18 Gebouw vol asbest kan je lelijk opbreken ■Hl Khonraad geeft groente en fruithandel nieuwe impuls md Nederlandse primeur in Rusland: Eerste Engelstalige dagblad Geldc^Goeti Asbestsanering, een jonge markt met een zonnige toekomst IliliPlll »\vV \\lvV* Geen snelle ommekeer in bedroevend beursklimaat Vrijdae 2 oktober 1,992 Rotterdams Dagblad Vianen - „Beleggers in onroerend goed kun nen zich lelijk in de vingers snijden bij aan koop van een pand vol asbest. Voor de verwij dering ervan zijn ze zo een miljoen kwijt," zegt ing. Hans J. van Dijk (48). Van Dijk is oprichter en directeur van het ingenieursbureau BM E in Vianen, dat zich uitsluitend bezighoudt met de verwijdering van asbest. Volgend jaar wordt een totaalver bod op de verwerking van asbest van kracht. Een piepjonge be drijfstak vaart er wel bij; de asbe stsanering. „Drie jaar geleden werden we uitgelachen. Nu klop pen ze bij ons aan met de vraag of we alsjeblieft gauw komen kij ken." aldus Van Dijk. Toch wordt het asbestprobleem nog door veel gebouwenbezitters onderschat. „Onze klanten reage ren vaak een beetje laconiek. 2e worden pas wakker als ze er echt mcc geconfronteerd worden." Van Dijk liet een onderzoek hou den onder 550 eigenaars. Uit de resultaten blijkt dat een overgro te meerderheid, 95 procent, niet weet wat er bij de ontdekking van asbest gedaan moet worden. Zes tig procent van de ondervraagden weet wel dat er in het door hen be heerde gebouw asbest is ver werkt. Roltrappen BIvï&E becijferde dat tussen 1920 en 1980 4,5 miljoen ton asbe sthoudende produkten is ver werkt in Nederlandse gebouwen. In plafonds, scheidingswanden, ventilatiekanalen; Je komt het op de gekste plaatsen tegen. Som mige roltrappen zijn aan de bin nenzijde zelfs bekleed met gespo ten asbest." Want hoe gevaarlijk het materiaal ook voor de gezond heid kan zijn; bouwkundig gezien heeft het uitmuntende eigen schappen, merkt Van Dijk op. ..Brandwerend, voehtabsorbc- rend. isolerend en bovendien erg goedkoop. Er is geen ander mate riaal dat al die eigenschappen in zich heeft." Inademing van de (minieme) as- bc-stvezcltjes kan na vele jaren echter leiden lot mesothelioom, een vorm van longkanker. Het Asbestverwijderingsbesluit moet daar een einde aan maken. Voor Van Dijk is elk gebouw dat van Hans van Dijk vooreen spe ctaai asbest- pak: Driejaar geleden wer den we uitge lachen. Nu kloppen ze bij ons aan met devraagofwe alsjeblieft gauw komen kijken. Foto Erwin de Leeuw/ voor 1980 dateert in principe 'ver dacht'. De ervaring leert echter dat met één op de vijf panden echt iets aan de hand is. Onmid dellijke sanering is dan geboden. In andere gevallen luidt het ad vies om over enkele jaren bij een geplande verbouwing meteen het asbestmatcriaal te verwijderen. Advies De taak van BM E - uitge groeid van een eenmanszaak tot een bureau met acht vaste en vier freelance-medewerkers - blijft beperkt tot inspectie en advies. „We haten het asbest niet zelf weg. Dat gebeurt door slopers, in stallatiebedrijven of industriële reinigers." Van Dijk houdt zich nu vier jaar bezig met asbestsanering „en vooral de laatste twee jaar gaat het waanzinnig hard." In 1986 be gon hi] voor zichzelf als aanne mer. Een aantal verbouwingen werden een paar keer op last van de Arbeidsinspectie stilgelegd omdat er asbest was aangetroffen. Toen was zijn belangstelling voor het materiaal gewekt. Van Dijk ging kijken hoe de asbestverwij dering in het buitenland werd aangepakt. „De meeste kennis heb ik uit het buitenland gehaald, waar men het probleem tien jaar eerder heeft onderkend.'