16
WATERWEG
De Lindenhof
nu toch gered
AGENDA
BEELDSCHERM-
TYPIST m/v
KRAKERS KRIJGEN UITEINDELIJK HUN ZIN:
:ÖUD WEESHUIS BEHOUDT ZIJN WOONFUNCTIE
Zijdeveld
start
morgen
restauratie
^Buitenspel in Passage
Radeis pakt het
internationaal aan
DIPLOMA CAFEBEDRU
hondero
Puntsgewijs
SIJTHOFFPERS
BoUerdams Nieuwsblad
woensdag
11 januari 1984 RW
- Schiedam Al anderhalf
jaar staat het aangekon-
digd op de Koemarkt On-
- der een grote plattegrond
van Schiedams stadscen-
imm makeia zwarte letters
PP een gele plank (de kleu-
ren van Schiedam) dei
voorbijgangers erop attent:
;tBouw 23 wooneenheden-
restauratie De Lindehof
(in voorbereiding)." Op de
plank is een 'n' uit het
woord Lindenhof wegge
vallen.
Het staat als nummer 5 temid
den van de andere binnen
stadsplannen, die wethouder
Zijdeveld via het publicatie
bord kenbaar wilde maken
aah een groot publiek. Het was
1982 toen Zijdeveld dat bord
onthulde; verkiezingstijd.
Morgen zal blijken dat Zijde
veld het niet bij een propagan
dastunt liet, al heeft de voor
bereiding wel erg lang ge
duurd. De wethouder zal mor
genmiddag de restauratie van
één van Schiedams oudste mo
numenten officieel starten.
Vandalisme
Eindelijk. AI jarenlang drin
gen politici erop aan de Lin
denhof eens op te knappen.
Maar zelfs een motie, die de
gemeenteraad twee jaar gele
den aannam, kon de restaura
tie niet in een stroomversnel
ling brengen. Alarmerende be-
richten, daterend van de laat
ste jaren, over de wegrottende
hiüren en het veelvuldige van
dalisme, konden evenmin een
snelle opknapbeurt bewerk
stelligen.
Nu dan toch. De 23 wooneen
heden, waarover Zijdeveld
morgen meer bijzonderheden
2al prijsgeven, herstellen de
functie, die de Lindenhof
sinds het jaar 1605 beoogde.
Dat was een woonfunctie. Het
verschil met de toekomstige si
tuatie is wel de manier van
wonen. Het weeshuis, zoals dat
eeuwenlang bestaan heeft,
doet denken aan Dickens' ver
halen, hoewel het er daarin
nog erger toeging. Tucht en
orde, vooral tucht. Daarente
gen zulten de toekomstige be
woners van het weeshuis al
leen een verplichting hebben
jegens de gemeente en dan
louter financieel: zij moeten
huur betalen. Maar een pak op
de broek krijgen wegens 'de
swier en opschik van alle de
kinderen, dat sulks alle paaien
te buyten gong' zoals het
geval was ten tijde van de
Franse Revolutie in 1795 ïs
eE 'n. Lïndenhof-nieuwe-
stijl niet meer bij. De gemeen
te wil geen geen streng wees
huis meer, waar niet gedron
ken mag worden en het roken
door Kor Kegel
slechts toelaatbaar is indien
het blijft bij één pijp na het
avondeten. Tenslotte, voor zo
ver men in de Schiedamse po
litiek Zijdeveld nog als regent
ziet, dient men toch onder
scheid te maken in het sóórt
regenten.
Borgershuysen
Zijdeveld neemt een twee eeu
wen oud gebouw nu onder
handen. Het monument ïs ge
bouwd in 1779 naar een ont
werp van de toenmalige stads
bouwmeester Rutger van Bo-
l'es. Toch dateert het weeshuis
van 1605. Het waren de Heili
ge Geestmeesteren, die de ge
meente aan het eind van de
zestiende eeuw verzochten om
een 'plaetse om me daerop te
mogen timmeren een wees-
huys". Men had twee locaties
in gedachten: de grond van
het voormalige Sint Ursula -
convent aan de Breedstraat-
/Ketelstraat en de plek van
het convent Leliendaai aan de
Lange Achterweg. Uitverko
ren werd het laatste. Maar wat
er toen gebouwd is, is niet blij
ven staan. Het werd ruim twee
eeuwen geleden via het bouw
plan van Rutger van Bol'es in
twee etappes vervangen. Toen
verscheen het tympaan Jan en
Kaai bovenop de voorgevel,
naast een fronton met festoen
versieringen en een zeskantig
koepeltorentje.
