Rotterdam
13
Echtpaar bedreigd door taxi-chauffeurs
Blijvend baken tegen racisme op Kop van Zuid
'We hebben echt
geen pretvergunning'
Nieuwe aanhoudingen Turkse moordzaak
Taxi als
speerpunt
Man gewond bij overval
Nieuwe aanpak van
moslimsbesnijdenis
Bewoners Voorne willen
opheldering over brand
GS denkt aan
bedrijfsterrein
Nieuw-Reijerwaard
Cobie Frank
laatste
overlevende
van joods
deportatiedrama
Geen oponthoud door RET-controle
Rotterdams Dagblad
Zaterdag 25 april 1992
Rotterdam - Moslimbesnijdenissen moeten in de
toekomst worden verricht door huisartsen die daar
toe een aanvullende opleiding krijgen, of door spe-
ciaal opgeleide medische studenten uit de moslim
gemeenschap. Dit stelt het Centrum voor Gezond
heidszorg en Maatschappelijke Dienstverlening
'(CGM). Deze stichting presenteerde vandaag in
buurthuis 1tLispunt in Rotterdam-Noordeen project
voor een nieuwe aanpak van moslimbesmjdenissen.
Volgens het CGM moet voor een besnijdenis een
koppeling worden gelegd tussen medische zorg ën
maatschappelijke en culturele aspecten die bij ditri-
tueel horen. Die koppeling is er tot nu toe nooit ge
feest en een nieuwe aanpak moet dat veranderen,
'aldus het CGM.
Het project startte in 't Lispunt met de besnijdenis
van meer dan twintig Marokkaanse, Turkse en Suri
naamse jongens. De ingreep werd verricht door een
specialist van het Schiedamse Schielandziekenhuis.
De rituelen en feestelijkheden die daarbij horen wer
den geregeld door ouders en familie van de jongens.
Het project is het gevolg van onderzoek door het
CGM en het ministerie van WVC. Daaruit is geble-
ken dat veel ouders van moslimjongens problemen
.hebben met de huidige manier waarop de besnijde
nis plaatsvindt. Daarom moet er een speciale oplei-
,ding komen voor besnijders, aldus het CGM en WVC.
Het CGM vindt ook dat de besnijdenis een eenvoudi
ge medische ingreep is, die jongens niet in het zie
kenhuis moeten ondergaan.
Het CGM concludeert verder dat de besnijdenis in
'óns land slecht is geregeld. Soms wordt de ingreep in
een ziekenhuis uitgevoerd (compleet met opname
i&n narcose) of wordt er helemaal niet ingegaan op dit
verzoek. Als de ingreep toch in het ziekenhuis wordt
verricht, betekent dit een hoge kostenpost (ongeveer
3.500 gulden) voor een moslimfamilie. Ook biedt een
ziekenhuis geen ruimte voor de religieuze kanten en
de culturele en rituele gebruiken die horen bij een
besnijdenis. Daarnaast zijn er voor dc ingreep lange
wachttijden. Volgens het CGM gaan ouders dan kij
ken naar alternatieven. Ze zoeken in eigen moslim
kring een zogenoemde 'kapper', een medisch niet-
erkende besnijder. Het gevolg is dat veel jongens als
gevolg van deze ondeskundige en onhygiënische be-
handeling alsnog in het ziekenhuis belanden.
Westvoorne - De Werkgroep Verontruste Bewoners
Voorne wil zekerheid over de veiligheid van het zo
genaamde C2-deponie op de Maasvlkate. In de op
slag voor chemisch afval woedde vorige week brand.
In een brief aan elf overheids- en milieu-instanties
waagt de werkgroep om opheldering over het ge-
beurde. Zo willen de verontruste bewoners weten of
er schadelijke gassen zijn vrijgekomen bij de brand,
of het verantwoord was met wate r te blussen en of de
deponie na de brand nog wel bruikbaar is.
De werkgroep wil ook inzicht-in de resultaten van v
metingen, die de DCMR tijdens en na de brand heeft
uitgevoerd. De verontruste bewoners'zeggen de in-
'druk te hebben de.t er nooit rekening ingehouden
met de mogelijkheid van brand in het opslagdepot.'
