslag in oktober op het hoofdkwartier van de Amerikaanse mariniers in de Libanese hoofdstad, antwoordde Wein berger ontkennend. 'Het was geen vergelding. Het was een defensieve maatregel om de nood zakelijke verkenningsvluchten te kunnen be schermen die vrijwel iedere dag uitgevoerd moeten worden in deze omstandigheden'. De Amerikaanse luchtaanval kwam 24 uur na een soortgelijke actie van Israëlische zijde. De Israëlische regeringswoordvoerder Dan Meri- dor ontkende dat de twee bombardementen iets met elkaar te maken hadden. 'Er was geen en kele vorm van militaire coördinatie met de Amerikanen', zo 2ei Meridor na afloop van een lange zitting van het Israëlische kabinet. Meridor verklaarde dat Israël 'op de hoogte was gesteld' van de Amerikaanse actie. Premier Sja- mir noemde gisteren in een vraaggesprek met de Amerikaanse omroepmaatschappij ABC de Amerikaanse luchtactie 'begrijpelijk'. Hij riep de Syriers op zich terug te trekken uit Libanon. In Israel werd over het algemeen met bezorgd heid gereageerd op de Amerikaanse en Israëli sche luchtaanvallen. De Egyptische president Hosni Mubarak verklaarde dat als de gemelde details omtrent de strategische samenwerking tussen Israël en de VS juist zijn 'dit rampzalig is voor het vredesproces in het Midden-Oosten'. Beiroet De Libanese druzenleider Djoemblatt heeft be sloten het al drie maanden durende beleg van het plaatsje Deïr al Qamar in het Sjoef-gebergte bij Beiroet zonder voorwaarden vooraf op te heffen. De naar schatting 20.000 christelijke vluchtelingen en verslagen militieleden in de Sjoef-enclave zouden binnen tien dagen kunnen vertrek ken om zich vóór kerstmis bij hun familie te voegen. Via het internationale Rode Kruis zouden regelingen voor de evacuatie worden getroffen. De christenen vluchtten naar het op 40 km ten zuiden van de hoofdstad gelegen plaatsje om te ontkomen aan zware strijd tussen de strijders van de PSP en rechtse christelijke militieleden. Ook de verslagen militieleden trokken zich terug in dit plaatsje dat normaal slechts ongeveer 5.000 in woners heeft. Djoemblatt zei zaterdag na de Israëlische luchtaanval in Libanon niets meer te zien in het verzoeningsoverleg in Genève met de regerïng-Gemayel. Parijs Tienduizenden Parijzenaars hebben za terdag meegelopen in de laatste etappe van een mars tegen racisme en discriminatie, die twee maanden geleden in Marseille was begonnen door dertig mensen. De mars was oorspronkelijk een initiatief van enige Fransen en verder voornamelijk kinderen van immigranten uit Noord-Afrika. Het initiatief kreeg de steun van de socialistische regering. Ook diverse ministers liepen stuk ken mee. De belangstelling groeide sterk na dat op 15 november een Algerijnse toerist overleed, die na afgetuigd te zijn door jongeren levend uit een rijdende trein was gegooid. Managua Het Sandinis- tische bewind in Nicara gua heeft de meeste guer rillastrijders in het buiten land en andere ballingen gisteren amnestie aange boden en uitgenodigd deel te nemen aan verkiezin gen. Hiertoe is een decreet uitgegeven, dat ook voor ziet in het teruggeven van land of het verlenen van compensatie aan personen, van wie bezittingen zijn onteigend door de Nicara guaanse regering. Tienduizenden Nicaragua- nen hebben hun land ver laten sinds de Sandinisten in 1979 de macht overna men van de dictator So- moza. De amnestie geldt niet voor rebellenleiders als Eden Pastora en Adol- fo Calero, vroegere officie ren van de nationale garde van Somoza en voor reeds gevangengenomen guerril lastrijders. Het amnestie- -aanbod is van kracht tot 21 februari van het vol gend jaar. Johannesburg Slechts een klein percentage zwarten heeft bij de verkiezingen voor Parijs Totaal onverwacht is ex-keizer Bokassa van Cen- traal-Afrika gisteren ïn Frankrijk aangekomen. Hij is naar zijn kasteel bij Meulan gegaan, ten westen van Parijs. Sinds september '79, toen de keizer met hulp van Franse para's