36
'Ik behoor tot de stroming
'Nieuwe Waterweg'
1
ijf is klaar
voor de 'annexatie van dfe eeuw'
Voorzichtig optimisme over behoud identiteit Smitshoek
Rotterdam en
de erfpacht
Rotterdam
co
-§
ra
"8
.WOO* "-*■**
Rotterdams Dagblad
Zaterdag 3 juni 1995
De provincie
staat veel verder af
van de burgers
dan de gemeente
Een misverstand.
De stadsprovincie Rotter
dam zal voor burgers en be
drijfsleven netzo bereikbaar
zijii als de nieuwe gemeen
ten.
Het provinciehuis staal
straks niet meer m Den
Haag, maar op de Coolsin-
gel.'Wie over wijkzaken iets
kwijt wil. kan naar de ge
meente stappen. Gaat net
om havenbeleid, dan is de
provincie de aangewezen
overheid om kritiek op te le
veren.
Een betere scheiding van ta
ken en bevoegdheden moet
de overheid helderder en in
zichtelijk maken. Dat ver
kleint de kans van het kastje
naar de muur te worden ge
stuurd. Het is dus bepaald
niet altijd zo dat men eerst
naar een gemeente moet en
vervolgens naar de provin-
„Ikl tRijnmonderen deel dus ook
de kenmerken. Ik mag dan een
traag, inert iinago hebben, ik ben
ook een workaholic. De houding
'gvd. de handc n uil dc irmuwen5
spreekt mij wel aan. Geei.pocspas,
franje of andere overbodige decora
tie. Basale nuchterheid in plaats van
gewichtigdoenerij. Tot mijn vreugde
hebben ze dat m Assen, waar ik drie
jaar geleden naartoe ben verhuisd,
ook. vandaar dat ik het hier wel uit
houd.
Waarom weg? Vlaardingen, een an-
orgaan van lawaai en luchtvervuil
ing. Dat heeft zeker een rol gespeeld.
He wilde ook weg uit 'het kringetje'.
Bovendien bewoonde ik een klein
huis en een groter kon ik hier niet
betalen.
Toch stroomt die vieze Maas nog
steeds door mijn lijf. Hel wordt me
nogal eens gevraagd: Jol welke stro-
mi ng behoorje eigenlijk? 'Dc Nieu
we Waterwegzeg ik dan altijd maar.
Vlaardingers" en Rotterdammers, ze
verschillen niet zoveel. Vlaardingers
missen wel datechte grote-stadse. Je
hebt er ook veel van die 'local he
roes'. Blazen zich in kleine kring
enorm op. Zodra ze iels op een doek
kladden, een paar noten blazen of
wat opkrabbelen, pretenderen ze ook
meteen dat het eent iets voorstelt. In
Rotterdam moetje toch wat meer
presteren om erbovenuit tc steken.
Alhoewel je daar natuurlijk ook van
die lokale helden hebt - we kunnen
er zo dertig opnoemen. Maar in
Vlaardingen is het een tikkeltje er
ger. Kneuteriger vooral.
Ach, een minderwaardigheidscom
plex hoeft niemand mij aan lepra-
ten, dat heb ik al van nature. Toch
voel ik me in Rotterdam goed thuis.
Hoewel ik misschien nog net liefst in
Den Haag zou willen wonen. Die
combinatie van het volkse van ADO
Den Haag en die upper class vind ik
boeiender.
Ik ben al tegen een Verenigd Europa,
laai staan tegen een stadsprovincie
Rotterdam oïhoc dat ook mag heten.
Ik moet nog zien dat die er komt.
Voor mij hoeft het niet. Onzin toch,
al die overkoepelende lichamen. Je
moet mensen niet alles dat ze veilig
en vertrouwd is afnemen.
Een betere aanpak van problemen in
de regio? Gelul. Als ze de vervuiling
nu met aanpakken, gaanzc dat
straks ook niet ineens doen. Als je
hel mij vraagt leven het alleen maar
meer erebaantjes op die de burgers
een boel geld gaan Icostcn. Is het ge
woon bedoeld"!s om Bram Peper nog
Archieffoto
Rotterdams Dagblad
NaamLevi Wee moe dt
Beroepschrijver
Woonplaats: Assen
Geboren22 oktober 1948
Straat Sumatrastraat,Vlaardingen
groter te maken dan-ie al is. En dat
willen we toch niet?
