17
Bij auto-toeleveranciers EG 400.000 banen in gevaar
Hoek Loos levert wapen tegen kauwgom
Verkoop nieuwe auto's in Nederland nauwelijks verder teruggelopen
Mobil bouwt nieuwe
fabriek in Amsterdam
Rust in EMS lijkt
stilte voor storm
KLM-partner 'Northwest'
uit de rode cijfers
Bouw Tradeparc
in Noord-West
Gotia stelt
lijndienst uit
'Haven' gaat
naar Cyprus
Benzine weer
cent duurder
Wieringerwerf
koopt Flexoplast
Investering door
Philips Display
Overschot in
handel Japan
Irritatie bij
Piet Bukman
Rabobank. Aangenaam.
Baan voor helft personeel Kreisel
Al ontslagen bij Toys 'R' Us
Fabrikanten
accepteren
teerbesluit
Rotterdams Dagblad
Dinsdag ig oktober 1993
Rotterdam - In bedrijvenpark
Noord-West verrijst in de komen
de maanden het 'Global Trade
parc'. Het centrum biedt zowel
kantoor- als bedrijfsruimten voor
kleine en middelgrote onderne
mingen, die zich in Rijnmond wil
len vestigen. Het bedrijvenpark
zal bestaan uit drie gebouwen
met denamen Melbourne. Detroit
en Cairo. R, den Dunnen, secreta
ris-generaal van het ministerie
van VROM, sloeg vanmiddag de
eerste paal voor het complex.
Rotterdam - De start van de nieu
we lijndienst van Gotia Shuttle
Express van Rotterdam naar Ko
penhagen en Gothenburg is drie
maanden uitgesteld. Directeur G.
Lindén van de maatschappij zegt
dat de start om 'operationele re
denen' niet kan plaatsvinden.
Welke dat zijn kon hij gisteren
niet zeggen. De eerste vlucht had
gisteren moeten plaatsvinden. Af
gelopen vrijdag liet Lindén de
iuchthavendirectie in Rotterdam
weten dat die niet kon doorgaan.
Rotterdam - Havenwethouder
drs. R, Smit en hoofddirecteur
mr. W. KL Scholten van het Ge
meentelijk Havenbedrijf zijn op 1
en 2 november in Cyprus, om er
een presentatie over de mogelijk
heden en voordelen van de Rot
terdamse haven te geven. In Cyp
rus -het land heeft een scheeps
registermet een 'goedkope vlag' -
is ongeveer 15 procent van de we
reldscheepvaart geregistreerd.
Rotterdam - Benzine wordt
woensdag een cent per liter duur
der. De adviesprijs aan de zelf-
tank wordt 178 cent voor euro
loodvrij, 184 cent voor superplus
loodvrij en 195 cent voor super
met lood. Dat hebben marktleider
Shell en de Novok {organisatie
van zelfstandige pomphouders)
maandag meegedeeld. De prijs
verhoging is het gevolg van de
ontwikkeling op de internationa
le markt.
Rotterdam - Beheer- en Beleg
gingsmaatschappij Hoekvaart-
weg Wieringerwerf neemt
Flexoplast in Harlingen over van
Alpinvest, MeesPierson Equipe
en de Flexoplast-directie.
Flexoplast maakt hoogwaardig
bedrukte flexibele polyethyleen
verpakkingen. Wieringerwerf is
eigenaar van Verpakkingsindus
trie Velsen en Verpakkingsindus-
trie Rotterdam, fabrikanten van
onbedrukt polyethyleen verpak
kingsmateriaal. De werkmaat
schappijen blijven zelfstandig en
maken met 200 man personeel
een omzet van ruim 60 miljoen
gulden.
Eindhoven - Philips Display Com
ponents investeert 45 miljoen
gulden in uitbreiding van de pro-
duktie van kleurentelevisiebeeld
buizen in het Engelse Durham, Er
komen 35 arbeidsplaatsen bij.
Durham is het Europese produc
tiecentrum van Philips voor de
'flat square' buizen van 51 cm.
