Nieuwland breekt in drieën
Actie tegen verpaupering
Acht maandel cel
voor gijzelnemer
Streekmuziekschool
woekert met ruimte
Holy-Zuid krijgt meldpunt en wijkanalyse
Maassluis laat
trekvogels
aan lot over
Onnodige
schrik
VLAAROSNGS OAGBIAO
SCHIEDAMSE CfiURANT
NIEUWE WATERWEG COURANT
OP DE DREMPEL (4)
Metalen monster
BAKFIETS VOOR TWEE HONDEN
Ravage na inbraken
VTM wandelt
langs
honderdjarig
spoor
Dooriichten
Inbreker
sluit zich
eerst op
Burgemeester
Bax blijft
commissaris
Boontje...
Bistro- eigenaar:
sociale dienst
is onze concurrent
QWUERWEG
DONDERDAG 27 DECEMBER 1990
PAGINA 13
door RODfltCK DEMUNNIK
Schiedam Nieuwland is
geen probleemgebied, maar
een gebied met problemen.
Zo schetst het Projectteam
Nieuwland in hun Beheer-
plan, dat in augustus van dit
jaar uitkwam, de situatie in
de Sehiedamse wijk. Wie in
de wijk rondkijkt en -vraagt,
ontdekt dat er meer proble
men zijn dan het beheerplan
aangeeft.
Het racisme is in opmars ert de
eensgezindheid van de bewo-
ners over verbetering van de
wijk is weg. Ze zijn het niet eens
over wat er met hun omgeving
moet gebeuren. Ruwweg zijn de
wijkbewoners in drie groepen te
verdelen: de ontevredenen, de
geschrokken tevredenen en de
hernieuwd tevredenen. En was
1990 nu een beter jaar of?
..Geen ene mallemoer is er ver
anderd", zegt een bewoner van
de Van Hogendorpstraat, Vol
gens hem is de wijk in een termi
naal stadium gekomen. „Als de
gemeente niet binnen drie jaar
de boel ingrijpend opknapt, gaat
deze hele wijk naar de sodemie
ter".
De redenen voor zijn ontevre
denheid zijn gemakkelijk te ra
den. Geen enkel raamkozijn in
de straat is voorzien van een fat
soenlijke laag verf. Als je een
portiek in de Van Hoger.dorp-
straat betreedt, dwingt een door
dringende stank van urine, ver-
mei3g<* "tot de gebruikelijke
muffigheid die zulke trappen
huizen beheerst, je weer naar
buiten de frisse lucht in.
Verfomfaaid
De situatie op straat is niet veel
beter. Overal zwerven de ver
fomfaaide bladzijden van oude
kranten, die in een open zak
door een bewoner zijn klaarge
zet voor de vuilnisman, maar
door een windvlaag zijn meege
nomen voordat de vuilnisman
dat deed.
Het water staat de bewoners van
de Hogen dorpstraat aan de lip
pen. „Als het straks gaat stor
men, moeten de gordijnen dicht,
anders donderstraalt je raam er
uit", sluit Toon Muishout zich bij
zijn buurman aan. De beide
mannen wijten de teloorgang
van de wijk aan de gemeente. Zij
heeft jarenlang verzuimd de
buurt op te knappen.„Ja, acht
jaar geleden hebben ze in de
stromende regen nog de raam
kozijnen van alle huizen ge
verfd, Dal was er twee dagen la
ter al weer af komen zetten".
Wat gebeurde er afgelopen jaar? Wat heeft 1991 in petto? In een
korte serie verhalen praten inwoners uit het Waterweggebied
over gebeurtenissen in het afgelopen jaar: dingen van 'gisteren'
met invloed op 'morgen'. Uit de actualiteit van 1990 zijn zes on
derwerpen gekozen, die de gemoederen voorlopig nog wel bezig
zullen houden. Voor kerst werden in de eerste drie delen de
werkgelegenheid, het jongeren vraagstuk en de opmars van D86
belicht De school met de Koran Ei-Furkan en de dreigende slui-
ting van postkantoren en -agentschappen volgen nog.
Vandaag deel 4: heeft Nieuwland volgens haar bewoners noe
toekomst?
spreken de beide mannen in
koor.
Tijdens het gesprek voegt over
buurman Pieterse zich bij hen.
