Citeer
Tweede Kamer
soepeler
met leenrecht
Corry Konings: gala-vedette,
maar bovenal gewoon zichzelf
Prenten als wenende vlinders in Stedelijk Museum Schiedam
Bibliotheken moeten cd-rom
en cd-i kunnen uitlenen
Doelen in
Kerstsfeen
Stersaxist zonder poeha
RPhO speelt
Prom's in Royal
Albert Hall
George van
Renesse,
improvisator
en leraar
Janet Jackson
eenmalig in Ahoy'
Miljoenste
bezoeker Phantom
of the Opera
Rotterdams Dagblad
Dinsdag 13 december 1994
Rotterdam In de Royal Albert
Hall in Londen verzorgt het Rot
terdams Philharmonisch Orkest
met dirigent Valery Gergjev op 5
en 6 september '96 twee Prom-
concerten. De BBC zal de twee
Prom's opnemen. Beslissing over
•uitzending via radio of TV is nog
niet genomen. Het Rotterdamse
orkest overweegt met de NOS in
onderhandeling te gaan over het
doorgeven van de opnamen in Ne
derland.
Naar alle waarschijnlijkheid ko
men in Londen werken van Prok-
jofjev, Debussy en Strawmsky aan
'bod. Gergjev zal in geen geval
twee avonden hetzelfde program
ma brengen. Kort na de twee ccn-
•eerten m Londen volgt het eerste
"festival dat Gergjev met het Rot
terdams Philharmonisch in Rot
terdam verzorgt. Dan staan ook
TTrbkofiev, Debussy en Strawins-
ky op het programma.
In 1990 heeft het RPhO voor het
laatst in de Royal Albert HaH ge
speeld. „Voor de internationale
uitstraling van ons orkest is die
concertzaal een van de voor
naamste plekken op de wereld,"
aldus artistiek leider Kees Hillen.
In het komend concertseizoen wil
Gergjev, die dan voor het eerst op
treedt als de nieuwe vaste diri
gent van het Rotterdamse orkest,
enkele premières in de Doelen
brengen. Het orkest is daarvoor in
onderhandeling met componis
ten. Violist Gidon Kremer zal in
ieder geval een splinternieuw vi
oolconcert brengen van een Finse
componist De naam van deze
componist wil Kees Hillen nog
biet vertellen.
Bussum George van Renesse,
die zaterdag in zijn woonplaats
Bussum op 85-jarige leeftijd is
overleden, was een pianist met
een groot improvisatievermogen
en met een grote liefde voor zijn
publiek. In Nederland kreeg Van
Renesse onder meer bekendheid
door ..zijn instructieve, praatjes
óVérbfiü2iek metwergelijhngen
van verschillende uitvoeringen
van een werk. Grote bekendheid
verwierf hij vooral dooT zijn talent
en voorliefde voor het improvise
ren op thema's die het publiek
vooraf mocht opgeven.
Tot de hoogtepunten in zijn loop
baan als (internationaal) concert
pianist hoorde een toernee met de
beroemde violist Yehudi Me-
nuhin. George van Renesse, die in
1909 in het Zeeuwse Zaamslag
werd geboren, was van 1930 tot
1945 hoofdleraar piano aan het
Amsterdams Conservatorium. In
1953 werd hij muziekregisseur bij
tte~Nederlandse Radio Unie, de la
tere NOS. In die periode hield hij
zijn cauaserieen over muziek.
Als tiener speelde hij met orkest
zijn eerste pianoconcert en enkele
jaren later behaalde hij de Prix
d'Excellence. Hij trad op met alle
grote Nederlandse orkesten, be
geleidde menig groot solist en
heeft ook veel in het buitenland
gespeeld.
Den HaagDe Tweede Kamer wil niet dat het de openbare bi
bliotheken wordt verboden om multimedia-toepassingen als
cd-rom en cd-i uit te lenen. Evenmin wil de Kamer dat de bi
bliotheken en hun fonotheken een half jaar moeten wachten,
alvorens zij nieuw uitgekomen muziek-cd's en video's mogen
gaan uitlenen.
