21
EindeS ijk weer serieuze rol Willem Nijholt
Reve vertrekt
uit Schiedam
m
m
De Fantasten van Musil, vijf uur toneel
Niet alleen kinderfilms op Cinekid
NDT opent Holland
Dance Festival
Doodgaan van
een lepeltje via
Uitstapje
naar de
musical
werd een
brandmerk
m
CD van de dag
ij
Very: erg Pet Shop Boys
Rotterdams Dagblad
Vrijdag 15 oktober 1993
Rotterdam - Voor zijn rol in 'De verbroken co
de' kwam Willem Nijholt indertijd zeven kilo
aan. De baard van koning Claudius siert nu zijn
gelaat, een klein offer voor een groot stuk. Voor
Hamlet, het«meest gespeelde stuk ter wereld,
loopt ook een oude rot als Nijholt nog warm.
j3p déze manier is Hamlet nog
pooit gespeeld. Er is niets gedaan
om het de mensen gemakkelijk te
maken. Geen moderne snufjes,
geen tralala, geen hapklare brok
voor een groot publiek. Shake
speare en zijn taal spelen de
hoofdrol en wij zijn allemaal heel
dienstbaar aan het stuk. De emo
ties en de intriges van vierhon
derdjaar geleden zijn doorgetrok
ken naar nu. Deze Hamlet kun je
op de hoek van de straat tegen het
Üjf lopen."
Willem Nijholt is terug in de boe
zem van het gesubsidieerde to
neel. Drieëndertig jaar geleden is
hij daar (bij het Rotterdams To
neel, Theater en de Nederlandse
Comedie) begonnen. Nijholt had
de pech dat hij goed kon zingen
en dansen: zijn musicalperiode
(Wat een planeet', 'Foxtrot')
maakte hem in dit hokjesland
lange tijd verdacht bij de grote ge
zelschappen, die 2ich inmiddels
allemaal met Kunst waren gaan
bezighouden. Het zat Nijholt niet
lekker dat hij met al zijn talent en
ervaring niet eens onderdak kon
vinden; dat hij met stoom en ko
llend water vrije produkties
moest maken, terwijl de jonge
honden van het gesubsidieerde
tèneel lekker zaten te klooien in
hun comfortabele schouwburgen.
Tweeëneenhalf jaar geleden nog
i maar zei Nijholt in een interview:
„Ik denk dat de grote gezelschap
pen bang zijn voor mijn vakman
schap. Want er wordt veel ver
nieuwing verkocht, hoor. De ver
nieuwende kleren van de keizer."
Jonge honden
En nu dan duikt de ooit voor
'schmier-actcur' en 'danseur' uit
gescholden Nijholt plotseling op
in Eindhoven, in het hol van de
jonge honden, bij het Zuidelijk
Toneel. De jonge Vlaamse regis
seur Ivo Van Hove vroeg Nijholt
(59 jaar inmiddels) voor de rol van
Claudius in 'Hamlet' van Shake
speare. Aan het eind van dit jaar
is Nijholt bovendien te zien bij
Willem (Clau
dius) Nijholt
Op deze ma
nier is Hamlet
nog nooit ge
speeld. Foto
Roland de Bruin/
Het Nationale Toneel in de mon-
sterproduktie 'Kleine zielen I en
II'. een toneelbewerking van 'De
boeken der kleine zielen' van
Louis Couperus.
Willem Nijholt was in zijn tijd
toch ook een jeune premier, waar
om heeft hij zelf nooit Hamlet ge
speeld? „Ik heb die rol nooit ge
ambieerd. Toen Ene Schneider
de eerste keer Hamlet speelde
was ik Laertes. Ik vond het zo'n
twijfelaar. Het is héél veel tekst
en ook fysiek is de rol erg zwaar.
In die tijd kwam ik in het musi
calgenre terecht en ik dacht: ach,
Hamlet is al zo vaak gedaan. Maar
daar heb ik nu spijt van. Nu denk
ik dat elke acteur de rol van Ham
let op zijn minst voor zichzelf zou
moeten analyseren."
