30
Tonnyvan de Vondervoort:
'Weerstand is er altijd'
'Er bestaat zoiets
als Rotterdams weer'
Uitslag weegt mee, maar niet meer dan dat
l mm
Stadsrechten
in handen van
Rotterdam
Rotterdamgj 'oeï
m
-ü
Rotterdams Dagblad
Zatcrdag3juni 1995
Tien weUioudeitjes van
sociale zaken gaan allemaal
anders om met de
bijslandswet en dan krijg je
onrechtvaardige toestanden
Een misverstand. Reeus nu
bestaan er. binnen die ene ge
meente Rotterdam, verschil
len in de uitvoering van de so
ciale zekerheid. Het 'onrecht
vaardige' hiervan is dut de ge
meenteraad het niet formeel
kan goedkeuren, terwijl de
raad er wel weet van heeft "en
'net oogluikend toestaat: het
komt namelijk de cliënten ten
goede!
In de nieuwe situatie komt de
verantwoordelijkheid weer
meer hij gekozen bestuurders
dan bij ambtenaren te liggen.
Het kim zijn dal bijvoorbeeld
IJsselmonde andere normen
toepast dan buurgemeente
Feijenoord. Afgezien van het
feil dal daar bepaalde redenen
voor kunnen zijn, is hel ook
nog zo dat de kiezers zon be
leid kunnen afstraffen als het
tot onrechtvaardige situaties
leidt.
Naam: John Bernard
Beroep: meteoroloog, presentator
Woonplaats: Leusden
Geboren16 september 1937
Straat :Engelscstraat, Rotterdam
J ijl tuslt Ii:: i uil 5m hl-
terdam zi jn niet de fraaiste. We
woonden toen in de Tide man straat.
Opeens stond een oom van me, een
boer uit Nootdorp, voor de deur. Met
paard en wagen. Binnen de kortste
keren zaten we met wat bezittingen
op de wagen en vluchtten we de stad
uit. Weg van het bombardement.
Ik voel me nog steeds Rotterdam
mer. Naarmate ik ouder word, steeds
sterker. Een prachtige stad in wor
ding, want het houdt nooit op. ik ken
Rotterdam niet anders dan als bouw
put. Maar eerlijk gezegd, ik heb er
nog steeds de pest over i n dat de stad
destijds is platgegooid. Van oudere
famil i el eden - een groot deel woon L
nog in en om Rotterdam - hoor ik
veel over de stad van voor de oorlog.
Met zijn kroegen, zijn bioscopen,
theaters... Ze hebben zich er nooit
meer zo in ihuis gevoeld als toen,
De teloorgang van Wilton-Fijenoord
verdriet me verschrikkelijk. In de
glorietijd werkten er geloof ik zeven
duizend man, onder wie mijn vader.
Het ene na het andere schip liep van
stapel. Als ik bij mijn moeder in
Schiedam op bezoek ga, lees ik altijd
even het blaadje dat ze nog steeds
van Wilton-Fijenoord krijgt. Dan
springen de tranen in mijn ogen.
Soms gaan de kinderen nog mee.
Dan krijg ik steeds meer de drang ze
allerlei plekjes uil mijn jeugd Le la
ten zien en word ik verschrikkelijk
enthousiast. Ach. ik zal hel naai die
lijd wel idealiseren, Binnenkort ga
ik trouwens naar een reünie van
mijn middelbare school, het toenma
lige Sint Franciscuscoilege aan de
Beukei sdijk.
Bij RTL en Veronica wordt er nu ge
sproken over verhuizing. Daarbij^
valt ook de naam Rotterdam. Als ik
dat hoor. licht ik op. Ik geloof niet dat
hel er van komt, maar ik zou hel wel
leuk hebben gevonden. Ofik dan zou
verhuizen, weet ik niet. We wonen
nu al een tijd in Leusden waar ik met
name in de sport vrij actief ben. Je
raakt dan zo ingeworteld... Maar ik
zou hetgeen ramp vinden weer in de
buurt van Rolleraam te wonen,
ik heb familie in plaatsen als Rock-
anje en Spijkenisse wonen. Maar die
noem je straks toch geen Rotterdam
mers als die stadsprovincie erkomt?