CorryKonings
in vol ornaat
bij haar op
komst in
Ahoy' onder
de muziek van
'Mooi Was Die
Tijd'. Foto Rob
Verborst
Dat bleek gisteren tijdens overleg
met minister Sorgdrager (Justi
tie) en staatssecretaris Nuis (Cul
tuur) over een wijziging van de
Auteurswet, waarbij het leen- en
het verhuurrecht worden gere
geld. Een meerderheid van PvdA,
CDA, GroenLinks en AOV ziet
toepassingen als cd-rom en cd-i
als de informatiedragers van de
toekomst en vindt dat de openba
re bibliotheken hun functie van
cultuurverspreider niet meer
kunnen waarmaken als zij deze
niet mogen uitlenen. In het wets
voorstel is een verbodsrecht voor
het uitlenen van cd-rom en cd-i
opgenomen. Dat betekent dat er
niet mag worden uitgeleend, als
de producent van de software er
een stokje voor steekt.
Het tijdelijk uitleenverbod van
zes maanden voor nieuwe video's
en muziek-cd's staat in het wets
voorstel om oneerlijke concurren
tie te voorkomen, aldus minister
Sorgdrager. Dat argument over
tuigde de kamermeerderheid
niet.
Volgens CDA-woordvoerder Ver
hagen is niet bewezen dat de han
del benadeeld wordt door het uit
lenen via bibliotheken. Hij denkt
dat eerder meer wordt verkocht
als de consument via de biblio
theek al met een produkt heeft
kennisgemaakt. D66-woordvoer-
ster De Koning vond een tijdelijk
uitleenverbod wel noodzakelijk.
De beide D66-bewindslieden hou
den vast aan de twee voorstellen
in het wetsontwerp. Wel zei Sorg
drager ermee te kunnen leven als
de Kamer via een wijzigingsvoor
stel de wachttermijn van zes
maanden uit het wetsontwerp
schrapt.
Over het in het wetsontwerp gere
gelde leenrecht, de vergoeding
voor auteurs voor uitgeleende
werken, bestaat geen verschil van
mening meer tussen regering en
Kamer. De bewindslieden lieten
weten geen bezwaar te hebben te
gen de wens van de Kamer blin
denbibliotheken van dat leen
recht vrij te stellen.
Artotheken
Ook hadden z(j geen bezwaar te
gen het voorstel aan kunstenaars,
wier werk via artotheken wordt
uitgeleend, leenrecht toe te ken
nen. Dat zal van toepassing zijn
op alle kunstwerken, met uitzon
dering van die welke de overheid
via de inmiddels opgeheven Beel
dende Kunst Regeling (BKR)
heeft aangekocht en vervolgens
aan de artotheken ter beschik
king heeft gesteld.
De Tweede Kamer handelt het
wetsvoorstel waarschijnlijk eind
deze maand af.
Door Louis Du Moulin
Rotterdam Even leek het erop
alsof het niet haar avond zou wor
den. Want Corry Konings begon
haar zilveren jubileumconcert in
Ahoy' gisteravond met het uitge
breid in het zonnetje zetten van
twee oudere vakgenoten aan wie
ze ontzettend veel te danken
heeft gehad. Eerst kreeg Annie de
Reuver in de zaal een ferme
ruiker overhandigd, omdat die als
platenbazin 'aan de wieg van haar
carrière had gestaan'. Vervolgens
werd Pierre Kartner het podium
opgeroepen voor een speciale
gouden plaat als leverancier van
met name 'Huilen Is Voor Jou Te
Laat', het allergrootste succes van
's lands populairste Nederlandsta
lige zangeres.
Die oprechte bescheidenheid zou
ook daarna van de hoogblonde
De komende twee weken
geeft het Chr. gemengd koor
Deo Cantemus voor de dertig
ste keer een serie kerstcon
certen. Vergezeld door het
gereformeerd kerkkoor Al-
blasserdam en de zangver
eniging Soli Deo Gloria wor
den onder leiding van Cor de
Haan en Marco Bons vijf con
certen gegeven in een uitver
kochte Doelen. Gisteravond
klonk het 'Komt allen tesa-
men' voor de eerste keer en
vormt daarmee tevens een
voorbode van een grote reeks
kerstconcerten die nog zullen
volgen. Deo Cantemus her
haalt het programma van
avond, donderdag, dinsdag
20 en vrijdag 23 december.
Traditiegetrouw brengt de
Evangelische Omroep hiervan
op tv verslag uit.
Foto CeesSpruijt
'stem des volks', 43 jaar geleden
geboren in Breda, blijven afstra
len. Ondanks alle opsmuk in de
vorm van een centraal in de arena
opgestelde speelplaats vol vuur
werk, een ultramoderne licht
show, twee videoschermen, de
medewerking van tal van bevrien
de collega's en de aanwezigheid
van wel een half dozijn televisie
camera's.
