20
HOTÏÏRDAM
Eén maand voor
fatale proefrit
-Radio
^Rijnmond
"extra
in
de lucht
Reconstructie in 'Prins Hendrik'gaat twee jaar duren
Apparaatjes
Rotterdams Nieuwsblad
vrijdag
14 maart 1986
Voor gemeenteraads-
li-verkiezingen:
Rotterdam Radio
Rijnmond is in ver-
'band met de gemeen
teraadsverkiezingen
-morgen èn woensdag
*19 maart met extra
zendtijd in de lucht.
Morgen is er van elf
tot twee een drie uur
durende verkiezings
show en woensdag
blijft de lokale om
roep na de middaguit-
zending tot twaalf
fn'.uur 's nachts uitzen
tb den.
de verkiezingsshow van mor-
tgen worden politieke portretten
uitgezonden van Schiedam, Ca-
f-Spelle aan den IJssel, Hellevoet-
- sluis, Brielle, Rozenburg, Maas-
sluis, Westvoome, Ridderkerk,
Barendrecht, Krimpen en Al-
j^r-brandswaard. Verder is er een
V, discussie tussen de belangrijkste
politici van Rotterdam, Vlaardin-
rtcgen.Bemisse en Spijkenïsse.
^Politicoloog drs G. Mik geeft een
verkiezingsanalyse op grond van
~bonder2oek dat hij in ae periode
-.U1972-19B2 heeft gedaan. Ook
J .geeft hij een verklaring voor het
7i rfeit dat er in Rotterdam meestal
,>'zo*n,lage opkomst is en hij geeft
t£aan waar stemmers wonen en
niet-stemmers.
'T-(
-i"Er worden ook interviews uitge-
zonden met de van Spaanse af-
komst zijnde Ridderkerker P.
Delgado, die op een verkiesbare
*,1 plaats staat op de PvdA-lïjst, en
mevrouw M.Cairo uit Rotterdam,
de lijsttrekker van de partij AUi-
.-£( an tie van Immigranten. Met hen
t. j wordt vooral gepraat over de rol
van niet-Nederlanders bij deze
[n, verkiezingen.
Woensdag wil Radio Rijnmond
reacties uitzenden van plaatselij
ke politici, 20dra definitieve uit
slagen in de Rijnmondgemeenten
bekend zijn. Direct na zeven uur,
-als de stembussen gesloten wor-
- den, komt er al een voorspelling
van de Rotterdamse verkiezings
uitslag. Er wordt ook een analyse
gegeven van het stemgedrag van
bepaalde groepen inwoners. In
dat kader vertellen de Leidse on-
t derzoeker drs Jan Rath en drs
p* Frans Buijs hoe werkenden heb-
-ï-k ben gestemd en hoe werklozen
hun stem uitbrachten. Rath en
p Buijs hebben een dergelijk onder
ga zoek ook in 1984 gedaan bij de
',i 3 deelgemeenteraadsverkiezingen.
.v'i Over de resultaten van hun on-
-15 derzoek wordt in de studio nage-
praat met vertegenwoordigers
--,r van onder meer migrantenorga-
.l-f nisaües en ook Dick Houwaart
van het ministerie van Binnen
landse Zaken (voorzitter van een
speciale commissie die belast is
bJ met voorlichting aan migranten
l. over degemeenteraadsverkiezin-
n gen) zal commentaar geven.
Romeins schip wordt
dé publiekstrekker
DOOR BRAM OOSTERWIJK
Rotterdam Zes Romeinse 'Zwammerdam-schepen
vormen met elkaar de belangrijkste scheepsarcheologi
sche vondst die er ooit in ons land is gedaan. Het staat
dan ook als een paal boven water dat een 23 meter
lang platbodemschip straks als één van die zes, in gere
construeerde vorm dè publiekstrekker van het nieuwe
Maritiem Museum 'Prins Hendrik' wordt.
Twee jaar op z'n minst zijn er nodig om de collectie losse, zwarte plan
ken en dito brokken hout die momenteel in het museum liggen, weer
tot een zo oorspronkelijk mogelijk schip te formeren.
