Waterweg 15 Levensideaal van dokter Nolet wordt gesloopt Paus greep in: zusters bleven I Modieuze jacks met groot draagcomfort Meer kans, meer geld, bij genda De Heilige Koe Circus slaat tenten op Katholiek Schiedam ziet weer een stukje historie verdwijnen 'Kom bij mij dienen' srnm in de Staatsloterij Rotterdams Dagblad Woensdag 18 mei 1994 Nou dat weer. Gaan. er in de spits meer treinen tussen Rotterdam en - <- Vlaardingen rijden, zeurt het Vlaardings gemeentebesla':i' dat de spoorbomen vaker dicht zullen zijn. Niet acht, maar zest:- Vcerper uur gaan de bomen ter weerszijde van de Oude Haven naar oeneden, heeft het college uitgerekend. „Dat heeft de nodige consequenties voor de doorstroming van het verkeer," Nee maar, bij de bakker en dokter wachten we netjes op onze beurt; bij het Arbeidsbureau, GAK en de Sociale Dienst trekken we een nummertje; we staan voor het NS-loket geduldig in de rij en we krui pen in de file naar het strand. Er wordt wat gewacht in Nederland, daar helpt geen moedertje lief aan, maar wachten in Vlaardingen: dat kan natuurlijk niet. Aan wie zouden we deze klaagzang te danken hebben? Ik denk aan de WD, die sinds de gemeenteraadsverkiezingen op het collegeplu che zit. Aftrekken en delen hebben de liberalen nooit goed onder de knie gekregen op de lagere school, maar optellen en vermenigvuldi gen kunnen ze is de beste. Dus zij zullen wel hebben uitgerekend wat voor Catastrofale Gevolgen een 7,5-minutendienst heeft voor de autorijdende achterban, die liever met zijn vette derrière in de Heili ge Koe zit dan in de trein. Want, geloof mij: de VVD heeft een januskop. Met de mond belijden de liberalen bevordering van het openbaar vervoer, maar als het au tomobiel een strobreed in de weg wordt gelegd, gaat er een boze brief naar de Nederlandse Spoorwegen. Dan schreeuwen ze moord en brand over files en wachttijden en. maken ze zich ineens druk over buslijn 52, waar ze zelf nog nooit in gezeten hebben. En ik voorspel: dit is pas het begin. Het in de jaren tachtig zo moei zaam bevochten verkeerscirculatieplan willen ze stukje bij beetje af breken. Zo zullen we het nog beleven dat de busbanen in Holy en Ambacht open gaan voor auto's, de afsluiting van het Emaus onge daan wordt gemaakt en het kruispunt Afrol/Gedempte Biersloot weer geheel in de oude staat wordt teruggebracht. De Heilige Koeiedrijver gaat gouden tijden tegemoet in Vlaardin gen. DICK VAN DER LÜGT Circus Renz komt naar Schiedam. De achtste gene ratie van de oorspronkelijke grondlegger. Ernst Ja cob Renz, slaat vrijdag haar tenten op aan de Maas boulevard. De circusfamilie geeft tot en met zondag vier voorstellingen. Een ereplaats is ingeruimd voor het paard, maar ook talrijke andere diersoorten zoals Schotse Hooglandrunderen, pony's, duiven en vier Indische olifanten laten zich bewonderen. Verder staan op het programma een fakir, trapeziste, koord danseres en grondacrobaten. Vrijdag 19.30 uur, za terdag 15.00 en 19.30 uur, zondag 14.00 uur. Koningin Wilhelmina was het die ruim zestig jaar ge leden Clara Lourens en Henk Lansbergen in contact bracht met elkaar. De twee onmoetten elkaar op het feest in Den Haag dat ter gelegenheid van de veertig ste verjaardag van de toenmalige koningin werd ge geven. De jonge Vlaardinger zag wel wat in de knap pe Sehiedamse en zij in hem, dus zo is het gekomen. Henk was kok, Clara diende in de huishouding. Na ,cenkele jaren verkering vroeg Henk zijn meissie of zij „niet bij hém kon komen dienen. Ze kan er nu nog smakelijk om lachen. Zeker in de beginjaren van 'hun huwelijk heeft het jonge stel het met breed ge had. Klagen hoor je ze echter nooit, die twee. „We hebben gelukkig eikaar nog en we zijn allebei nog redelijk gezond, dus wat valt er te mopperen? Ook wonen we sinds kort in een