..Hamlet is de basis van elke to
neelspeler. Je wordt gedwongen
de taal te hanteren. Hamlet, de
twijfelaar, weegt alles tegen
elkaar af. Shakespeare geeft met
prachtige verzen stem aan de
overpeinzing, aan het niet kun
nen kiezen. Bovendien heeft
Hamlet alles in zich wat de mens
door kan maken in tijden van cri
sis."
Pech
..Ik had de pech een Nederlandse
acteur te zijn. In Engeland of
Amerika was ik beter op mijn
plaats geweest. Laurence Olivier
is blijven hangen ais de grote
Shakespeare-vertolker, maar hij
heeft ook in stukken van Noel Co
ward gestaan. Hij vond het niet
beneden zijn waardigheid om
musical te doen of een komisch
nummer, verkleed als dame. op
één of ander gala. Maar in dit cal
vinistische land is toneel iets wat
men niet doet voor zijn brood en
dus verheft men het tot Kunst."
„Er wordt onderscheid gemaakt
tussen het cerebrale theater en
het amusement. Voor amusement
trekt men zyn neus op, terwijl ik
vind dat Hamlet ook amusement
zou moeten zijn. Wij spelen het
stuk integraal, op twee scènes na,
die Shakespeare alleen maar ge
schreven heeft om zijn acteurs
terwille te zijn. Met die viereneen
half uur durende voorstelling
moeten de mensen zich amuse
ren, ze mogen zich in elk geval
niet vervelen."
„Ik ben een poos wrokkig ge
weest over de houding van de gro
te gezelschappen. Dat is voorbij.
Zo langzamerhand dringt het ook
tot die kringen door dat er mis
schien toch wel iets interessants
aan mij zit."
Hoe is het om niet jonge honden te
werken die hun neus altijd icat
hebben opgetrokken voor het door
jou zo belangrijk geachte vak
manschap?
„De jonge mensen waar ik nu
mee werk trekken hun neus hele
maal niet op voor vakmanschap.
Er is inderdaad een tijd geweest
dat het begrip vakmanschap werd
ontkend, dat je op de Rietveld
academie geen echte eend mocht
tekenen. Je identiteit stond voor
op. Als je je centrum maar wist te
plaatsen op het centrum van je
rol, dan was je er. Maar ik zie nu
mensen van de toneelschool ko
men die maar één ding willen en
dat is: leren. Leren door de prak
tijk. Hoe je voor de 120-ste keer
een bepaalde emotie loskrijgt."
Qua ervaring heeft Willem Nijholt
de regisseur van 'Hamlet', Ivo van
Hove, in zijn zak. Maar Nijholt
heeft diep respect voor de Vla
ming.
„Hij laat zijn acteurs zoeken,
maar hij laat ze zoeken naaT wat
hij wil dat ze vinden. Het is een
beetje Paaseieren rapen. Ivo heeft
ze verstopt en zijn acteurs mogen
lopen hoe ze willen, maar je moet
wél bij zijn Paaseitje terecht ko
men. Ik deed in de vrije sector
niet aan zoektochten, daar had
den we geen tijd voor. Dat deed ik
thuis. Mijn vriend heeft wel eens
geroepen: oh jee, we liggen weer
met zijn drieën in bed. Dan ligt
zo'n rol bij je in bed, die blijft in je
hoofd spoken tot je in slaap valt."
„Ivo laat niet af, hij by t zich in je
vast. Hij heeft mij dingen laten
doen waarvan ik niet had gedacht
dat ik die op mijn leeftijd nog
durfde te doen. Hij heeft me bui
ten mezelf laten treden, hij heeft
me open gescheurd. Daar heb ik
de tol meteen voor moeten beta
len. Ik heb een stem van beton,
maar bij Ivo ben ik hem kwijt ge
raakt."
„Ivo legt de klemtonen altijd
goed. Hij brengt glansmomenten
aan waardoor begrippen komen
bovendrijven waar andere regis
seurs over heen zouden lezen.
Met al het uiterlijke vertoon van
zijn vaste ontwerper Jan Versw-
eyveld weet Ivo Van Hove toch
een voorstelling te maken die zin
dert van de subtekst."