Waarom kwam er een wees
huis? De voorganger van de
huidige stadsarchivaris drs. G.
van der Feyst, de inmiddels
overleden A. van der Poest
Clement, beschreef dat in het
derde deeltje van de reeks
Schiedamse Miniaturen, dat in
1955 uitkwam. Van der Poest
Clement, toen inmiddels rijks
archivaris, refereerde aan het
feit dat Schiedam 'belast ende
beswaert' was met vele arme
weeskinderen, uitbesteed in
'gemene en slegte borgershuy
sen'. Dat kwam veel voor, in
de Tachtigjarige Oorlog en in
een tijd dat de pest, de 'haesti-
ge siecte', veel slachtoffers
maakte.
Rederijkers
Van der Poest Clement be
schreef hoe de Schiedamse re
derijkerskamer De Roo Roos-
en een evenement hield, wear
ook de rederijkerij uit Vlaar-
dmgen. Maasland, Kethel, De
Lier, Gouda en Haarlem met
haar literair vernuft aan deel
nam. Dat bracht geld in het
laadje voor het goede doel. Te
genwoordig zou men daarvoor
een bingo organiseren.
De eerste toeziend voogd in
het weeshuis, de binnenvader,
was mr. Pieter Scholier. De
eerste binnenmoeder was Jop-
gen Goossens. Er is over de
wezen uit die tijd weinig be
kend. Maar een eeuw later
brengt wel gegevens. De we
zen, die al wat ouder waren,
werkten 0* ardag bij een kui
perij of een timmerman. Wat
zij geleerd hadden, konden zij
's avonds ook nog in praktijk
brengen, want er viel in het
weeshuis altijd wel wat te re
pareren. Weinig vrije tijd dus.
Nog een eeuw later hebben de
kinderen%helemaal geen leven
meer. De tijd, dat Napoleon
hen inlijfde, is dan al voorbij;
niet iedereen is teruggekomen
uit de oorlog. De jongens on
der de wezen krijgen werk bi
scheepswerf De Nijverheid er
daar moeten zij arbeiden var
half vijf 's ochtends tot half eI1
's avonds. Het wordt zelfs de
regenten van het weeshuis tc
dol en in 1853 bepleiten zij ar-
iJv2.
"n
„'l
Het weeshuis anno 1779: detail van het opschrift op de sluitsteen boven de deur.
De Lindenhof gekraakt: wethouder Posthoorn neemt een kijkje. Het is februari 1977.
beidstijdsverkorting. He1
helpt... de werkdag eindigi
daarna om negen uur in de
avond. Het gaat hier om jon
gens van pakweg veertien
jaar.
Het is een lange weg geweest
van armenzorg tot onze sociale
voorzieningen, schrijft Van
der Poest Clement in 1955
maar zijn verhaal is vooral
geent op bestuurlijke kwesties
en beschrijft nauwelijks het
milieu. Van de sociale omstan
digheden beschrijft hij het
verzoek, dat in 1776 de bin
nenvader Leendert vai, Al
phen moet doen aan de regen
ten om eventueel een 'orden
telijke vrouw' te mogen trou
wen, als hij haar al vindt, die
dan ook nog 'naar genoege van
de heeren regenten mogte
zijn'. De regenten, weinig ge
voel hebbend voor privacy,
moeten er nog over nadenken
ook, want hun probleem is
vooral dat deze binnenmoeder
ook meeëet uit de weeshuispot.