prachtig paviljoen in Huize Frankeland. Ik kan me niet beter wensen." Henken Clara Lansbergen, na zestig jaar samenzijn gelukkig in Huize Franke land. Foto Roel Dijkstra Driekwart eeuw geleden bloeide in Schiedam het rijke roomse le ven. De stad telde drie grote ka tholieke kerken, een paar kloos ters, een katholieke begraaf plaats, een katholiek weeshuis en er waren scholen waar paters in habijt voor de klas stonden. In 1928 kreeg Schiedam ook nog eens een katholiek ziekenhuis met nonnen als verpleegsters, want de verzorgende handen van 'neutrale' zusters werden niet vertrouwd. Anno 1994 zijn er nog maar wei nig sporen over van die katholie ke cultuur. De laatste 'witte pa ters' verlieten een paar jaar ge leden de stad; hun klooster werd afgebroken. Het klooster van de zusters dominicanessen staat nagenoeg leeg, één kerk is ver kocht, een andere afgebroken en de eigen begraafplaats is niet meer in gebruik. Binnenkort gaat ook het Noletziekenhuis te gen de grond. Inclusief de kapel waar missen werden opgedra gen voor de overledenen en nieu we wereldbewoners werden ver welkomd met doop- en wijwater. Door Peter de Lange Schiedam - Dokter E.J.M. Nolet was niet alleen een bekwame arts, hij had ook verstand van specule ren. Bij zijn dood in 1913 bleek dat hij op de beurs een fortuin had vergaard. ïn zijn testament betoonde de Sehiedamse 'armen- dokter' en voormalig directeur van het stadsziekenhuis zich even*ruimhartig als hij bij zijn le ven was geweest. De katholieke gemeenschap mocht zijn kapitaal verdelen. Het weeshuis kreeg een paar dui zend gulden, en zo waren er nog wat instellingen die een leuk sommetje ontvingen. Maar de grootste mep was bestemd voor dokters ideaal; een katholiek zie kenhuis. Ongeveer drie ton aan aandelen in Russische spoorwe gen moesten de bouw mogelijk maken. Het bedrag was ruimschoots vol doende om dat doel te verwezen lijken, maar de tijd zat niet mee. "Europa" stond aan" de vooravond van een verwoestende oorlog en onder invloed daarvan schoten, de De kraamaf- delingin het voormalige Nolet-zieken- huis. Ook de baby's wer den ver pleegd door liefdezusters. Foto familie Van Veizen/repro Roet Dijkstra De toegangsdeur, nu dichtgeplankt. Het pand gaat tegen de vlakte. De tegels boven de deur krijgen, net als enkele andere; rekwisieten, een plaats in de Nolet-hal in het Schieland Zieken huis. Foto Roel Dijkstra prijzen omhoog. De Russische re volutie in 1917 maakte Nolets spoorwegaandelen in één klap na genoeg waardeloos. Zijn fortuin smolt weg als sneeuw voor de zon, wat overbleef was een modaal spaartegoedje. Maar dat ziekenhuis, oordeelden de katholieke notabelen van de Vereeniging voor Roomse Zie kenverpleging in Schiedam, moest en zou er komen. Ze iegden de statuten ter goedkeuring voor aan de bisschop van Haarlem en schreven collectes uit onder de bevolking. Met kwartjes en dui zendjes werd langzaam maar ze ker een nieuw kapitaal opge bouwd, en de plaatselijke katho lieke'middenstand zorgde voor giften in natura, zoals bestek en een klok. In 1927 was het einde- Alja presenteert u de zomercollectie leuke, sportieve zo merjacks van het Europese topmerk "Fuchs Schmltt". Het grote draag- comfort zit 'ai in "Sympatex", een onzichtbaar toege past kllmaatmem- braan. "Sympatex" is niet alleen per fect tegen regen en wind, maar zorgt ook voor optimaal ademende kleding. Ideaal natuurlijk mee op reis te nemen. Zelfs in de kleinste kof fer is er een plaats- je voor. Maten 38 t/m48 MODEHUIS Broasvest 109-li3,3IU EE SCHIEDAM,Tel; 010-«0399 Ook op maandagmiddag en donderdagavond geopend. Koek van Holland P, Vervenne Prins Hendrikstraat 265 01747-82516 Schiedam De Blokshop Groenelaan 103 tel. 010-2730720 Schiedam Tabaksshop De Bot winkelcentrum Hof van Spaland 6 tel. 010-4714083 Schiedam