werd afgezet, zat hij in een bewaakte villa in Abidjan, de hoofdstad van Ivoorkust. President Houphouët-Boigny van dat land verleende hem daar op verzoek van president Giscard van Frankrijk 'gast- .vrijheid', na hardnekkige po gingen van Bokassa in Frank rijk te blijven. Daar heeft hij bezittingen. Bokassa bleef in dertijd drie dagen in zijn pri- vé-vliegtuig zitten op het mili taire vliegveld van Evreux, omdat Giscard hem niet toe wilde laten. Sindsdien heeft Bokassa, een oud-beroepsmilitair uit het Franse leger, keer op keer ge poogd zijn Franse nationaliteit te bewijzen. Maar onlangs heeft een rechter in Frankrijk definitief verklaard, dat hij die heeft verloren. De poging, afgelopen week van de ex-keizer om terug te keren naar zijn land met een in Frankrijk gehuurd vlieg tuig, heeft voor Houphouet de emmer blijkbaar doen overlo pen. Daarvoor had hij ai meer moeilijkheden met zijn gast gehad. Bokassa is er heilig van over tuigd, dat 'zijn land hem nodig heeft en de bevolking smach tend wacht op zijn terugkeer. De man is met name afgezet na beschuldigingen van massa moord op schoolkinderen. Toen was voor de toenmalige president Giscard de maat vol en hij zette de oud-president, die zichzelf tot keizer had be noemd, af. Bokassa en Giscard waren voorheen dikwijls sa- corres pondent Etten Parijs men in het nieuws geweest, wegens diamanten, die de Franse president gekregen zou hebben en de jaehtvoor2ienin- gen die Bokassa hem verschaf te. Frankrijk is nu weer terug bij af en zoekt een land, dat zo vriendelijk wil zijn Bokassa op te nemen. Katowice - De Poolse politie heeft gisteren een einde ge maakt aan een betoging van 500 mensen in Katowice. De demonstratie was georgani seerd ter herdenking van de zeker negen mijnwerkers die ,op 13 december 1981 omkwa men toen de oproerpolitie in greep tijdens een betoging te gen de staat van beleg. Een tiental mensen, onder wie de organisatrice van de herden kingsbijeenkomst en vier jour nalisten, werd gearresteerd. "Eén van de arrestanten was Anna Walentynowicz. Zij speelde een belangrijke rol bij de stakingen in augustus 1980 op de scheepswerven in Gdansk, die uiteindelijk leid den tot de oprichting van het vakverbond Solidariteit. De betoging vond plaats op de dag van St. Barbara, de be schermheilige van de mijn werkers. In Warschau luisterden enkele duizenden mensen naar de mis van priester Jerzy Popielusz- ko, die bijna geheel gewijd was aan de slachtoffers van 1981. Popieluszko heeft het commu nistische bewind eerder fel veroordeeld. Naar aanleiding van zijn uitlatingen in preken zijn de autoriteiten aan het na gaan of hij zich schuldig maakt aan misbruik van de godsdienstvrijheid. Verleden week wilde de politie hem meenemen voor ondervraging, maar de priester verzette zich daartegen, Hij verklaarde dat hij niet zou wijken voor druk van de autoriteiten en dat hij zijn openlijke steun voor Soli dariteit en zijn kritiek op de regering niet wilde verhullen. Popieluszko noemde in zijn mis het communisme een 'et terende wond'. De mijnwer kers die eind 1981 bij de mijn Wujek in Silezië werden dood geschoten, stonden op om de menselijke waardigheid te verdedigen en betaalden daar voor de hoogste prijs, aldus de priester. Het hele volk is aan hen verplicht er op toe te zien dat hun offer niet vergeefs is geweest, maar vrucht zal dra gen. Ter gelegenheid van de dag van de beschermheilige van de mijnwerkers werd ook op de radio een mis uitgezonden, die werd opgedragen door bis schop Bednorz van Katowice. Volgens welingelichte kringen hadden de autoriteiten toe stemming gegeven de mis via de radio uit te zenden bij wijze van verzoenend gebaar. zwarte gemeenteraden in blank Zuid-Afrika zijn stem uitgebracht. De lage opkomst wordt door tegenstanders van deze nieuwe raden gezien als een tegenslag voor de blanke minderheidsregering. In Soweto, de zwarte voorstad van Johannesburg, ging zater dag maar 