Strikt bestuurlijke aangelegen
heden betreffen onder meer
de sloop van het Sint Jaeobs-
gasthuis in 1785, waarvan de
bewoners tijdelijk intrek ne
men in het weeshuis; de brand
in 1840 in de Koopmansbeurs,
waarna de afdeling Schiedam
van de Maatschappij tot Nut
van het Algemeen het verzoek
doet om de cateehlseerzaal van
het weeshuis te mogen gebrui
ken. Dat verzoek wijzen de re
genten af, omdat het weeshuis
dan op ongewone tijden geo
pend zou moeten zijn en de
zeden van die tijd laten dat
niet toe. Maar ook een verzoek
van dominee Asma in 1845
strandt op onwil. Toch is er
tien jaar later sprake van een
sterke band met de hervormde
kerk (later zal Francois Ha-
verschmidt, Piet Paaitjens, er
Ritsema van Eek, die samen
met Van der Poest Clement de
Schiedamse Miniatuur over
het weeshuis schreef, direc
teur, maar hij geeft de voor
keur aan de titel 'binnenre-
gent'. De Lindenhof werd op
genomen in de nationale kin
derbescherming en de Rotter
damse federatie De Koepel.
Bezetting
Jan en Kaat: tijdelijk elders
opgeslagen, tot de restaura
tie klaar is.
nog een rol spelen) en het
weeshuis gaat dan heten:
Weeshuis der Hervormden.
Pas na de Eerste Wereldoorlog
komt er een fusie me.' het
rooms-katholiek paro/ hïaal
armbestuur. Het Tehuir, voor
Halfweezen is een feit. Van
het woord 'gesticht' wil nie
mand weten. In 1955 wordt J,
De Lindenhof nu heeft niets
meer mei het gebouw aan de
Lange Achterweg te maken.
Het is een stichting, gevestigd
aan de Westvest, die zich richt
op begeleide kamerbewoning.
In sommige delen van de stad
heeft de stichting panden,
waar kleine groepjes jongeren
wonen onder begeleiding van
een sociaal werker. De stich
ting heeft het gebouw aan de
Lange Achterweg tien jaar ge
leden de rug toegekeerd. Er
woonden tot die tijd jongens
en meisjes, die een voor Schie
dam merkwaardige subcultuur
vormden: geen wezen, maar
jongeren met opvoedingsmoei
lijkheden.
Dat klimaat trok aan. Aan de
Lange Achterweg en omge
ving, de Laan, vestigden zich
krakers in de oude arbeiders
woninkjes, het is de tijd dat de
Quibus werd opgericht. Na de
periode met het actiecomité
De Laan en de Kraakbond
Schiedam kwam er een tijd,
dat het Komitee Jongeren
huisvesting Schiedam (KJS)
actief was. In februari 1977
leidde dat tot een bezetting
van de Lindenhof, onder an
dere bedoeld als protest tegen
de leegstand van het fraaie
monument, waarvan de ver
paupering ook de Historische
Vereniging Schiedam 2orgen
baarde.
Het KJS wilde huisvesting ge
realiseerd zien in de Linden
hof. Dat was in tegenstelling
tot gemeentelijke plannen om
er hel museum in uit te brei
den en de rest te bestemmen
voor culturele doeleinden.
Voorstander was onder ande
ren wethouder Posthoorn,
vooral toen Vlaardingen het
cultureel centrum HoIJandia
opende. Het was een nawee
van het wethouderschap van
Hans van der Wilk, die tien
jaar geleden de werkgroep
Proveniershuis/Lindenhof in
het leven riep om voor deze
twee monumenten een zinvol
le bestemming te zoeken. Dat
leverde nooit resultaat op.
Toch wordt de Lindenhof, in
navolging van hot Proveniers
huis, nu toch nog van de on
dergang gered.
Het is wel een opmerkelijke
samenloop van omstandighe
den: de kraakbuurt Schiedam
is geheel gesloopt, de overge
bleven Lindenhof krijgt een
woonbestemming (zoals de
krakers wilden) en in het
reeds verbouwde ^Proveniers-
hui£ wordt morgenmiddag de
start van de restauratie van de
Lindenhof gevierd. Hel zijn
twee monumenten, die samen
ooit één probleem vormden
voor de gemeente. Dat schept
toch een band.
IEDERE WOENSDAG GRATIS
BIJ DEZE KRAMT
INFORMATIE OVER FILMS MUZIEK
THEATER RECREATIE EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGFNDA
Organist Aad Zoutendijk
verzorgt donderdag tussen
12.45 en 13.15 uur een lunch
concert in de Grote Kerk van
Vlaardingen. Hij speelt wer-
- ken van Bach, Feeters en Re-
Iger.