* Van Dijk schat dat zijn bureau in middels tussen drie- en vierhon derd inspecties heeft uitgevoerd. De duurste operatie die Van Dijk tot dusver is tegengekomen - en die ook nog moet worden uitge voerd - is een defensieproject waarvan de kosten op 30 miljoen gulden zijn geraamd. Onderdruk Van Dijk: ..Het verwijderen van asbest is kostbaar, omdat het zo arbeidsintensief is. Jc moet heel veel voorzorgsmaatregelen tref fen. Je begint met het grondig af schermen van de ruimte waarin het spul zit, daarin breng je ver volgens onderdruk aan. De men sen die er werken hebben be schermende kleding aan die elke twee uur moet worden ontsmet in een speciale ruimte. Transport van het afval vereist ook veel voorzorgsmaatregelen." Klanten van BM E zijn meestal mogelijke kopers van een be drijfsgebouw of kantoorpand. Ze hebben geen verstand van asbest, en willen zich geen kat in de zak kopen. Maar ook verkopers en makelaars vinden steeds beter de weg naar Vianen. Zij zijn volgens het nieuwe Burgerlijk Wetboek verplicht om verborgen gebreken (zoals vrijkomende asbestvezels) te melden. Derde klantengroep van Van Dijk vormen de verzekeraars. ..Als er een pand afbrandt waarin veel as best is verwerkt, worden de oprui- mingskosten gigantisch over schreden." Van Dijk voorziet minstens nog „enkele tientallen, jaren volop werk" voor zijn bu reau. Door Rob Vunderink Moskou - Dank zij een Neder lands initatief is Rusland met de Moscow Times een dagblad rij ker. Met zijn fijne neus voor za ken heeft Nederlands journalis tieke wonderkind Derk Sauer. ooit op zijn 29e al hoofdredacteur van de Nieuwe Revu, een gat in de Moskous e markt gevonden. Vandaag brengt hij, voornamelijk voor de buitenlandse gemeen schap. het eerste Engelstalige dagblad in Rusland uit Oplage: 25.000. Omvang: 16 tot 24 pagi na's. Verschijnt vijf maal per week. Tot dusver verscheen het blad twee maal per week. Wie een bezoek brengt aan de re dactie van de Moscow7 Times ziet het in één oogopslag: het blad heeft de zaakjes prima voor elkaar. De krant bezet een halve verdieping van het ultra-moderne hotel Siavjanskaja en biedt werk aan negentig man. Via de satel lietschotel komt persbureau Reu ters de computer binnen. Het is een wonder van efficiëntie, iets wat in Moskou eigenlijk met kan. „Het is hier veel moeilijker om iets te organiseren," geelt Sauer volmondig toe. „In Nederland is met één telefoontje de drukker geregeld. Eén telefoontje en je hebt kantoorruimte. Nou. hier niet. Hier is alles moeilijk." PTT De Nederlandse ondernemer geeft een voorbeeld. „Toen we be gonnen hadden we vijf telefoon lijnen. Daar kun jc geen krant mee maken. Daar heb je minstens veertig lijnen voor nodig. In Ne derland bel je de PTT op. Er komt een meneer met een busje voorrij den en klaar is Kees. Hier kost dat maanden. Kabels kunnen niet naar binnen. Bureaucratische ob stakels. Ik ben een half jaar bezig geweest om hier een Tass-lijn naar binnen te krijgen. Je moet mensen omkopen en bent vrese lijk veel tijd kwijt aan op het eer ste gezicht onbenullige zaken." Computer „Neem computers. We moeten al les zelf importeren, dus als er iets stuk gaat ben je de pineut. Waar haal je onderdelen vandaan? Die moei je dan weer over laten ko men en die komen dan vast te zit ten bij de douane. Ben je weer vier dagen bezig om ze los te krij gen, je wordt er gek van." Toch wegen de voordelen van Rusland voor Sauer gemakkelijk op tegen de nadelen. „In Neder land lever je een constant gevecht om de positie op de markt te ver overen of tc- behouden. Ik bedoel: alles is daar al. Hier is dat veel ge makkelijker. De mensen staan bij wijze van spreken in de rij voor de Moscow Times. Wij hoeven geen moeite te doen om die krant kwijt te raken. Voor advertenties heb ben we een wachtlijst." Op kosten van de VNU-dagbia- dengrocp, waartoe ook de Nieuwe Revu behoort, heeft Sauer al zo'n twee jaar aan de weg getimmerd met Moscow Magazine. „Op dat blad ben ik nog steeds erg trots, een prachtig tijdschrift, maar heel duur in de produktie. Het was allemaal in kleur gedrukt, in Nederland. Een beetje te hoog ge grepen, die hele technische uit voering. Als hel goed zou gaan zou Moscow Magazine quitte spe len. maar nooit echt winst maken. Toen ben ik de Moscow Guardian begonnen. Dat weekblad was van af nummer 1 een geweldig succes, simpel geproduceerd, hier ge drukt, veel advertenties." Van het idee om van de Moscow Guardian een dagblad te maken, wilde de VNU niets weten. Sauer: „Ik stond voor de keuze om me daarbij neer te leggen of ontslag te nemen en voor mezelf te begin nen. Nou. dat laatste is gebeurd." Postcodeloterij Met het wegvallen van de