Hij ziet als voornaamste reden
van de verpaupering van de
wijk de komst van mensen die
zich niet aanpassen. „Er zijn
mensen die denken: 'laat ze de
zenuwen maar krijgen met hun
schoonmaken"", zegt Pieterse.
Verhuizen willen 2e niet, want
in Groenoord of Woudhoek vin
den ze 'dezelfde rotzooi Alleen is
de huurprijs hoger". Ze wonen er
al dertig jaar en zullen hun tijd
wel uitzingen in Nieuwland.
Sloop?
Om de hoek, in de Van Limburg
Stirumstraat. is de situatie heel
anders. De bewoners van 'het
laatste portiek wijzen met schan
de naar de Van Hogendorp-
straat, en verklaren hun zaakjes
zelf wel goed voor elkaar te heb
ben. Het keurig schoon gehou
den trappenhuis spreekt wat dat
betreft boekdelen. Zelfs de
naambordjes ontbreken niet, zo
als ze dat een straat verder wel
doen.
„Nee. wij willen hier wel de rest
van ons leven blijven", zegt me
vrouw Van de Oost. Maar ook
voor haar is het niet alleen roze-
geur en maneschijn geweest dit
afgelopen jaar. De bewoners die
alles zo keurig volgens het werk-
rooster schoonmaken, schrok
ken zich in oktober een hoedje.
Toen stuurde de gemeente
Schiedam een plan in voor de
provinciale wedstrijd voorstads-
vernieuwing. Daar stond in dat
de flats aan de Van Limburg Sti
rumstraat plaats moesten maken
voor ambitieuze laagbouw.
Sloop dus. Waarom hun flat en
niet de verveloze troep "om de
hoek, vroegen de bewoners zich
af. „De gemeente heeft ons met
die plannen van streek ge
maakt", zegt mevrouw Van de
Oost.
Maar het is voor haar volstrekt
duidelijk dat er iets aan de wijk
moet worden gedaan. In de ruim
dertig jaar dat zij er woont heeft
zij Nieuwland zien wegkwijnen.
„Wij kwamen hier toen de huur
nog dertien gulden was. De men
sen zeiden 'Goh, gaan jullie naar
de Hongerput'. De huur was toen
in vergelijking met andere wij
ken zo hoog dat de bewoners
daar wel honger moesten lijden,
dachten ze".
Ijskast
De bewoners willen vooral cen
traleverwarmingen dubbele be
glazing. Fietje Versteeg heeft dat
allemaal zelf al laten installeren,
zonder steun van gemeente of
verhuurder- „Dat heeft mij dui
zenden guldens gekost. Kan je
nagaan hoe ik schrok toen ik
hoorde dat 2e de flat gingen slo
pen". Gelukkig voor haar heeft
de gemeente met zijn voorne
men de wedstrijd verloren. Het
plannetje staat nu in de ijskast.
De voorstellen die de bewoners
van Nieuwland graag zien gere
aliseerd, leiden rond de Dr.
Schaepmansingel tot grote te
vredenheid bij hun wïjkgenoten.
Voor hen is 1990 hét jaar van de
verbetering geworden. Hun ver
loederde huizen zijn door een
aannemingsbedrijf omgetoverd
tot bewoonbare ILats, die vol
doen aan de eisen van nu.
Zo heeft de hoogbouw een soort
serre gekregen, Het balkon aan
de voorkant is volledig met glas
van buiten afgesloten. Maar de
belangrijkste verbetering is de
isolering van de buitenmuren.
„Ik ben enorm tevreden. Ik
woon er nu weer sinds juli, maar
voor mij kan het jaar niet meer
stuk", zegt een bewoonster.
Nieuwland: de flats aarv de
Troelstraiaan staan in de steigers.
Op de achtergrond de woningen,
waarvan de renovatie net is afge
rond.
De flats die nu nog in de steigers
staan, zijn in maart af. Dan stopt
het aannemingsbedrijf met de
renovatie, tot teleurstelling van
andere wijkbewoners.
Vlaar&ingen Fagotles in
het berghok van de depen
dance van de Streekmuziek
school Nieuwe Waterweg-
Noord aan de Spechtlaan
vormt, zo blijkt uit het ver
slag van de school over het
cursusjaar 1989/1990, voor de
leerlingen, geen verrassing
meer.
