STADS
De stad blijft
Overheid
gegarandeerd
goedkoper
De stadsprovincie ost geld, maar levert veel meer op
Het 'Rotterdam-gevoel'
Wat is m dal gevoel voor Rotterdam? En verdwijnt dat gevoel
voor de stad met de komst van de Stadsprovincie en de opdeling
van de gemeente Rotterdam ineljnieuwe gemeenten? Een aantal
échte Rotterdammersmensen die in de hele regio bestuurlijk
actiefzijn, zeggen daar het volgende over:
Gemeenten hadden nooit vaste grenzen
De regio Rotterdam is wat betreft de bestuurlijke indeling altijd
eert dynamisch gebied geweest. Al in de vorige eeuw begon
Rotterdam met het annexeren van omliggende gemeenten,
bijvoorbeeld Kralingen. Charlois en delen van Hillegersberg. De
laatste grote annexaties door Rotterdam vonden plaats tijdens de
Tweede Wereldoorlog.
"Door de komst van de Stadsprovincie Rotterdam wordt het
bestuur van de overheid in de regio goedkoper. Daar sla ik
persoonlijk voor garant", zei Dr. Bram Peper twee weken geleden
op deze pagina. "Datklopt", bevestigt J. Verbree, medebestuurder
van de Stadsregio en burgemeester van Capelle aan den IJssel.
Wal kost de vorming van de stadsprovincie en wat leven het op.
Dat is één van de meest gestelde vragen. Ook één van de moeilijkste
trouwens,
I 4
t
m
Rotterdam» Dagblad Zaterdag 3juni 1995
Burgemeester Cor lamers uil Blciswijk
vertelt: "ik ben een geboren cn getogen
Rotterdammer, kom uit Churloisen ben lange
tijd wethouder geweest in Spi jkenisse. Vroeger
en ook nu nog /eggen mensen uit Rotterdam-
Zuid: 'we gaan naar de stad' en dan bedoelen
toto Maarten I jupiiun
ze daar hel centrum mee. In Hil legers berg
spreken inwoners over 'hel dorp'. Kralingers
vertellen graag dat ze uit Kralingen koinen.
l-.n als ik in het buitenland ben, vertel ik dat
ik uit de omgeving van Rotterdam kom.
Iedereen uit de hele regio is tegelijkertijd trots
Dc gemeenten Hillegersberg, Oversell ie,
Schiebroeken IJsselmonde verloren hun zelf
standigheid cn kwamen onder Rotterdams
bestuur. Ook delen van Rhoon, Capelle aan
den IJssel, Rozenburg en Barend recht gingen
naar Rotterdam.
Rotterdammers in de regio
Maar ook dc gemeenten in dc regio had
den no oil echt definitieve grenzen. De ge
meente Bernisse werd gevormd uit Hecnvliet,
Geervliet. Zuid land, Abben broek cn Ouden
hoorn. Bridle slokte in 1980 Zwarte waal cn
V ierpolders op. Al brands waard is een samen
voeging van Rhoon cn Poortugaal. F.tl West
voor ne is een combinatie van dc vroegere ge
meenten Oostvoornc cn Roekan je.
Hen groot deel van de Rotterdammers
woont inmiddels elders in de regio De bevol
king van Capelle, Krimpen, Spijkenisse en
Helle voet sluis bestaat voor meer dan dc hdtt
uit Rotterdammers, liet omgekeerde geldt
trouwens ook: veel Schiedammers en Vlaar-
dingers wonen nu in Rotterdam.
Rotterdam allang opgedeeld
De gemeente Rotterdam is al in 1947 be
gonnen met het opdelen van dc stad. In dat
j j a r w cr den 11 am c 1 i j k d c eerste w ij kr ad c n in -
gesteld.
Vanaf 1972 komen er Te» .ïtstreeks gekozen
deelgenicen temden. Inmiddels is Rotter dam
bestuurlijk al lang opgesplitst m (deel-)ge-
meentert. Zc hebben al een dagelijks bestuur
(college van BenW), een voorzitter (burge
meester) en een deel gemeen te raad (gemeen
teraad). Een gemeentehuis hebben de deel
gemeenten ook al. ze noemen dal de secretarie.
In de loop der jaren hebben de deel
gemeenten steeds meer en grotere bevoegd
heden gekregen. Daardoor zijn ze ook steeds
meer gaan lijken op echte gemeenten. !n be
stuurlijk opzicht is Rotterdam allang opge
splitst.