En het museumpubliek kan dat allemaal vanaf 7 november (de ope
ningsdag) van nabij gaan meemaken: in de speciaal voor dit 'Zwam-
merdam-schip' gebouwde museumruimte gaat restaurateur Frank
Götz tijdens de openingsuren normaal aan het werk en als bezoekers
vragen hebben over het schip, krijgen ze van hèm antwoord. In die
expositieruimte op de tweede verdieping zijn ook opgravings-foto's te
zien, vondsten die in en om de schepen zijn gedaan (aardewerk, pijl
punten en dergelijke) en ook het op schaal één-op-tien gebouwde
scheepsmodel. De temperatuur in de ruimte moet constant op achttien
graden Celsius worden gehouden, bij een luchtvochtigheid van zestig
procent. Want alleen dèn kan de levensduur van het schip worden ge
garandeerd. Scheepsarcheologische zorg van de eerste ordei
Specialist
Zaankanter Frank Götz (28) is deskundige en hii is op contract-basis
bij het museum aan de slag gegaan, speciaal voor dit werk. Na zijn mu-
seologische opleiding heeft hij veel aan archeologie en houtbewerking
gedaan en Frank Götz is dan ook dè man die het moeizame, veel ge
duld vergende opbouw-karwei aankan. Het schip dat wil zeggen:
alle delen die teruggevonden zijn en dat is toch het overgrote deelvan f
de romp komt in een metalen draagconstructie te staan, want zon- -2
der steun kan het 1.700 tot 1.800 jaar oude schip onmogelijk Het elke-
hout heeft namelijk geen eigen kracht meer: alleen dankzij 'n jaren-
lange, zorgvuldige behandeling met moderne conserveringsmiddelen o
kan het bijeen worden gehouden. 3
Minimaal zeventien eeuwen
heeft dit platbodemschip, samen
met vijf andere schepen in de
zompige grond bij het Zuidhol
landse dorp Zwammerdam gele
den. Dicht bij de resten van het
:ort Nigrum Pullum: schakel van
een reeks versterkingen langs de
zuidoever van de Oude Rijn, van
waaruit de Romeinen de noord
grens van hun immense rijk be
waakten, vooral tegen de woeste
Friezen. In 1968 werd een begin
jemaakt met het opgraven van
ie fortresten en drie jaar later
stootten archeologen van het In
stituut voor Prae-en Protohisto
rie van de Universiteit van Am
sterdam op de schepen; eerder al
waren scheepsbouw-gereed-
schappen en kaaeversterkïngen
van rijshout en wilge-tenen ge
vonden.
In '71 kwamen drie platbodem
schepen van respectievelijk 23,24
en 35 meter lengte plus drie, vijf
tot tien meter lange kano's te
voorschijn, in redelijk complete
en op het eerste gezicht goede
conditie. Twee van de drie
vrachtschepen hebben de Romei
nen waarschijnlijk gebruikt voor
het transport van leisteen (onder
houdswerk aan het fort): op de
scheepsbodem zijn namelijk en
kele brokjes van die steensoort en
ook wat gruis teruggevonden.
Het 24-meter schip moet een
soort pont zijn geweest, voor het
vervoer van mensen en vee.
Nigrum Pullum
Nigrum Pullum stond destijds
(omstreeks de jaren 175 tot 260 na
Christus) in een nauwelijks be
gaanbaar, moerassig bebost en
vrijwel onbewoond gebied, aan
de wallekant van de Oude Rijn.
Deleisteen die het fort nodig had
werd vanuit het Eiffel-gebied
aangevoerd. Aangenomen wordt
dat de vrachtschepen daar in de
buurt ook zijn gebouwd; er was
voldoende eikehout beschikbaar
en in hetbreeuwselmateriaal van
mos en boomschors dat hier en
daar tussen de houtnaden werd
aangetroffen, zaten stuïfmeelkor-
rels van een coniferensoort die in
die contreien veel voorkomt. Op
de seheepsplanken zijn nog dui
delijk de kapsporen te zien die de
bouwers er met hun dissels in
hebben geslagen; zagen kende
men in de Romeinse tijd nog niet.
Het middenstuk van het 23-me-
ter schip is gehouwen uit één
achttien meter lange boom, die
bij het kappen ongeveer 250 jaar
oud moet zijn geweest.