De school, die ook vestigingen
heeft in Schiedam en Maassluis,
moet met name in VIaardingen
woekeren met de beperkte
ruimte.
Is in het schoolgebouw aan de
Spechtlaan het berghok de uit-
wijkruimte als de leslokalen al
lemaal in gebruik zijn, in het
hoofdgebouw aan de Willem
Beukeiszonnstraat in Vlaardin-
gen zitten leerlingen en docen
ten dikwijls met hun instrument
in de doeentenkamer of de direc
tiekamer. Ook dat gebouw is
veel te klein. Het is bovendien
slecht onderhouden'. De toilet
groepen bij voorbeeld zijn zo
vervallen, aat zij voor leerlingen
en hun ouders tot verboden ge
bied zijn verklaard.
De gemeente ziet de Streekmu
ziekschool graag vertrekken uit
het pand aan de Willem Beu-
kelszoonstraat. De volwassene
neducatie, die de andere helft
van de oude school in gebruik
heeft, zou dan het hele gebouw
kunnen betrekken. Maar on
danks de weinig rooskleurige si
tuatie in het hoofdgebouw neeft
de school aanbiedingen vooreen
andere ruimte steeds van de
hand gewezen.
De enige alternatieven die de ge
meente de muziekschool heeft
geboden, zijn verspreid ligger.de
schoollokalen. Daarmee mis
kent Vlaardingen volgens de di
rectie de functie van tv.. gebouw
aan de Beukelszoonstt,. at Dat is
het hoofdkantoor in de regio,
waar 86 procent van het perso
neel werkzaam is. „De school is
alleen geholpen met een groter
gebouw", aldus de directie.
Over de dependances in Schie
dam en Maassluis heeft de school
minder reden tot klagen. Het
pand aan de Lange Nieuwstraat
in Schiedam beschikt na een re
novatie over zes mooie lesloka
len. Bovendien heeft de school
zes lokalen in wijkcentrum de
Blauwe Brug, In Maassluis wor
den muzieklessen gegeven in
acht lokalen in ontmoetingscen
trum De Koningshof en in een
zaal van gebouw De Kern.
Rotterdam Voor de gijze
ling van een gezin met drie
kinderen is een 24-jarige
Vlaardinger veroordeeld tot
twaalf maanden gevangenis
straf, waarvan vier voor
waardelijk.
Die straf is zwaarder dan officier
van justitie mr.D. Vergunst op
de 2itting van 11 december eiste.
Die vond dat de verdachte met
zes maanden onvoorwaardelijk
zwaar genoeg gestraft zou zijn
voor zijn 'wanhoopsdaad'.
De Vlaardinger was eind augus
tus van dit jaar getrouwd, maar
van een echt huwelijk was geen
sprake. Zijn vrouw wilde niets
met hem te maken hebben en
toen de nieuwbakken echtge
noot na een paar dagen ook nog
handtastelijk werd vluchtte zij
nasi naar zus en zwager in Rot
terdam.
De man voelde zich gekrenkt,
kocht in Den Haag.een pistool en
ging' met dat wapen naar de
schoonfamilie om zijn vrouw
desnoods onder bedreiging mee
naar huis te nemen. De vrouw
vluchtte echter over de schut
ting naar de buren, waarop hij
haar zus, zwager en hun drie
kinderen gijzelde.
Een 40-jarige Marokkaan, die in
juli twee jeugdige Maassluizers
ernstig toetakelde, is door de
Rotterdamse rechtbank veroor
deeld tot vier maanden cel. Offi
cier van justitie mr.D. Hart had
acht maanden gevangenisstraf
geëist voor het toebrengen van
zwaar lichamelijk letsel.
isisaoiZT'Gm
Fraai en netjes onderhouden is het allerminst, maar In
drukwekkend des te meer. Dit metalen 'monster' vaneen
platform ligt momenteel in de Sehiedamse haven. Eén
brok roest, zo lijkt het op een afstandje, waarbij alles zo
ongeveer in overtreffende trap in gefabriceerd.
Met beelden van dergelijke gevaartes op volle zee valt de
grootte eigenlijk alleen maar aan te voeten. Wie dit enor
me bouwwerk echter in de Wiltonhaven, net naast de In
gangshuis van de Beneluxtunnel ziet liggen, gaat zich
toch in alle gemoede afvragen hoe zoiets kan worden ge
construeerd"? En hoe het ooit kan worden vervoerd?