Stadsprovincie of niet, Vlaardingen
zal gewoon naar de konijnezeik blij-
vcristi nken. Rotterdam mcr zou i k
nog wel eens kunnen worden, Vlaar-
dingcr niet meer. Een brandend ver-
lange n naar Rijnmond terug te ke
ren, heb ik niet. Hier zit ik ook goed.
Trouwens, Jules is zeker ook legen,
hè? Mooi."
<5
1
O
K
T Tra Van de Vondervoort
l /Tonny van de Vondervoort is de staatssecreta-
V ris van Binnenlandse Zaken, die in Den Haag
het meeste te doen heeft jnet de plannen voor de
stadsprovincie. „Een negatieve uitslag van het refe
rendum mag niet de automatische beweging tot ge.
volg hebben dat de stadsprovincie dan" m"a?r met
doorgaat," zegt zc.
Ook: Verbree
Burgemeester Jan Verbree van Capelle aan den ]js.
selis de plaatsvervangend voorzitter van de Stadsre
gio, dc wegbereider van dc stadsprovincie. Hij wees
er laatst op"Jat het afwijzen van de opdeling van Rot
terdam en dus de konist van een stadsprovincie wel
eensduurzou kun nenuitpakken voorde Rotterdam
mers. Tegenstanders van de plannen beweren hel
omgekeerde. Verbree: „Maarik heb dc bewijzen."
Westvoome
Verzameling kleine kernen op Voorne-Put-
tcn, zoalè Rbckanjc en Oosivoome. Dc ge
meenteraad van Westvoome vreest duur uit te zijn
als het meedoet met dc stadsprovincie en haakte
daarom af. Schaarde zich daarmee aan de zijde van
Albrandswaard. Het verzet van dc raadsleden is voor
al bedoeld als signaal dat de Tweede Kamer moet bij
dragen aan dc kosten. Zc weten ook wel dat als dc
provincie doorgaat, ze er gewoon bij zullen horen. Er
is geen behoefte aan een Zuidhollands Baarle-
Nassau indeRijnmond.
Vfe Xerox-apparaat
Ander woord voor kopieerapparaat. Als er één
JL ^.machine op volle loeren heeft gedraaid bij de
voorbereidingen voorslagvaardigrcgio naai bestuur,
dan is het wel deze machine geweest. Betekent met
dat Amsterdam de Rotterdamse oplossing voor mo
dern bestuur moet kopiëren.
Dc vorming van de stadsprovincie
Rotterdam" heeft voor het ge
meentelijk Ontwikkelingsbedrijf
Rotterdam (OBR) verstrekkerde
gevolgen. De onderneming met
circa 300 personeelsleden, die
soms nu al optreedt als ontwikke
laar van bedrijfsterreinen in de
regio, wordt omgevormd tot een
provinciale instantie die ook voor
de gemeenten afzonderlijk werkt.
„Inde toekomst is er dus één lo
ket.'1 zegt directeur G. Bcijcr over
de gewijzigde doelstelling van
zijn bedrijf.
„We werken straks voor een stad
met circa 12 miljoen inwoners,
die alleen toevallig provincie
heet." stelt Bcijcr over dc veran
derde verhoudingen, die hij ge
zien de nieuwe werkelijke moge
lijkheden aanduidt als 'de an
nexatie van dc eeuw'. „Want laten
we eerli jk zijn, daar koint het wel
op neer. De provincie beschikt im
mers over de bevoegdheid iets
aan te wijzen als 'strategisch pro
ject"." In rond Rotterdams: de mo
gelijkheid om belangrijke beslis
singen op het gebied" van ruimte
lijke ordening van bovenaf op tc
leggen.
hfaar zo ver hoeft het allemaal
niet te komen, denkt dc OBR-lop-
man. Met epn goede samenwer
king hoeft dat autoritaire middel
van aanwijzing helemaal niet uit
dc kasttc woracn gehaald. Som
mige zaken kunnen best door de
gemeenten worden uitgevoerd,
zegt Bcijcr. Zoals bij voorbeeld in
zijn eigen wijk Prinsenland al ge
beurt. „Een project van dc Cool-
singel, maar in de praktijk werkt
Het draait
ook straks
met de nieu
we Stadspro
vincie vol
gens direc
teur G. Beijer
van het Ont
wikkelingsbe
drijf Rotter
dam (OBR) bij
zijn werk om
drie dingen:
geld, grond en
geduld.