11 procent van de stemgerechtigden naar de stembus, zo meldde de Zuida- frikaanse radio. In de nabijgelegen plaatsen Dobsonville en Deepmeadow lag de opkomst iets hoger, maar ook daar werd bet voor spelde opkomstpercentage van 38 bij lange na niet gehaald. In totaal moesten er 29 zwarte raden gekozen worden. De verkiezingen daarvoor werden de afgelopen tien dagen ge houden en als laatsten konden de inwoner-s van zwarte steden rond Johannesburg zaterdag naar de stembus. Tegenstanders van de nieuwe raden, die er alleen maar een bevestiging van de apartheid spolitiek in zagen, hadden op geroepen de verkiezingen te boycotten. Aan die oproep is massaal gehoor gegeven. De opkomstpercentages varieer den van twee tot veertig. Die lage opkomst toont aan dat de zwarte bevolking zich er van bewust is dat deze hele verto ning een grote farce is, aldus Muntu Myeza, secretaris-gene raal van Azapo, een van de groepen die tot de boycot had den opgeroepen. Het systeem had besloten de mensen schijn-bevoegdheden te geven, zo voegde hij er aan toe. De definitieve uitslag van de verkiezingen wordt vandaag verwacht. Seoel Zuid-Korea heeft za terdag een Noordkoreaanse spionageboot tot zinken ge bracht en twee infiltranten onderschept langs de zuidoost kust van het schiereiland in de buurt van Pusan. Tevens werd een hoeveelheid militaire uit rusting aangetroffen, waaron der kaarten en walkie-talkies. Er wordt nog gezocht naar overlevenden van de spiona geboot. Staatshoofd vol vertrouwen over toekomst Guatemala City Op de binnenplaats van de presi dentiële ambtswoning staat de reusachtige kerststal dit maal vroeger dan anders. Ook al woont de heer des huizes nadrukkelijk elders. Brigade-generaal Oscar Humberto Mejia Victores beschouwt zich niet als pre sident van Guatemala, maar als tijdelijk staatshoofd. Hij werd dat in augustus, toen het leger de grillige fanati cus Rios Montt als president afzette. Rustig en ontspannen staat het tijdelijke staatshoofd ons te woord. Hij is er vast van overtuigd dat hem de gele genheid zal worden gege ven om Guatemala vanuit een militaire dictatuur te rug te voeren naar de de mocratie. Daarvoor heeft hij de eerste stap gezet met het door Haye Thomas in Gua temala aankondigen van verkiezin gen, die het land in juli van het volgend jaar een nieuw gekozen parlement moet ge ven. In 1985 volgen dan verkiezingen voor een nieuw staatshoofd en ver dwijnt Mejia Victores weer achter de militaire coulis sen. De politieke partijen mogen weer vrijuit hun activiteiten ontplooien. Het zijn er in middels 37, die dingen naar een plaats in het nieuwe parlement, dat Guatemala straks ook een nieuwe grondwet moet geven. Over de spanningen in en rondom Nicaragua, met El Salvador het grote brand punt in Centraal-Amerika, maakt Mejia Victores zich geen enkele zorg. Dat is volgens hem een zaak van de Sandinisten, het buur land Honduras en de Ame rikanen, waar Guatemala beslist buiten wil blijven. Opmerkingen over het feit dat onder zijn korte regime het politieke geweld in Guatemala weer sterk is toegenomen, wijst hij als valse buitenlandse propa ganda van de hand. En wat betreft de niet aflatende guerrilla-activiteiten, houdt hij vol dat het leger aan de winnende hand is. Ook over de relaties met Washington moesten we ons vooral niet druk maken. Want die zijn, aldus de generaal, heel be hoorlijk. Ongenoegen De werkelijkheid ligt echter anders. De Amerikaanse ambassadeur in Guatemala, Frederic Chapin, verblijft al weken in de Verenigde Sta ten. Het heet dat hij op va kantie is, maar in diploma tieke kringen wordt de on gewoon lange afwezigheid gezien als een teken van Amerikaans ongenoegen over de gang van zaken in Guatemala. Dat ongenoegen richt zich onder meer op het toenemende politieke geweld, waarvoor met name ookextreem -rechtse kringen van het leger in Guatemala verantwoordelijk zouden zijn. Guatemala is voor de Vere nigde Staten één van de