„Is er wel voldoende onderzoek en controle geweest
en voldoen de gestorte stoffen wel aan de voorwaar-
den." zo vraagt de werkgroep zich af.
Door Gert Onnink
Barendrecht - Het provinciebe
stuur gaat een studie verrichten naar de mogelijkhe
den van de aanleg van een bedrijfsterrein in polder
Nieuw-Reijerwaard in Ridderkerk. Volgens woord
voerder EA Hinborch van de provincie maakt het
onderzoek deel uit van de studie, die gedeputeerde
staten op dit moment uitvoeren in het kader van de
nota Verstedelijking Zuidvleugel.
In de ogen van Hinborch is het nu nog agrarische ge
bied uitstekend geschikt voor ondernemingen die
een bin ding hebben met de Rotterdamse haven. „Ze
ker als de aanleg van rijksweg A4 zuid niet zou door
gaan, maakt Nieuw-Reijerwaard een goede kans," al-
dus de provincie-woordvoerder, die ook mogelijkhe-
den ziet voor aan de groente- en fruitveiling Holland
Zeeland in Barendrecht verwante bedrijven.
Volgens de plannen van de I-andinrichtingscommis-
sie Usselmonde zou de ongeveer 250 hectare grote
polder ten zuid-westen van de bebouwing van de ge
meente Ridderkerk bestemd moeten worden voor
hervestiging of intensivering van glastuinbouw. Ook
het gemeentebestuur van Ridderkerk staat op dat
standpunt. Overigens zal de Heidemij binnenkort
een studie gaan uitvoeren naar de haalbaarheid van
de aanleg van een nieuwe toegangsweg door polder
Nieuw-Reijerwaard. Aan die studie wordt door de ge
meente Ridderkerk en het agrarische bedrijfsleven
meebetaald.
Provincie-woordvoerder E.A Hinborch verwacht dat
het onderzoek naar de mogelijkheden voor bebou
wing van de Zuidvleugel van de Randstad eind dit
jaar klaar zal zijn. In de ogen van de ambtenaar gaat
hel daarbij tussen het zogeheten compact-model,
waarbij de uitbreiding van Barendrecht centraal
staat, cf het hoefijzer-model, dat groei van Oud-Beij-
erland, Spijkenisse en Hoogvliet inhoudt. „Het kan
best zo zijn dat er een mengvorm uit komt rollen,"
zegt Hinborch. „De Zuidvleugel omvat meer dan al
leen Usselmonde. En er zal heel wat moeten gebeu
ren wil Usselmonde volgebouwd worden. Een ge
deelte maakt immers toch deel uit van de bufferzó-
ne."
Bezorgd
De agrariërs op Usselmonde zijn nog altijd bezorgd
over de verdere uitwerking van de herinrichtings
plannen voor het eiland. „Straks schiet er niets meer
voor ons over," stelt J. Los, woordvoerder van de
landbouworganisaties. Zijn collega L.W. Pons wijst
daarbij op he: deze week door het kabinet vastgestel
de tracé voor de Betuwespoorlijn door de polder Am
bacht en Sophiapolder. „Waar blijven die vierdui
zend woningen die voor dat gebied gepland staan?
Wij zullen straks wel weer moeten inleveren," vreest
de Ridderkerker.
Volgens voorzitter S. Overwater van de Landinrich-
t'ngscommisric IJcscLmcr.dc is cr nog altijd niets be
slist en moeten de leden van de commissie optimis
tisch blijven. „Al zal het nog heel moeilijk worden."
Het zogeheten voorontwerp-plan voor de definitieve
berinrichting van het eiland zal waarschijnlijk hal
verwege dit jaar worden vastgesteld.
RL SN SZ RY
Door Peter Louwerse
Rotterdam - „Zoals het nu gaat, kan het niet langer.'' Taxi-on
dernemers Jan en Corrie Verwater zijn totaal wanhopig over de
bedreigingen door collega's. „Ik rijd niet meer met mijn dop-
iichtjeop.wantze hebben gedreigd om mijn wagen onderstebo
ven te gooien," zegt Jan.