Daar komt de nieuwe buis van 41
cm bij.
Tokyo - De handelsbalans van Ja
pan is in september afgesloten
met een overschot van 12,73 mil
jard dollar na een surplus van
12,08 miljard dollar in september
vorig jaar. Dat het overschot is
toegenomen was niet verwacht.
Luxemburg - De Europese Com
missie handhaaft haar voorstel
voor een nieuwe verrekening van
koersschommelingen in de land
bouwsteun aan boeren. Hoewei
Duitsland en Nederland zich te
gen het voorstel uitspraken, valt
er met de Commissie alleen te
praten over randvoorwaarden.
Minister Piet Bukman (Land
bouw) sprak gisteren van een bui
tengewoon harde opstelling van
de EG-landbouwcommissaris.
Londen - Van de 940.000 banen die de toeleveranciers van de
auto-industrie in de Europese Gemeenschap op het ogenblik
tellen, dreigen er tot het jaar 2000 ruim 400.000 te verdwijnen.
De Europese fabrikanten van auto-onderdelen zijn er niet in ge
slaagd de „alarmerende kloofdie er de laatste jaren tussen hen
en hun Japanse concurrenten is ontstaan, te dichten.
Dat staat in een nog vertrouwelijk in het rapport worden officieel
rapport dat is opgesteld in op
dracht van de Europese Commis
sie, de dagelijkse leiding van de
EG. Het Britse financiële dagblad
Financial Times heeft het rapport
in handen gekregen en publiceer
de er gisteren uit. De bevindingen
half november aan de EG-minis-
ters van industrie voorgelegd.
De produktiviteit in Japan is 2,5
maai 20 groot als die in de EG.
Met het schrappen van 400.000
banen wordt dat verschil overi
gens maar de helft kleiner. Het
rapport meldt verder dat de toele
veranciers op het ogenblik de
zwakke schakel vormen in de Eu
ropese auto-industrie. Zij vormen
een sterk gefragmenteerde sector
en de kleine en middelgrote be
drijven hebben er maar weinig
kaas van gegeten hoe ze hun Con
currentiepositie kunnen verbete
ren.
In de periode vanaf nu tot 2000 zal
het aantal toeleveranciers ver
minderen van 900 tot 500.
De Europese auto-industrie zit op
het ogenblik behoorlijk in de pro
blemen doordat de vraag naar au
to's fors kleiner is geworden. De
autoproducenten zijn sterk aan
het bezuinigen en dwingen hun
toeleveranciers tot forse kortin
gen.
Zo heeft de in Bunschoten geves
tigde toeleverancier Poiynorm
van Volkswagen te horen gekre
gen dat er 35 procent goedkoper
geleverd moet worden. Bij het be
drijf moeten tachtig banen ver
dwijnen.
De verkoop van nieuwe auto's in
Nederland is overigens in het der
de kwartaal nauwelijks teruggelo
pen, zo blijkt uit de nieuwste cij
fers van de Rai-vereniging. In de
eerste drie maanden van dit jaar
kelderde de autoverkoop met 32,9
procent, gevolgd door een ver
mindering van 8,2 procent in de
maanden april, mei en juni. De to
tale achteruitgang in de eerste ne-
'jen maanden van dit jaar is uitge
komen op 17,2 procent.
Het licht toegenomen vertrouwen
van de consument in de economie
heeft volgens de Rai de achteruit
gang van de autoverkoop tot
staan gebracht. In het derde
kwartaal werden 95.054 auto's
verkocht vergeleken met 95.281
in juli, augustus en september vo
rig jaar. De verkoop van nieuwe
personenwagens in de eerste ne
gen maanden is daarmee uitgeko
men op 320.994, terwijl in dezelf
de periode vorig jaar nog 387.722
auto's werden verkocht. De ver
eniging handhaaft haar verwach
ting dat over heel 1993 de afzet
400.000 stuks zal bedragen. ïn
1992 werden 492.130 auto's ver
kocht.