Meer dan ooit in de voorbije 25
jaar presenteerde Corry Konings
.zich als een ware gala-vedette,,
maar toch bleef ze'eigenlijk al
door zo gewoon als altijd: het
vriendeljjke buurmeisje^dat met
H,haar ont'hqt fbefdesjleyg&gëgre^
pen"'liedjeïf ónrde' havg/fdSp;2öL
veel gevoelige snaren raakt.
De 7000 liefhebbers (het sportpa
leis was toch niet geheel uitver-
kocht) bleken ook vooral daarvoor
gekomen en minder voor de vele
franje. Lekker uit volle borst mee
zingen met hun grote idool was
hen duidelijk veel liever dan bij
voorbeeld een onverwacht 'rondje
flamenco' van de dansgroep Fer
nando en José.
Gelukkig voor hen waren de gast
rollen (ook van Jorge Castro en
Ivo Franklin) zorgvuldig gedo
seerd, bleef Corry Konings zelf
het blije middelpunt dat aan geen
van haar tientallen hits voorbij
ging. Zonder meer historisch was
naast de introductie van Ko
nings' eigen cosmetïcalijn in de
hal natuurlijk de eenmalige
hereniging met De Rekels, met
wie ze eind jaren zestig doorbrak
en later gebrouilleerd raakte. Dat
de allang niet meer actieve groep
voor deze bijzondere gelegenheid
wel de hulp van een geluidsband
Door Dolf Welling
Rotterdam Bram van Velde was
vriendelijk maar zwijgzaam. Van
hem ging dezelfde ongenaakbare
eenzaamheid uit als van een ten
ger, beeld van Giacometti. Het was
èeti familietrek waarmee hij meer
nog dan zijn zusters en zijn broer
Geer behept was. Door zijn terug
getrokkenheid, zijn volharding in
"armoedige omstandigheden en
zijn erkenning op late leeftijd is
Tuf voor veel kunstenaars een le
gendarische voorbeeldfiguur ge
worden. In 1970, toen hij 75 jaar
was, werd hij tenslotte toch ge-
eerd met een tentoonstelling in
het Nationale Museum voor Mo
derne Kunst te Parijs.
'Iedereen die iemand was' kwam
toen naar de opening en in het
2icht van tv-camera's. Voyante
vrouwen trokken de aandacht.
Maar Brams zuster Jacoba, een
voormalige balletdanseres, uitste
kende romancière, vertaalster en
dramaturge van de toneelgroep
'Studio' - dus echt wel 'iemand' -
zat onopvallend terzijde. Ze rustte
•wat. Niemand keek op bij de
komst van Brams broer Geer, ook
een vooraanstaand schilder. Geer
kocht bij de ingang een catalogus.
De Franse minister van Cultuur
sprak het openingswoord. Bram
zweeg. 'Alles is al gezegd' zei hij
me na de plechtigheid.
Veel is gezegd over zijn litho's,
waarvan nu een honderdtal in
drie zalen en de kapel van het
Schiedams Museum hangt ter ere
van de honderd jaar geleden ge-
boren kunstenaar, die in 1981 is
overleden. De prenten zijn niet
werkelijk bevredigend te be
schrijven. De composities doen
soms een kop als uitgangspunt
vermoeden, een masker, een oog.
Bram gaf zijn werken niet dik
wijls een titel. Een litho uit 1973
noemde hij 'Cyclope', naar de bru
te, veehoudende eenogige reuzen
die karweitjes opknapten voor
Zeus. Dat vermoede oog had dus
ook hijzelf er in gezien.
Dikwijls wordt het beeld beheerst
door een X-vorm die aangevuld is
tot twee driehoeken in dralende
vervloeiing en met afdruipsporen'.
Sommige vormen lijken opge-
spalkt als pauwoogvlinders die
wenen met hun vleugels. Het ide
alisme van Mondriaan kwam tot
uiting in strakke composities. Bij
Van Velde zijn de kleurveiden en
de lijnen als door zachte krachten
vertrokken spiegelingen, laatste
herinneringen aan een prijsgege
ven zelfbegoocheling. 'Alles is
zinloos* zei de gelijkgestemde Ja
coba. Men heeft in de composities
ook wel letters menen te herken
nen, bijvoorbeeld die van zijn ini
tialen A.V.V. In elk geval zit hij er
helemaal in, met verschillende
stemmingen Met weinig basis
vormen bereikte hij een niet afla
tende variëteit. Enkele van zijn
mooiste werken, in bruin, grijs en
zwart, ontstonden in 1970,
Colorist
Van Velde was geen graficus maar
een schilder en als schilder een
begaafde colorist. Hij heeft enkele
honderden schilderijen gemaakt,
die in een beperkte kring waarde
ring vonden. Veel meer bekend
heid kreeg hij door zjjn grafische
oeuvre waarvan nu ongeveer een
kwart wordt getoond. Het is in
grote aantallen verspreid, onder
meer via het warenhuis Prisunic.