- De filmclub Schiedam draait
l vrijdag in de Teerstoof aan de
- Nieuwstraat de rolprent Mid-
Z night Express van regisseur
Alan Parker. De film handelt
lover Billy Hayes die in Tur-
kijë wordt betrapt op de smok-
kei van hasj. Hij wordt aan-
vankelijk veroordeeld tot vier
- jaar gevangenisstraf. Vlak
voor zijn vrijlating wordt zijn
"Straf omgezet in levenslang. In
1 een woedeaanval vermoordt
- hij één van de bewakers. De
I film begint om half tien.
Hildebrand Otto bespeelt
- vrijdag vanaf 19.30 uur het or-
Z gel in de Dorpskerk in Schie-
- dam - Kethel. Otto. die stu-
1 deerde aan het Rotterdams
Conservatorium, speelt wer-
ken van Bruna, Sweelinck,
2 Lübeck, Mozart en Guimant.
- De toegang voor het concert is
gratis. Aan de uitgang wordt
wel een vrijwillige bijdrage ge
vraagd voor het bestrijden van
het tekort in hei orgelfonds.
Jack Lemmon en Sissy Spa-
eek spelen de hoofdrollen in
de film Missing van Costa-
Graves die zaterdagavond 14
janauri wordt gedraaid in het
filmhuis aan het Weeshuis
plein in Vlaardingen. De orga
nisatie is in handen van de
Stichting Rood Vlaardingen.
De film handelt over een
staatsgreep in een Latijns-
Amerikaans land. Bij toeval
hoor! de schrijver/cineast
Charles Horman dat Ameri
kaanse soldaten bij de coup be
trokken zijn. Die kennis wordt
hem noodlottig. Zijn vader
dient vervolgens een klacht in
tegen regeringsfunctionarissen
wegens medeplichtigheid aan
moord. De aanklacht wordt
geseponeerd, omdat de hele
zaak schadelijk is voor het
landsbelang. De film begint
om 20.00 uur.
Het Gemengd koor Senectu-
te zingt zondag tussen 14.00 en
16.00 uur m het dienstencen
trum De Woudhoek in Schie
dam. Het koor zingt werken
van Schubert, Verdi, Handel
en Lortzing, De toegang is gra
tis.
De Amsterdamse theatergroep Buitenspel speelt zondag in het
IPassage Theater in Schiedam het stuk Machtig en toch licht. Het
;~stuk handelt over anorexia nervosa. Eerst verdiepen spelers en
'^begeleiders zich in het onderwerp. Zij praten met patiënten en
["begeleiders en werken een hele literatuurlijst door. Vervolgens
-wordt geïmproviseerd naar aanleiding van de verzamelde gege-
[Zvens en persoonlijke ervaringen. Het optreden begint om 14.00
Rapleis, de kleinste en. tevens meest internationale theatergroep
van België treedt zatdrdag op in het Passage Theater in Schie
dam. De groep toert jaarlijks zo'n acht maanden door Europa,
omdat de gesproken taal van ondergeschikt belang is. De humor
van Radeis vertoont dan ook sterke gelijkenis met die van Bus-
ter Keaton en Laurel Hardy. Een ironisch commentaar op de
wereld, een surrealistisch getinte poëtica, een jongensachtig ge
vóel voor actie, gepresenteerd met Belgische bravoure wn licht-
voetigheid. Aldus iaat Radeis zich het liefst omschrijven.
De groep heeft inmiddels een reeks straattheater-, film-, televi-
'sïe- en theaterproducties op zijn naam staan. Het stuk Echafau-
dages (stellingen) begint om 20.15 uur.