De zes gevonden schepen lagen
dicht bij elkaar en er zijn een paar
theorieën over hun ondergang.
Sommigen houden het op zinken
door het een of andere toeval, an
deren op het ten onder gaan bij
het afbranden van Nigrum Pul-
Het in het maritiem museurn te
exposeren schip 2oais het werd
opgegraven in Zwammerdam.
lum en weer anderen menen dat
ze moedwillig onder water zijn
gezet omdat ze niet meer voor de
vaart werden gebruikt, maar wel
als een soort kade-versteviging
konden dienen.
Zaaïhout
Het voor 'Prins Hendrik' bestem
de schip was 23 meter lang, ruim
drie meter breed en bijna een
meter hoog; lang en smal dus. Ge
bouwd uit planken en natuurlijk
in een bepaalde vorm gegroeide
spanten, die met houten pennen
en hier en daar ook ijzeren nagels
aan elkaar waren bevestigd.
Over de spanten was een zoge
naamd zaathout aangebracht,
met een rechthoekige ruimte
erin waarin een raast moet heb
ben gestaan. Daar kan een zeil
aan hebben gezeten, maar de
mastpaal kan ook zijn gebruikt
als bevestigingspunt voor touwen
waarmee het schip (door Ger
maanse slaven) werd voortge
trokken. Zekerheid daarover is
er niet; de Romeinen hebben
geen sporen nagelaten. Er is ook
niets gevonden van een roer en
van een opbouw of iets dergelijks;
de opvarenden hebben waar
schijnlijk in een tent op het schip
gebivakkeerd.
Enige maanden na de belangrijke
scheepsvondst slaagde de ge
meente Rotterdam erin het 23-
meter schip 'binnen te halen'.
Eerste aanzet was 20.0ÖC gulden
uit te trekken voor de conserver
ing en het te bestemmen voor de
collectie van het maritiem mu
seum. Dat was mogelijk nadat het
Miiseum voor Oudheden in Lei
den en de gemeente Zwammer
dam als gegadigden waren afge
vallen. De provincie Zuid-Hol-
Iand en het Prins Bemardfonds
De ligging van Nigrum Pullum
en de andere Romeinse forten
langs de Oude Rijn.
stelden eveneens geld beschik
baar voor 't behoud van het schip.
Rotterdam realiseerde zich in '72
wel dat er jaren overheen zouden
gaan voordat het schip geconser
veerd zou zijn en geëxposeerd
kon worden, Dat zijn er mede
door de ntèuwbouvvplannen van
'Prins Hendrik' inmiddels
veertien geworden en nög ligt al
les niet in Rotterdam. Ongeveer
veertig procent is nog steeds voor
conservering in het Museum
voor de Scheepsarcheologie van
de Rijksdienst voor de IJssel-
meerpolders in Ketelhaven (Fle
voland): het instituut dat gewel
dig veel ervaring heeft met het
conserveren van scheepswrak
ken (onder meer uit de vroegere
Zuiderzee), In de loop van '88
Frank Götz met het scheeps
model, temidden van de planken
en spanten van het 23-meter
schip.
komt het laatste hout naar Rot
terdam.
Stevigheid verloren
Hout dat op het moment van de
opgraving op hout leek, maar het
in feite niet meer was. De hout-
cellen hadden in de vochtige
grond namelijk hun interne con
structie en daardoor hun stevig-
heid voor een flink deel verloren.
Nadat hun ligging en dergelijke
uitvoerig was gefotografeerd en
op papier getekend, moesten de
schepen uiterst voorzichtig wor
den geborgen. Het (grotendeels
uit water bestaande) hout kreeg
na een langdurige schoon
maakbeurt een conserverings-
beurt van een flink aantal jaren:
met het kunststofproduct polyet-
hyleenglucol, dat de houtcellen
hernieuwde kracht zou geven.
Dit produkt hecht zich aan de
binnenkant van de celwanden en
voorkomt daarmee dat die in el
kaar klappen.
In het maritiem museum wordt
het hout straks in een grote bak
met lauw water eerst helemaal
schoongeborsteld, gedroogd en
met behulp van een specifiek
yoor dit doel ontwikkelde lijm-
sooort in (genummerde) segmen
ten in de metalen constructie op
gebouwd.