VNU had de Nederlander nieuwe geld schieters nodig. Die vond hij on der zijn vrienden, onder wie pater Jelsma. bekend en berucht van de Postcodeloterij. Ook ruilt hij wa ren. via barter deals. Zo belt de Moscow Times gratis naar het 'buitenland in ruil voor adverten tieruimte voor een buitenlandse telefoonmaatschappij. De ruil handel met de Pravda is wel heel opmerkelijk: de communistische krant heeft een eigen boerderij waar melk wordt geproduceerd en wilde een kaasfabrick opzet ten. Sauer: „Ik weet niets van kaas, behalve dal ik het erg lek ker vind." Hij stak de helpende ha id toe en nu drukt de Pravda zijn krant gratis en voor niks. Sauer, die zich socialist voelt en jarenlang actief is geweest bin nen dc Socialisticse Partij, heeft geen illusies. „Ik heb veel ge reisd, maar ik heb nog nooit een samenleving gezien die moreel zo is ontspoord. Het niveau van de vervreemding, van dc morele cri sis, is waarschijnlijk ongeëven aard in de geschiedenis. Natuur lijk neem ik hier een risico. Het kan morgen afgelopen zijn. In Ne derland had ik een goed leven, een fantastisch huis. een goede baan. Alles was goed geregeld. Toen zeiden mijn vrouw Ellen en ik tegen elkaar: „Als we straks zestig zijri en we kijken terug, dan weten we niet meer precies wat we ook al weer deden in 1990. Ter wijl we nu. als we zestig worden, donders goed weten: toen gingen we naar Rusland. Ja. het kan mor gen afgelopen zijn. Dat maakt het nou juist zo spannend." Door Carel van der Velden Schiedam - Met het vertrek van Vendu Veilinghuis heeft Schiedam haar traditie op het ge bied van de verkoop bij opbod en afslag feitelijk opgegeven. Dat de stad toch nog over de tong gaat in veilingkringen, dankt ze voorna melijk aan het in Kethel gevestig de bedrijf Khonraad. Khonraad maakt alles wat een moderne groente- en fruitveiling nodig heeft om snel tc kunnen werken: computersturing voorde veilingklokken, mini-tv'tjcs in de kopers banken, lichtkranten waar op het totale aanbod groente en fruit wordt vermeld en zelfs spe ciale telefoons, waarmee de im mer hectische kopers met vier mensen tegelijk kunnen bellen. Het bedrijf is gespecialiseerd in het ontwerpen van computerpro gramma's die en-oor zorgen dat het veilingbedrijf optimaal kan werken. Gisteren startte het be drijf bovendien met een elektro nische groente- en fruitbeurs. Dat computersysteem brengt kopers en verkopers in de 'AGF-sector' (aardappelen, groenten, fruit) met elkaar in contact. Importeurs en inkopers als Albegt Heijn en Kdab kunnen zich abonneren op de da tabank. „De markt reageert ui terst enthousiast." zegt verkoper Robert Jan Noordhof over het nieuwe produkt. dat is ontwik keld in nauwe samenwerking mei het in hetzelfde pand gevestigde bedrijf Grcenguide. Op dé groente- en fruitbeurs wor den in grote lijnen alle produkten verkocht die niet op de grote vei lingen worden verhandeld. Dat kunnen exotische produkten zijn als kokosnoten en sinaasappels. Aanbieders kunnen echter ook besluiten dat zc typische veiiing- produkten als komkommers of tomaten via dit kanaal verkopen. Het enthousiasme over de vin ding van Khonraad laat zich wel licht het best verklaren door de tot dusver gangbare handelsprak tijk. „Een importeur stuurt zijn potentiële klanten op een bepaald momemt een fax dal hij tiendui zend kilo kokosnoten in de aan bieding heeft. Maar er zijn tiental len aanbieders van allerlei ver schillende produkten. Dat leidt er toe dat inkopers zich voortdurend door grote stapels papier moeten worstelen." Transparant Als abonnee van het netwerk krij gen zij het gemakkelijker. „Op het beeldscherm kunnen inko pers direct zien wat er tegen wel ke prijs wordt aangeboden. Dal maakt de markt veel transparan ter. Ook voor de importeurs zijn er voordelen. Door hun produkt aan te bicden op het netwerk, kunnen zij als zij dat willen in een klap contact hebben met allo aan bieders," Alle tentakels van het netwerk komen samen in een bescheiden kast in de computerruimte van Khonraad. Het apparaat wordt be schouwd als een technisch hoog standje. Datanetwerken zijn er te genwoordig volop, maar volgens