Schouwburg Rotterdam 15, 16,
17 oktober.
Gerard Reve:
'Belg is 'n be
ter soort
mens.' Foto
Monique Baan
Schiedam - Gerard Reve is sinds
een dag of veertien inwoner van
Maehelen, een dorpje m Oost-
Vlaanderen halverwege Gent en
Koririjk, en daarmee Schiedam
mer-af. De Nederlandse schrijver,
die ook twee huizen in Frankrijk
heeft, is van plan van Maehelen
Zljmhoofdadres te maken.
„Ik woon liever in Belgie dan in
Nederland. De Belg is een beter
soort mens, zachtmoedig, roman
tisch en niet zo inhalig. Mensen
die leven en die met op het leven
wachten. En die niet altijd weten
wat goed is voor een ander of wel k
schrikbewind goed of slecht is. Zij
zijn niet zo nieuwsgierig," zo
somt Reve de redenen voor zijn
verhuizing op.
Maehelen aan het riviertje de
Leie. omdat er ook een Maehelen
vlakbij Brussel bestaat, is het
„toevallig" geworden omdat hij
„via, via, via" hoorde dat er „een
object" te koop stond. Dat is het
ook geworden. „Het is een erg
mooie omgeving. Het was eens
een klein cultureel centrum, met
nijverheid en landbouw." Maehe
len is ook de woonplaats van de
bekende Belgische schilder en
graficus Roger Raveel, maar Reve
kent hem alleen van de plaatselij
ke kapel die hij heeft gedeco
reerd.
De bijna 70-jarjge schrijver, gebo
ren in en lange tijd inwoner van
Amsterdam, is van plan de mees
te tijd in zijn nieuwe woning door
te brengen. Van zijn twee huizen
m Frankrijk wil hij het grote huis
in Le Poet-Laval, in het Zuidfran
se departement de Ürome, weg
doen. „Ik heb het ai twintig,
eenentwintig jaar. Het heeft zijn
functie gehad. Ik heb er feesten
gehouden. Die hou ik met meer
zoveel. De meeste mensen die ik
ken zijn allemaal dood. Als je op
een bepaalde leeftijd komt. ko
men er niet meer zoveel mensen
bij." Hij wil alleen het huis aan
houden dat hij zelf op een kilome
ter of vijftien verderop op een
heuvel heeft gebouwd.
Reve, die zichzelf ook wel de Ge
liefde Volksschrijver noemt, is
bezig aan een „prachtboek," ook
wel een beetje geïnspireerd door
zijn nieuwe woonomgeving. Over
de titel wil hij liever niets kwijt.
„Het boek is nog lang niet klaar.
Het komt niet meer dit jaar uit."
Reve, die in Maehelen met zijn
vriend Joop Schafthuizen woont,
is niet de enige bekende Neder
landse schrijver die zich in Belgie
heeft gevestigd. Willem Frederik
Hermans is eerder al van Parijs
oaar Brussel verhuisd. Jeroen
Brouwers, al eens eerder Brusse
laar, heeft in Belgisch-Limburg
een woning gevonden.
Door Frans Alten
Rotterdam - Een toneelstuk dat,
met de twee korte pauzes meege
rekend. vijf uur duurt. Dat is niet
alleen voor een toneelgezelschap
een heidens karwei, maar ook het
publiek moet over uithoudings
vermogen beschikken. Toch
durft het Antwerpse toneelgezel
schap met de toepasselijke naam
De Tijd het aan om 'Die Schwar-
mer' (De Fantasten) van Robert
Musil uit te voeren.
Niet voor het eerst in Nederland
overigens. Tien jaar geleden
waagde Peter de Baan zich al eens
aan Musils toneeldebuut uit 1921
en in 1990 ging Jan van den Berg
de uitdaging aan. Dit keer is het
Lucas Vandcrvorst die met zijn
Antwerpse gezelschap twee jaar
geleden al een leesversie op het
publiek losliet en vorige week de
volledige enscenering ten doop
hield m het Antwerpse theater De
Singel, een voorstelling die in
Belgie zeer lovend is ontvangen.