Het Franse merk Renault was de
enige die in de eerste drie kwarta
len de verkoop zag stijgen met
een half procent. Renault schrijft
dat toe aan de nieuwe modellen
Twingo en Safrane. Ook de twee
andere Franse merken, Peugeot
en Citroen, deden het relatief be
ter. Hun autoverkopen zakten
weliswaar met respectievelijk 8.5
en 2,4 procent in maar daarmee
boekten ze veel minder verkoop-
verlies dan de andere automer
ken. De grootste klap kreeg Maz
da (- 31,8 procent).
Door Yvonne Keunen
Schiedam - Kauwgom: straten en perrons zijn bezaaid met de
hardnekkige plakkaten. Vorige maand werd in opdracht van de
Haagse vervoersmaatschappij HTM een begin gemaakt met
het verwijderen van de'circa éénkwart mihoen platgetrapte
plakken. Het Schiedamse bedrijf W. A. Hoek's Machine en
Zuurstoffabriek, Hoek Loos, produceert en distribueert het wa
pen tegen het kauwgomprobleem: bevroren koolzuur.
Koolzuur wordt bij onder meer de
chemische industrie opgevangen
-waardoor het niet in de lucht
komt - en gezuiverd. In gasvorm
wordt het gebruikt in bier en fris
dranken en in de glastuinbouw
om het groeiproces van gewassen
te versnellen. Een heel andere
toepassing heeft koolzuur wan
neer het wordt bevroren. Droogijs
heet de koolzuur met een tempe
ratuur van -79,5°C.
Het wordt niet alleen gebruikt om
dingen mee schoon te stralen -
kauwgom wordt volgens dit prin
cipe met een soort pistool wegge
schoten - maar ook voor het koel
en diepvriestransport van beder
felijke waren. „Zo gebruikt de
KLM droogijs om tijdens de
vlucht maaltijden mee goed te
houden. In vliegtuigen zijn koel
installaties onmogelijk, ijsklont
jes smelten heel snel en laten wa
ter achter, koolzuur vervliegt ge
woon." vertelt ir. J. P. Jager Brui
ning, bestuursvoorzitter van
Hoek Loos.
Discotheken
Wanneer de koolzuur van vaste
vorm in gasvorm overgaat - wan
neer het sublimeert- komt er
koude vrij. Het verschil met (wa:
ter)ys is dat het daarbij geen en
kel spoor nalaat. Een ander voor
deel is dat één kilo droogijs even
veel koeleapaciteit heeft als 3,3
kilo gewoon ijs. De koude die vrij
komt tijdens het sublimeren
geeft een soort damp. In discothe
ken, de televisie en theaterwereld
wordt het dan ook geregeld ge
bruikt om neveleffecten mee te
bewerkstelligen. „Joop van den
Ende is een grote klant van ons."
Naast koolzuur produceert Hoek
Loos onder meer ook stikstof en
zuurstof. Die worden uit de lucht
gehaald cn vervolgens gezuiverd.
„De lucht is in principe gratis,
maar de apparatuur die nodig is
om te zuiveren is vrij kostbaar.
Koolzuur, zuurstof en stikstof
zijn de grootste drie. Hoeveel ver
schillende gassen en gasmeng
sels we in totaal produceren, weet
ik niet precies. Meer dan twee
honderd en iedere dag komen er
weer bij. Je kunt ons vergelijken
met een apotheek. Mensen ko
men met een recept bij ons en wij
maken het produkt volgens de
specificaties van de klant."
Rampen
Nietalleen, wordendagelijks
nieuwe gasmengsels 'ontdekt', er
komen ook telkens nieuwe toe
passingen van die gassen bjj. Als
voorbeeld noemt Jager Bruining
het milieuvriendelijk scheiden
van stoffen door kou van vloei
baar stikstof rn'et een tempera
tuur van -196°C. „De wondere we
reld van gassen is grenzeloos. Het
is een onzichtbaar produkt, met
enorme mogelijkheden. Maar
mensen hebben er meestal een
negatief beeld bij, omdat gas ge
associeerd wordt met rampen.