FotoJaap Rozema/
Rotterdams
alleen de deelgemeente eraan. En
die mensen doen dat goed."
Een sterk Ontwikkelingsbedrijf
en dus geen versnippering mei 28
verschillende bedrijfjes,legt Beij
er uit. „Ook voor het ministerie
van Binnenlandse Zaken is dat
idee geheel nieuw, wam die heb
ben nog nooit met een onderne
mende overheid te maken gehad.
We werken nu voor één opdracht
gever. straks zijn dat cr 28."
Hel OBR is al actief als makelaar
voor de gemeente Spijkenisse om
het bedrijfsterrein Moleneind vol
te krijgen. Ook vervult hel die
laak voor Capelle aan den IJssel
mcl Rivium en werken Bcijcr en
zijn mensen aan het opknappen
van de haven van Hellevoetsluis.
„Dc grenzen vervagen," herhaalt
hij.
In die afgebakende regio, die pro
vincie Rotterdam gaal heien, zal
straks een provinciaal grondbe
leid worden gevoerd. En"dus ook
met een eenheid in grondprijzen
van bedrijfsterreinen tc maken
krijgt.
„Dat moet in 1996 al rond zijn,''
venvacht Bcijcr. die erkent dat er
verschillen in grondprijzen zullen
blijven bestaan. „Maar dat komt
door de marktverhoudingen." De
prijzen zullen wel naar elkaar toe
kruipen, vcnvacht dc OBR-dircc-
tcur.
Even duur
„Een stuk kantoorgrondis dan in
Rivium ongeveer even du ur als in
het Braurpark." En dat terwijl Ca
pelle en Rotterdam elkaar daar in
hel recente verleden nog voortdu
rend over in de haren vlogen.
Bij dc discus over dc prijzen
komt volgend jaar ook hetsys
teem van erfpacht aan de orde.
Beijer gelooft niet in hel arg>
ment dat bedrijven die Rotterdam
verlaten of hebben verlaten dat
doen of deden om de erfpacht.
„Dal hoor je altijd achleraf. Voor
woningbouw geldt het argument
mi ssc ni e n wel, voor hedrij ve n li gt
dat anders. .Te kunt eèn auto
leasen, non. met dc grond kan dat
dus ook."
De OBR-topman denkl dal de be-
drijfsterremen m de gemeenten
buiten Rotterdam niet zeker 25
procent in waarde zullen stijgen,
nu Rotterdam aan de plaatsnaam
mag worden toegevoegd. „Hoe
kun" je anders ooit grond verko
pen aan een Japans bedrijf? Zon
der 'Rotterdam' lukt dat toch
nooit?"
Noordrand
De ontwikkeling van het gebied
ten noorden van Rotterdam, aan
geduid als Noordrand, vormt een
van de grootste krachtproeven
waarmee de stadsprovincie haar
bestaansrecht kan bewijzen. „Het
is ccn uiterst ingewikkeld ge
bied," zegt Beijer.
Het gebied krijgt ie maken mcl dc
aanleg van de' Hogesnelheidslijn
(HSL), eventueel gekoppeld niet
ac Randstadrail cn dc Hofplcin-
lijn. Rijksweg A20 moet worden
verbreed. Daarnaast moeten er
duizenden woningen worden ge
bouwd en een bedrijfsterrein van
negentig hectare worden aange
legd. Als klap op dc vuurpijl ligt
daar ook nog Rotterdam Airport,
de luchthaven waarvan het lot
nog steeds in nevelen is gehuld.
„Jammer dat er al voer jaar lang
niets is gebeurd," verzucht de
OBR-dircctcur.
