14
conosnie
Nederland veruit favoriet
voor Europese distributie
VVV wil werkweek
van vier dagen
Chaos rond RSV-debacle was niet nodig geweest
EG is op diepste punt recessie
Situatie rond United Bus steeds nijpender
Van Rooj richt vizier
op het Verre Oosten
Duizenden banen meer dan verwacht
Vakverbond
wil eurotop
verstoren
Philips Weert:
60 hanen weg
Vrachtwagen
vignet komt er
China brengt
orders mee
Bij Citroen
1.178 banen weg
Branson baas
bij Virgin
Bod verhoogd
op Paramount
Lagere afzet
voor BMW
Dinsdag 26 oktober
Rotterdams Dagblad
Weert Philips stuurt 60 van de
770 werknemers van de lampen
fabriek in Weert weg. Het bedrijf
gaat de produktie van gewone
gloeilampen verplaatsen naar Po
len, waar de loonkosten veel lager
zijn Philips heeft ontslag aange
vraagd voor 40 werknemers van
55 jaar en ouder. De overige 20
man krijgen een baan elders. Vol
gens Philips kunnen de stan
daardgloeilampen alleen renda
bel worden geproduceerd in lage
lonenlanden. In Weert blijft het
concern wel kopspiegellampen
en infraroodiampen maken.
Luxemburg - De EG-ministers
van Financiën hebben in Luxem
burg het laatste obstakel uit de
weg geruimd voor invoering van
het Eurovignet in de Benelux,
Duitsland en Denemarken. Om te
voorkomen dat er tussen de lid
staten oneigenlijke concurrentie
kan plaatsvinden door middel
van een soepele toepassing van
de wegenbelasting op vrachtwa
gens werd afgesproken deze aan
minimumtarieven te koppelen.
Het akkoord biedt Nederland vol
doende ruimte de verhoging van
de dieselaccijns te compenseren
door een verlaging van de motor
rijtuigenbelasting, zei staatsse
cretaris Van Amelsvoort.
Eindhoven - Vijftien Chinese ma
nagers die een cursus volgen bij
de Hogeschool Eindhoven blijken
onverwacht een forse orderporte
feuille bij zich te hebben. Ze zijn
op zoek naar bedrijven die bereid
zijn met ondernemingen in China
een joint-venture op te richten.
Het gaat om meer dan 100 orders
- van bedrijven in allerlei sectoren,
zoals de chemie, de elektrotechni
sche-, pharmaceutische- en com
puterindustrie. Omdat het niet
mogelijk bleek de Chinezen op
korte termijn via de reguliere ka
nalen m contact te brengen met
belangstellende Nederlandse be
drijven, heeft de Hogeschool deze
week zelf snel een bijeenkomst
belegd.
Parijs - De Franse autoproducent
Citroen wil volgend jaar 1.178 ba
nen schrappen: vier procent van
het totaal. In '91 en '92 kondigde
Citroen ook al een vermindering
van in totaal 4.300 banen aan. Het
nieuwe aantal komt daar boven
op. Citroen is onderdeel van het
PSA-concern, waartoe ook Peuge
ot behoort. Deze maakte onlangs
bekend dat er in 1994 ruim 4.000
banen worden geschrapt; 7,5 pro
cent van het totaal. PSA heeft in
de eerste helft van dit jaar een
verlies geleden van ƒ359 miljoen.
Londen - De Britse zakenman Ri
chard Branson is weer volledig ei
genaar van zijn luchtvaartmaat
schappij Virgin Atlantic. Hij heeft
de enige andere aandeelhouder,
het Japanse hotel- en super
marktconcern Seibu Saison. uit
gekocht voor naar schatting 110
tot 140 miljoen gulden. Seibu Sai
son nam in 1989 een belang van
tien procent. Het concern wilde
tegen de zin van Branson een op
tie uitoefenen op nog eens 10 pet.
New York - Het gevecht om over
neming van de Amerikaanse
filmstudio Paramount heeft zich
verscherpt. De kabeltelevisie
maatschappij Viacom, onder
meer eigenaar van de muziekzen
der MTV, verhoogde haar bod tot
ongeveer tien miljard dollar: het
bedrag dat ook wordt geboden
door concurrent QVC Network.
Viacom lijkt in het voordeel te
zijn omdat er al afspraken zijn
met Paramount, de laatste onaf
hankelijke filmstudio in de VS.