De reden voor alle commotie rond
het bedrijfje van Verwater: Ande
re chauffeurs beschuldigen hem
van broodroof. Een pretvergun
ning' noemen de ontevreden taxi
chauffeurs het document van de
provincie Zuid Holland dat geldig
is voor één van de twee taxi's van
Verwater. Maar Corrie Verwater
springt zowat uit haar vel als ze
hel woord 'pretvergunning' nog
maar hoort. „Laat het nu voor
eens en altijd duidelijk zijn: wij
hebben geen pretvergunning. Ze
maken ons verwijten van dingen
waar we niks mee te maken heb
ben. Waar die andere chauffeurs
mee bezig zijn, interesseert mij
niet. Mogen wij alstublieft ook
ademhalen?"
Geëmotioneerd toont ze de taxi
vergunning die de provincie Zuid
Holland op 31 juli 1990 heeft ver
leend. En inderdaad, daar staat
het zwart op wit, ondertekend
door de griffier en de Commissa
ris van de Koningin. Geen speld
tussen te krijgen: De vergunning
voor de tweede taxi wordt afgege
ven op voorwaarde dat het bedrijf
binnen twee jaar 25.000 kilometer
haalt. „En als je daar niet aan vol
doet, trekt de provincie je vergun
ning in," zegt Corrie. Ook met de
andere papieren zit het wel goed,
zo blijkt uit de diploma's die Jan
uit de kluis haalt. Maar intussen
gaan de bedreigingen door de col
lega's gewoon door, zegt Jan.
Want de discussie over de zoge
naamde prei- nep- of fop-vergun-
ningen is buitengewoon troebel.
Niemand weet wat het precies in
houdt, dus tegen zo'n beschuldi
ging kun je je eigenlijk niet ver
weren.
Jan en Corrie Verwater startten in
1985 een taxi-bedrijf, omdat ze al
lebei werkloos waren geworden.
Eerst begonnen ze met één taxi,
met een vergunning waar ze toen
tertijd 27.000 gulden voor betaal
den. Ze concentreerden zich snel
op het vervoer van bejaarden, in
validen en zieken. „We zaten
eerst bij de TTC. en later bij de
RTC, maar daar zijn we uitge
gaan, omdat we geen zin hadden
om onze eigen klanten af te sto
ten."
Doodziek
„Onze eigen klanten bellen ons,
we hebben een goede naam bij de
bejaardentehuizen," zegt Jan. Tn
de dode uren pikt hij een ritje
mee bij station Alexander, Cen
traal Station, de Bijenkorf. En zo
groeide het bedrijf gestaag: er
kwam teveel werk voor één taxi.
Met een tweede taxi en een chauf
feur in loondienst kunnen ze het
werk goed aan.
„Kijk," zegt Corrie. „Die andere
chauffeurs vinden dat wij niet
mogen rijden. Ze stellen zich bo
ven de wet. Maar wat moet ik
doen? Mijn winkel sluiten soms?
En waarvan moeten die gezinnen
aan leven?"
„De chauffeurs denken dat wij
een bedreiging voor hen zijn.
Maar dat is niet zo. Wij willen he
lemaal niet uitbreiden, want dat
zou ten koste gaan van het karak
ter van ons bedrijf. Wij werken
voor een heel andere doelgroep.
Wij brengen doodzieke mensen
nog naar de afdeling van het zie
kenhuis. Wij gaan nog met bejaar
den winkelen in de Oosterhof,
omdat ze anders geen kleren kun
nen kopen. Ze bellen ons als de
afstandbediening van de TV ka
pot is, als de klok op de zomertijd
gezet moet worden. En dat willen
die taxichauffeurs ons afpakken.
Wij willen alleen maar met rust
gelaten worden. Dat is alles wat ik
vraag. Verder niks."
Represailles
De intimidaties begonnen dins
dagochtend op het Centraal Sta
tion, waar Verwaters loonchauf-
feur van opgewonden collega's te
horen kreeg dat hij maar beter
verstandig kon zijn en vertrek
ken, omdat anders zijn wagen er
aan zou gaan. Die bedreigingen
Utrecht De Vervoersbond
FNV gaat zich meer toeleggen
op de 15.000 werknemers in de
taxibranche. Door de ontwik
kelingen die het taxivervoer
momenteel doormaakt, dreigt
volgens de bond het werk voor
veel chauffeurs ernstig te ver
slechteren.