Woensdag 11 januari
De Doelen: 14.30. e.f. zaal. 'Appel
part, poppenspel. 7-12 jaar. Otto van
der Mieden. De Doelen: 12.45, hal
grote zaal, Daniel Blumenthal, piano,
koffieconcert. Hofpleintheater: 20.15:
'Momentopnamen', blijspel van Ber
nard Slade, m.m.v. Simone Roos-
kens. Gerard Cox e.a.. Piccolo Thea
ter 20.30: 'Anja en Esher', toneel van
Klaus Mann. Rotterdamse Schouw
burg: 20.15: 'De Biechtvaders', to
neelspel van Vincenzio dl Matti,
Haagse Comedie, m.m.v. Wim de
Haas, Wim van Rooi] e.a. Poppenthe
ater Belle PSss: 14.30: 'Bij Oereboe-
teboiie', poppBnspel. poppentheater
Belle Psss, v.a. 6 jaar.
Donderdag 12 januari
De Doelen: 20,15, kleine zaal: EliOt
Fisk (U.S.A., gitaar-Scarlatti, Bach,
Tunna e.a. Piccolo Theater: 20.30:
'Anja en Esther", toneel van Klaus
Mann. Lantaren 1: 20,30: 'Slich': be
wegingstheater Bart Stuyf. Theater
2uidplein: 20.15, grote zaal, 'Draus-
sen vor der Tur'; toneel van Wolfgang
Borchert. KammerspielH Dussel-
dort/S1ichting Wlkor, een soldaat
komt terug uit de oorlog en vindt alle
deuren gesloten. Rollerdamse
Schouwburg: 20.15, 'De Biechtva
ders'. toneelspel van Vincen2io di
Matti, zie woensdag 11 Januari. Hof-
plelntheaten 20.15: 'Momentopna
men, zie woensdag 11 januari.
Bioscopen
Alhambra 1: 'Curse of the pink pan
ther' (al) dag. 1.15-4.00-6.45 en 9.30
u. Alhambra-2: 'L'Eloile du Nord' (16)
dag. 8.00 u. Calypso 1: 'De vier vuis
ten slaan op hol' (al) dag. 1.45-7.00
en 9.30 u. Calypso 2: 'Woody Allen's
Zelig' (al) dag. 2.0D 7,15' en 9.30 u.
Calypso 3: 'Trading Places' (at) dag.
1,45-7.00 en 9.30 u. Centraal: do.
Vmma. 'Perziken van slagroom' (18),
dl. en woe. 'Sex op de snelweg' (18)
dag. 12.15-2.00-3.45-5.30-7,15 en
9.00 u. Cineac (Beurs); 'Never say
never again' (12) ma. t/m woe. 2.G0-
6.45 en 9.30 u. Cineac (Bijenkorf):
'Robin Hood' (al) ma. tAn woe 2.00
en 7.00 u, 'The bJues brothers' (16)
dag. 9.30 u. Cinerama 1: 'War Ga
mes' (ai) dag. 1.45-6.45 en 9,30 u. Ci
nerama 2: 'Curse oi the pink panther'
(al) dag. 2.DO-7.00 en 9.30 u. Cinera
ma 3: 'De vier vuisten slaan op hol'
[al) dag. 2.00-7.15 en 9.45 u. Cinera
ma 4: 'Les uns et les autres' (al) dag.
1.45 en 8.00 u. Cinerama 5: 'Tootsie'
(al) dag. 6.45 en 9.15 u. Corso: 'Jaws-
3' (12) dag. 2.00-7.00 en 9.30 u. Krl-
terion: 'Gallipoli' (al) dag. 2.00-7.00
en 9.30 u. Lumiere 1: 'Never say ne
ver again' (12) dag. 1.30-4.15-7.00 en
9.30 u- Lumiere 2'Robin Hood' (al)
do, vr, zo. 1.45. 4.00 en 6,45 u., za-
.ma.df.wo. 2.00 en 7.00 u. 'Monty Py
thon, en de heilige gr-gr graal' (12)
dag.9.30 u. Lumiere 3; 'Return of the
Jedi' (al) dag. 1.30-4.00-6.45 en 9.30
U. Lumiere 4: 'Lucretia Borgia' (12)
dag. 2.00 en 8.00 u.
en Handelskennis Horecabedrijf
Start binnenkort te SCHIEDAM in de HNO
„Hargahor, Valeriusstraat 29-31,
en te'VLAARDINGEN in de openbare scholengem.
„De Vaart", Groen van Prlnstererstraat 67.