Frank Götz. heeft er zin in. „In
principe zal ik er in m'n eentje
aan werken, maar als er tegensla
gen mochten komen, krijg ik as
sistentie. Het moet in twee jaar
tijd lukken met een slag om de
arm. datwèl".
ZON EN MAAN
Morgen:
Zon Op 6.55
Maan op 8.27
onder 18.43
onder -----
Vrijdag 14 maart
zr De Doelen: 20.15: Rotterdams Ptiïl-
harmonisch Orkest, dirigent: Edo de
Waart. Theater Zuid plein: 20.15:
t,r 'Van de brug at gezien' van Arthur
- Miller, door het RO Theater. Met Fred
jv Vaassen, Yvonne van den Hurk, Jaap
- van Donselaar, Pauline van Rhenen,
Koos van der Knaap, Dries Smits, Mi-
-y* chel van Rooij, Kees Koudstaai en
- Wfjnand van de Meeberg. 20.30:
"u 'Zonder betekenis' van Terry John-
,.tson, door Toneelgroep F act. Met
Monique van de Ven, Gas Baas, GüUS
Hoes en Wiibert Gieskeeri. Luxortha-
aten 20.15: Marline Bijl met haar
- nieuwe theatershow 'Bijl', mat combo
ir o.l.v. Henk van der Molen. Lanta-
renCt Venster 20.30: De nieuwe
dansgroBp met 'In Golven' choreo-
grafie: Jacqueline Knoops. muziek:
U Loek Dikker, en 'Wind Davit' part 1
i 1 (Nederlandse première), choreografie:
Nine Wiener, muziek: Sergio CerveltL
21.00' 'L'homme qui a voulu' een be-
twerking door Paul Peyskens van 'De
1-" Meeuw' van Tsjechov. Met Rudi Be-
?J kaert, Mleke Verdin en Hilde Wils.
-ï' Co-produk«e van Theater 't Hoogt,
Utrecht en Universiteitstheater 't
Sluc, Leuven. Blbliotheektheaten
('-21.00: BoekenbaJ Literair en muzikaal
programma de Rotterdamse
,f; Boekverkopersbond. Met Ed Leef-
lang,* Bob den Uyl. Llesbeth Okkersa,
Marijke Boon. Drie Heren, Marjan
Berk, Rlen Vroegindeweij, Jan EJjkei-
tL boom en -Levie Weemoedt. Muziek:
fv Misty and Band. Presentatie: Boude-
b wlin Büeh. StLasrenskerfc 12.45:
K Orgelbespelingdoor Laurensorganlst
K 0f leerlingen conservatorium. De
h Klimmende Bever: Heranweard 25.
U 20.15: Ramses Shaffy in zijn nieuwe
H soloprogramma met oude bekende
Len nieuwe chansons, waarW] hij zich-
zelf aan de vfeugei begeleidt. De
|l Stoep: Spijkenïsse, 20.15: Wind-
kracht 13. Stadsgehoorzaal: Vlaar-
dingen, 20.15: Nederlands Dans The
ater - Junioren. Harmonie: Vlaardln-
gen, 20,30: 'Ja, komt er nog wat van
of Is 't een grap?' cabaretprogramma
van Sieto en Marijke Hoving. Theater
De Teeratoof: Schiedam. 21.00:
'Vreemd genoeg' door Marijke Neke-
man en Klaar Plateel. Poppentheater
Zumiakf: Maraboehoek 60, Spijkenïs
se, 21.00: Faust door poppentheater
Poppendrecht. Arena: Westkrulskade
26. 21,00: Manifestatie tegen apart
heid, me! c.a. Kuirtbr Saieh Band,
Mother of Spear. The Flying Meat
balls, video en theater. 21.00: Film:
'The draughtman's contract' van Pe
ter Greenaway. Harbour Jazzclub:
21.30: Little Town Jazzband. Café de
B: 22.00: De Volharding. Theater
Plan-C: 22.00: Carlo de Wijs Kwartet.
De Kwel: 24.00: Not a slow Affair
(Afro-jazz). Space: Oudedijk 222.
