Ron Wichmanhuis volgende week officieel open
'Hier krijgen ze een schop onder hun kont of een aai over hun bol'
Feijenoord wil
treinkop hebben
F
Leerlingen Wiïlibrordschool voeren herstellende politiehond
Gift van
halve ton
Verstand van
smoelenboek
RL SN SZ RY
Rotterdams Dagblad
Zaterdag 29 oktober 1994
Door Serga van Roon
Rotterdam Ron Wichman was een gevierde gast, een popu
laire jongen. Tot hij Aids kreeg. Zijn eens zo grote vrienden
kring slonk aanzienlijk. Uiteindelijk stierf hij in alle eenzaam
heid-
Ruim vier jaar na zijn dood is er
gen dagopvang voor alle mensen
tüe te maken hebben met de ziek
te Aids: het Ron Wichmanhuis,
^unicum in Nederland. Het ini
tiatief kwam van enkele vrienden
die Ron nog over had. Het huis
ji$et een thuis worden, waar lot
genoten onder elkaar even uit
kunnen blazen, praten, eten en la
chen.
Cobie de La Rie en Jaap van de
Meent zijn twee stuwende krach
ten achter het project. De la Rie is
penningmeester van de Stichting
Rön Wichmanhuis, en in het da
gelijks leven raadslid voor D66
van de gemeente Schiedam. Van
$Meent is hervormd dominee en
directeur van het GCW (Gerefor
meerd Centmm Welzijnsbeharti-
ging). In eerste instantie raakten
beiden beroepsmatig betrokken
pet huis. Nu is hun leven ervan
doortrokken.
Deja Rie: „We kunnen mensen
&er iets geven waar ze in de regu
liere gezondheidszorg geen tijd
vobr hebben: een schop onder
hun kont en een aai over hun bol."
Het is bijna zover. Op 4 november
wordt het huis officieel geopend.
Hetkoïossale pand aan de Wester
singel 103 draait echter al sinds 1
augustus. En het loopt storm. „De
bedoeling is dat we tussen de
twintig en veertig mensen per dag
opkunnen vangen. Vanaf de eer
ste weken, toen de verbouwingen
nog niet eens af waren, voldeden
we daar al aan," formuleert de
penningmeester.
Tropenjaren
Voordat dit huis, een Jugendstil-
pand van eind vorige eeuw, hele
maal klaar was, is er heel wat ge
beurd. Voor De la Rie en Van de
Meent waren het tropenjaren;
bloei en tranen. „Je raakt
'ërhëêVsnelmqtibneerbij betrok
ken. Ik heb zb "vaak gedacht: nu
houd ik er mee op. Je wordt in Ne-
ddand- zo: tegengewerkt 'Het is
iarfóiïdie~van"boekhpuders en
regenten, van'cijfertjes en'ldgis-
tieken. Wij hadden en hebben nog
steeds geld nodig."
Van,verschillende kanten is er de
afgelopen vier jaar geld bij elkaar
geschraapt, onder anderen door
de inzamelingsactie 'Met Lee te
gen Aids' van Lee Towers. Een ge
meentelijke startsubsidie, het
geld dat de Stichting Vrienden
Rotterdam De stichting Ron
Wichmanhuis kan een bijdra
ge van 50.000,- tegemoet zien
uit de opbrengsten van de
bank/giroioterij. Dat is deze
week bekend gemaakt. Van
het geld wil men het pand aan
de Westersingel beter
toegankelijk maken voor rol
stoelgebruikers.
van het Ron Wichmanhuis door
talloze acties (benefietgala's, voet
baltoernooien, rommelmarkten)
bij elkaar kreeg, particuliere stor
tingen,'en kerkelijke bijdragen.
Van die anderhalf miljoen is het
huis aangekocht en verbouwd.
Voor de komende jaren is er ech
ter nog veel meer geld nodig; mi
nimaal drie miljoenwaarvoor Lee
Towers zich blijft inzetten.
De la Rie:„We hebben van meer
dere mensen te horen gekregen
dat we te ambitieus bezig waren.
Waarom moesten we nou persé
zo'n mooi, groot pand in het cen
trum kopen? Kon het met wat
klemer? Nee!" zegt ze fel. „Aids is
een probleem van de samenle
ving, ook al willen veel mensen
dat nog met zien. En wij staan
midden in de maatschappij. Dus
gaan we ook niet in een klein
pandje ergens achteraf zitten. We
verstoppen ons niet. We willen la
ten zien: 'Kijk eens jongens, deze
luxe is er voor jullie, en geniet er
van.' Een andere, praktische over
weging, is de nabijheid van het
Dijkzigt ziekenhuis."