Van sommige bladen zijn honder
den, in enkele gevallen - voor
een catalogus - meer dan dui
zend exemplaren gedrukt. De li
tho was voor hem dan ook vooral
wat de grammofoonplaat en nu de
CD voor muziekwerken is: een
middel voor de verbreiding.
Strikt genomen is een prent naar
een compositie die a! bestond als
unicum in een andere techniek,
een reproduktie. De door Jacques
Putman verzorgde catalogus van
Van de Velde's grafische oeuvre is
niet zo strikt: ze accepteert zelfs
offset-drukken. Bram van Velde
waagde zich niet aan de pers. Hij
werkte samen met een vaklitho
graaf. Eerst ontstond een schilde
rij of een gouache. Dan gaf hij van
dat werk een 'interpretatie' op de
steen of op overdrukpapier, dat
vervolgens door de vakman op de
steen door de pers werd gehaald.
Zo zijn ook zijn 'zincografieén' ge
maakt. Eenzelfde gouache heeft
soms tot enkele verschillende in
terpretaties geleid.
Gekwetst
Zes auteurs, onder wie de kunst
historicus Erik Slagter die er het
initiatief toe nam, hebben over
zijn leven, werken en hun wer
king op schrijvers en schilders
Bram van Vel-
de:9-kleuren
litho 1976
74,3x53
9cm,opi.75
een boek geschreven, dat met
goede illustraties is uitgegeven
door drie musea en de gemeente
Zoetervvoude. Bram behoort net
als Jongkind, Van Dongen en Van
Gogh tot de Nederlanders die tot
de grote Franse schilders worden
gerekend. Musea in Nederland
hebben zich nooit bepaald beij
verd om schilderijen van hem of
van zijn broer Geer te kopen. Dat
heeft Geer wei gekwetst. Bram
was te onthecht om zich er druk
over te maken. Gelukkig is van
beiden toch wel wat in Nederland
se collecties.
Het Leidse museum De Lakenhal
is er in geslaagd, een aantal
vroege schilderijen bijeen te bren
gen die daar van 19 oktober 1995
tot 7 januari 1996 getoond zullen
worden. Het Museum De Wieger
te Deurne houdt van 30 septem
ber tot 27 november een expositie
met door Brams voorbeeld beïn
vloedde schilderyen. De prenten
in Schiedam zijn voornamelijk
uitgeleend door één verzamelaar
en door Wim Vromans, die een
grote galerie heeft in het gebouw
Atrium in Amsterdam. Sommige
prenten en bibliofiele uitgaven
zijn te koop. De prijzen van litho's
variëren van 1.250 tot 6.350.
Beeldspoor
Nu zijn 9 van de 88 aluminium
platen ingevuld die langs de trap
pen van de Rotterdamse Schouw
burg een 'Beeldspoor' moeten
vormen. De fotograaf Paul Blanca
uit Curasao, die in een ballet van
Hans van Manen ooit als kickbok
ser is opgetreden, heeft op een bij
zondere manier de choreograaf
geportretteerd. De Belg Jan Fabre
had uiteraard twee platen nodig,
blauwe. Op dat tweeluik is een fo
to van zijn muze Els aangebracht
met het woord 'Else' naast een fo
to van Carel Alons, de schouw
burgdirecteur met het woord 'So
mething'.
Willem Oorebeek zette de letters
van een tekst in wit op zwarte
rondjes die ais het ware aan de let
tervorm trekken. Hij citeert de
Duitse schrijver Thomas Bem-
hard die een Beckett zonder hu
mor is. Co Westerik schilderde
een sereen wit masker voor een
geteisterde kop. Rob Bïrza maak
te van zijn plaat een wandobjeet.
Hij voorzag de vier hoekpunten
met korte pootjes met glimmende
rollers. Zo is de plaat een tafeltje
geworden met aan de zichtbare
onderkant van het blad iets dat op
woelend water of een reliëf lijkt:
de 'blazende muze'.
Bram van Velde, grafisch werk
1923-1981. Stedelijk Museum
Schiedam. Di t/m za 11-17, zon
en feestd. 12.30-17, eerste kerst
en nieuwjaarsdag gesloten.
nodig had, ach dat deed er niet
toe.