verkoper Noordhof heeft de elek tronische groente- en fruitbeurs tal van innovatieve elementen. In een databank is het tegenwoor dig een koud kunstje alle be schikbare informatie aan alle abonnees aan te bieden. Moeilij ker is het zeer marktgevoeiige in formatie te beschermen tegen on- Khonraad maakt alles wat een mo derne groen te-en fruitvei ling nodig heeft om snel te kunnen werken. Foto Roel Dijkstra gewenste pottekijfcers. Zeker als deze ook zijn geabonneerd op het systeem. Het kan gebeuren dat een groot handel slechts aan bepaalde su permarktketens levert. Via de da tabank komt de aanbieding al leen terecht bij deze bedrijven. De andere bedrijven in het elek tronische bestand kunnen in een dergelijk geval niet meekijken. Ook kopers kunnen hun zakelij ke manoeuvres onzichtbaar ma ken van de concurrent. Privacybescherming Volgens Robert Jan Noordhof staat of valt hel succes van de da tabank met de privacybescher ming. Dat lijkt een probleem, want niet zo lang geleden slaag den Delftse wizzkids er zelfs in om geheime gegevens van het Pentagon tc kraken. „We kunnen het ons niet permitteren te wor den gekraakt." zegt de verkoper zelfbewust. „En dat gebeurt ook niet. Dit systeem is zo ontzettend goecl beveiligd, daar is voor onbe voegden geen doorkomen aan." Problemen Khonraad is ook actief op de dc Nederlandse veilingen van groen te en fruit. Wellicht haar belang rijkste inbreng is het systeem van tcleveilen geweest. Vrij vertaald is er spraken van veilon-op-af- stand. In de praktijk betekent dit. dat de klokken van een aantal vei lingen aan elkaar worden gekop peld. Daardoor kunnen de op vei ling A aanwezige kopers meebie den op de produkten die op vei ling B worden aangeboden. Uitgangspunt van een veiling is. dat elke bieder gelijke kansen heeft. Het voorbeeld" is theore tisch, maar als twee op verschil lende lokaties aanwezige bieders op hetzelfde moment op de knop drukken, wint degene die het dichtst' bij de veilingklok zit. Zijn afgegeven signaal bereikt de klok als gevolg van de kortere weg eenvoudigweg sneller. „Er is een unieke synchronisatie in het systeem aangebracht." zegt Ro bert Jan Noordhof. „Daardoor heeft iedereen gelijke kansen. Het systeem werkt inmiddels naar volle tevredenheid." Dit is de elfde aflevering van een serie verhalen over produkten die worden gemaakt in Rotter dam en omliggende gemeenten. Door Wim van der Meulen Het beursklimaat is we reldwijd bedroevend slecht. Verbazingwek kend is dat niet, nu de monetaire crisis toegeslagen heeft en het beeld van de toch al stagnerende economie nog neveliger is gewor den. Een dollarkoers van 1,59 gul den is op zichzelf al een onheilspel lend signaal dat de toestand van de wereldeconomie sinds jaren niet zo onevenwichtig is geweest. Maar toch. Kunnen we na zoveel maanden van aarze ling en teleurstellingen op beursgebied weldra een nieuwe hausse verwachten? Zo ja. dan staan de koer sen thans op een niveau waarop 2elfs dure kwaliteits aandelen blindelings gekocht kunnen worden. Wie zal het zeggen? Ik in geen geval, want ik geloof niet in een snelle ommekeer van de huidige, vaak deprime rende gang van zaken. Scenario's Daarbij komt dat het economische zwaartepunt naar het Verre Oosten verschuift. „Het Amerikaanse be drijfsleven weet zich nog aan te passen, maar Europa, en in mindere mate Nederland, blijft achter," aldus de Rabobank in een recent commentaar, waarin overi gens alternatieve scenario's worden gegeven waarin Europa er beter afkomt. In een ander scenario wordt gesproken over een Europese renaissance met een be langrijke rol voorde overheid. In dit scenario is sprake van een redelijke groei in Nederland. Datklinktaleen stuk hoopgevender! Tegen de achtergrond van de huidige ontwikkeli ngen is het niet verwonderlijk dat de kapitaalvoorzicning van het bedrijfsleven steeds moeilijker wordt. Beleg gers en andere belanghebbenden bij een gezonde eco nomie geven echter blijk van een toenemend wan trouwen in bedoelde ontwikkelingen. Ontegenzeglijk heeft de kapitaalmarkt het bestaan de, niet uit te roeien wantrouwen mede aan zichzeifte wijten. Denk