Frankfurt - De afzet van de Duitse
autofabrikant BMW is de afgelo
pen negen maanden met 9,8 pro
cent verminderd. BMW verkocht
406.508 auto's. De produktie nam
met 12,1 procent af tot 396.737
stuks. Winstcijfers gaf het con
cern niet. Over de eerste zes
maanden van dit jaar boekte
BMW een 39 procent lagere winst
(255 miljoen Mark).
nemingen ziet wel brood in Ne
derland.
Marktleider
Dat Nederland zeer duidelijk
marktleider is, blijkt uit het feit
dat Duitsland een marktaandeel
heeft van 11 en 31 procent, Belgie
een aandeel van 19 en 18 procent
en Groot-Brittannie een aandeel
Den Haag - Drievan devier distributiecentra vanAmerikaanse
en Japanse bedrijven hebben zich in de afgelopen driejaren in
Nederland gevestigd. Daarmee heeft Nederland zijn leidende
positie in de goederendistributie sinds 1989 versterkt. Ons land
kan zijn positie overigens nog verder versterken.
De huidige honderd grote Ameri
kaanse en zeventig Japanse dis
tributiecentra zijn goed voor vijf
tigduizend banen, waarvan twin
tigduizend bij de centra zelf. In
een studie van drie jaar geleden
werd nog gemikt op een totaal
van 35.000 banen in het jaar 2000.
Uit het nieuwste rapport, vanmor
gen overhandigd aan de Japanse
ambassadeur T. Arima en aan
zaakgelastigde M. Klosson van de
Verenigde Staten blijkt dat er nog
enkele duizenden arbeidsplaat
sen in het verschiet liggen.
Het onderzoek is verricht door
Buck Consultants International
met hulp van studenten van de
Hogere Europese Beroepen Op
leiding in Den Haag. De opstel
lers zijn tot de conclusie gekomen
dat ons land uitstekende kansen
heeft nog meer EDC's aan te trek
ken. „Bijna tachtig procent van
alle Amerikaanse en Japanse be
drijven met plannen om hun Eu
ropese distributie te centraliseren
noemt Nederland als één van de
vestigingsplaatsen," zo schrijven
zij. Nederland staat vooral hoog
aangeschreven by Japanse be
drijven. Negen van de tien onder-
Brussel - Het Algemeen Beïgisbh
Vakverbond (ABVV) dreigt roet in
het eten te gooien op de extra EG-
top vrijdag in Brussel. Het ABW
heeft zijn miljoen leden opgeroe
pen die dag in de Belgische
hoofdstad te betogen tegen de
„totaal onevenwichtige" plannen
waarmee premier Jean-Luc De-
haene de economische malaise in
zijn land te lijf wil. Dehaene kreeg
het ABW op de kast met een idee
in te grijpen in de CAO's voor
1994 als onderdeel van een loon
stop tot 1997, De premier wil
loonsverhogingen terugdraaien
in ruil voor werkgelegenheidsaf-
spraken en verbetering van de
Belgische concurrentiepositie.
Het ABW staat voorlopig echter
alleen in zijn verzet, ook in poli
tiek opzicht. De vier regerings
partijen. inclusief de twee socia
listische partners, zetten maan
dag het licht op groen voor De
haene om binnen de regering een
globaal plan uit te werken na het
mislukken van een breed 'sociaal
pact' tussen regering, werkgevers
en werknemers. De Franstalige
socialisten verbonden aan hun
steun wel de eis dat de sterkste
schouders de zwaarste lasten dra
gen: ook de hogere inkomens
moeten inleveren.
van 17 en 3 proeent.
De belangrijkste criteria voor ves
tiging in ons land zijn de kwaliteit
van de infrastructuur, de centrale
ligging, de kwaliteit van de logis
tieke dienstverlening, de mam-
ports (Rotterdam er. Schiphol), de
meertaligheid van de Neder
landers en hun goede arbeids-
mentaliteït.
Europa telt ongeveer vierhonderd
grote distributiecentra en daa.-
naast nog eens enkele duizenden
kleinere, waarvan ruim driehon
derd in Nederland.
De sectoren met de meeste Euro
pese centra zijn: de automobielin
dustrie, de computer-, instrumen
ten-, machine- en de farmaceuti
sche industrie. Tenminste de
helft van deze bedrijven heeft in
deze sectoren één of meer EDC's
in Europa.