De eerste helft rondde Konings,
die na vrijwel elk nummer beju
beld werd met 'Corry, Corry', op
haar feestelijkst af met 'Ik Krijg
Een Heel Apart Gevoel Van Bin
nen', voor alle fans het sein om bij
elkaar in te haken. Haar heerlijk
avondje besloot ze heel gepast in
Kerstsfeer middels onder meer
een gevoelige vertolking van 'Si
lent Night'.
^25 Jaar Corry Konings' in Ahoy',
f met groot orkest, baliet en als
speciale gasten Jorge Castro, Ivo
Franklin, De Rekels, dansgroep
rEepiando.^j&i José. Gehoord:
Jfflaariffagavónd.
Rotterdam De Amerikaanse
zangeres Janet Jackson geeft op
dinsdag 21 maart een eenmalig
coneertin het Rotterdamse Ahoy'.
De zangeres, die naast songwriter
en danseres sinds kort ook actrice
is en debuteerde in de film 'Poetic
Justice' brak in 1990 door met
haar Rhythm Nation Tour tijdens
drie concerten in Ahoy', Haar
meest recente album met de hit
'That's the way love goes' dateert
van 1993. De kaartverkoop begint
zaterdag 17 december bij de be
kende adressen.
Den HaagJoop van den Ende
Productions heeft gisteren de
miljoenste kaart voor de musi
cal The Phantom of the Opera
verkocht/ In het RTL4-pro-'
gramma de Vijf Uur Show
overhandigde Henk Pooit aan
- mevrouw Holster, die schrifte
lijk kaartjes had besteld, een
Phantom-pakket met CD's en
programmaboekjes, Boven
dien kreeg zij twee toegangs
kaarten, een diner in het
Phantom Restaurant van het
Circustheater in Schevenin-
gen en een ovemaêhting inhet
Kurhaüs aangeboden.
De museial wordt sinds augus-
tus^yprig;jaar vertoond in het
Sch e vemngs e ?/theater. 1 Het
stuk wordt onafgebroken ze
ven- keer per week gespeeld.
Op 30'december, is de 500e
voorstelling. De belangstelling
vvoor de musical is groot. Er
worden nu al kaarten tot en
met maart volgend jaar ver
kocht Volgens Joop van den
Ende is het eind nog niet in
zicht.
Ook in 1995 zullen Henk Poort
(Phantom), Els Bongers (Chris
tine) en Peter De Smet (Raoul)
de hoofdrollen blijven vertol
ken. Plaatsvervangers voor de,
figuren van Phantom en Chris
tine zyn respectievelijk Bed
Cramer en Maaike Widdersho1
ven. Zij nemen enkele voor1'
stellingen per week voor hun
rekening.
artiest
Marc van Roon
Trio/David
Liebman
Falling Stones
I a b e
Mons Records
with David .liebman
d u u
59:13 mm.
Dikke kapsones kom je gelukkig weinig tegen in de jazz. Stersaxofonisl
David Liebman komt uit de VS over om aan het Haags Conservatorium
wat gastlessen te geven. En maakt dan meteen een cd-tje met een paar
jonge honden van de Nederlandse jazz. En niks geen poeha of prima
donna-neigingen. Liebman is gewoon één van de vier en gebruikt de an
deren dus niet als een willekeurig ritme-triootje achter zijn intrigerende
spel op de sopraansax.
Die anderen zijn bassist Tony Overwater (wiens carrière net zo veelrih
dig is als hij jong is) en drummer Wim Kegel. Vooral hij speelt opmerke
lijk. Regelmatig lijkt het of er twee slagwerkers bezig zijn. In één stukis
inderdaad percussionist Joshua Samson toegevoegd, op de andere ne
gen stukken is het echt Kegel alleen. Hij drumt blijkbaar gewoon voor
twee.
Pianist Van Roon speelde al vijf jaar terug voor het eerst met Liebman
Als initiatiefnemer van deze cd neemt hij uiteraard veel soloruimteen
vult die overtuigend en zeer afwisselend. Dat is trouwens het karakter
van de hele cd: spannend vanaf het begin, verveling krijgt geen kans.
Alleen als componist voert Liebman een beetje de boventoon: hij heen
de helft van de stukken aangedragen. Het Nederlandse drietal compfi
neerde de andere helft. Die goed geslaagde mengeling is natuurlijk ooi
bévorderlijk voor het kwikzüverige karakter van de plaat.
Peter van Eijkelenhuff