Sigarenmagazijn Het Hoekje Boerhaavelaan 80 tel. 010-4265513 Schiedam Tabaksspeciaalzaak Ton Jaarsma Borodinlaon 58 tel. 010-4703768 Schiedam Tabaksspecicalzaak B. P. H. Janse Broersvest 8a tel. 010-4268804 Schiedam St. Liduinastraat 55 tel. 010-4267613 Tabaksshop Jacqueline Schiedam P.K.O.Iaan 144 tel. 010-4155016 Primera Joop van Schijndel Schiedam Tabaksspeciaalzaak Nico Smitshoek P. J. Troelstralaan 31 tel. 010-4703037 Vlaardingen Liesveld 161 tel. 010-4349911 Sigarenhandei Berco Vlaardingen De Loper 82 tel. 010-4742997 Tabaksspeciaalzaak Nico Smitshoek lijk zover: de eerste steen kon worden gelegd. Een jaar later ging het Noletziekenhuis open. Zelfopoffering Ongeveer tien jaar eerder had, no ta bene op een steenworp afstand van de bouwlokatie ten zuiden van de Laurens Knappertlaan (te genwoordig de Burgemeester Knappertlaan), het nieuwe ge meenteziekenhuis zijn deuren geopend. Het verving het oude stadsziekenhuis in de binnen stad, dat al jaren veel te klein was. Het gemeentebestuur kende de plannen van de Vereeniging al in 1913 en had daarom geprobeerd de katholiekert-ie^bewegen tot de - bouw van eeri gemeenschappelijk ziekenhuis. Twee verpleeginrich tingen zo vlak bij elkaar, dat werd toch een beetje teveel van het goede gevonden. Maar dit voorstel werd afgewe zen. De roomsen stonden op ver pleging met een eigen signatuur. Argument: „Vooral in de laatste ogenblikken des levens voelt de Katholiek zich in een katholiek ziekenhuis, waar mensen arbei den die alles doen uit zelfopoffe rende liefde, tevreden en op zijn plaats Ook het voor die tijd revo lutionaire idee van burgemeester Brants om desnoods een 'alge meen' ziekenhuis te bouwen waarin de katholieken het voor het zeggen zouden krijgen werd van tafel geveegd. Dat de katholieke zuil bezig was een eigen gezondheidszorg op te richten, viel bij een andere zuil, die van de socialisten, in slechte aarde. Het dagblad Voorwaarts vroeg zich in een kritisch artikel af of er nu ook een katholiek TBC- bureau zou komen en een katho lieke zuigelingenzorg. Die ver snippering zou wel eens grote na delen kunnen hebben voor de to tale gezondheidzorg. Dat in het Nolet gratis arbeid werd verricht (door de dominica nessen uit Voorschoten en de lief dezusters van de congregatie van de H. Carolus Borromeus- uit Maastricht) zat de socialisten ook niet lekker. Historicus Hans van der Sloot geeft de Voorwaarts in dat opzicht groot gelijk. In een ju- bileumboek(over de gezondheids zorg in Schiedam schreef van der Sloot: „Vooral m de eerste jaren van het bestaan hebben de non nen het ziekenhuis letterlijk draaiend gehouden, soms onder de meest barre omstandigheden." De nonnetjes kregen weliswaar geen salaris, maar helemaal voor niets hebben ze toch niet ge werkt. De Nolet-stichting (zoals de Vereeniging voor Roomse Zie kenverpleging in de wandelgan gen wordt, genoemd) kreeg bij de fusie van het Gemeente- en het Noletziekenhuis in 1981',énkele -miljoenen guldens onder-zijn be~ steeds meer op een 'neutraal' zie kenhuis te lijken. De ontwikkelingen in de gezond heidszorg leidden begin jaren ze ventig tot de conclusie dat het op den duur ondoenlijk zou zijn in Schiedam twee apart functione rende ziekenhuizen te handha ven. De eerste die dit vaststelde, was geneesheer-directeur Kunze, die samen met toenmalig burge meester Roelfsema een rapport uitbracht waarin de mogelijkheid tot fusie werd besproken. Maar pas zeven jaar later, na lange en taaie onderhandelingen, werd de - samenwerking'tussen Nolet- en .Gemeenteziekenhuis een feit. -,-,Natuurlijk maakt een katholiek heer, "als "compensatië^vdór ~'dê K zièkènhuïs zo vlakbij een alge door de nonnen uitgespaarde loonkosten. De rente van dat ka pitaal wordt besteed aan gezond heidsprojecten in binnen- en bui