21.00: Spasmodique.
Zaterdag 15 maart
De Doelen: 12.00-20.00: Toon je
Kunst in de Doelen, muziekfestival
voor en door jongeren met pop. Jazz,
fusion rock, klassiek en dans. info
markt. 20.15: Toon je Kunst In de
Doelen, concert door de prijswin
naars, met een optreden van Manu
Dibango. 20.15: Carolyn Watkinson.
mezzo-sopraan, met aan de vleugel
Ru dolt Jansen. Liederen van Schu
bert, Mahler, Wolf, Qbradors en Falla.
In het kader van de serie Vocalisten.
Theater Zuldplem: 20.15: 'Van de
brug af gezien' van Arthur Miller,
door het RO Theater. Met Fred Vaas
sen, Yvonne van den Hurk, Jaap van
Donselaar, Pauline van Rhenen, Koos
van der Knaep, Dries Smits, Michel
van Rooij, Kees Koudstaai en Wij
nand van de Meeberg. Luxortheater:
20.15: Martlne Bijl met haar nieuwe
theatershow 'Bijl', met combo o.l.v.
Henk van der Molen. Lantaren/'!
Venstar: 20.30: De nieuwe dansgroep
met 'In Golven' choreografie: Jacque
line Knoops, muziek: Loek Dikker, en
'Wind Devir part 1 (Nederlandse pre
mière), choreografie: Nina Wiener,
muziek: Sergio Cervettl. 21.00:
'L'homme qui a voulu' een bewerking
door Paul Peyskens van 'De Meeuw'
van Tsjechov. Met Rudi Bekaert, Mie-
ke Verdin en Hilde wils. Co-produktie
van Theater 't Hoogt, Utrecht en Uni
versiteitstheater 't Stuc, Leuven. Bi
bliotheektheater: 11-00; Koffiecon
cert door leerlingen van het Rotter
dams conservatorium. Parkkade:
10.00-16.00: Vloot bezoek van het
Zweedse opleidingsschip Karls Kro-
na, toegang vrij. Poppentheater Bolle
Pses: Waterloostraat 137b, 14.30: Lu
cia Sies met 'In de kijkdoos van Kiko'
voor kinderen vanaf 6 jaar. Poppen
theater Zumieki: Maraboehoek 60,
Spijkenïsse, 14.30: 'Bij mij op de
boerderij' door poppentheater Pim
pernel, voor kinderen van 3 t/m 8 jr.
Theater De Tearstoof: Schiedam,
14.30: Poppentheater Francine Ab-
bing met 'In Holland staat een huis'
voor kinderen van 4 t/m 8 jr. 21.00:
•Ressoa' door toneelgezelschap De
Witte Kraai. Stedelijk MUBeum:
Schiedam, 15.00: Orgelconcert. Oude
Kerk: Dolfohaven, Aelbrechtskolk,
16.00: Orgelconcert door Piet Groe
nendijk. Passiemuziek uit de barok.
Hiilegondafcerk: Kerkdreef 2, Hïlle-
gersberg, 20,15: Lenteconcert door
het Daniel Kwartet m.m.v. Harro Rulj-
senaars, cello. Evangelische Bios-
koop De Kandelaar: Nieuwe Binnen
weg 326, 19.30: Film: 'Ben Hur'.
Triomfaturkerk: Barendrecht, 20.00:
Concert door Hans van Gelder, orgel,
met Eiisa van der Zee, dwarsfluit.
Koffiebar De Acker:, 1e Pynacker-
straat 56b. 20.00: Koffiebar-avond.
De Stoep: Spijkenïsse, 20.15: 'Ja,
komt er nog wat van of is *t een
grap?' cabaretprogramma van Marij
ke en Sieto Hoving. Passage Thea
ter: Schiedam. 20.15: New Yorick.
Jazz-tapdanqe programma op muziek
van Duke Ellington. George Gershwin.
Irving Berlin, Fats Waller en Glenn
Miller. Stadsgehoorzaal: Viaardln-
gen, 20.15: L'Orchestre de Contra
basses. zes canfrabasslsten. Thea
tercafé Pian-C: Slepersvest 1, 22.00:
Feestvallen en popslaan, pop en poë
zie. Disco-Parkzicht: Kievitslaan 25,
22.00: Super-disco. Harmonie; Vlaar-
dingen, 23.00: 'Vreemd genoeg' door
Marijke Nekeman en Klaar Plateel.