De functie van de distributiecen
tra neemt, zo blijkt uit het onder
zoek, steeds verder in betekenis
toe omdat de activiteiten niet
meer beperkt blijven tot opslag
en distributie alleen. In bijna 85
procent van de EDC's in Europa
worden ook andere werkzaamhe
den verricht, zoals kwaliteitscon
trole, assemblage, testen, ompak-
ken en reparatie.
Luxemburg - De EG heeft het
diepste punt van de recessie be
reikt, zo heeft EG-eommisaris
voor Economische Zaken Hen-
rdng Christophersen gisteren in
Luxemburg tijdens een bijeen
komst van de EG-ministers van
Financiën gezegd.
Hij zei dat nieuwe voorspellin
gen uit Duitsland aangeven dat
de economie van de twaalf EG-
landen iets meer zal groeien dan
aanvankelijk was gedacht In
veel EG-landen heeft de recessie
hard toegeslagen. Het aantal
werklozen, zal volgend jaar waar
schijnlijk 18 miljoen bedragen: -
het hoogste aantal in dertig jaar.
In het algemeen zal de economie
van de EG dit jaar met ongeveer
0,5 procent dalen.
Christophersen zei eerder dit
jaar dat de economie volgend
jaar 1,8 tot 1,5 procent zou groei
en. Gisteren voorspelde hij dat
de groei waarschijnlijk op twee
procent zal uitkomen. Het her
stel zal langzaam verlopen, maar
'wij hebben de bodem gezien'.
Als onderdeel van het plan om in
1998 te komen tot een monetaire
unie hebben de ministers beslo
ten maatregelen 'te nemen die
het onmogelijk moeten maken
voor nationale banken geld aan
de regeringen te lenen teneinde
het begrotingstekort te dekken.
Om opgenomen te worden in de
monetaire unie mag het tekort
van een land niet groter zijn dan
een door de landen gezamenlijk
bepaald percentage.
De ministers kwamen tijdens de
bijeenkomst ook overeen de Bel
gische bankier Alexandre Lam-
falussy te benoemen tot hoofd
van het Europese Monetaire In
stituut, dat vanaf 1 januari 1994
zal gaan functioneren. Het insti
tuut wordt de voorloper van een
gemeenschappelijke centrale
bank: Vrijdag zullen de minis
ters de plaats bekend maken
waar het EMI komt. Het is bijna
zeker dat het Frankfurt wordt. -
De pogingen van de EG om met
miljarden-investeringen de eco
nomische crisis te bestrijden,
dreigen overigens te mislukken.
De maatregelen zijn te beperkt
of lopen vertraging op. De darm-
kreet is afkomstig van de Belgi
sche minister Philippe Maystadt
tijdens een door hem voorgeze
ten beraad van de EG-ministers
van financiën in Luxemburg.
Volgens hem zou de EG bij deJ'
bestrijding van de werkloosheid
een hoofdrol moeten vervullen^
nu de afzonderlijke lidstaten""
geen manoeuvreerruimte meer
hebben voor extra maatregelen.
Maystadt toonde zich echter te
leurgesteld over de vertraging*
die EG-maatregelen juist hier
dreigen op te lopen.
Hij waarschuwde voor frustratfé
van de burgers, door verwachtin
gen te scheppen die niet worden^
gevolgd door concrete uitvoeT
ring.
1
Sombere gezichten bij het personeel var. ^en Oudsten, fowanp
Rotterdam - De situatie rond de
noodlijdende busfabrikant Uni
ted Bus (bijna duizend werkne
mers) wordt steeds nijpender.
Terwijl de tijd dringt, is het nog
niet duidelijk of de banken geld
willen geven om twee United
Bus-bedrijven (Den Oudsten in
Woerden en DAF Bus in Eindho
ven) voorlopig te laten doorwer
ken. Het derde Nederlandse Uni
ted Bus-bedrijf. Bova m Valkens-
waard, is gisteren door de 480
werknemers bezet. Zij willen
voorkomen dat informatie over
het bedrijf aan concurrent Berk
hof wordt gegeven.
Berkhof, een grote Nederlandse
busfabrikant met vestigingen in
Valkenswaórd en Heerenveen,
zou alleen geïnteresseerd zyn m
dc kennis, dc orders cn het klan
tenbestand van Bova. De Bova-di-
rectie had, via moederbedrijf Uni
ted Bus, van bewindvoerder
mr. H. I. Prinsen de opdracht ge
kregen informatie te verstrekken.