Tot nu toe heeft de Vervoers
bond weinig kunnen uitrich
ten in de taxibranche. De orga
nisatiegraad ligt rond de tien
procent, waardoor de bond
weinig geld en menskracht in
deze bedrijfstak heeft gestopt.
Maar nu het zo roerig is in de
branche, hoopt de bond daar
verandering in te brengen.
„De taxi is een speerpunt ge
worden," benadrukt FNV-be-
stuurder D. van der Heem.
Jan Verwater: 'Zoals het nu
gaat, kan het niet langer', foto
Fred Ernst/Cor Vos,
hebben zich meermaals herhaald,
zegt Verwater. Door schade en
schande wijs geworden ('Ik ben
bij Hilton ook al eens in elkaar ge
slagen door een collega') neemt
hij de bedreigingen serieus. Aan
gifte bij de politie heeft-ie niet ge
daan. „Uit angst voor represail
les," zegt Jan.
Navraag bij de bejaardenhuizen
Schutse, Oldenoord en Laurens-
huisin Ommoord leert dat Venva-
ter daar bekend staat als zeer be
hulpzaam en vriendelijk.
Door Rein Wolters
Rotterdam - Plein Loods 24, Jo
nas Frankstraat en het Rabbijn
Vorstplantsoen. Op de Kop van
Zuid zal met straatnamen de her
innering aan de deportatie van
twaalfduizend joden vanaf die
plaats levend worden gehouden.
Op 30 juli 1942 zijn de eerste
twaalfhonderd joden vanuit ver
zamelplaats Loods 24 wegge
voerd. Onder hen waren tiendui
zend Rotterdammers. Slechts
tweeduizend van keerden uit de
oorlog terug.
Het Comité Loods 24, bestaande
uit ambtenaren, organisaties en
de 75-jarige Cobie Jonas, weet
zich in haar streven voor realise
ren van een blijvend baken tegen
racisme en discriminatie, ge
steund door het gemeentebestuur
van Rotterdam. Maandagmiddag
worden de plannen wereldkundig
gemaakt. Cobie Frank zal er niet
bij aanwezig zijn. De auteur van
tientallen brochures en boeken
tegen racisme en fascisme suk
kelt met zijn gezondheid.
Weinigen weten dat hij de laatste
overlevende is van het drama dat
zich op die dag bij Loods 24 voor
deed. Daar gaat Frank niet prat
op en allemaal niet op zijn werk
bij de ondergrondse beweging tij
dens de Tweede Wereldoorlog en
ook niet op zijn pennevruchten
als redacteur van de illegale ver-
zetskrant Het Parool.
De zoon van de eigenaar van Ma
gazijn De Ooievaar aan het
Stroveer (op 14 mei 1940 wegge
bombardeerd) wist al aan het be
gin van de jaren '30 dat het Duitse
nazisme desastreuze gevolgen
zou hebben. Nog maar nauwelijks
de korte broek ontgroeid besefte
Cobie Frank:
„Hier op de
Kop van Zuid
komt een blij
vend baken
tegen racis
me en diseri
minatie enter
nagedachte
nis aan de de
portatie van
joden vanuit
Loods 24.
het nieuwsgierige Rotterdam-
mertie het gevaar van de Duitse
dreiging jegens het jodendom.
Met bokslraining en ju jitsu ver
rijkte hij zijn gevechtstechnie
ken. Later, in het verzetswerk,
kwam hem dat uitstekend van
pas bij wapentransporten en an
dere sabottage-activiteiten.
Op transport
„Eigenlijk had ik maar weinig
contacten in joodse kringen. Ik
was nogal vrijwzinnig ingesteld,"
vertelt Cobie Frank in zijn woon
kamer op de negende verdieping
op de grens met Rotterdam.