Arena: Westkrulskade 26, 24.00:
Film: 'The draughtman's contract'
van Peter Greenaway. Harbour Jazz-
club: 21,30: Cologne Dixieland Com
pany. Café de B: 22.00; Candy Out-
fer's Funky StuH. Het Berenei: 22.00:
The Alfredo Brothers. L 'Esprit:
21.30; Mark Trevls. Thelonlus: UJn-
baanpleln, 22.00: B-Wegen.
Bioscopen:
Alhambra 1: 'Abel' (al) 2-7 en 3.30,
20, 1.30-4-7 en 9.30. Alhambra-2:
'Ran' (16) 2 en 8. Calypso 1: 'Out of
Africa' (at) 1.45 en 8.15. Calypso 2: 'A
Chorus Line" (al) f.45-6.45 en 9.15,
zo. 1.15-3.45-6.45 en 9.15. Calypso-
3: 'Witness' (12) 2-7 en 9,30, zo. 1,30-
4-7 en 9.30. Centraal: 'Sounds Of
Sex' (18) doorlopende voorstelling
van 12.15 tot 21.30. Cinema NRC:
'To live and die in L.A.' (16) 2-6.45 en
9.30, za. zo. en woe. 6.45 en 9.30. Ci
nerama 1: 'Out of Africa' (al) 1.45-en
8. Cinerama 2: 'Commando' (16) 2-7
en 9.30, 20 1.30-4-7 en 9.30. Cinera
ma 3: 'Agnes of God' (al) 2-7 en 9.30,
zo. 1,30-4-7 en 9.30. Cinerama 4:
'Withe Nights' (al) 2-6.45 en 9.30, zo.
1.15-4-6.45 en 9.30. Cinerama 5:
'Weird Slence' (al) 2-7 en 9.30, zo.
1.30-4-7 en 9.30. Corso: 'Fright
Night' (16) 2-7 en 9.30, 20. 2-4.30-7
en 9.30, Lumiere 1: 'The Protector*
(12) 2-7 en 9.30, zo. 2-4.30-7 en 9.30.
Lumiere 2: 'Motief voor moord' (12)
2-7 en 9.30, zo. 2-4.30-7 en 9.30. Lu
miere 3: 'Back to the future* (al) 1.45-
6.45 en 9.15, zo. 1.45-4.15-6.45 en
9.15. Lumiere 4: 'Teachers' (al) 1,45-
6.45 en 9.15, za. zo. en woe. 6.45 en
9.15. Oscar: 'Up t the military" (16) 2-
7 en 9.30. zo. 1.30-4-7 en 9.30. Rex:
'Een paradijselijke droom' (18) 10.00-
24.00 doorlopende voorstelling. Tha
lia: 'De Aanslag' (al) 2 en 8. 't Ven-
ster-1: 'Enrico-JV (16) 7.30 en 10,
ma. gesloten, t Venster-2: 'Nazarin'
(16) 8 en 10.30, ma. gesloten, t Ver
ste r-3: 'Kiss of the spider woman'
(16) 7.30 en 10, ma. gesloten. De
Lantaren: 'Los motlvos de Berta' 8 en
10.30. ma. gestoten. Nachtvoorstel
lingen: Calypso-1: The Shining' vrij.
en za. 00.15. Caiypso-2; 'Witness'
vrij', en za. 00.15. Calypso-3: 'Up in
smoke' vrij. en za. 00.15. Lumïere-1:
Voorpremière 'Rocky-lV' vrij. en za.
24. Lumïere-2: 'Motief voor moord'
vrij. en za, 24. Lumïere-3: 'Een pikant
klasje' (18) vrij, en za. 24. 't Venater-
1: 'Brazil' vrij. en za. 00.15. 'I Vefl-
ster-2: 'Succes is the best revenge'
vrij. en za. 00.30. *t Vönater-3: 'Un
mauvais Ills' vrij. en za. 00.15. D«
Lantaren: 'The General' vrij. en za.