„Maar daar doen we niet aan mee.
We houden in de gaten dat er
niets uit het bedrijf verdwijnt,"
zei voorzitter P. Verhoeven van de
ondernemingsraad van Bova.
Hij ziet veel meer in het reddings
plan van de twee voormalige eige
naren: voormalig Bova-directeur
Lijmer en Piet van Doome van
Vado, de maatschappij van de fa
milie Van Doorne. Volgens dit
plan blijft het bedrijf bestaan en
zouden 320 van de 480 werkne
mers kunnen blijven. Volgens
Verhoeven gaat de bezetting door
totdat er een oplossing is gevon
den. Ondertussen draait het be
drijf gewoon door.
Voor de twee United Bus-onder
delen die uitstel van betaling heb
ben gekregen, dreigt nog steeds
een snel faillissement. Zowel Den
Oudsten in Woerden (350 werkne
mers) als DAF Bus in Eindhoven
(160) hebben snel geld nodig. De
banken aarzelen echter nog of ze
een boedelkrediet verstrekken.
Daarmee zouden de lonen over
oktober kunnen worden betaald
en kunnen de bedrijven blijven
draaien totdai er een oplossing is.
Volgens de bonden moet voor
Den Oudsten en DAF Bus mor
gen het faillissement aange
vraagd worden, als de banken
(ABN Amro, Rabobank en de Na
tionale Investeringsbank) geen
boedelkrediet geven De banken
weigerden vorige week 25 miljoen
gulden te geven voor een red
dingsplan. Daarop moest United
Bus afgelopen vrijdag uitstel van
betaling aanvragen.
Een faillissement hoeft niet het
einde te beteken van de busfa-
brieken. De bedrijven zouden uit
een faillissement zoals bij vracht
wagenfabrikant DAF een 'door
start' kunnen maken, waarbij ze
eventueel met een nieuwe eige
naar sterk afgeslankt blijven
draaien.
Voor alle drie Nederlandse onder
delen van United Bus zouden be
langstellenden zijn. Bij DAF Bus
ligt al een reddingsplan, waarbij
126 van de 160 mensen hun baan
kunnen houden. Bij Den Oudsten
wordt gestudeerd op een manage
ment buy-out, waarbij de directie
het bedrijf overneemt.
Wolfsburg - Volkswagen (VW)
zou van plan zijn volgend jaar een
vierdaagse werkweek in te voeren
bij de zes fabrieken in Duitsland.
Het autoconcern zorgt daarmee
voor een doorbraak in de Duitse
industrie.
VW, de grootste autoproducent in
Europa, ziet zich tot maatregelen
genoodzaakt door de slechte ver
koop en de scherpe concurrentie.
Een woordvoerder zei dat het con
cern de produktiviteit verder
moet verhogen en daarom denkt
aan mogelijkheden te sleutelen
aan de werktijden, teneinde de
werkgelegenheid in stand te hou
den. Volgens eerdere sanerings
plannen zal het aantal werkne
mers Dij VW in Duitsland dalen
tot 108.000 eind volgend jaar.
Als er inderdaad tot een vierdaag
se werkweek wordt besloten, zul
len de autofabrieken wel vijf da
gen per week blijven draaien,
maar op een lagere capaciteit. VW
kan daardoor twintig procent be
sparen op de loonkosten.
De groei van de werkloosheid in
Duitsland heeft geleid tot sterke
druk op werkgevers en werkne
mers om meer flexibiliteit te
brengen in de arbeidstijden.
Bondskanselier Kohl, de Bundes
bank en werknemersorganisaties
hebben er herhaaldelijk op gewe
zen dat de slechte economische
omstandigheden ertoe dwmgen
de bakens te verzetten. De vak
bonden lijken nu ook bereid mee
te werken, Een woordvoerder van
de machtige bond IG Metall zei
dat zijn organisatie in principe
positief staat tegenover invoering
van een vierdaagse werkweek om
verder banenverlies te voorko
men. Volgens IG Metall moet in
troductie van een kortere werk
week met overeenkomstig inko
mensverlies wel doorgaan op ba
sis van vrijwilligheid en mag zo'n
maatregel niet onherroepelijk
zyn. De mensen die meewerken,
dienen de garantie te krijgen dat
zij later weer op de oude voor
waarden kunnen werken.