be langrijkste landen in Mid- den-Amerika. De regering- Reagan wil niets liever dan dat ook Guatemala wordt gemobiliseerd tegen het Sandinistische bewind van Nicaragua, maar het Ameri kaanse Congres weigert hardnekkig de financiële lokkertjes daarvoor be schikbaar te stellen. Het ge volg daarvan is dat zeker het militaire regime van Mejia Victores met steeds grotere nadruk haar eigen weg kiest. En dat ook best wil uitdragen. Vooral ten aanzien van Ni caragua is dat duidelijk. De openlijke bijval voor de Amerikaanse afkeer van het bewind in Nicaragua heeft plaatsgemaakt voor kritiek op het bewind in Washington. De minister van buitenlandse zaken Fernando Andrade Diaz- Duran zei: „De Verenigde Staten moeten zich niet be zig houden met de interne zaken van andere landen. Wij zjjn ook tegen elke mi litaire oplossing van de pro blemen in Centraal-Ameri ka en daarom vastbesloten ons afzijdig te houden". Strategie De minister erkent wel dat er dagelijks botsingen zijn met linkse guerrilla-groe pen in zijn land. Maar voegt er meteen aan toe dat daar tegen nu de juiste strategie wordt toegepast Wat die strategie inhoudt mogen we met eigen ogen 2ien. Dus worden we prompt overge vlogen naar de noordelijke provincie Guiche, waar een groot deel van Guatemala'* i 27.000 militairen actief is in de strijd tegen de guerrillas strijders. De schattingen over het aantal geurrilleros in Gua temala. lopen uiteen van twee- tot vierduizend. De meesten opereren vanuit ""het noordelijke grensgebied met Mexico. Onder leiding van een kolonel wordt ons hoog in de bergen het zoge naamde Acul-project ge toond. Een indianendorp in aanbouw. Het leger ver schaft het hout voor de bouw van simpele woonke tens. De arbeiders zijn de indianen die volgens ae ko lonel uit eigen beweging naar de militairen zijn ge komen, omdat ze door de guerrillasstrijders als slaven werden uitgebuit. Trots legt de kolonel uit dat het hier gaat om een grootse aanpak. De Indianen wor den in ruil voor het werk gevoed en krijgen zakgeld van de overheid. Ondertus sen wordt het omliggende land ontgonnen voor het verbouwen van mais en an dere gewassen en worden irrigatiewerken aangelegd. Het leger zorgt ook voor elektriciteit, waterleiding en nieuwe wegen. Er komt een gezondheidsdienst en een school, „We hebben deze mensen te lang verwaarloosd. Daarom werden ze in al hun armoe de en ellende een aanvan kelijk gewillige prooi voor de guerrilla's. Nu pakken wij deze zaak geheel anders aan en 2ullen wij overal fa de gebieden waar de op standelingen actief zijn, dit soort projecten opzetten. Het begin is in ieder geval veelbelovend", aldus de ko lonel. laa tal De mi te Rit get Be vei die prt ree Bel gin var Los aut uit! lan Bern De Zwitsers heb ben zich gisteren uitgespro ken tegen een versoepeling van de voorwaarden waar onder politieke vluchtelin gen, statenloze personen en kinderen van buitenlan ders het Zwitserse staats burgerschap kunnen krij gen. In een landelijk referen dum stemde een meerder heid van de Zwitserse kan tons tegen een dergelijke versoepeling. In een tweede referendum keurden de kiezers een maatregel goed om te be letten dat buitenlandse vrouwen automatisch het staatsburgerschap verkrij gen, als ze trouwen met een Zwitser. Net als buitenlandse man nen die Zwitserse vrouwen trouwen, zullen buiten landse vrouwen een nog niet nader bepaalde perio de moeten wachten voor dat ze Zwitser worden. Voorts werd besloten aan kinderen van Zwitserse vrouwen en buitenlandse mannen automatisch de Zwitserse nationaliteit te verlenen. Voorheen was dat alleen het geval bij kinderen van Zwitserse mannen. In Zwitserland leven onge veer 920.000 buitenlanders. Dat is ongeveer 15 procent van de bevolking. Ongeveer 250.000 van de buitenlanders zijn kinde ren die zouden hebben ge profiteerd van een versoe peling van de naturalisatie-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1983 | | pagina 10