0Q.30. Kindervoorstellingen: Cineac:
'Taran en de toverketel' za. en woe.
2. zo. 1.30 er 4. Lumiere-4: 'Donaid
Duck's grabbelton', za. en woe. 1.45.
zo, 1.45 en 4.15. t Ven«ter The dog
who stopped (he war' zo. 15.30.
Oorzaak slippartij blijft onduidelijk
Dordrecht „Plotseling sloeg het stuur
uit m'n handen. Ik heb geen idee waar
door". Ook gistermorgen voor de Dordt-
se rechtbank kon de 22-jarige Ambach-
ter er met geen mogelijkheid een ver
klaring voor vinden waarom hjj op 13
maart 1985 de macht over het stuur
kwijtraakte en met zijn auto in een slip
raakte.
'Een slip met fatale gevolgen. De man, verkoper bij
een autobedrijf, was net met een klant in een splini
temieuwe auto gestapt om een proefrit te maken.
Die rit eindigde al na enkele honderden meters op
de Mïjlweg in Dordrecht, toen de auto slipte, twee
fietsers schepte, een andere auto ramde en tegen de
vangrail tot stilstand kwam. Eén van de fietsers, een
57-jarige trouw uit Zwijndrecht, kwam am het le
ven. Haar echtgenoot werd gewond. De aspirant
koper van de auto kwam er met een zware hersen
schudding en een schedelbreuk vanaf.
Volgens zijn eigen verklaring was de Ambachter
nog slechts aan het optrekken en had hij nog nau
welijks een woord met de klant gewisseld toen de
auto met hem aan de haal ging „Ik reed ongeveer
70 kilometer", luidde zijn verklaring. Rechtbank
president mr. J. H. Geertsema hield de Ambachter
het politierapport voor. waarin werd vastgesteld dat
hij minstens 80 tot 90 kilometer moet hebben gere
den op een weg waar een maximumsnelheid van 50
geldL Bovendien blijkt uit dat rapport dat de man
na de slip het gaspedaal diep ingedrukt moet heb
ben gehouden-
Officier van Justitie mr. L. M, den Hollander be
toogde in zijn requisitoir dat de Ambachter welis
waar niet met opzet te werk was gegaan, maar toch
grove verkeersfouten had gemaakt met desastreuze
gevolgen.
„Er is zeer onoordeelkundig gereden", aldus Den
Hollander, die verder wees op de omstandigheden
waaronder het ongeluk plaatsvond. „Het was goed
weer, er was nauwelijks ander verkeer, u had geen
last van de zon. Er was geen enkele reden de macht
over het stuur te verliezen". Voor Den Hollander
woog zeer zwaar dat de man te hard had gereden.
Zijn eis was één maand voorwaardelijke gevange
nisstraf (proeftijd twee jaar) een geldboete van 2000
gulden en een jaar ontzegging van de rijbevoegd
heid. De raadsman van de verdachte, mr. J. Loor-
bach, verzette zich tegen de voorwaardelijke gevan
genisstraf.
Volgens Loorbach moet onderscheid worden ge
maakt tussen de tijd die voorafging aan de slip en de
tijd daarna. Voor het feit dat de auto slipte trof zijn
cliënt geen blaam, betoogde Loorbach, en dat hij na
de slip op het gaspedaal ging staan in plaats van op
de rem was geen verkeersfout, maar een in paniek
gemaakte beoordelingsfout
„Mijn client heeft niet alleen een diepbeleefde emo
tie door het gebeurde ondergaan, maar treft ook
grote maatschappelijke schade", aldus Loorbach,
die daarmee doelde op de werkloosheid van de Am
bachter, tengevolge van de fatale proefrit Officier
Den Hollander toonde zich niet onder de indruk en
bleef bij zijn eis.
De rechtbank doet 27 maart uitspraak.
Bijna iedere dag wandel ik
over de Nieuwe Binnenweg
en ik passeer drie elektro-
nica-winkels vlak achter el
kaar: één hele grote die al
tijd alles 'in de reclame'
heeft, een klein je dat voor
al in computers is gespecia
liseerd en een hele mooie
die alleen geluidsappara
tuur verkoopt, maar dan
wel het allerbeste wat er is.