„Mijn broer Alex onderhield con
tacten met de Joodse Raad. Hij
was het ook die mij vroeg om te
helpen bij de deportatie van joden
naar Westerbork. Het ging erom
de mensen te helpen, op hun ge
mak te stellen en ook te zeggen
dat het allemaal wel zou meeval
len. Bovendien moesten we voed
selpakketten samenstellen. Mijn
verloofde Selma, nog steeds mijn
vrouw, had ook een oproep. Na
het inwinnen van informatie,
kwam het me allemaal vreemd
voor. Mijn ingebakken wantrou
wen jegens de Duitsers sprak.
Eenmaal buiten heb ik Selma als
de donderd laten onderduiken in
het Witte Dorp. Zelf woonde ik
thuis bij mijn ouders in de Van
Beuningenstraat."
Op 30 juli 1942 was het eerste
transport gepland. Ruim tweedui
zendjoden hadden een oproep ge
kregen. Cobie, zijn broer en een
mevrouw moesten de opvang ver
zorgen. Als de dag van gisteren
herinnert Cobie Frank zich: „'s
Middags hebben we eerst de toi
letten in Loods 24 schoonge
maakt. lts de schemer stond een
wachtende trein te wachten op jo
den voor transport naar de dood.
En daar kwamen ze. het joodse
proletariaat uit de Helmerstraat
en Ammanstraat. Eerst druppels
gewijs. De armsten van de arm-
sten. Gezinnen met kinderen,
met manden, koffers en speel
goed voor de kleuters. Daarna be
gon de toestroming. Daar waren
ook Duitse militairen, rustig maar
met vuurwapens over de schou
ders.
Gelaten stonden de slachtoffers
te wachten. Mannen spraken op
gedempte toon, vrouwen wiegden
de baby's en oudere jongens
knikkerden en de meisjes lieten
eikaar hun poppen bewonderen.
In dat decor deelde ik minieme
voedsel pakketjes uit, twijfelach-
foto Frod ErnsVCor
Vos
tig gedekt door een vrijstelling op
Gestapochef
„Intussen was het donker en de
schelle lichten in het midden van
de loods floepten aan. Buiten
piepten de remmen van een stop
pende auto bij de buitendeur. Ge
stapochef Simon steeg uit samen
met twee SS-officieren. Onder
luide bevelen aan de soldaten tra
den ze de loods binnen. Die dre
ven de mensen van de duistere
zijkanten onder de felle lampen.
Paniek, kinderen zochten hun ou
ders. Met geweerkolven werd ge
slagen, het moest snel gaan. Jon
ge joodse mannen gebruikten
hun vuisten tegen hun drijvers
naar de treinwagons. De vrouw
met de vrijstelling protesteerde
bij Sturmfürer Simon en sloeg
hem. Hij verscheurde de vrijstel
ling, greep haar lange haren en
smeet de vrouw in de vechtende
menigte. Een pandemonium was
losgebroken; men werd letterlijk
de loods uitgetrapt en naar de wa
gons gedrukt.
Wij doken weg in een donkere
hoek van de loods en daarna on
der het stro op een ladderhoge
vlonder. De geluiden verstom
den, buiten bleven twee schild
wachten. Later bleek er nog een
te zijn en die heb ik onsehade' jk
gemaakt. Definitief. Onze weg
naar huis was vrij."
Vanuit Loods 24 zijn acht deporta
ties naar Westerbork geweest.
Overigens van steeds kleinere
omvang, want steeds meer joden
doken onder. Cobie Frank heeft
na de eerste keer niet meer mee
gewerkt. Na een inval thuis, die
zijn vader en moeder het leven
hebben gekost, dook hij onder bij
een vrouw in de Sehiebaanlaan.
Zij leed aan een ongeneeslijke en
besmettelijke ziekte en was daar
om een goede schuilplaats. In
haar woning, waar ook een zieke
dochter was, luisterde Frank de
rad_io a 1' en deed zij n werk al s j our-
„Veel van mijn ervaringen heb ik
van mij kunnen afschrijven. Ik
heb het alleen nooit kunnen ver
kroppen dat maar zo weinig aan
dacht is geschonken aan de affai
re Loods 24. Daarom ben ik juist
nu zo blij dat mijn aanklacht
weerklank heeft gevonden."
Cobie Frank heeft verzocht een
straat naar zijn vader te vernoe
men. „Hij was enorm sociaal be
wogen en verzette samen met
Theo Moens van het bekende
vooroorlogse uitgaanscentrum
Pschorr veel goed werk voor de
wekiadigshéidsorganisatie 'Ten
bate van armen'."