Met samenwerking moet het ge
bied uiteindelijk toch goed kun
nen worden ingericht, meent Be
ijer. Dat geldt "ook voorMidden-
ÏJsselmonde. waar rond de Baren-
drcchtse .wijk Smitshoek een
nieuwe woonwijk verrijst.
„Hoeveel huizen daar precies ko
men. is niet zo belangrijk. Of het
cr nu negen-'of twaalfduizend
worden, aaar gaat het eigenlijk
niet om. Hel gaat om de ^kwali
teit," onderstreept hij.
Het is absoluut noodzakelijk dat
er een aansluiting komt op het be
staande metronet. Daarvoor is in
de nabijheid van de stations een
hoge dichtheid nodig, meent Beij
er.",Men heeft zich onvoldoende
gerealiseerd dat het ccn deel van
een stad wordt. Een hoogwaardi
ge stad is geen dorp."
Dat het met de Noordrand en
Smitshoek allemaal wel goed
komt, daar gaal de OBR-direcleur
van uit. Dat geldt ook voorde Kop
van Zuid. de prestigieuze nieuwe
wijk op de zuidelijke Maasoever.
Dc ingezakte kanlorenmarkl
schrikt de investeerders op dit
moment nog af daar de groot-
scheepse projecten te beginnen,
die Rotterdam er zo graag ziel ver
rijzen. „De kantorenma"rkt heeft
zit slechtste periode gehad," zegt
Beijer. „De Kop van" Zuid heelt
tijd nodig. Wanneer de Erasinus-
hing cr "eenmaal ligt, dc recht
bank crzit, het Havenbedrijf, dan
komt de rest wel. Je moet zoiets
de tijd geven. Geduld hebben. Het
zal daar nog zeker löjaar duren."
Want eigenlijk draait het volgens
Beijer alleen daarom bij hel Ont
wikkeling' bedrijf: geld, grond en
geduld.
Barendrcchl moet bouwen voor lui van buiten het dorp. In Smitshoek moeten voor vele duizenden mensen uit vooral Rotterdam woningen uit de grond worden gestampt.
Hoe vinden de Barendrechters dat? Ze riehtten een comité op en praten mee over uitvoering van de plannen. Tegenhouden, nee, die illusie hebben ze niet. Nooit gehad trouwens.
Wie van het centrum van Baren-
drecht naar het wijkje Sm?1 snoek
rijdt, maakt een rit over een eeu
wenoude dijk. dc Voordi jk. Vanaf
het viaduct'onder rijksweg 29 ont
neemt slechts wat lintbebouwing
en ♦,-L-n enkele kas af en loe hel
zicht op de uitgestrekte polder,
waar vee graast en agrariërs in de
weer zijn met hun landbouwma
chines.
Die aanblik is over een paar jaar
voorgoed verleden tijd. Dar. staan
erin het gebied tussen de snelweg
en het wijkje Smitshoek duizen
den nieuwe huizen. Negendui
zend als het aan dc gemeente Ba
re ndrccht lipt. nop ccn paar dui
zend meer als de Stadsregio Rot
terdam haar zin knjgt. Want Ba
rendrcchl heefteen zogeheten Vi-
nex-locatie op haar grondgebied.
Barcndrccht moet bouwen in ccn
tempo dal veel hoger ligt dan no
dig is voor de opvang van de eigen
woningzoekenden Barcndrccht
houwt voor Rotterdam en de re
gio, of het wil of niet.
De wijkvereniging in Smitshoek
volgt de ontwikkelingen met ?r-
gusogen. Namens de 1200 inwo
ners van het wijkje, waarde eer
ste nieuwbouw pas ruim twintig
jaar geleden - en dan nog slechts
op Bescheiden schaal- plaats
vond, wil de speciaal voor dit doel
opgerichte werkgroep Vinex-
Smitshoekccn stevige vinger aan
dc pols houden. Want Smitshock
wordt straks zo'n beetje aan alle
kanten omgeven door nieuw
bouw. Hel gemeertebestuur res
pecteert het. eigen geluid van de
"Smitshoekers en heeft dc wijk
vereniging een plaats gegeven in
de overleggroep waarin" allerlei
plaatselijke" belangenbehartigers
zich over de Barendrechtse Vin-
ex-plannen buigen.