Wat een flauwekul! Ik begrijp bij
God niet waarom er zo weiiiig gevoel
voor traditie is. Waarom moet jeRot-
FotoHenny Miltenburg
terdam opsplitsen? Het lijkt heel
aantrekkelijk Dat mensen meer zeg
genschap krijgen over hun buurt.
Maar dat kan je toch ook op een an
dere manier regelen?
Er bestaat inderdaad zoiets als ty
pisch Rotterdams weer. Met zi jn in
dustrie is Rotterdam een soort
warmte-eiland. Als de omgeving
kouder is, kan je vooral 's avond"en 's
morgens zien hoe zich in een heldere
lucht precies boven de industrie wol
ken vormen. 'Niet uit de schoorste
nen, maar echte wolken. Pernis-
cumulus. noemden we dat bij de me
teorologische dienst op Zestienho
ven.
Wat voor wind er door Rotterdam
waait? Een turbulente wind. Fris en
actief."
fl
U
0
U
o
K
D= Deelgemeenten
De deelgemeenten in Rotterdam worden ge.
meenten en krijgen dan meer te vertellen over
hun grondgebied.
Tegenstanders noemen het maar kneuterige clubjes
onbekwame bestuurders, Voorstanders wijzen erop
dat de nieuwe gemeenten vergelijkbaar worden mei
bestaande gemeenten, die toch niet slechter be
stuurd worden dan Rotterdam. En. zeggen ze. het ej.
gen bestuur van Kralingen/Crooswijk heeft tocli
maar voorkomen dat er bomen worden gekapt in het
Kralingse Bos voor hel CHIO. terwijl hel de vraag
of de gemeenteraad een zelfde standpunt had inge
nomen.
£■- Europa
Een van de redenen voor de vorming van de
stadsprovincie is sterker te staan in de vooral
economische concurrentieslag die constant in Euro-
pawoedt.
Het Europese beieid zal zich steeds meer richten op
stedelijke regio's. Hierbij is het van belang dat alle
Rijnmóndgemeenten als één Rotterdam naar buiten
lieden.
TTsFriclickoslen
m' De bestuurlijke reorganisatie van de Roller-
-L damse regio leidt tot inkri 111 pi ng van de over
heid en kan daardoor binnen enkele jaren geld ople
veren: dc betrokken bestuurders willen deze inzet
ten voor lastenverlichting voor burgers en bedrijfsle
ven.
Maar de reorganisatie zelf geeft aanloopkosten: de
zogenaamde ïricliekoslen. Hoewel hel kabinet niel
wil meebetalen, lij kt een meerderheid van de Twee
de Kamer bereid liierin de regio tegemoet te komen,
omdat de reorganisatie ook voor de rest van het land
van belqpg wordt geacht.
Negeren zullen ze hel niel. maar de fracties
van de grote par! i.jen in dc Tweede Kamer wei
geren op voorhand de eren le laten hangen
naar de uitkomst van het Rotterdamse refe
rendum op7j u niHeel misschien bij een 'Am
sterdamse uitslag, maar niemand die daar re
kening mee houdt. De vorming van de stads
provincie is door dc Kamer welhaast tot een
heilig moeien verklaard, Hel oplossen van de
grootstedelijke problo- schreeuwt om een
dergelijke aanpak. In hoeveel gemeenten Rot
terdam (Jan bestuurlijk wordt opgedeeld, is
vanbedui dendmindernelang.
De regio-ge me en ten hebben daar tot dusverre
tamelijk sceptisch tegenover gestaan. Zij vre
zen ech machtsblok waar moeilijk tcgciiop te
boksen valt, wanneer er naast de provincie
toch een beduidend grotere Rotterdamse ge
meente blijft bestaan. Dlfti-kamerlid Schel te-
ma echter: ...Maar een gemeente van 200.000
inwoners moot volgens mij kunnen. Dat hoeft
geen onovcrkomciijkprobloem te zijn."
Zij zil daarmee op één lijn met PvdA'er Van
Heemst, die recent al de mogelijkheid van een
gemeente met daarin het Centrum, Noord en
Dolfshaven te berde bracht. „Daarmee is de
angst onder de bevolking, dat het Rotterdamse
hart verdwijnt, wellicht weg te nemen."