De Rotterdamse Schouwburg
ontvangt het inmiddels inge
speelde gezelschap als eerste van
een reeks voorstellingen in Ne
derland.
Meesterwerk
'Die Schwarmer' was Musils eer
ste toneelstuk en het werd onmid
dellijk herkend als een literair
meesterwerk. Hij kreeg er in 1923
de Klcistprys voor. Om te zeggen
dat het vervolgens volle zalen
trok is overdreven. Gezien de
lengte van het stuk en de com
plexe thematiek moest Musil tot
1929 wachten eer het gespeeld
werd, en dan nog zonder zijn toe
stemming sterk bekort. Pas begin
jaren tachtig werd het oeuvre van
Musil herontdekt en werd 'Die
Schwarmer' onder groot succes
opgevoerd in Wenen en Berlijn.
Robert Musil (1880-1942), gebo
ren in het Oostenrijkse Kiagen-
furt, was toen al veertig jaar dood
Na 'Vmzenz und die Freundin be-
deutender Manner' (1924) het hij
het toneel voor wat het was en
concentreerde zich volledig op
zijn 'opus magnum', de uit vier
delen bestaande en onvoltooid ge
bleven roman 'De Man zonder Ei
genschappen', waarmee hij (pos
tuum) zijn plaats in de wereldlite
ratuur verwierf.
Musil wordt met dit werk op één
lijn gesteld met Marcel Proust en
James Joyce, en geldt met hen als
een van de grote vernieuwers van
de romankunst in de2e eeuw. Mu
sils betekenis ligt vooral in de wij
ze waarop hij in zijn werk een ver
bintenis legt tussen het totaal van
de in de mens werkzame krach
ten en de bewegingen waarlangs
de maatschappij als geheel zich
ontwikkeld. Beide processen zijn
eigenlijk nooit afgerond, zodat de
totaalroman die hier uit voort is
gekomen ook nooit afgesloten
kon worden.
Musils werk is, ondanks zijn hel
dere stijl en ironie, niet iets voor
op het nachtkastje. Daarvoor is
het geheel van romankunst,
maatschappijkritiek en filosofi
sche beschouwing te complex. Al
kiest hij zijn uitgangspunten
dicht bij huis, beter nog: juist in
de slaapkamer. Want De Fantas
ten gaat over buitenechtelijke re
laties, driehoeksverhoudingen,
overspel. Soap in het umversi-
teitsmüieu.
Bij Musil doet het verhaal er niet
zoveel toe. Het is een praatstuk,
dat zijn kracht vindt in de taal,
niet in de handeling, die is er nau
welijks. Maar dat betekent niet
dat er in die vijf uur niet veel ge
beurt op het toneel. Met de perso
nen gebeurt heel veel. Het zijn
misschien Schwarmer. dromers,
door 'dc anderen' als zwakkelin
gen betiteld, maar het is een taai
gevecht dat ze in wisselende posi
ties met elkaar en met zichzelf
voeren.
Musils werkelijkheid is niet die
van de vaste posities, maar van de
mogelijkheden, van de keuzes, de
heroverwegingen, de tegenstrij
dige beslissingen, voortdurend
op de grens van wat ze willen en
wat maatschappelijk is toege
staan.
Als zodanig zijn het 'mensen zon
der eigenschappen', in tegenstel
ling tot een aantal nevenfiguren,
de maatschappelijke fossielen
wier denk- en leefwereld beg
rensd is en die 'ingevuld' zijn
door hun vastliggende posities.
De Fantasten ontlenen hun elan
door zich niet alleen bezig te hou
den met wat bestaat, maar ook
met wat mogelijk zou moeten
zijn. Voor Musil is dat het kern
punt: de mens op de grens van
realiteit, de maatschappelijke
conventies, die hem dwingen tot
bepaalde handelingen en zijn
zoektocht naar 'de andere toe
stand', de extatische beleving van
zijn diepste ik. Of simpeler, in dit
geval: de kloof tussen 'liefde' en
dat wat de mens gebruikt om daar
in zijn omgeving uitdrukking aan
te geven.