De Stadsprovincie op Stads TV
De Stadsregio zal via Stads TV op woens
dag 31 mei cn vrijdag 2 juni aanstaande
's avonds een informatieve film uil/enden
over dc Stadsprovincie. Het programma
heet 'De Stadsprovincie Rotterdam. Bmg
naar dc toekomst'. Dc film gaat ir. op dc
noodzaak om de Stadsprovincie op u li
ter •igen voor u cn dc mogelijk-
Iil de regio. Op beide dagen wordt
hel pjugiamma een paar maal uitgezon
den: Op 31' met om 18.40 uur en 21.40 uur
en op 2 juni om 18.40 uur, 20.40 uur en
22.40 uur. Het. programma duurt circa 20
minuten.
dereen d i e z i ch R otter da m m er vo e 11D at h eeft
niets te maken met administratieve grenzen.
Marietjevan Rossen
op Rotterdam, op Feyenoord en de Euromast.
Vee) bewoners m de regio zijn oud-Roller-
dammers. Toen dc tweede Van B ricnc noord-
brug werd ingevaren, stond het langs dc Oude
Maas in Spijkenisse helemaal zwart van dc
mensen. 1 n w o n ers van B1 e i s w ij k doe n on ge-
veerde helft van hun inkopen in Rotterdam.
Het Rotteidam-gevoel is niet exclusief voor
Rotterdammers en zeker niet het monopolie
van dc tegenstanders van dc Stadsprovincie."
Marietjevan Rossen, burgemeester van
Hellevoet;,]uiv "Hel Rotterdam-gevoel is voor
mij grensoverschrijdend. Er zijn bijvoorbeeld
in dc loop der jaren veel Rotterdammers naar
Hellevoet sluis getrokken. Veel ouderen gaan
hun kinderen nu achterna. Tnwoners van
onze gemeente zijn voor bun werk zeer af
hankelijk van dc haven. Die haven, Feyenoord,
'geen woorden maar daden', dat is van ie-
folD I tlL-llA |(olt.l<,
Er is ook ccn duidelijk verschil met Amster
dam. liet Moku m-gevoel is mij iets te chauvi
nistisch. Rotterdammers zi|ri lekker nuchter."
Theo Eikenbroek, voorzitter van dc
deelgemeente Noord verklaart over zijn
Rotterdam-gevoel: "Dat is de trots, de sym
bolen, de Euromast, de Kuip, niet lullen maar
poetsen en de omgangsvormen. Ik woon nu
16 jaar in Rotterdam en hen van de mentali
teit gaan houden. Dat gevoel is hijvoorbeeld
ook aanwezig in Spijkenisse. De helft van de
Rotterdammers woont in dc randgemeenten.
Rotterdam zelf kent ccn grote instroom van
Theo Eikenbroek
buiten, van mensen die in veel gevallen ook
dat Rotterdam-gevoel hebben ontwikkeld. De
overheid kan dat gevoel niet wegkrijgen. Ik
denk eerder dat het gevoel zal toenemen, om
dat de stad alleen maar groter wordt. Kijk
naar Londen, dal beslaat ook uit Lal van ge
meenten."
Rcné Smit, wethouder haven cn finan
ciën te Rotterdam. "Rotterdam, dat is daad
kracht, nuchterheid cn openheid. Dc haven
is daarvan natuurlijk het symbool bij uitstek.
Het is daarom fantastisch om wethouder ha
ven tc mogen zijn. Ncc, ik ben hier niet ge
boren. Dat was m Alkmaar. Ik woon hier nu
18 jaar. Toen ik hier kwam, viel mij op datje
als het ware onmiddellijk de stad wordt in
gezogen. Dat Rotterdam-gevoel blijft, ook al
woon je cr niet meer. Van dc Rotterdammers
blijft maar 25 procent hun leven lang in de
stad wonen. Dat blij kt uit onderzoek. Maar het
gekke is, dal je dat Rotterdam-gevoel nooit
nicer kwijtraakt."
Wat doet 'de Coolsingel'
Hel gemeentebestuur aan de Coolsingel
houdt zich eigenlijkalleen nog maar bezig met
grootschalige zaken, bijvoorbeeld de haven
economie, de grootstedelijke problemen zo
als drugsoverlast, dc werkgelegenheid cn dc
aanleg van grote nieuwe woongebieden zo
als de Kop van Zuid en de Noordrand.
Voor deze grote /aken heelt Rotterdam
de omliggende gemeenten hard nodig.
Binnen de gren/en van de Maasstad is te wei
nig ruimte om voldoende hui/en voor de
Rotterdammers tc kunnen bouwen. Als erin
dc haven iets gel of dc industrie stank
overlast geeft, x de mensen in Brielle
en laarelingen dat. eerder dan de Rotter
dammers in Hillegersberg of IJssclmondc. Zij
willen daarom kunnen meepraten over de
toekomst van de haven en de industrie. De
haven kan ook alleen beter toegankelijk wor
den gemaakt, via hel grondgebied van andere
gemeenten.