Den Haag - Nederland zal nog dit
jaar een ambassade openen m
Vietnam en in Sjanghai staat een
consulaat-generaal op stapel. Dit
heeft staatssecretaris Van Rooy
(Buitenlandse Handel) gisteren
in de Tweede Kamer gezegd.
De bewindsvrouw liet voor het
front van de Kamerleden twee
van haar ambtenaren een wereld
kaart ontvouwen, waarop Europa
niet zoals gebruikelijk centraal
stond, maar aan de zijkant.
De 21e eeuw wordt de eeuw van
Azié, zo had Van Rooy tijdens
haar recente reis naar het Verre
Oosten te horen gekregen.
Volgens haar staat ons land, en
ook Europa, nu voor de opgave
zich aan te passen aan de gewij
zigde economische machtsver
houdingen. Handhaving van ons
welvaartspeil is met langer van
zelfsprekend, zo vond ze met Ka
merlid Leers (CDA).
Uitgedaagd door Lonink (PvdA)
nam Van Rooy stelling tegen dr.
Arie van der Zwan. Zij verweet
hem de deur open te zetten voor
protectionisme in Europa,
Bescherming
Een verschil tussen defensief en
rechtvaardig protectionisme is in
de praktijk niet te maken, meent
Van Rooy. Zo duurt de 'tijdelijke'
bescherming van de textielindus
trie in de Westerse landen nu al 25
jaar. Juist een land met een open
economie moet niet pleiten voor
deze symptoombestrijding.
Nederland profiteert door de Rot
terdamse haven en door Schiphol
ook van een hogere invoer in Eu
ropa.
Vlissingen - De volstrekte chaos
rond het debacle met het scheeps-
en machinebouwconcern Rijn-
Schelde-Verolme (RSV), ruim
tien jaar geleden, was niet nodig
geweest. Dat is de conclusie van
drs. C. de Voogd, die morgen pro
moveert op het proefschrift 'Dê
neergang van de scheepsbouw en
andere industriële bedrijfstak
ken'.
Iedereen kreeg ervan langs in het
rapport van de Parlementaire En
quêtecommissie die het RSV-de-
bacle heeft onderzocht. De Voogd
--van 1965 tot 1972 bij De Schelde
en tot 1980 in dienst by andere on
derdelen van RSV- valt de en
quêtecommissie m haar hoofd
conclusies met af. De RSV-direc-
tie heeft inderdaad grove fouten
gemaakt. De rijksoverheid heeft
te lang geld (in totaal 2.7 miljard
gulden) in een failliete boedel ge
pompt, zonder dat er uitzicht was
op verbetering. De vakbonden
hebben dc korte-termijnbelangen
van hun leden bij RSV voorop ge
steld. „Maar de commissie had de
affaire in een breder verband
moeten plaatsen," vindt De
Voogd. ,.Ze had een vergelijking
moeten maken met de ons omrin
gende landen."
Zelf heeft hij wel een analyse ge
maakt van de scheepsbouwsitu-
atie in Westeuropese landen, Ja
pan en Zuid-Korea. In Groot-Bn-
tannie en Zweden hebben over
heid en scheepsbouwers ook alles
in het wr-rk gesteld de bedrijfstak
te redden. „Met name m Zweden
hebben ze er een potje van ge
maakt." Gewoonlijk werken
werven alleen op bestelling, maar
dc Zweedse regering maakte het
mogelijk schepen op voorraad te
bouwen. In afwachting van eco
nomisch betere tijden. Deze kwa
men echter niet. Svenska Varv
had m 1979 niet minder dan 41
schepen in voorraad. Het bedrijf
is begin jaren tachtig gekapseisd.
Noodklok
Zo ver had het volgens De Voogd
in Zweden en ook in Nederland
nooit mogen komen. De neergang
van de scheepsnieuwbouw is met
de grote financiële injecties van
de overheid slechts enkele jaren
vertraagd Het was onvermijde
lijk, meent hij. Westeuropese
scheepswerven konden de Japan
se nieuwkomers niet aan. Dit was
al in 1964 bekend.
Onder-directeur mr. drs. H Lang-
man van De Schelde in Vlissin
gen luidde de noodklok. Hij vond
gehoor en de in 1965 aangetreden
Commissie Nederlandse
Scheepsbouw pleitte voor een
spoedige samenwerking tussen
de grote werven en een lichte sub
sidiering. Dat deden andere lan
den ook.