Het Rotterdamse PvdA-kamerlid kondigt aan
dal de uitkomst van het referendum binnen
zijn fractie zeker zal meewegen, maar in geen
geval doorslaggevend is. Ook CDA-kam er lid
Van der Heijden, eveneens Rotterdammer, is
die mening toegedaan: „Hetreferendum is ze
ker geen eindsignaal." Hel kan volgens hem
niet zo zijn dat Rotterdam 'Den Haag' jaren
lang tot spoed maant en op het allerlaatste mo
ment terugkrabbelt.
Voorts WD'er Klein Mole kamp (als inwoner
van Albrandswaard een bijna-Rottcrdammer).
Hij zegt: „Terugkrabbelen zou een blamage
zijn, die consequenties moet hebben. In dit
stadium kan Rotterdam niet tegen de Kamer
zeggen: nemen jullie nu maar hel voorlouw,
wij willen even niet meer. Nee, dc Rotterdam
se gemeenteraad za] dan toch minimaal het
pad moeten aangeven."
Volgens Van der Heijden cn Klein Mole kamp
heeft de gemeenteraad van Rotterdam cr zeer
onverstandig aan gedaan een referendum over
dc bestuurlijke opdeling van dc stad uit tc
schrijven. Zelfs Dftë-kamerlid Seheltema. wan
neer net. ook maar even kan warm voorstander
van referenda, neigt in dit geval naar een nega
tief oordeel. ..Het zou mij een lief ding waard
zijn geweest wanneer dit in een veel vroeger
stadium was gebeurd. De uitslag van woens
dag zal voor een aanzienlijk deel door emoties
worden bepaald, 0mdat Rotterdam cr niet in is
geslaagd dc zaak helder te maken voor de bc-
volking. Op zichzelf hoeft dat niet zo erg te
zijn, want ook emoties horen wel degelijk mee
te lellen. Maarj ui s I daarom zijn besluiten over
gemeentelijke herindelingen en opsplitsingen
voorbehouden aan dc rijksoverheid.
Van Heemst heeft met succes gepleit naar een
motievenpeiiing. Hij wil hel waarom van de te
genstanders nadrukkelijk bij de uiteindelijke
oordeelsvorming betrekken. Van dcrHcijacn
{..dan begeef je je in een bestuurlijk mijnen
veld") en Klem Molekamp zijn daar aanzien
lijk sceptischer over. Seheltema daarentegen
ziel wel degelijk hel belang. „Zeker met deze
veel te complexe vraagstelling, waarbij opde
ling cn provincievorming zo nadrukkelijk aan
elkaar zijn gekoppeld.
De oorkonde uit
1340 met de privile-
gesvandestad Rot-
terdam. Fotocollectie
Gemeentelijke
Archiefdienst Rotterdam
Ze heeft er geen rekening mee
willen houden. Misschien.ja. had-
den alle inw0ners van Oversehie
vóórgaan stemmen op 7juni als
het om een zelfstandig Ovcrschie
was gegaan. Maar hel kabinet-
Kok heeft een voorkeur voor sa
menvoeging met Hillegersberg
en Schiobiwk. En gaan aan niet
juist alle voorstanders van zelf
standige genieenten toch tegen
stemmen? Ze hebben toch niet
om een gemeente Rotterdam -
Berg cn Schie gevraagd?
De staatssecretaris is t." duidelijk
over: „Ik heb geen veranwoorde
lijkheid voor mensen die gaan
siemmen. Ik heb een verantwoor
delijkheid 001' liet wetsvoorstel.
En daarbij baseer ik mc op een
compromis, dat al onder mijn
ambtsvoorganger was gesloten
met de gemeente Rotterdam-. We
zouden hel houden op een opde
ling van Rotterdam 111 tien ge-
moi-sUcn cn daar maakte het ge-
Ijii'd geen punt. van."
Hel typeert Tonny van de Vonder
voort. Dc PvdA-StaatssoCretans
van Binnenlandse Zaken heeft
geen behoefte aan heldendaden,
Ze werkt liever achter de scher
men: netjes, zorgvuldig - net als
de vorige staatsecretaris. De
Graaff-Nauta fCDA). die samen
met de Ri jmru im!gemeen ten de
stadsprovincie Rotterdam in de
steigers zette, Sinds hel paarse
kabinet is Van de Von dei voort be
last met de afronding van het pro
ces. En ze zal het doen ook. Refe
rendum oi'geeit referendum.