Stadsprovincie en gemeenten
Omdat veel belangrijke zaken voor de
stad, dc haven cn omliggende gemeenten op
regionaal niveau moeten worden geregeld,
wordt de gemeente Rotterdam omgevormd
tot stadsprovincie. Andere zaken kunnen be
ier op het niveau van tk stadsdelen woideti
aangepakt, bijvoorbeeld bestrijding van dc
'kleine' criminaliteit, vandalisme cn onder
houd van de woonomgeving. Dal wordt over
gelaten aan de dcclgciiiccnt.cn. straks zelf
standige gemeenten. Zc hebben dan ze!' de
mankracht, de bevoegdheden en hel geld om
de zaken op te lossen waar u als burger let
terlijk cn figiturIijk tcgcn aanloopt. Het ge
meentebestuur zit dan als het ware om de
hoek van de straal..
En de 'stad' Rotterdam blijft gewoon de
Maasstad die hel altijd was en nu nog steeds
"De financiële winst van de Stadsprovincie
wordt heel precies bepaald. Van tevoren staat
vast dat de overheid ook echt voor minder
geld haar werk gaal doen", aldus Verbree, die
in hel regiobestuur verantwoordelijk is voor
de financiën.
De komst, van de Stadsprovincie en de
gelijktijdige opsplitsing van dc gemeente
Rotterdam in tien of elf gemeenten heeft ccn
aantal grote financiële consequenties. De
be I a n gr i j kste i s dat door de vera n der i n g e n de
overheid cfticienterzal kunnen werken. "Nu
gaat nog veel tijd verloren met onderling
overleg, toezicht cn allerlei procedures. Straks
zullen dc organisatiekosten van dc overheid
flink omlaag kunnen. Daardoor zal in deze
regio deze kostenpost per inwoner tot dc laag
ste van Nederland behoren. Er komt dus meer
ruimte voorde uitvoering van zaken, zoals de
bouw van nieuwe woningen, dc aanleg van
wegen en andere voorzieningen. Meer uit
voeren met meer resultaat en minder orga
niseren, daar gaat het om." Verbree spreekt int
ervaring: de organisatiekosten van zijn eigen
gemeente, Capelle aan den IJssel, zitten al
lange tijd onder het landelijke gemiddelde.
Verlaging van de belasting
Dat. de overheid goedkoper zal gaan wer
ken wordt ook lied concreet gemaakt door dc
aanzienlijke verlaging van het belastingtarief
voor onroerende goederen: woningen cn be
drijven. Deze zogenaamde Onroerend Zaak
Belasting (OZB) zal bijvoorbeeld in Rotterdam
met gemiddeld 25 tol 30 procent kunnen da
len. "Wc willen nu vastleggen dat dc OZB op
het landelijk gemiddelde uitkomt. Omdat dc
meeste gemeenten in de regio daar nu ver
hoven zitten, betekent dal voor bijna alle
eigenaren van woningen en bedrijven een
flinke lastenverlichting. Maar een paar
gemeenten zitten nu onder het landelijk
gemiddelde. Daar zal het gemeentebestuur
de tarieven wellicht moeten verhogen Ui-
vinden dat ook redelijk omdat alle inwoners
cn alle bediijven m dc regio van dezelfde
voorzieningen gebruik kunnen maken", zegt
Verbree.
Reorganisatiekosten terugverdiend
"We komen er alleen niet onderuit om
eenmalig kosten te snaken voor de reorga
nisatie. Bedenk aat de gemeen lelijke organi
satie van Rotterdam ophoudt te beslaan en
dc deelgemeenten die gemeente worden nieu
we mensen en n leien nodig hebben. Ook
moet cr ccn nieuwe provinciale organisatie
worden ontwikkeld. Ken groot aantal diensten
van de gemeente Rotterdam kunnen overi
gens gewoon bil veil bes Laan. We stel 1 en melk
geval voor de reorganisatie een vast. bedrag
be s c h ik baarzoda l w c ac h t era f n iet vo or vc r-
rassingen komen te staan", verzekert de regio
bestuurder.
'in feite zijn de kosten voor lidorganisa
tie een inv es lering voor een et tieten 1 ere over
heidsorganisatie. Ik heb uitgerekend dat wc
de reorganisatiekosten binnen twee |jinr al
hebbenterugveidiend. We welen u it ervaring
dat kleinere gemeenten, tussen de 60 en 80
d ui/end inwoners, efficiënter werk en in ver-
gelijking met. grote gemeenten zoals Rotter
dam. De optelsom van de kosten van alle
deelgemeenten die gemeente worden, is met
ccn vergelijkbaar takenpakket daardoor lager
dan de hele gemeente Rotterdam. Ook uit
financieel oogpunt is de komst van de
Stadspro v i n e i e daaro tn z.eer aantre 1ck e 1 ij k
stelt Verbree.