Dagopvang
Het Ron Wichmanhuis wordt na
drukkelijk een dagopvang, dat wil
zeggen van elf uur 's ochtends tot
elf uur 's avonds. Beneden is er
een informatieruimte en het HIV-
café, beheerd door de HIV-Verem-
ging Nederland Ook familie en
vrienden kunnen daar met hun
verdriet terecht. Op de eerste ver
dieping zijn de huiskamers; het
hart van het huts. Deze zijn uit
sluitend voor dragers van het
HlV-vïrus. De ruime en lichte ka
mers zijn bedoeld als ontmoe
tingsplek. het moet een'veilige
ruimte zijn. Gewoon om televisie
Rotterdam De deelgemeente
Feijenoord heeft serieuze be
langstelling voor het stuk trein
dat in de binnenstad bij het In
formatiecentrum Spoortunnel
móet verdwijnen.
De deelgemeente en het Infor
matiecentrum zoeken op dit mo
ment uit hoe duur het is de
.treinkop, die vlak voor de ku
buswoningen schuin overeind
in de grond staat, naar Feije
noord te verplaatsen. De deelge
meente wil het gele brok trein
stel neerzetten bij op het tunnel-
TFacé, in de buurt van Station
Zuid.
"Maandagmorgen tussen achten
negen wordt de 'hondekop' van
,zijn plaats gehesen en tijdelijk
neergezet op het werkterrein
aan de Blaak. Dit in afwachting
van verdere plannen.
„Het is wel geen kunstwerk,
maar het is toch een heel apart
object," zegt portefeuillehouder
kunstzaken N. Oosterwijk van
.dedeelgemeente Feijenoord. Op
verzoek van verschillende poli
tieke partijen in de deelraad is
Jnj-aan de slag gegaan om uit te
TQeken of het stuk trein naar
'Feijenoord kan komen. „En ik
■moet ïeggen dat ik zelf ook
steeds enthousiaster word," zegt
'Oosterwijk.
„Evenals veel Rotterdammers
vind ik het jammer dat het ding
'weg moet. Het was een goede
publiekstrekker, hij stond mij
met in de weg. Maar als hij dan
.joch weg moet, dan moeten we
"kijken of er hier een plek is te
^bedenken. Ook in Feijenoord
was de aanleg van de spoortun
nel indertijd natuurlijk met veel
emoties omgeven." Oosterwijk
ts .volop bezig om financiers te
jgtëken voor de verplaatsing.
-Hoeveel de operatie kost, is nog
'Ptet helemaal duidelijk. Bedra
den tussen de tien- en vijftigdui
zend gulden worden genoemd.
Het Informatiecentrum in de
binnenstad wordt binnenkort
opgeheven, omdat het gehele
Spoortunnelproject bijna is af
gerond. Het enorme litteken van
zand dat de aanleg van de tun
nel door de stad heeft getrok
ken, wordt momenteel aan de
Binnenrotte van een laag straat-
tegels voorzien. Het ontwerp
van de nieuwe inrichting werd
geleverd door Adriaan Geuze en
zijn bureau West 8. Hier komt de
nieuwe centrummarkt, die in
maart volgend jaar in gebruik
wordt genomen. Voorde nieuwe
marktopzet staat het stuk trein
onherroepelijk in de weg. Bo
vendien liggen er leidingen on
der, die het weghalen ervan
noodzakelijk maken.
De treinkop zou aanvankelijk
begin deze week al worden ge
sloopt. Directeur De Wijs van de
Rotterdamse dienst Gemeente
werken stak daar op het laatste
moment een stokje voor.
„Ais je sloopt, is het gebeurd.
Door dat even uit te stellen,
hoopte ik dat zich alsnog gega
digden zouden melden, die wel
licht iets leuks met de treinkop
in gedachten hadden."
Hij werd op zijn wensen be
diend. De deelgemeente Feije
noord meldde zich. Wethouder
Van den Muijsenberg noemde
dat gisteren in de raadscommis
sie milieu, buitenruimten, ver
keer en vervoer 'een goede
zaak'. Volgens hem is de trein
kop een blikvanger geworden,
dié het waard is voor de stad be
houden te blijven. „We zullen
natuurlijk eerst inricht moeten
hebben in de staat waarin de
trein zich bevindt. Als het niet
teveel kost, willen we best Iets-
bijdragen in de verplaatsing.