Musil is niet anti-ratio. integen
deel. Musils werk kan als een
pleidooi gezien worden voor een
sterkere bewustwording van het
feit dat de mens. ondanks zijn
verstand, een irrationeel wezen is
en dat hij naar wegen dient te zoe
ken, individueel en vooral in so
ciaal verband, om dat irrationele
te beleven.
Naluuilijk moeten Musils inzich
ten gezien worden tegen de ach
tergrond van het fascisme dat als
een massale kanalisatie van het
irrationalisme geldt en tot massa
moord en slavernij kan leiden als
het gebundeld wordt. Bij De Fan
tasten gaat het echter om vrije en
intelligente mensen die hun ver
stand gebruiken om op een crea
tieve manier met hun 'schaduw
kanten' om te gaan zodat ze com
pletere mensen worden.
Schouwburg Rotterdam, 18, 19
oktober, aanvang 19.00 uur.
Door Leo Bankersen
Rotterdam - Als het aan Cinekid
ligt. valt kerst dit jaar m de herfst
vakantie. De zevende editie van
het film- en televisiefestival voor
de jeugd opent met een vroege
première van 'The Muppet
Christmas Carol'. Deze poppen-
film van Brian Henson zal vanaf
16 december in de bioscopen te
zien zijn en wordt op Cinekid bui
ten competitie vertoond. Zoals
elk jaar dingen vijftien nieuwe
kinder- en jeugdfilms uit een
groot aantal landen mee naar de
Cmekid Awards. Een Nederland
se bijdrage ontbreekt dit jaar he
laas. Van de vier Nederlandse
jeugdfilms die in produktie zijn,
was er geen enkele op tyd klaar
voor deelname aan Cinekid.
Het geselecteerde aanbod omvat
zowel films voor de allerkleinsten
als films voor de categorie 12-16
jaar. Het parmantige 'Lotta uit de
Kabaalstraat' naar boeken van
Astnd Lmdgren. is een mooi
voorbeeld van een heerlijk simpe
le en toch niet kinderachtige
kleuterfilm. Het andere uiterste
wordt gevormd door films als 'Le
petit Prince a dit', winnaar van de
Publieksprijs Cannes 1992. Een
prachtig gefilmd verhaal over een
vader, een moeder en hun doch
ter die niet lang meer te leven
heeft. Een film waarbij de kijker
een paar stevige emoties te ver
stouwen krijgt, en die ongetwij
feld de vraag doet rijzen: is dit
nog wel een kinderfilm?
Het bewijst in ieder geval dat in
die laatste leeftijdscategorie het
onderscheid tussen 'jeugd' en
'volwassen' uiterst vaag is 'Le pe
tit Prince a dit" wordt eind okto
ber uitgebracht door Cinemien,
en niet als jeugdfilm. Nog scher
per komt die kwestie aan de orde
by 'Kinderspiele', de enige film
op Cinekid die niet voor kinderen
te zien zal zijn. Met 'Kinderspiele'
filmde de Duitse regisseur
Wolfgang Becker zijn jeugderva
ringen met een autoritaire vader
van zich af. Kinderen spelen wel
iswaar de hoofdrol, maar de sfeer
is uiterst naargeestig en de vader
moord op het eind neemt het laat
ste sprankje hoop weg. Mag je dat
een veertienjarige aandoen? De
gewetensproblemen van ouders
die worstelen met de vraag 'Juras
sic Park, ja of nee' verbleken hier
bij.
De enige kinderen die 'Kinder
spiele* te zien krijgen, zijn de zo
genaamde commentatoren. Zij
krijgen de opdracht om forumlid
en regisseur Becker op kritische
vragen te trsctei n
Het speciale therna van Cinekid is
dit jaar 'Geluid in de film'. Vooral
bij kinderfilms altijd een gevoelig
punt. al was het alleen maar van
wege de peperdure nasynchrom-
saties die vaak nodig zyn. De Me-
ta Sound-studio zal aan de hand
van fragmenten uit de nieuwe
Disncy-film 'Aladdin' demonstre
ren hoe zoiets in zijn werk gaat.