De Sehiedamse huisjes en de schepen die in de nabijheid
voor anker liggen, vallen in het niet bij dit gigantische en
kolossale platform. In elk opzicht een titanenklus.
iU-,
VOORSPOEDIG 1991
Exclusieve maatkleding en confeciie
Ruim-100 jaar kleermakers
In onze etalage steeds speciale.aanbiedingenü!
Ook voor confectie naar de
l/l CEDMAI/CD Rotterdamsedijk 409a
nLLLnlVIMMin Tel. 4263164, Schiedam
Hij is langzamerhand een be
kend gezicht in het centrum van
Schiedam. En in de donkere de
cemberdagen zijn de mensen
over het algemeen goedgeefs,
dus misschien bereikt hij eer
daags rijn doel: zo'n 450 gulden
vooreen bakfiets.
Het is echter ook denkbaar, dat
yoorbfjgangers zich nog eens
achter de oren krabben voordat
rij hun kleingeld aan dit "goede
doel' besteden. Het bord meldt
immers duidelijk dat niet de kleu
mende muzikant, maar rijn twee
honden graag een bakfiets willen
hebben. Wat de vraag doet rijzen:
wat moeten die trouwe viervoe
ters daarmee?
Schiedam Inbrekers hebben eerste kerstdag in
een Sehiedamse portiekwoning in de Burgemees
ter van Haarenlaan zo'n ravage aangericht, dat de
bewoner zich genoodzaakt voelde naar familie uit
te wijken. Hij heeft de politie nog niet kunnen ver
tellen wat er ts gestolen.
Ook bij zijn buurman werd ingebroken. Deze was op va
kantie zodat hij evenmin inzicht kon geven in de buit.
Eveneens op eerste kerstdag werd van een groente- en
fruitzaak aan de Mgr. Nolenslaan de vitrine vernield.
De daders gingen slechts met vier flessen vruchtensap
aan de haal, maar richtten wel voor 1500 gulden schade
aan.
Uit een etalage van een winkel aan de Hoogstraat werd
een houten hobbelpaard gestolen. Daar kwam men bin
nen door de ruit van de voordeur te vernielen.
Inbrekers hebben uit een woning aan de Westvest gou
den sieraden gestolen. Ook in dat geval werd eerst de
voordeur vernield.
Bij een café aan de Snelliussingel deed een bezoeker een
Épreep in de kassa en ging met 500 gulden aan de haak
Maassluis De gemeente Maassluis
heeft als enige gemeente in het Water
weggebied geen gehoor gegeven aan de-
oproep van de Nederlandse Vereniging
tot Bescherming van Vogels om de jacht
op elf vogelsoorten te verbieden. Schie
dam, Vlaardingen en Maasland onder
steunen de oproep wel.
De Vogelbescherming heeft 672 gemeenten
in Nederland aangeschreven. Meer dan de
helft van de steden heeft de jacht op onscha
delijke trekvogels inmiddels verboden. In
veel gemeenten worden in Nederland over
winterende vogels voor het plezier afgescho
ten. Het betreft elf soorten, waaronder de pa
trijs, houtsnip, slobeend en watersnip.
Hans Peeters van de Vogelbescherming zegt
dat de gemeente Maassluis wel is gevraagd
hun oproep te ondersteunen. „Wij hebben de
gemeente drie keer een brief geschreven,
maar telkens heeft ze verzuimd te reageren",
aldus Peeters. Hij zegt dat niet vreemd te vin
den, omdat de gemeente al in december 1988
had besloten zich te houden aan het besluit
van minister Brakx van landbouw en visserij
de jacht niet te verbieden.
Maassluis zegt bij monde van voorlichter
Kramer zich inderdaad aan het rijksbeleid te
houden, in tegenstelling tot de andere ge
meenten in het Waterweggebied. „Wij zijn
niet van mening dat de vogelpopulatie door
de jacht op beschermde vogelsoorten wordt
bedreigd. Vorig jaar zijn er verzoeken bin
nengekomen om ons standpunt te wijzigen,
maar de eerdere stellingname wordt niet her
zien".