Dat is ook wel begrijpelijk. De
term Vergassen' klinkt natuurlijk
niet echt leuk. Maar wij produce
ren geen schadelijke gassen."
Hoek Loos, waarvan het hoofd
kantoor in Schiedam is gevestigd,
is in Nederland op gassengebied
de marktleider. Ondanks de ver-
Hoek Loos le
vert ook cilin
ders met
zuurstof aan
ziekenhuizen
en patiënten
in de thuis
zorg. Foto Ronald
Goudberg/CorVos
schillende vestigingen in België
en de Verenigde Staten - omdat
Amerikanen Hoek Loos niet kun
nen uitspreken, opereert de firma
daar onder de naam Holox- is de
Als u niet alleen een hoge
rente wilt, maar er bovendien
zeker van wilt zijn dat uw
spaargeld in goede handen is,
vertrouwt u het natuurlijk toe
aan een goede bekende. Aan een
bank die dicht bij u in de buurt
zit, die u kent: de Rabobank,
Loopt u maar eens binnen.
Als de grootste spaar
bank van Nederland weten we
precies hoe u meer uit uw
spaargeld haalt zonder dat u
risico's loopt. Babohanfe GJ
onderneming buiten Nederland
'een kleintje'.
Naast gassen houdt het bedrijf
zich ook met de gezondheidszorg
bezig, waarvoor 'disposables'
(wegwerpartikelen) en medische
apparatuur worden gemaakt.
„Die twee hebben niets met
elkaar te maken, maar zijn histo
risch zo gegroeid. De firma Hoek
begon in 1907 als machinefabriek
in Schiedam. Op een gegeven mo
ment is het bedrijf apparatuur
gaan bouwen voor gassen, om
daarna helemaal op gassen over
te gaan. Weer later ging Hoek sa
men met de Anistyidame han
delsfirma in medische appara
tuur Loos." Bestaat de gehele pro-
duktie van Hoek Loos maar voor
zestien procent uit medische ap
paratuur en 'disposables', de me
dische sector is ook een groot af
nemer van gassen. Zo levert het
Schiedamse bedrijf zuurstof aan
ziekenhuizen en patiënten in de
thuiszorg.
Zo'n duizend mensen met een
longaandoening of terminale pa-
tienten uit Rotterdam en omge
ving krijgen dagelijks cilinders
met zuurstof thuis bezorgd. Ver
der wordt aan huisartsen stikstof
geleverd die dit in vloeibare vorm
gebruiken om wratten weg te
'branden'.
St. Paul - De KLM lijkt eindelijk
financiële vruchten te kunnen
plukken van de samenwerking
met Northwest Airlines. De Ame
rikaanse luchtvaartmaatschappij
maakte gisteren bekend dat in
het derde kwartaal van dit jaar
een nettowinst is geboekt van
112,3 miljoen dollar, het eerste po
sitieve kwartaalresultaat in twee
jaar. In de overeenkomstige pe
riode van 1992 was er nog een ver
lies van 19.7 miljoen dollar.
Opgaande lijn
Volgens Northwest is de opgaan
de lijn vooral toe te schrijven aan
de ingrijpende saneringsmaatre
gelen en aan de samenwerking
met de KLM. De Nederlandse
maatschappij nam in 1989 een be
lang van 20 procent in Northwest
voor 400 miljoen dollar. Die inves
tering leverde tot nu toe alleen
maar financiële stroppen op en is
inmiddels volledig afgeschreven.
Dat zich nu eindelijk een omme
keer aftekent, is mede te danken
aan de vorig jaar gesloten lucht
vaart overeenkomst tussen Ne
derland en de Verenigde Staten.
Op de gezamenlijke vluchten die
de twee maatschappijen uitvoe
ren tussen Amsterdam en de
Amerikaanse steden Boston. De
troit en Minneapolis zijn specta
culaire resultaten geboekt.
Northwest denkt de opgaande lijn
te kunnen vasthouden. Over de
eerste negen maanden van dit
jaar leed Northwest een verlies
van 122,2 miljoen dollar, aanzien
lijk minder dan de 381,4 miljoen
dollar in dezelfde periode van
1992. De omzet groeide met onge
veer vijf procent tot 6,5 miljard
dollar bij een stijging van de bela
dingsgraad van 66,8 tot 67,6 pro
cent.