Over twee weken /.ai ik'/x' uitgave van
Maasstad weekbladen wederom eelt spa idle
{Highui om H'sj/in'OMHii/v' bevatten. Dun ivonft
aaihliU ht besteed aan Je faken en bewexdiwden
van ik toekoinsti$cStudspioviikie.
li j3regiovoorzitter en burgemeester van Rotterdam Dr. A. Peper (rechts), ondertekent samen met de staatssecretaris van
Binnenlandse Zaken, mevr. A.G.M van de Vondervoort (midden) en de Commissaris van de Koningin m Zuid-Holfand, i
Ir. J.M. Leemhuis-Stout (links), de overeenkomst voor de organisatie van de nieuwe Stadsprovincie. De gemeente Rotterdam, de
Stadsregio, de provincie Zuid-Holland en het kabinet verbinden zich daarmee, om de start van de Stadsprovincie Rotterdam P®1"
1 januari 1997 mogelijk te maken.
Eén ding staal vast: de vorming van de
stadsprovincie levert minimaal 80 miljoen
gulden op doordal hel bestuur en de ambte
lijke diensten efficient er worden georgani
seerd. Dat blijkt uit ccn onafhankelijk onder
zoek.
Lasten verl ichting
De winst, zo heeft, het Dagelijks Bestuur
van de Stlfijferegio vorige v. eek beslist, wordt
gebruikt voor het. verlagen van de tarieven
voor dc onroerende /aakbelasting (OZB)
vanaf 1997.
liet gemiddelde tarief in de regio f 13,38)
ligt nu nog 40 procent boven het landelijke
gemiddelde (f kpijl./mwe heeft het
hoogste tarief (t 17,60), gevol gil door Rotter
dam, Schiedam en Vlaardingcn. lüemvijken
Weitvoorne hebben de laagste tarieven, na
melijk f 4,59 cn f 5.92.
Gemeenten met hoge tori exen gaan om
laag en het omgekeerde gebeurt ook. Zo wordt
de belastingdruk in de regio gel ijk matig er ver
deeld.
Toch profiteren ook gemeenten die hun
OZB moeten verhogen van de stadsprovincie.
Naast de 80 miljoen gulden efficiencywinst,
komt er namelijk ook nog circa 60 miljoen
extra beschikbaar voor het Regioioiuls waar
uit dc gemeenten straks hun geld krijgen. Dat
geld kan ook worden gebruikt voor las ten -
vcrlivhting ot voor liet bekostigen van bijvoor
beeld woningbouw m de regio.
iRjelkaar levert destadsprovinciejaarlijks
dus ongeveer 140 miljoen gulden meer op
voor de regio.
De kosten
De kosten voor de stadsprovincie hebben
vooral te maken met de reorganisatie van het
Rotterdamse ambtenarenapparaat en de spl it-
sing van de provincie Zuid-Holland. Voor de
stadsprovincie worden dc reorganisatiekos
ten geraamd op circa 100 miljoen gulden.
De best mi rs koste n per nieuwe Rotter-
dam se g e m ee n te zu 11 e n j aar I i j k s o n g eveer m et
één miljoen gulden stijgen. Daar staan mee
vallers tegenover, die deze kosten compense
ren. Bijv ooi beeld hel ivegvdllen van onder
andere dc kosten van dc centrale afdeling
Burgerzaken op dc Coolsingel. Die is over
bodig omdaL de Rotterdammers hun paspoort
en rijbewijs ophalen bij de eigen (deel-)ge-
meente om de boek. Daar doen ze ook ge
boorte-aangifte, gaan er trouwen, enzovoorts.
Positief
Er zijn dus eenmalige kosten van pakweg
100 miljoen (de claim op een rijksbijdrage
niet meegerekend). En jaarlijks ccn extra kos
tenpost van 9 a 10 miljoen gulden.
Die laatste kostenpost wordt elders ge
compenseerd, bijvoorbeeld bij Burgerzaken.
Daarnaast staal een jaarlijkse winst van 140
m i 1 j o e n g u 1 de nD at beteke nt dat b i n n e n twee
jaar dc kosten van dc reorganisatie ruim
schoots terugverdiend kunnen zijn. Per saldo
zijn de burgers en de gemeenten in de stads
provincie dus straks beter uit.
i
U kunt bellen met bestuur
ders van de Stadsregio.
Elke donderdagavond geven zij in
dc radio-uitzending van Stadsradio (94,6
1M) telefonisch antwoord op vragen
van luisteraars. De uitzending is van
19.30 lol 20.30 uur. Overdag Lussen 9.00
cn 17.00 uur kunt u uw vraag al aan
kondigen bij Stadsradio.
ta«ee„'rf r