Daarnaast verzorgt het Filmor-
kest Max Tak de voorstelling 'De
reizende droom', waarbij op ou
derwetse manier geluid bij een
aantal klassieke kinder- en jeugd
films wordt gemaakt,
Cinekid 1993 wordt van 20 t/m 27
oktober gehouden in de Meer
vaart in Amsterdam. Een gedeel
te van het programma is tijdens
de herfstvakantie te zien onder
de titel 'Cinekid op Jokatie' in
het Venster (zondag: Reizende
Droom, maandag; Lotta uit de
Kabaalstraat en Salaam Bom
bay, dinsdag: Blinky Bill en II
Ladro di Bambini, woensdag:
Het Kale Spook en Pixote).
Door Martin Bijkerk
Den Haag - Het Holland Danee
Festival opent zijn vierde editie
met een uitsmijter van het Neder
lands Dans Theater. In Perpetu
um gaat choreograaf Ohad Nahar-
in met veel humor een choreogra
fisch gevecht aan met de walsen
van Johann Strauss jr.. muziek
die zo beladen is van sfeer en
dwingend in de immer roterende
1.2.3 dat choreografen het door
gaans niet aandurven, omdat je
bijna niets anders kunt dan dan
sant decoreren van de muziek.
Naharin vindt deze muziek ech
ter sensueel en wild en gebruikt
van de muziek vooral het operet
te-element. Hij maakte een dans
die lijkt te gaan over een op drift
geslagen operettegezelschap,
danstheater over muziektheater
dus. De mannen zijn aanvanke
lijk in rode operette-uniformen
gestoken, de vrouwen houden
met hun rijglaarsjes, lange jur
ken, pruiken en tiara's het mid
den tussen operette-dellen en
punkdames a la Cindy Lauper. De
scènes in Perpetuum volgen
elkaar in razend tempo op, maar
lijken allen op zichzelf staande
gedachten op de materie. Zo is er
een schitterende opkomst van de
operettesoldaten die stoer in een
rij marcherend een combinatie
van felle sprongen en draaien uit
voeren. Tenslotte springen zij te
gen een muur en blijven daar op
de één of andere ingenieuze ma
nier tegen aan plakken. Zij strip
pen tot hun vaalwitte ondergoed,
terwijl de mannen hierdoor van
de muur afglijden blijven de uni
formen plakken. De muziek
wordt niet alleen door het Neder
lands Balletorkest ten gehore ge
bracht maar ook via een speeld
oosje en een oude koffergramma-
foon. Als deze midden op het to
neel wordt aangezwengeld volgt
een waanzinnige scène: terwijl
continu een lading elpees in vlie
gende vaart het toneel overrolt
zijn de dansers er tussendoor be
zig in virtuoze bewegingsfrases.
Als het toneel bezaaid ligt met de
elpees volgen de hoezen, die hoog
over het toneel worden gepleierd.
Terwijl het feestelijk hoezen re
gent smijten de dansers zich in
wilde sprongen over het toneel.
Choreografisch is het grappig hoe
Naharin zich met alle macht te
gen de tirannie van het walsritme
verzet, maar er vaak niet aan ont
komt, want daarvoor is eigenlijk
te lekker. Dan krijgt Strauss toch
weer grip op de dans en gaan de
benen hoog in driekwartsmaat.
Nederlands Dans Theater, met
Perpetuum van Ohad Naharin
(Nederlandse première) en For
gotten Land van Jiri Kylian (her
neming 1981). Gezien in AT&T-
Theater, Den Haag, 14 oktober.
Daar nog tot en met 16 oktober,
daarna tournee, waaronder Rot
terdamse Schouwburg, 22 en 23
oktober.
Door Han Geurts
Rotterdam - Liefde gaat met zon
der haat, haat niet zonder liefde.
Zeggen ze. August Strindberg zag
het nog iets scherper, voor hem
gold liefde is haat en bovendien
hel en verdoemenis en levenslan
ge gevangenschap en bedrogen
worden enzovoorts. Het meest ex
pliciete voorbeeld van zijn opvat
ting is de tragedie 'Dodendans'.