Maai' het toekomstige onder
houd zal vanzelfsprekend voor
rekening van de deelgemeente
moeten zijn."
Jaap van de Meent en Coby de la Rie zijn twee van de drijvende krachten achter het Ron Wichmanhuis, het eerste opvang-en voorlich
tingscentrum voor Aids-patïënten en mensen diebesmetzijnmethetHIV-virusin Nederlanden datvolgendeweekofficieeidedeuren
opent. Foto Fred Ernst/Cor Vos
te kijken, ofte praten.
Op tweede verdieping ligt een
schitterende aangepaste badka
mer met ligdouche, en twee rust
kamers met bedden. Op de derde
verdieping tenslotte de vergader
ruimte, expres zo ongezellig mo
gelijk gemaakt om de vergader
tijd te beperken. Het huis wordt
gerund door tachtig vrijwilligers,
verenigd in Kalimera, die allen
een speciale cursus hebben ge
had.
De la-Rie:i ,Totnu-toe is onze huis
kamer diverser als verwacht. Echt
alles en iedereen komi er. We heb
ben _oqk speciale 'doelgrocpda-
gen'. Vrouwen met Aids, hemofi--
lie-patienten, homoseksuelen,
kinderen, prostituees. Elke groep
heeft specifieke problemen.
Hoewel er boven verwachting
veel gebruik wordt gemaakt van
het huis, is besloten niet zeven
maar zes dagen open te gaan
Van de Meent:„Een van de doel
stellingen is dat we een aanvul
ling willen zijn op de 'mantelzorg'.
Dat is de zorg van vrienden en fa
milie. Vaak valt die voor een groot
stuk weg bij een Aids-patient. Als
mensen hier zeven dagen in de
week twaalf uur per dag zitten
verdwijnt dat contact helemaal
Daarom hebben we bewust geko
zen om de vrijdag niet open te
zijn. Die dag liep het minst."
Het duo windt zich op over (3e
mentaliteit m Nederland. „In ons
overgeorgamseerde landje kun je
als je ziek wordt naar het zieken
huis of een verpleeghuis. Alles is
op het medische gericht."
Tegenwerking
De la Rie verwoordt: „Kanker
overkom je, Aids is je eigen
schuld, zo kijkt Nederland erte
gen aan. Zeker in kleine dorpsge
meenschappen. Je kan zwaai' ziek
zijn, van alles en nog wat hebben,
maar niet dat. Bovendien zijn we
bang om elkaar aardig te vinden.
De tegenwerking die we hebben
gekregen bij het realiseren van
het huis is enorm. Altijd is het:
eerst zien, dan geloven. Je moet
met zoveel know-how en energie
komen om je plannen door te zet
ten."
In het Ron Wichman huis wordt
consequent gesproken over gas
ten. Er is zelfs één vaste kracht
aangesteld: de gastvrouw/coordi-
nator.
De la Rie: „We gaan hier geen zie
kenhuisje spelen. Onze bezoekers
komen hier niet als patiënten. Het
zijn gasten, gasten in hun" eigen''
huis."
Het huis moet een strijdbare sfeer
uit gaan stralen, m nagedachtenis
van Ron Wichman.
Van dc Meent: ,Wat hem zo bij
zonder maakte is dat hij zich niet
bij zijn ziekte neerlegde Tot het
laatst is hij voorlichting op scho
len blijven geven. Bovendien is
hij een goed voorbeeld van ie
mand die totaal m de steek is gela
ten door zijn vrienden. Ron heeft
veel tegenslagen gehad in zijn le
ven, Aids was zijn laatste tegen
slag."
Op 4 november wordt het Bon
Wichmanhuis om 20.15 uur offici
eel geopend verklaard, in de Lau-
renskerk tijdens een benefietgala
met medewerking van onder an
deren Jaap van Zweden. Op dat
moment is heel wat bereikt, maar
toch is er nog een groot knelpunt.
Geldzorgen
De la Rie: ..Die officiële opening
doet me weinig. Weet je wanneer
dit huis pas echt open is? Als ik
niet meer wakker hoef te liggen
van het geld dat we nog nodig
hebben. Het is een gebed zonder
emde. Het liefst zouden we draai
en zonder afhankelijk te zijn van
overheidssubsidies Maar voorlo
pig hebben we nog drie miljoen
nodig. Onze hoop is gericht op de
een-gulden-actie. Als elke ge
meente rond Rotterdam per inwo
ner één gulden geeft, zijn we een
stuk verder. Tot nu toe heeft al
leen Schiedam hier aan mee ge
daan."