De illusie dat de grootschalige wo
ningbouw nog legen Ie houden is.
heeft de wijkvereniging niet
meer. Die heeft ze ook nooit ge-
Donkere wolken pakken zich samen boven Smitshoek, straks bebouwd gebied. De Smitshoekers willen geen Spijkenissersworder».
Foto Jos Wesdyk
had, maar dat wil niet zeggen dat
cr geen werk aan dc winkel is.
Volgens voorzitter Wim Ruigrok
van"de Wei ven is zijn werkgroep
geen protestgroep. ..Watwe willen
is de eigen identiteit van Smits
hoek zo veel mogelijk veilig stel
len. Niet duui het isoleren van on
ze wijk, wel door hel creëren van
een geleidelijke overgang lussen
oud en nieuw. Bovendien moei
hel soort, huizen in de nieuwe wijk
aansluiten bij de laagbouw die wc
in Smitshoek gewend zijn. De
Smiishoekers die er nu zijn moe
ten zich ook straks nog thuis voe
len in hun wijk."
..Mensen die'hier wonen, hebben
in veel gevallen heel bewust voor
deze plek gekozen. Zc wisten van
tevoren, dat er geen winkels en
geen openbare diensten znn. dal
net openhaar vervoer tc wensen
overlaat, cn dat cr maar ccn
school is cn dal die zelfs met op-
heffing wordt bedreigd. Maar ze
kozen voor een landelijke omge
ving en een buurt mei een grote
gemeenschapszin, met een ge
moedelijke sfeer. Dal woongenot
mag met in één klap verdwijnen
door de nieuwbouw in onze ach
tertuin."
Ruigrok van de Werven herinnert
aan dc resultaten van een enquête
die de wijkvereniging vorig jaar
heeft gehouden. Als"dc niéuwe
wijk bij Smitshoek te weinig
groen en te veel hoogbouw bevat,
en als de karakteristieke dijken-
structuur wordt aangetast, zal
vijftig proeent van de huidige
Smitshoekers een verhuizing
overwegen, was een van de op
merkelijke resultaten.
„Onze opmerking van vorig jaar,
dal we geen tweede Spijkenisse
willen worden, heeft in ae regio
nogal wat opschudding veroor
zaakt. Dat kan zo zijn."maar wc
nemen die uitspraak niet terug."
Dc signalen die dc Smitshoekers
de afgelopen maanden hebben af
gegeven, lijken niet helemaal te
vergeefs te'zijn geweest. In de on
langs gepresenteerde Verkennin-
gennota, een discussiestuk van de
Sturiugsgroep Midden-IJssd-
monde(mct daarin vertegenwoor
digers van Barcndrcclit, Al-
brandswaard, Rotterdam en de
Stadsregio), wordt het bijzondere
karakter van Smitshoek onder
kend. „De woonkwaliteit van de
kern Smitshoek wordt in sterke
mute bepaald door de aanwezig
heid van het open landschap,"
staat er met zoveel woorden.
Om dat karakter enigszins in tact
te laten, is aan de westkant van
Smitshoek een park gepland cn is
eraan de noord- en oostzijde spra
ke van beperkte uitbreiding. „De
bebouwingsdiehtheid zal worden
afgestemd op die van de bestaan
de bebouwing langs Bakkersdijk
en Voordi j k, meldt de nota.
Ruigrok van de Werven be
schouwt die zinnen als een eerste
succesje van zijn werkgroep. „De
vraag is nog wel. hoeveel invloed
het gemeentebestuur van Barcn-
drecni heeft op de plannenmake
rij om dit uitgangspunt ook vol tc
houden. We" zullen de politici
daarover te zijner tijd ter verant
woording roepen."
Hij vindt dat Barcndrccht ccn
krachtig eigen geluid moet laten
horen m de regio. „Dc politiek
had zich beter moeten realiseren
wat het betekent om op tc gaan i n
de stadsprovincie Rotterdam. Een
verregaande mate van bevoog
ding en verlies van zelfstandig
heid is een blamage voor een ge
meente die in het verleden bewe
zen heeft haar broek uitstekend
zelf op te kunnen houden."