Friedrich Dürrenmatt werd er
eeu halve eeuw later wel door ge
mot) veerd maar sleep toch de
scherpste kantjes er maar af, het
geen resulteerde in de komedie
'PJay Strindberg' over een huwe
lijk in de sloopfase, met minnaar
aan de deur. Art Pro maakt de
zaak nu nog wat kolderieker en
speelt Dürrenmatt cq Strindberg
met opgeplakte neuzen als een
farce.
Leading character is Porgy Frans-
sen, magistraal op dreef als afta
kelend legerofficier. Met het on
verslaanbare optimisme van De
Generaal uit het bekende strip
verhaal valt hij keer op keer bui
ten westen tegen de toneelvloer.
Van die momenten maakt Trudy
de Jong als zijn vrouw gebruik om
hem eens flink verrot te schelden.
Hun getier levert een aantal ver
heugende tafereeltjes op, leerrij
ke kost voor stellen. Terwijl de of
ficiersvrouw achter de coulissen
hoorbaar vreemd gaat, geeft
Franssen een clownsact weg rond
de kookkunst en het gelijktijdig
doen alsof er niets aan de hand is,
waarbij hij een bordje spaghetti
op zijn stoel keurig weet te omzei
len ondanks de ongelooflijke
theatrale aantrekkingskracht die
er van zoiets uitgaat. Uiteindelijk
stikt hij net niet in een lepel gele
vla. Maar dan zijn de dromen van
het stel definitief kapot.
Aardig in de optiek van Dürren
matt cq Art Pro is dat juist dat
ontluisterende moment zowaar
de redding van het huwelyk in
luidt want warempel, alles verlo
ren geven ze weer iets om elkaar.
In tegenstelling tot de versie van
Strindberg komt de zaak dus nog
tamelijk goed. De minnaar kan
weer vertrekken.
Regisseur Strijaards toont "ch
wederom een voortreffelijk o-
medieregisseur, al had een tikkel
tje meer aandacht voor de tragi
sche kant de voorstelling mooier
gemaakt. Wie weet was er dan nog
wat ontroering blijven hangen,
iets wat het altijd goed doet na of
tijdens een welgemeende lach.
Play Strindberg van Friedrich
Dürrenmatt door Art Pro. Re
gie: Frans Strijaards. Gezien:
gisteravond in de Schouwburg.
Herhaling: vanavond.
artiest
Pet Shop Boys
album
Ver//
Relentless
labo
Parlophone
<1 U U I
53:19 en 37:
12 min.
./r&
De titel dekt de lading volledig. Hoewel ze zelf pretenderen dat ze ver
nieuwend te werk ga2n, heeft het kersverse album Very* van de Pet
Shop Boys erg veel weg van voorgaande langspelers. Zo is 'Liberation'
een aardig voortborduursel op 'Being boring'. Gelukkig maar, want de
stijl van Neil Tennant en Chris Lowe staat meestal garant voor een dijk
van een hit. Zo ook nu weer met songs als 'Can you forgive her?' (als sin
gle aan ons land voorbij gegaan), 'The Theatre', 'Dreaming of the
Queen' en de cover 'Go West' van de Village People.
Het Britse duo slaagt er keer op keer in uptempo met melancholie te
combineren. Hoogtepunt van de CD is 'Yesterday, when I was mad',
waarin het variabele tempo en de soms house-achtige geluiden de bo
ventoon voeren. Een reactie op de critici, die de muziek en zang maar
weinig om het lijf vinden hebben. Het mag allemaal heel goedkoop aan
doen. maar tussen de drumcomputer en synthesizer door wordt wei ge
woon de problematiek rond de daklozen en Aids doorgenomen. Klinkt
dat afgezaagd? Dan geldt dat ook voor alle liedjes over de hongersnood
en vrede.
Naast de gewone uitvoering, geleverd in een fplorarye kunststof ver
pakking, is er ook een gelimiteerde oplage. Voor twintig gulden meer
krijg je dan 'Relentless', een album met allemaal nieuwe dansversies.
Titels als 'KDX 125' en 'My head is spinning' zeggen voldoende. Alleen
de hardnekkige fans van de Pet Shop Boys zullen hier plezier aan bele
ven.
Peter de Wit