tenland, vertelt stichtingsvoorzit ter AA.L. Stegmann. De zusters waren ontegenzegge lijk bekwaam en ook zeer begaan met het lot van de verpleegden. Stegmann: „Op de een of andere manier hadden ze een toegevoeg de waarde die gewone verpleeg sters misten. Althans, dat zeiden veel patiënten." Een beroemd verhaal is dat van de zorg waar mee een te vroeg geboren baby van vijf maanden werd omringd. Bij gebrek aan een couveuse had het kind nauwelijks overlevings kansen, Twee zusters ontfermden zich over de baby; ze legden hem in het kastje waarin de luiers warm werden gehouden en hiel den het kind dag en nacht in de gaten. Dankzij die intensieve zorg bleef de baby in leven. Lekenzusters In 1940 deed de eerste 'lekenzus ter' haar intrede in de Nolet. Zij was een dochter van directeur Geerdes en werd tewerk gesteld op de kinderafdeling. Daarmee was de instroom van burgerperso neel op gang gekomen. Gaande weg werden ook meer patiënten van niet-katholieke huize opge nomen. Onder invloed van de ontkerkelijking begon de Nolet meen ziekenhuis nu een vreemde indruk," zegt Stegmann, terug kijkend op het betrekkelijk korte bestaan van dokter Nolets ideaal. „Maar tegen de achtergrond van die tijd was het heel begrijpelijk. Zo'n veertig procent van de Schiedammers was in Nolets tijd katholiek. Dat die een eigen ge zondheidszorg nastreefden valt te billijken." Nu, een kleine zeventig jaar later, worden in het Schieland Zieken huis mensen van alle gezindten verpleegd. Het bestuur van de Nolet-stichting, vertelt Steg mann, heeft zich met het oog op die veelkleurige gebruikersgroep wel eens afgevraagd of er naast de pastor, de dominee en de huma nistische vormingsvrouw met ook een islamitische vertrou wensman zou moeten worden aangesteld. „Want goed be schouwd hebben natuurlijk alle geloofsgemeenschappen recht op een eigen vertegenwoordiger." Voor dit artikel werd gebruik ge maakt van 1) het in 1978 verschenen boek 'Het verhaal van een vijftigjari ge, bijdragen tot de geschiedenis van de gezondsheidszorg in Schiedam', door Ch.A. Poll, G. v.d. Feijst en H, v.d. Sloot. 2) de notulen van bestuursverga deringen van de Nolet-stichting (periode 1913-1956). «j dresi Schiedam - Op 29 juni 1955 kwam het bestuur van de' Nolet- stichting in een spoedvergade ring bijeen. Aanleiding was een 'uiterst somber schrijven' van bet Moederhuis van de congre gatie van H. Carolus Borromeus uit Maastricht, waarin werd aan gekondigd dat de liefdezusters hun werk in het ziekenhuis het volgende jaar zouden staken. De congregatie had dringende ver plichtingen aan de rooms-katho- lieke Universiteitskliniek in Nij megen en zag zich genoodzaakt haar zusters uit Schiedam terug te trekken. De brief uit Maastricht veroor zaakte grote onrust onder de be stuursledenvan het Sehiedamse ziekenhuis. Verlies van de non nen, die zowel in de verpleging als in de huishoudelijke dienst werkten, zou een regelrechte ramp betekenen. Vervangers van. een andere congregatie wa ren op zo korte termijn onmoge lijk te vinden, en het ziekenhuis laten overschakelen op leken zusters werd als een gevaarlijk avontuur beschouwd Daar kwam nog bij dat het ziekenhuis net op het punt stond een nieu we vleugel aan de Stadhouder slaan in gebruik te nemen. Hoe moest de zaak gaan draaien zon der bekwame verpleegsters? Het bestuur besloot uitstel te vragen aan de Moeder Overste in Maastricht, en ondertussen de bisschop van Haariem te verzoe ken een bemiddelingspoging te wagen. Maar deze slaagde er niet in de 'zustér van de onder de bo gen' op andere gedachten te brengen. Ook de bisschepen van Rotterdam en Roermond kregen nul op het rekest. Een ingrijpen van de nuntius te Den Haag bracht tijdelijk uitkomst, maar uit Maastricht bleven berichten binnenkomen dat de circa 40 zusters in het