Tevreden is dc Smitshoeksc
werkgroep nog niet. „Dal zijn we
pas. als de mooie uitgangspunten
van nu ook uilgeweikl mij ken te
zijn in het bestemmingsplan.
\\ani dal geeft de meeste duide
lijkheid over wal we in de polders
om ons heen kunnen verwach
ten." zegt Ruigrok van de
Werien.
Verkoopprijs per vierkante meter
bedrijfsterrein, exclusief BTW
Een rondgang langs verschillende gemeentebestu
ren in de Rijnmond leert dat de grondprijzen van een
vierkante meter bcdrijfsterrcin flink uiteen kunnen
lopen. In Westvoome kustte het laatst verkochte lap
je grond 75 sulden per vierkante meier. Wicin Capel
le aan den ÏTssel aan de slag wil, moet 475 gulden
neertellen. Volgens het Ontwikkel] ngsbedrijfRotter-
dam (OBR) worden die grote verschillen straks klei
ner door het nieuwe provi ncialc prijsbeleid.
In Rotterdam krijgt een grondkoper te maken met
het systeem van erfpacht,waarbij een terrein mot in
eigendom kan worden verworven. Bijeen trans actie
wordt dc erfpacht afgekocht vooreen periode van 50
jaar. Hel kan ook voor UOjaar, maar dan vraagt «e ge
meente cr twintig procent -andc s rond waarde by
Wie jaarlijks wil beldien. dient 8,5 procent van de
s erfpacht haar parten heeft
/en of kwijt ralen van bc-
pnjs op te hoesten
Rotterdam ontkent dat de e d
gespeeld bi j het verwerven c
drijfsterreiiien. Er spelen meer zaken mee. meent
hel OBR. De randgemeenten lat en echler andere ge
luiden horen. Ridderkerk had veel en opvallend snel
succes met Donkersloot, waarvan do nieuwkomers
tachtig procent uit Rotterdam afkomstig was. Grote
bedrijven als Hans Textiel, Van Berkei. Vierhaven
(van de huidige Havenman van hei Jaar Hans van de
Lande), Betramij en ODS-dochter Van Houten vet-
ru'1 'en de Maasstad voor Ridderkerk. Ook Baren
drcchl spon garen bij het volgens die gemeente
'waardeloze' erfpachtsysteem.Zo verliet staalhandel
ODS dc Binnenhaven, waarmee bedrijfsteirem Dic-
rcnstcin in ccn klap vol kwam te zitten.
Capelle aan den IJssel heeft hel stempel duur te zijn,
zo bleek onlangs ook nog uit een onderzoek van de
werkgeversorganisatie NCW. Dat de gemeente niet
goedkoop is,"wordt direct toegegeven."„Maar wc zijn
altijd goedkoper dan Rotterdam""
Voor een bedrijfsterrein op Rivium rekent Capelle
maximaal 475 gulden per vierkante meter. Grond
voor een kantoor kost tegen de 600 gulden per vier
kante meier vloer. Volgens hel OBR moet voor Rot
terdams duurste bedrijfsterrein. Noord-West. 310
gulden worden neergeteld. Een vierkante meterkan-
toorruimte op Brainpark levert Rotterdam 700 gul
den op.
Spijkenisse laat haar klanten vrij of zij voor erfpacht
kiezen of niet. „Maar het systeem is een punt van
overweging of ze 11 aar Hoogvliet gaan of voor Spijke
nisse kiezen," laat dc gemeente weten. Schiedam
zegt met dc prijzen nauwkeurig op Rotterdam tc let
ten. Net als de' buurgemeente geeft het de grond uit
in erfpachj.
Bij verschillende gemeenten (Albrandswaard. Bcrg-
senenhoek,Berkcren Rodenrijs, Bermsse, Bleiswijk.
Rozenburgen Wesl voorne) betreft bijgaande grafiek
de laatst gehanteerde prijzen. In het'geval van West
voome is" ruim tien jaar geleden voor dc laatste keer
grond verkocht. Over twee jaar kost op het bedrijfs
terrein in de kernen Oosivoome en Rockanje een
vierkante meter 170 gulden.