Kees Planken van het Dierenopvangtehuis
zegt het jammer te vinden dat Maassluis de
oproep niet navolgt,,Je ziet die vogels al zo
weinig, hpt is zonde om ze voor vijfentwintig
gulden op een kerstmenu te laten belanden.
Het zijn tenslotpe onschuldige dieren".
Penningmeester Van Kampen van de Stich
ting voor Vogel-olieslachtoffers betreurt het
standpunt van de Eerste stad aan de Water
weg eveneens. „Als je de jacht niet verbiedt,
dan krijg je taferelen als in Italië en op Malta,
waar trekvogels door de plezierjacht worden
uitgeroeid. Dat moeten we hoe aan ook voor
komen". - -
Maassluis De Maas-
sluisse wandelvereniging
VTM viert in augustus
1991 het honderdjarig be
staan van de NS-verbin-
ding van Schiedam naar
Maassluis met een wan
deling langs het spoor.
Dat is het eerste resultaat van
een oproep van de Vereniging
Tegen Milieubederf in en om het
Nieuwe Waterweggebied, die
het jubileum aangrijpt voor een
bezinning op de vraag hoe het
openbaar vervoer kan worden
verbeterd.
De VTM vindt de honderdste
verjaardag van de spoorlijn een
uitstekende gelegenheid eens
stil te staan bij de problemen die
door autoverkeer worden ver
oorzaakt; geluidshinder, lucht
verontreiniging en ruimtebe
slag. De lijn Schiedam-Maasslujs
werd op 17 augustus 1891 in ge
bruik genomen. „Die spoorlijn
was in 1891 een oplossing voor
vervoersproblemen. Het zou
goed zijn als bij de herdenking
van het honderdjarig jubileum
ook zou worden nagedacht over
oplossingen voor de huidige pro
blemen", aldus voorzitter Hiep
Boerma.
Boerma wil dat iedereen in het
gebied ten noorden van de Nieu
we Waterweg gaat nadenken
over mogelijke. verbeteringen
van het openbaar vervoer. Kan
het openbaar vervoer in de regio
worden verbeterd?, Zijn er nieu
we spoorlijnen of nieuwe snel
tramverbindingen nodig? Op die
vragen zou de vereniging tegen
milieubederf graag antwoord
krijgen. Van de beste oplossin
gen die voor de vervoersproble
men in de regio worden bedacht,
hoopt de vereniging een ten
toonstelling te maken.
Vlaardingeh In de Vogel-
'buurt-Zuïd in Holy moeten
op korte termijn maatregelen
worden genomen om de
buurt leefbaar te houden. De
bewonersorganisatie De Toe
komst wil daarom een meld
punt voor klachten en van
dalisme in het leven roepen.
Daarnaast moeten de voor
zieningen in kaart worden
gebracht.
De bewonersorganisatie is bang
dat het complex van Elemen-
tum-woningen rond de Sper
wer- en Spechtlaan gaat verpau
peren als er niet snel iets wordt
gedaan. Het opkomende vanda
lisme en het achterstallige on
derhoud geven de buurt een ne
gatief imago, zo vindt De Toe
komst. De organisatie heeft een
experimenteel plan van aanpak
gemaakt om het dj te keren.
Het meldpunt is een onderdeel
van dit experiment voor buurt
beheer, waarin de organisatie sa
menwerkt met het Stedelijk In
stituut vcor Samenlevingsop
bouw. Een speciaal opgerichte
projectgroep Buurtbeheer moet
dit experiment in goede banen
leiden. De bedoeling isdat het op
1 april 1990 van start gaat.
Naast het opzetten van een
meldpunt voor klachten over
onderhoud en vandalisme heeft
de projectgroep ook als taak een
goede wijkanalyse te maken, om
in de toekomst een beter buurt
beheer te kunnen uitvoeren.
Uit dat doorlichten van de eigen
buurt moet blijken hoe in de toe
komst de speel- en winkelvoor
zieningen in de wijk verbeterd
en verdeeld kunnen worden.
Voor de wijkanalyse er Is, moet
de projectgroep al een begin heb
ben gemaakt met de verbetering
van de wijk.
Daartoe heeft de groep een aan
tal korte-termijn projecten vast
gesteld. Zo moet er zo snel moge
lijk worden begonnen met het
gescheiden inzamelen van afval
en het opruimen van zwerfvuil
door de bewoners. Het is de be
doeling dat deze projecten snel
resultaat te zien geven.