'Professionele apparatuur'
heet dat.
Verbaasd vroeg een collega
waarom ik nog geen com
pact-disc hadjij had als één
van de eersten een compu
ter en in een vroeg stadium
een videorecorder, waarom
nu nog steeds geen cd?
Daarom juist, zei ik, het
komt door al die winkels.
Ik laat me niet gek maken.'
Voorlopig koop ik geen cd
en misschien wel nooit,
want ik vind het geluid uit
mijn eigen doosjes prachtig
zat. Bovendien: hele
oeuvres liggen er opgesla
gen in banden en platen,
zou ik daarbij weer een ge
heel nieuw systeem moeten
opzetten?
De mooie winkel heeft
soms apparaten in de etala
ge waar ik langdurig naar
kijk, als een hongerige naar
een kade je. En soms zijn
apparaten jdie daar een
beetje op lijken te koop in
de grote winkelvoor twin
tig procent van de prijs.
Dan moet men sterk in de
schoenen staan. Had ik dat
maar gedaan toen ik jaren
geleden weer zo'n 'aanbie
ding' zag bij de gigant.
'Adviesprijs 3000, bij ons
voor 2750' stond er en ik
stonk erin. Gauw verdiend.
Zegt u dat wel. Een half
jaar later werd hetzelfde
apparaat aangeboden voor
de helft van ae prijs en de
zer dagen wordt het ding
voor minder dan negenhon
derd gulden te koop gezet.
Hoe dat komt? In de eerste
plaats wordt alle elektroni
ca ingehaald: mijn stenen
tijdperk-machine, die als
eerste 'personal computer'
op de markt kwam, kostte
vijf keer zoveel als de appa-
raajes die nu worden aan
geboden en vijf keer zoveel
capaciteit hebben. De mul
tifunctionele horloges, die
een paar jaar geleden vier
honderdvijftig gulden kost
ten, liggen nu in de étalage
voor zestig gulden.
Maar video, dat is een ver
haal apart. Terwijl de Ja
panners VHS en Beta m ex
op de markt brachten, had
Holland een systeem dat
niet deugde. Holland kwam
na verloop van tijd met een
nieuwe machine en nu zou
men derilfen: natuurlijk in
één van de bestaande syste
men, want dat is voor de
gebruiker het gemakke
lijkst. Nee hoor, het werd
een eigen systeem en het
apparaat bleek een hoog cy-
fer te krijgen van de consu
mentenbond of zoie ts
Maar Holland was te laat
om een goed markt-aandeel
te krijgen en begon met de
produktïe van het Japanse
systeem VHS. Wat daarna
gebeurde laat zich raden:
het Hollandse systeem
wordt niet meer gemaakt,
de bezitters van de VCC,
die ze gekocht hebben voor
Z 3000 of 850, worden het
Enge Bos ingestuurd. Ik
voel me gepikt en ik heb de
indruk dat vrijwel iedereen
zich straks gepikt voelt,
want ook de andere huidige
systemen zullen plaats ma
ken voor weer iets geheel
nieuws, zo wordt ons be
loofd.
We kunnen weliswaar, zo
lang de machine werkt,
onze films draaien, maar
eens houdt 't op. De indus
trie zet ons voor het blok,
als we de video hoog heb
ben zullen we zo nu en dan
een ander apparaat moeten
kopen. Maar daar gaat het
niet eens om. Het probleem
is dat ik door gelukkige
omstandigheden nogal wat
'oeuvres' heb kunnen vast
leggen, onder meer het hele
oeuvre van Charlie Cha
plin, althans wat de lange
speelfilms betreft.
Als mijn recorder de geest
geeft en de Hollandse in
dustrie verdomt 't om mijn
banden over te schrijven op
het nieuwe systeem, heb ik
niks meer aan de waarde
vol geachte videotheek.
Zelf overschrijven? Zodat
er twee van die dingen in
huis staan? Dankuzeer, dan
staan er over twintig jaar
vier!
Donderdagmorgen gaan we
voor drie weken naar de
zon. We wonen daar in een
appartement, dat een bad
kamer heeft, een woonka
mer, een slaapkamer, een
keuken en een balcon.
Geen apparaatjes.