Haal het eerstkomend examen het erkende diploma
cafébedrijf en/of handelskennis horecabedrijf en wordt
zelfstandig caféhouder, disco-eigenaar of kantinebeheerder.
Volgde cursus bij EURODIDAKT vanwege de grote
voordelen:
Uitsluitend ervaren èn bevoegde leerkrachten.
Glasheldere en volledig up-to-dïte lesstof
Keuze uit mondelinge of schriftelijke opleiding
De Stichting Bevordering Onderwijs aan Volwassenen
houdt toezicht op de cursus
EU RODID AKT biedt haar mondelinge cursussen aan tegen
het laagst mogelijke cursusgeld (Het cursusgeld van de
cursus cafébedrijf bedraagt f 298.- inclusief lesstof)
Voor Si
ereikbaa
vnibiijveno de stud*gi<Js ca!ébednji en handelskennis in runs
irenadir Lunuuiunnt,nii**wu*
Bel 01717-8544*
Hel Economisch Dagblad, een uitgave van Sijihoff
Pers B.V. richt zich in haar economische,
financieel-economische, sociaal-economische en
bedrijfsbestuurlijke berichtgeving tot de
leidinggevende funktionarissen in het
bedrijfsleven en organisaties van het bedrijfsleven.
Momenteel heeft het Economisch Dagblad op de
redaktie te Rijswijk plaats voor een:
Hij/zij zal worden belast met het via een
beeldscherm invoeren van redaktionele kopij en
beursnoteringen
Voor deze funktie roepen wij kandidaten op met
- een opleiding op MAVO-niveau
- een goede algemene ontwikkeling
- een uitstekende typevaardigheid
Wij bieden een aantrekkelijk salaris en een
gratificatie ter grootte van een extra maand.
Inlichtingen omtrent deze funktie worden verstrekt
door de heer C A. Hagedoöm, chefredakteur van
het Economisch Dagblad, telefoon 070-190841.
Geïnteresseerden kunnen hun schriftelijke
sollicitatie, onder vermelding van
vacaturenummer 8316 (op brief en enveloppe)
richten aan:
Personeel Organisatie, Koopmansstraat 9r 2288
BC Rijswijk,
T.a.v, de heer N. L. B. van der Veer, kamer C 912.
Sijthofi Peis is één van de vijl grootste*
dagblad uitgeverijen in ons land
onafhankelijk v<jn enige parlij ol
belangengroepen voornamelijk
gfionenteerd op de provincie Zuid
Holland Zij geeft onder meer uit de
Haagsche Courant, het Rotterdams
Nieuwsblad, de Goudscht» Ccaniiil un het
Economisch Dagblad
Als moedermaatschappij geeft asjm
samenwerking «net VVesterpr-rs B V uit
Het Binnenhof en de Letdse Courant en m
samenwerking met van der Dnft b v te
Rijswijk een 4 0 tal gratis in Zuid Holland
verspreide huis aan huisbladen onder de
merknaam Randstad Edities
Abonnees in de Rotterdamse <*n Goudse
regio worden van plaatselijk nieuws
voorzien door middel van diverse aparte
regio katems Abonnees in de Haagse
regio door plaatselijke nieuwsb'öden
De totale lezerskring van hel bladenpakn,0!
overschnjdt ruimschoots het miljoen
De redacties van deze regio katems en
plaatselijke nieuwsbladen zijn gevestigd
binnen hun verzorgingsgebied
Handelsdrukkerijen zijn er in Rijswijk en
Der. Br-4
In samenwerking met het Franse bednif
SVP participeert Sijthoji Pers in 'SVP
Sijthofi Deze onderneming is
gespecialiseerd in informatieveretrekking
aan het bedrijfsleven en
(overheids)instellingen
Voor verlader en vervoerder biedt de
dochteronderneming Transpose!'
informatie faciliteiten via het
Viditelsysteem
De centraledirectie. de hoofdredactie, de
technische productie, de commerciële,
administratieve en socialeafdeltngen.
alsmede het computercentrum ain
gevestigd in een modem fcednjfscomplex
te Rijswijk, tevens hoofdkantoor van de
onderneming, die met circa 1500
personeelsleden behoort tof de
middelgrote bedrijven in ons land