Rotterdam - De Rotterdamse po
litie heeft gisteren twee mannen
aangehouden, die worden ver
dacht van betrokkenheid bij de
moord op drie Turkse mannen in
de Portugesestraat begin maart.
De slachtoffers werden na on
enigheid over een drugsdeal door
messteken om het leven ge
bracht. De arrestanten zijn een
34-jarige Rotterdammer en een
23-jarige man uit Capelle aan den
lJssel. In deze zaak zijn al eerder
drie verdachten aangehouden,
die echter nog geen bekentenis
hebben afgelegd.
Naar aanleiding van een televisie-
oproep zijn gisteren in de loop
van de dag in een andere-Rotter-
damse drievoudige moordzaak
nog enkele tips binnen gekomen.
Direct na de uitzending meldden
zich vijftig mensen die zeiden iets
meer te weten over de gruwelijke
liquidatie in een restaurant aan
de Glashaven eind februari. Daar
werden drie Turkse mannen
doodgeschoten, later onthoofd en
naar Oostvoorne gebracht. Het
moordwapen werd vlak na de
vondst van de slachtoffers in een
sporttas in een meertje aangetrof
fen.
De woordvoerder van het al met
enkele politiemensen ingekrom
pen rechercheteam betreurt het
dat er nauwelijks tips uit de Turk
se gemeenschap zijn binnengeko
men. „Misschien logisch dat de
mensen die er meer vanaf weten
de kaken stijf op elkaar houden.
Het is tenslotte een linke zaak,"
zegt hij. De drie slachtoffers wa
ren volgens de politie zware cri
minelen, die zich bezighielden
met drugshandel, oplichting en
afpersing.
Tankstation
Het rechercheteam denkt dat hel
natrekken van de tips enige tijd
in beslag zal nemen, Een tipgever
zegt de later vermoorde Turkse
mannen even voor de liquidatie te
hebben gezien bij een tankstation
aan de Groene Kruisweg. Ze re
den volgens de getuige op dat mo
ment in een bestelbusje.
De politie moest onlangs de enige
verdachte in deze zaak laten
gaan. Bij het speuren naar de da
ders kwam de politie onder meer
in Turkije terecht, waar in samen
werking met andere opsporings
diensten diepgravend onderzoek
werd verricht. Volgens de politie
woordvoerder gaat dat speurwerk
nog steeds door. Het vermoeden
bestaat dat de liquidatie is ge
pleegd in opdracht van een mach
tige Turkse heroïnebaas, die
'schoon schip' wide maken in
Rotterdam. Die drugskoning zou
weer familie zijn van een eerder
in Charlois vermoorde Turkse
man.
Rotterdam - Netjes betalende
Iramreizigers hoeven voortaan
geen last meer te hebben van op
onthoud door grootscheepse
RET-conlroles op zwartrijden. Bij
de meest recente aktie van de
RET-controleurs tegen zwart- of
grijsrijden worden niet-betalers
meteen 'apart' genomen in een
meerijdende bus, waar zij nader
aan de tand worden gevoeld.
Wachten op de politie is er op die
manier niet meer bij. zegt een
R ET-woord voerder.
Het vervoersbedrijf controleert
momenteel intensief op met na
me de tramlijnen om zwartrijders
te onderscheppen. De RET hoopt
nauwkeurig te kunnen vaststel
len of het aantal reizigers zonder
geldig plaatsbewijs - bij de laat
ste steekproef zo'n drie procent -
toeneemt. Als dat het geval is.
moet de controle mogelijk wor
den aangescherpt, zegt de woord
voerder.
Rotterdam - Een gewapende
overvaller heeft gisterochtend in
een postagentschap aan de Vliet-
laan een schot gelost om zijn eis
om geld kracht bij te zetten. De
kogel ketste af tegen een kogel
werende ruit, waarbij de mede
werker van het postkantoor licht
gewond raakte door rondvliegen
de glassplinters. De crimineel, die
eerder een klant had bedreigd,
maakte zich daarna snel uit de
voeten.