Aan de toekomst van de Neder
landse scheepsnieuwbouw twij
felde de commissie niet. Neder
land zonder grote scheepsbouw,
dat was ondenkbaar. „En dat is
het juist," stelt De Voogd. „Wat
weerhoudt een ondernemer er-
Een luchtopname van de Verolme-werf in de Botlek, uit 1979. Archieffoto Rotterdams Dagblad
van te onderkennen dat zijn be
drijf op de langere termijn met
meer levensvatbaar is? Hij moet
allerlei barrières overwinnen en
eén van de belangrijkste daarvan
is de psychologische. Die barrière
is in de scheepsbouw heel lang
onneembaar geweest. Toen het
inzicht er in 1975 kwam, was het
al te laat. Een geleidelyke sane
ring was niet meer mogelijk."
Kolenmijnen
Het had anders gekund, stelt De
Voogd. Dat heeft de directie van
Staatsmijnen in 1964 bewezen. Ze
kwam tot de slotsom dat de Lim
burgse kolenmijnen dicht moes
ten. Miljoenenverliezen dreig
den. Kolen waren op hun retour,
Olie verdrong de oude brandstof
en het gasveld in Slochteren was
in 1959 ontdekt. Sinds deze
vondst was het de Staatsmijnen al
duidelijk dat een rendabele ex
ploitatie van kolenwinningsbe-
drijven niet meer mogelijk was en
dat Nederland voor zijn energie
behoefte kolen met nodig had.
De toenmalige minister van Eco
nomische Zaken Joop den Uyl
hakte in 1965 de knoop door, op
voorstel van de Staatsmijnen. Wat
in de scheepsbouw ondenkbaar
was. gebeurde in de mynbouw.
Do vakbond steunde de sanering.
Ei kon een plan worden ontwik
keld om vervangende werkgele
genheid in Limburg te scheppen.
Dat heeft gewerkt. „Limburg is er
economisch sterker uit geko
men," luidt De Voogds conclusie.
„Ga maar eens in Noord-Frank-
njk en Wallonië kijken, wat de
mijnsluitingen daar in latere ja
ren teweeg hebben gebracht."
Toch waren de ondernemers in de
scheepsnieuwbouw ook niet
blind voor de ontwikkelingen in
de - old. Zo zag de directie van
Rijn-Schelde - de combinatie van
de Rotterdamse werven RDM en
Wilton-Feijenoord en De Schelde
in Vlissingen - niets in de grote-
tankerbouw. Hun grote rivaal
Cornells Verolme dacht er echter
anders over, want hij wilde zich
daar juist in specialiseren.
Niet te houden
Toen de vorming van RSV in 1970
ter sprake kwam, was de inzet van
het Rijn-Schelde-concem de tan-
kerbouw te saneren. „Maar het
tragische is dat de behoefte aan
tankers juist in 1978 fors steeg.
Verolme boekte een tiental or
ders. Rijn-Schelde heeft mis
schien ingezien dat het om een
tijdelijke opleving ging, maar is
wel in de fusie gestapt. In alle on
derhandelingen heeft overigens
meegespeeld dat De Schelde dé
Nederlandse marinewerf wilde
worden. Verolme was de enige se-
rieuze concurrent en die kon door
medewerking aan de fusie wor
den uitgeschakeld. Natuurlijk
had de rijksoverheid al in de jaren
zestig in de scheepsnieuwbouw
kunnen ingrijpen. Maar als vak
bonden en werkgevers een totaal
ander standpunt hebben, moet
een regering wel van heel goede
huize komen."
Zwarte Piet
De Voogd wil de rijksoverheid
niet de Zwarte Piet toespelen
voor de teloorgang van de
scheepsbouw. De ondernemers
dragen als eersten de verantwoor
delijkheid. Zij moeten de markt
goed inschatten, oude activiteiten
afstoten als deze niet renderen en
de handen vrijmaken voor nieu
we zaken. „De RSV-direetie heeft
dit niet gedaan, maar ik weet ze
ker dat ook andere bestuurders
de scheepsbouw niet hadden
kunnen redden. Structurele neer
gangsprocessen zijn gewoon niet
tegen te houden, ook niet met be
schermende maatregelen. Zie de
landbouw en de auto-industrie.
Die krijgen nu een uitgestelde re
kening gepresenteerd.