Een ander onderdeel van het ex
periment is het zogenaamde
huismeester/buurtconciërge-
projeet Het doel van dit project'
is het scheppen van banen voor
langdurig werklozen. Hoe dit
moet gebeuren heeft de project
groep nog niet vastgesteld. Daar
over is overleg gaande metdeso-
ciale dienst en het Centrum voor
Beroepskwal ificerende Educa
tie. Het is de bedoeling dat de
deelnemers aan het project het
minimumloon ontvangen.
Vlaardingen De inbreker die
er maandagavond met de kassa
van de kapsalon van het bejaar
dencentrum aan de Frank van
Borselenstraat vandoor is ge
gaan, had zich daar vermoede
lijk laten opsluiten. Dat heeft de
politie na onderzoek geconclu
deerd,
De diefstal werd, rond elf uur
's avonds ontdekt De inbreker
moet van binnenuit een ruit
hebben vernield om te kunnen
vluchten. Hij heeft zich daarbij
waarschijnlijk ernstig verwond.
De kassa werd later leeg terug
gevonden in de Jacoba van Beie-
renstraat. Hoe groot de buit Is, is
no^nietbekend.
Maasland Jaap Bax, de waar
nemend burgemeester van
Maasland, blijft toegevoegd aan
de raad van commissarissen van
Nutsbedrijf Westland.
Wanneer' hij te zijner tijd zijn
ambtsketen weer moet inleve
ren, zal hij de nieuwe en achtste
commissaris worden.
Bax wordt dan belast met het
toezicht op het personeel. De
vakbonden zijn akkoord gegaan
met zijn benoeming als werkne-
mers-co mmissaris.
Na zijn aftreden als eerste burger
van Maasland de naam van de
nieuwe burgemeester wordt me
dio maart verwacht kan in
zijn plaats een gewoon commis
saris voor het nutsbedrijf wor
den aangesteld.
Vlaardingen Verschillende
Vlaardingers hebben 's och
tends op eerste kerstdag ge
schrokken gebeld naar de politie
dat er gas zou ontsnappen bij een
bedrijf p-n de Koningin Wilhel-
minahaven. Bovendien klaag
den zij over geluidsoverlast, die
eveneens bij het bedrijf vandaan
kwam.
Uit onderzoek van de politie
bleek dat er te veel druk was
ontstaan in een ketel, waardoor
door middel van een veiligheids
klep overtollige stoom werd af
geblazen. Volgens de politie was
er geen sprake van een gevaar
lijke situatie.
Schiedam Een typisch geval
van boontje die om z'n loontje
komt. Zo laat de valpartij zich sa
menvatten waarbij afgelopen
maandag twee jongens op de
Burgemeester Knappertlaan be
trokkenwaren.
De twee een bromfietser en
zijn passagier vielen, toen de
passagier een schoppende bewe
ging maakte qaar een oudere
man die zij passeerden. De brom
fietser verloor daarop de macht
over het stuur. De 'schopper*
droeg geen helm en liep een lich
te hersenschudding op.
Vlaardingen Eettentjes die
er ook een bezorg-service op
na "houden, wordt het brood
uit de mond gestolen door de
sociale dienst. Dat is onge
veer het probleem dat bistro-
eigenaar Shimon Levy op het
bordje van burgemeester
Fred van Lier heeft gelegd.
De pizza-maker heeft bestellers
nodig, maar kan die niet of nau
welijks vinden. Niemand kan
voor hem werken zonder zijn of
haar uitkering op het spel te zet-
ten. En aan zwart betalen wil hij
niet beginnen. „Bistro Pizza'
zegt Levy, „is één van de laatste
bezorgservïees in de regio Schie-
dam-Vlaardingen. De overige
zijn gestopt vanwege personeel-
sproblemen".
Veel uitkeringsgerechtigden
zouden een bijbaantje kunnen
krijgen bij dit soort bedrijfjes,
2egt de kleine zelfstandige. Ware -
het niet dat zij dan hun uitkering
verspelen. Levy: „pe sociale
dienst is onze concurrent, men-
sen willen niet werkenvoor een
normaal wettelijk loon".
Hij heeft burgemeester Van Lier
verzocht hem op enige wijze een
helpende hand te bieden bij zijn
speurtocht naar bezorgers, i