Geld is dus een probleem, maar
verder loopt alles op rolletjes. De
reacties van de gasten zijn goed.
De la Rie: „Het leuke is dat de
mensen zelf ook met verwachten
dat het huis zo mooi en groot is.
Ze dachten: 'Oh, het zal wel weer
zo'n aehterafpandje zijn, waar een
likje verf overheen is gehaald!"
Een benefietgala in de Laurens-
kerk vormt de officiële opening.
Het Rotterdams Jeugd Kameror
kest, de Rotterdamse Dansacade-
mie en het Maasstedelijk Jon
genskoor treden samen op. Het
geld komt ten goede van het Ron
Wichmanhuis, kaarten kosten
50,- en zijn onder meer verkrijg
baar bij de VW.
Nog voor de opening heeft Coby
de la Rie een wens:„Zosnel moge
lijk weer sluiten. Dat betekent dat
Aids niet rhéer bestaat."
Politiehond
Rudy is on
dankszijnver
wonding bij
zonder actief.
Hijlaatzichde
verwennerij
en doorde
kinderen
graagwelge-
va en. Foto Fred
Ernst/Car Vos
Door Arjen van den Oever
Rotterdam Met de gewonde po
litiehond Rudy gaat het weer
goed. Zo goed zelfs, dat de kinde
ren van groep vier van Wiïlibrord
school aan deNieuwstraat in Rot
terdam op ziekenbezoek konden
komen bij de Honden en Bereden
Brigade. Die kans werd met beide
handen aangegrepen. Gisteren
kwamen zij even bij Rudy en zijn
baas langs. De hond, die inmid
dels is uitgegroeid tot de held van
de school, werd door de kinderen
behoorlijk verwend met koekjes.
De politiehond raakte zwaarge
wond. toen hij werd ingezet bij
een inbraak in hun school. „Op
het moment, dat hij door een ge
opend raam wilde springen zag ik
dat hij twijfelde," zegt zijn baas.
„Hij wilde niet meteen naar bin
nen gaan, omdat het heel donker
was Rudy stopte dc sprong hal
verwege Onderweg naar de
grond schoot hij met zijn poot
door het gat in de ruit, dat de in
breker had gemaakt om binnen te
komen. Zijn rechter voorpoot lag
helemaal open."
Rudy overleefde de sprong maar
net. Het scherpe glas zorgde voor
een forse slagaderlijke bloeding
Zijn baas/trainer: „Onze vaste die
renarts kon hem redden. Rudy is
heel sterk, hij gaat niet meteen te
gen de vlakte. Maar als ik enkele
minuten later was geweest, was
hij overleden vanwege bloedver-
hes." Ruim vijftien hechtingen
moesten er in de poot van de poli
tiehond.
Nu gaat het uitstekend met Rudy
Als alles goed gaat, kunnen de
hechtingen er volgende week
woensdag uit De politiehond kan
dan weer voorzichtig gaan trai
nen Volgens zijn baas heeft Rudy
nog één verphehtig* een bezoekje
aan de school als hij weer hele
maal is hersteld De komende da
gen kan de herder het er nog van
nemen en rustig de tientallen
koekjes naar binnen werken
Om hen even te laten zien wat po
litiehonden allemaal moeten kun
nen, kregen de leerlingen en hun
begeleiders na het bezoek aan Ru
dy er een uitgebreide demonstra
tie bij met politiehonden Barry en
Torre. Vooral het bijt-gedeelte,
waarin de honden iemand in een
gewatteerd pak te grazen nemen,
maakte erg veel indruk
A. van der Berg, onderwijzeres
van groep vier, vindt het een heel
leuke ervaring voor de leerlingen
„Kinderen interesseren zich
sowieso in dieren. Zeker als ze ge
wond zijn Nee, het bezoek aan de
ze brigade is geen idee van hen
zelf," vei telt de onderwijzeies
eerlijk. „Wij hebben het bedacht
en zijn er heel blij mee dat dit mo
gelijk was Voor de kinderen is dit
een ervaring die ze niet kunnen
vergeten Het is tenslotte wel wat
anders dan de kinderboerderij of
de dierentuin."