hier aan de droevig slechte analyses, re sulterend in verliesgevende introducties en emissies, waai door vooral de kleine en grote particuliere beleg gers var. de beurs zijn gejaagd. De belangstelling voor de effectenhandel is in deze kringen in enkeie jaren tijd gedaald van 26 tot 14 procent. Door de tanende belangstelling zijn aandelenemis sies en -introducties op het ogenblik in feite onmoge lijk. Het bedrijfsleven komt daardoorvrijwel automa tisch terecht bij de banken met hun hoge rentetarie ven. bij institutionele beleggers en pensioenfondsen alsmede bij dc participatiemaat schappijen, waarvan Nederland cr 56 rijk is. Het zou ook voor de gewo ne belegger interessant zijn als er een participatiemaatschappij werd gecreëerd met uitsluitend belangen in kleine, kerngezonde ondernemingen met goede groei mogelijkheden. Te zijner tijd zou den de beste en gezondste van die groeiers dan naar de parallelmarkt kunnen verhuizen. Ik doel hier dan op nog kleinere ondernemin gen dan deNederlandse Participa tiemaatschappij (NPM) in porte feuille heeft. Die NPM demon streert steeds opnieuw dat de risi co's bij een goed, dynamisch be leid aanvaardbaar blijven. Effectenhandel Door het huidige gebrek aan be langstelling beleven de effecten- afdelingen van de banken en com missionairs in effecten moeilijke tijden. Ook de media, waarmee de beleggers proberen bun kennis te vergroten, hebben het allesbehal ve gemakkelijk. Deze media we ten het soms ook niet en spreken De beursana- elkaar dan tegen. Daardoor valt er voor de neutrale listen weten waarnemer veel te genieten, ook al niet Soms krijg je de indruk dat het adviseren van de klan- meer wat ze lenkring alleen in goede tijden zin heeft, maar dat er met Philips jn slechte tijden met dc pet naar wordt gegooid. Dezer aanmoeten. dagen kreeg ik enkele analyses over het ziekelijke Archieffoto m. Philipsconcem onder ogen. die hemelsbreed van Kooren/GPD elkaar verschilden, maar er duidelijk blijk van gaven dat de analisten absoluut niet weten wat zij aan het concern hebben. Dat laatste is begrijpelijk, maar breng dan geen analyses naar buiten. Dat zaan alleen maar onrust indebeleggerskringen, die bij hetnemen van besluiten dergelijke analyses als basis nemen. Tot overmaat van ramp heeft het CBS, het Centraal Bureau voor de Statistiek, dozer dagen enkele cijfer reeksen gepubliceerd, die beter dan wat ook aanto nen, dat de conjunctuur het bedrijfsleven behoorlijk tegenzit. Ik zal u die cijfers besparen, maaralleen iets uit de conclusies van CBS weergeven: 'De ordemnt- vangst in de industrie gaf in augustus een daling te zien, die groter was dan gebruikelijk voor de tijd van het jaar'. Grote dalingen Het onaangenaamst is natuurlijk de achteruitgang in de orderontvangst van de investeringsgoederer.-in- dustrie. terwijl daar ook, zij het in mindere mate, de bedrijvigheid dalingen te zien gaf. die groter waren dan normaal in deze tijd van het jaar. En: 'De ontevredenheid met de orderontvangst nam flink toe, terwijl ook de orderpositie door meer onder nemers klein werd genoemd. De sinds het eerste kwartaal i992 ingezette trendmatige daling van het oordeel over de orderpositie zette zich hiermee verder door". Deze neergaande ontwikkeling betekent, dat de gehe le Nederlandse industrie aarzelt met het plaatsen van orders voor nieuwe installaties, omdat het beeld van de conjunctuur al te nevelig is. Overigens valt te vre zen, dat sommige orders voor invcstcringsgoederen ten gevolge van de in september sterk gedaalde koer sen voor pond sterling, dollaren franse frank naar het buitenland gaan. De Amerikaanse industrie moet tegen de huidige lage dollarkoers op de wereldmarkt goed en gemakkelijk kunnen concurreren. In hoeverre het Nederlandse bedrijfsleven door de huidige ontwikkeling van de dollarkoers zal proberen nieuwe, aanzienlijke belangen in de Verenigde Staten op te bouwen moet worden afgewacht, maar gezien het eerste scenario van de Rabobank moet met derge lijke investeringen wel degelijk rekening worden ge houden.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1992 | | pagina 1