In het derde kwartaal nam de om
zet toe met zes procent tot 2.39
miljard dollar.
Amsterdam - Mobil Chemical
Company, onderdeel van het
Amerikaanse Mobil Oil, gaat in
het Westelijk Havengebied in
Amsterdam een nieuwe fabriek
bouwen. Met de bouw is een be
drag gemoeid van ongeveer 63
miljoen gulden. In eerste instan
tie gaat de fabriek aan circa 35
mensen werk bieden. Er worden
ester-grondstoffen gemaakt voor
synthetische smeermiddelen in
onder meerde autobranche.
In de zoektocht naar een geschik
te plaats, die Mobil Chemical
twee jaar geleden inzette, moest
de Amsterdamse haven wedijve
ren met het Franse Le Havre,
Spanje en Schotland. Ook Delfzijl
was enige tijd genomineerd als
nieuwe Nederlandse vestigings
plaats. Volgens de Amsterdamse
wethouder Economische Zaken
P. Jonker was de nabijheid van de
luchthaven Schiphol doorslagge
vend voor de uiteindelijke keuze
van Amsterdam, Mobil wil regel
matig gebruik maken van specia
listen, die worden overgevlogen
uit de Verenigde Staten.
De wethouder zei het wel te be
treuren dat het bedrijf een beroep
blijft doen op Amerikaanse ar
beidskrachten. In Amsterdam en
omgeving werkt maar 13,5 pro
cent van de beroepsbevolking in
de industrie. Om de werkgelegen
heid in die sector te bevorderen,
geeft de gemeente daarom al sub
sidies van 10.000 gulden per
nieuw gecreeerde arbeidsplaats.
Mobil rekent voorlopig op 351
nieuwe arbeidsplaatsen. In de
toekomst kan dit aantal drie tot
vijf maal hoger worden, aldus ge
neral manager L. Lavalh van Mo
bil Chemical International. In de
nieuwe fabriek moet jaarlijks
16.000 ton esters worden geprodu
ceerd. Deze worden gebruikt in
produkfen voor de autobranche
en koelmiddelenindustrie, ter
vervanging van de voor het mi
lieu zeer sehadelyke CFK's. In de
tweede helft van 1995 moet het
complex klaar zijn.
De nieuwe fabriek in Amsterdam
wordt gebouwd naast de Mobil
Amsterdam Terminal. Tot 1982
had Mobil op deze plaats een raf
finaderij met 225 arbeidsplaatsen.
Daarna werd deze omgebouwd tot
opslagterminal met werk voor 50
mensen.
Rotterdam - Renault Nederland zal 30 tot 35 werknemers van de fail
liete autodealer Kreisel in Rotterdam een baan aanbieden. Daarmee
d^upporteur zelf een dealerbedrijf in RotterdarorNoord, om het
'gat' trinet déalemetwerk op te vullen.
Voor dé'overige werknemers zoekt curator mr. E. W. de Liagre Böhl
naar nieuwe banen. Een aantal zou bij collega-dealers aan de slag
kunnen- Voor jongere werknemers wordt via het opleidingsinstituut
Innovam voor de autobranche naar nieuwe betrekkingen gezocht.
Den Haag - „Gigantisch rustig"
was het gisteren op de Europese
valutamarkten. De Belgische
frank, die vorige week onder gro
te druk van de valutahandel was
gekomen, trok zelfs weer een
klein beetje aan. Maar schijn be
driegt soms. Handelaren cn ana
listen sluiten niet uit dat het een
stilte is voor een nieuwe storm
over het Europese Monetaire
Stelsel (EMS). Tenminste, wat
daar nog van over is.
De Belgische frank is in een
maand tijd ruim 3 procent in
waarde gedaald ten opzichte van
de sterkste munt binnen het
EMS, de Nederlandse gulden.