Toegewijde ambtenaren van de
Stadsregio Rotterdam hebben
zich beijverd om mij te wijzen op
het smoelenboek dat sedert enige
tijd bestaat: een hardkartonnen
vouwblad, waarop wij alle leden
van de regioraad in hun aange
zicht ontwaren
Het is waar: ik wist van het be
staan van dit smoelenboek niet en
dus al helemaal niet dat het m
dikke stapels gereed ligt voor het
schaars binnendruppelende pu
bliek (onlangs pardoes een hele
klas Leidse studenten, voor wie
de Stadsregio dan ook prompt alle
registers opentrok: Ries Jansen
doceerde speciaal voor dit schran
dere gezelschap in bestuurlijke
vernieuwing - men zal het aan de
universiteiten enn pompen ook,
dat Rotterdam nationaal voorop
loopt).
Had ik van het smoelenboek ge
weten, dan zou het mijn ironie
hebben verzacht óver de eenzijdig
bedrukte naambordjes van de re-
gioraadsleden, die wel door de
voorzitter kunnen worden gele
zen - maar niet door het publiek.
Draai die bordjes om, schreef ik in
een opwelling van dienstbetoon.
De toegewijde ambtenaren van de
Stadsregio wijzen er nu op dat in
derdaad nog wel de bordjes kun
nen worden omgedraaid, maar
dat het merendeel van de regiobe
stuurders dan nog altijd met de
rug naar het publiek zit. Moetje
hun hoofden omdraaien, vragen
ze zich af. Maar laten wij het paci
fisme huldigen.
Eerste vraag. Vice-voorzitter Jan
Verbree van de Stadsregio her
kende tijdens een vergadering
het Schiedamse D66-raadsiid
Marcel Houtkamp niet. Was dat
nu omdat Verbree het naambord
je niet kon le2en of omdat hij het
smoelenboek niet voor zich had?
(Het is in dit 'boek1 trouwens eer
der Houtkamp dan Verbree die er
wel heel relaxt bij zit: ogen dicht,
handjes zoet onder de kin gevou
wen - u kunt zien, de Rijnmond
vergtveelenergie!).
Tweede vraag: maakt de aanwe
zigheid van een smoelenboek het
tweezijdig bedrukken van naam
bordjes overbodig? De meeste re
gioraadsleden zitten met hun
smoel afgewend van het publiek;
is er nu een ruggenboek nodig?
Mogelijk kunnen de regiobe
stuurders met sandwichborden in
de bestuursbankjes plaatsnemen.
U denkt vast dat ik een dolletje
maak. Maar vergis u niet, zón een-
dan wel tweezijdig bedrukt naam
bordje en het al dan niet ontbre-
ken van een smoelenboek kan de
gemoederen danig bezighouden.
Zelden is er zo overvloedig op een
opmerking van mij gereageerd. Ik
was er werkelijk door getroffen.
Je kunt het over de hele wereld
hebben en dan hoor je amper wat,
maar een terloopse opmerking
over halve naambordjes en ik
word er sindsdien dagelijks mee
geconfronteerd.
Toch, als ik terugdenk, ging die
gewraakte column niet zozeer
over naambordjes als wel over de
wijze, waarop gekozen bestuur
ders met hun achterban en hun
kiezers dienen om te gaan. De on
affe naambordjes noemde ik als
symbool voor een onjuiste be
stuurscultuur, waarin algevaar
digden niet de moeite nemen om
óf terug te koppelen of proberen
een breed draagvlak te yjnden
voor hun aanstaande beslissin
gen. Het is wel weer heel typerend
dat daar memand op ingaat.
Naambordjes en smoelenboeken,
dat is een materie waar geloof ik
veel lieden versland van menen
te hebben Maar het wezen van
een democratisch bestuurder -
gut. f zal te moeilijk voor ze zijn.
Op enkelingen na: de Vlaardmgse
D66er Ron Molenaar. Hij liet in de
Demokrant weten dat het onjuist
is dat een Vlaardmgse afgevaar
digde in de regioraad meedoet
aan besluitvorming zonder te we
ten hoe Vlaardingen erover
denkt. Het zal niet toevallig zijn
dat het een Vlaardinger is die zich
daar druk over maakt, want ik
had Vlaardingen als willekeurig
voorbeeld aangehaald.
Bestuurders als Molenaar zijn po
litici naar mijn hart, ze leageien
tenminste breed waarneembaar
op essentiele kritiek.
In het smoelenboek kijkt hij (let
op het spriethaar) heel bezorgd,
en als ik al die lachebekken eens
langsloop, kan ik me daar iets bij
voorstellen.