Noletziekenhuis hun langste tij d er op hadden zit ten. Wending De zaak nam pas in 1956 een, wending ten goede voor het zie kenhuis dankzij een solistische actie van mevrouw Van Velzen- Zoetmulder, de moeder van de toenmalige voorzitter van het bestuur. Zij stelde een brief op aan de Paus en liet die door een leraar Frans nauwgezet vertalen. De brief ging naar Rome, en daar werd door het Vaticaan een pater Franciscaan benoemd om de zaak uit te zoeken. Op grond van dit onderzoek besloot de Paus de zusters uit Maastricht te somme ren in Schiedam te blijven. Mevrouw Van Velzen is inmid dels overleden, maar haar schoondochter herinnert zich de brief aan de Paus nog als de dag van gisteren, „Ja, dat was wel een bijzondere situatie. Voor ons tenminste, want mijn schoon moeder vond zoiets heel gewoon. Die stapte op iedereen af, als zij het ergens niet mee eens was. Ze is ook wel eens bij minister-pre sident Drees geweest om zich te beklagen over de manier waarop kettinghonden werden behan deld. Ze was ook zeer begaan methetlot van dieren, Drees was trouwens ontvankelijk voor haar argumenten, want er is later een wet op de kettinghonden geko men." Woensdag 18 mei SCHIEDAM Teerstoof. Apollo Toneel, 20.00>j VLAARDINGEN Rode Kruïsgebouw. Uitleg over hel Nationaal Informatiebureau, 20.00U. ROTTERDAM - Bibliotheektheater. Gnmasfestivaf, 20.00ik,Luxor Theater. Het Groot Niet Te Vermijden-Dans/Show Or kest, 20.150' Popular joop van der Zoon's Circustheater, 20.30u. Rot terdamse Schouwburg Nitvana. 20.15u. Intencrs, 20.30u. Lanta ren/Venster. One, 20.30u The Act. Jam sessie, 22.00u. Conser vatorium. Concert studenten com positie, 20.00u. Groove Garden. Grooveband 1,22.30u. Sorborme. Off the record, 22.00u. De Twijfe laar. DesgarGaga, 23.00uZaal De linie. Ives Ensemble, 20.30u. Donderdag 19 mei SCHIEDAM Teerstoof. Apollo Toneel, 20.00u. Filmhuis. The fugitive, 21.30u. VLAARDINGEN Stadsgehoorzaal. The house oftbe spirits (film), 14.00u en 20.3(Kjr Westiandseweg 258. Opening Ar cheologisch Historisch Museum Hoogstad, 15,OOu. Grote Kerk." Lunchconcert, 12.45u. ROTTERDAM StLaurenskerk. Middagpauze- concert, 12.45u, ROTTERDAM Alhambra Riksbioscoop: 'The Fugitive' (12) dag. 11.45-2.15- 4,45-7.15-9.45. Alhambra 2: 'Free Willy' (al) dag. 1.15-4-6.45. 'The remains of the day' (al) dag. 9 Calypso 1: 'Shortcuts' (16) dag.2- 8. Calypso-2: 'Shadowtands' (al) dag. 1.15-4-6.45-9.30. Calypso- 3: 'In the name of the father' (12) dag. 1.15-4-6.45-9.30. Cinerama 1: The Pelican Brief' (12) dag. 1.15- 5-8,30. Cinerama 2: 'Philadelphia' (al) dag. 1.15-4-6.45-9.30. Cine rama 3: 'On Deadly Ground' (16) dag. 1.15-4-6.45-9.30. Cinerama 4: 'Mrs. Doubtfire' (el) dag. 1.15-4- 6.45-9.30. Cinerama 5: 'Wayne's World 2' (a!) dag. 1.15-9.30. "Juras sic Park' (al) dag. 4-6.45. Corso: 'Schmdler's List' (12) dag. 2-8. (max Theater: 'Blue Planet' (al) do.t/mzo. 2-4-8. 'Sharks' (al) do.t/m zo. 12. 'Mountain Gonlla' (al) do.t/m zo 1.15-7. 'Speed Picture Holland' (al) do.t/m zo. 9. Lantaren/Venster 1: Temptation of a Monk' (16) dag.8-10.15. Lantaren/Venster 2: 'The War Room' wo.t/m zo. 7.30. 'Starting Place' wo. 7.30 'Der Amen- kamscher Freund' wo. 9.30. 'Ucht- nmg over water' wo. 9.30. 'Uccelli che vanno' do, 9.30. Lantaren/ Venster 3: 'In weiter Feme, so nah' (16} dag. 8. Lantaren/Venster 4: 'Bad Boy Bubby' (16) dag. 8 Tne Puppetmaster' (16) dag. 10.15. Li- mière 1; 'Intersection' (12) dag 1.15-4-6.45-9.30. Lumière 2: 'Cool Runnings' (ai) dag. 1.15-4- 6.45-9.30. Lumière 3: 'Sister Act2' (al) dag. 6.45-9.30. Lumière 4: The Rat' (16) dag. 1.15-4-6.45- 9.30. Rex: 'Play Pen' (18) dag.vanaf 12 doorl.voorstelling. Thalia: 'Na ked gun 331/3 The final insult' (al) dag. 1.15-4-6.45-9.30.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1994 | | pagina 1