Sinds vorige week heeft het Bel
gische geld daarmee het Deense
van de laagste plaats binnen het
stelsel verdreven. Valutahandela
ren en beleggers gaan er vrij alge
meen vanuit dat de Belgische
overheidsschuld (het dubbele van
de Nederlandse) met de huidige
hoge rente niet lang meer te fi
nancieren is.
Tweee gebeurtenissen zullen de
ze week bepalen of er een massale
aanval op de Belgische (en Fran
se) frank zal komen. De Belgische
centrale bankpresident Verplaet-
se moet als voorzitter van een
werkgroep voor de regering een
uitweg bieden voor de enorme
Arnhem - De Amerikaanse speelgoedgigant Toys 'R' Us heeft twee
weken na de opening van het eerste Nederlandse filiaal in Arnhem
18 van de 96 personeelsleden ontslagen. Dit meldt de Dienstenbond
FNV. Volgens de bond kan het aantal ontslagen stijgen tot veertig.
Volgens de Dienstenbond zijn 85 van de werknemers van Toys 'R' Us
in dienst, genomen met een contract tot januari 1994 met een proef
tijd van twee maanden. Bestuurder E. Daamen van de bond zegt dat
de werknemers tijdens de opening van het fiiiaa! op 9 oktober een
vaste aanstelling in het vooruitzicht was gesteld. Directeur Bomas
van Toys 'B' Us zegt dat het niet om achttien maar om elf ontslagen
personeelsleden gaai. Volgens Bomas zullen de arbeidsplaatsen
weer worden opgevuld. Hij zegt dat er bij de vestiging in Arnhem 76
mensen in dienst zijn. Het arbeidsbureau in Arnhem laat echter we
ten 96 vacatures bij het speelgoedwarenhuis te hebben opgevuld
„De directie van Toys 'B' lis heeft ons steeds voorgehouden dat het
om vastwerk ging. Anders hadden we wel uitzendkrachten van Start
gestuurd.''
Toys 'E' Us opent dezer dagen ook vestigingen in Rotterdam
Utrecht, Muiden en Eindhoven.
schuldenlast. De tweede gebeur
tenis van belang voor rust in het
EMS is de tweewekelijkse bijeen
komst van de Duitse Bundes-
bank-raad, aanstaande donder
dag. Want zonder een Duitse ren
teverlaging kan ook de Belgische
rente niet omlaag. Alleen wan
neer alles voor de Belgen mis
loopt deze week, komt mogelijk
ook de nieuwe bodem van het
EMS in zicht.
Den Haag - Het kabinetsbesluit
om met ingang van volgend jaar
zomer het teergehalte van siga
retten beneden de 15 milligram te
brengen, zal vooralsnog weinig
problemen opleveren voor de si
garettenindustrie.
Met ingang van januari 1998 mag
het teergehalte nog maar 12 milli
gram zijn. De tabaksindustrie
krijgt de tijd om haar produkten
aan de nieuwe eisen aan te pas
sen. Volgens directeur Toet van
de stichting Sigaretten Industrie
loopt Nederland met deze maatre
gel achteraan in Europa. „Het ka
binetsbesluit is een uitvloeisel
van een Europese Richtlijn. An
dere landen hebben die al ge
volgd, maar de Nederlandse siga
rettenindustrie heeft al wel gean
ticipeerd op deze ontwikkeling.
Daarom voorzien we nu geen pro
bleem."
Toet wijst in dit verband op een
van de weinige wrijfpunten tus
sen de Nederlandse sigarettenfa-
brikanten, en de shagindustrie.
„Voor shag geldt de richtlijn niet,
maar dat zal toch moeten veran
deren, gezien onze concurrentie
positie," benadrukt Toet. „Er kan
een standaard-shagje worden ge
maakt om de vergelijking met si
garetten aan te gaan," oppert hij.
De Stichting Volksgezondheid en
Roken is vanwege de uitsluiting
van het shaggie niet erg te spre
ken ovc-r het kabinetsbesluit. Ge
middeld genomen bevat een zelf
gedraaide sigaret 30 milligram
teer.