..Weerstandis cr hij een proces als
dit altijdJe moet steeds incalcu
leren aat mensen op onderdelen
ongelukkig zijn. Sommigen zo
erg dat ze helemaal Legen worden.
Ën anderen die dc voordelen
zwaarder laten wegen. Over de
vorming- van de stadsprovincie
Rotterdam is al jarenlang gespro
ken en er is geen enkele inhoude
lijke belemmering meer om er
mee door te gaan." aldus de
staatssecretaris.
Nuchter: „Maarheiis all in the ga
me dat hij een voldoende opkomst
bij hel referendum, en dus een
geldige uilslag, én bij eer. raads-
meerderheid in Rotterdam die dat
standpunt overneemt, er een
nieuwe situatie kan ontstaan. De
Tweede Kamer zal moeten beoor
delen wat ze met een gewijzigd
signaal van Rottcrdanr doet. Ik
kan daar niet in treden. Waar het
mij om gaat. is daljarenlang met
gróte eensgezindheid is toege
werkt naar een bestuurlijke ver
nieuwing. Als het dan zo is dat de
grootste partner daarin, de Rot
terdamse raad. straks laat weten
dat ze niet meer meedoet, dan wil
i k wel graag weten wat Rotterdam
dan we! wil."
Een puin hoop? Het enige alterna
tiefis discussie, die a! vijftig jaar
duurt .zoals de Rotterdamse CD A-
wethouder Smit zegt? Van de
Vondervoort: „Leuk uitgedrukt
van Rcnc. Ja. het is een terechte
zoty' die hij da an 000 formuleert,
[n plaats van tot daden over tc
gaan. belanden wc dan in een
nieuwe periode van discussië
ren."
Ze neemt het Schelto Pa lijn niel
kwalijk, dat hij. als burgemeester
van Amsterdam, meteen na hel
daar gehouden referendum uil-
riep dal opdeling van Amsterdam
nooit meer aan de orde zal zijn.
Vond ze het niet voorbarig van Pa-
tij n? Ze zegt: „Een burgemeester
mag alles zeggen. Er waren sterke
emoties en Pati jn kwam met een
begrijpelijke reactie daarop. Hij
mas die mening hebben." Ze wil
zicli er als staats secretaris niet in
mengen of dc Amsterdamse
koerswijziging politieke conse
quenties moet Ticbben. Dat is ook
haar verantwoordelijkheid niet,
En ze wil ook buiten de discussie
blijven of gemeenteraadsleden
van de ene dag op de andere van
mening kunnen veranderen. „Ik
denk niel dal produktiefis als ik
aan die gedachtenontwikkcling
iets toevoeg," zegt ze. niet uit be
scheidenheid. maar omdat ze nu
juist van de Rotterdamse plannen
geleerd heeft dat je jc niet moet
bemoeien mei zaken wam je niets
mee te maken hebt.
Als het referendum .geen .geldige
uitslag krijgt, door onvolJoende
opkomst? ..Dan zal Rotterdam
zich schikken in de nu voorlig
gende wetsvoorstellen. Ik ver
wacht daarmee geen problemen.
Ook de gemeenten Albrands
waard en Weslvoorne zullen zich
moeten realiseren dan toch tot de
stadsprovincie Rotterdam te gaan
behoren. Het is ondenkbaar dat ze
tan* van de
vondervoort
is niet bevan
gen door de
referendum
koorts. 'Rot
terdammers
vinden dat
vreemd, maar
ikhebnogeen
paar zaken
om mij mee
bezigtehou-
Motkenboer
mmm
ft®-
--rr-.*! J*' jj>£:
buiten de provincie blijven en een
soort Zuidhollandse enclave bin
nen Rotterdam worden. Dat is in
alle voorbereidingen geen mo
ment aan de orde geweest en hel
zal ook nu niet op het laatst opdui
ken. Nee. als dc Tweede Kamer al
aan de grenzen zal willen morre
len, dan zal het gaan om dc bui
tengrenzen - de Hoekschc Waard
er wel of niet bij dus - of 0111 de
binnengrenzen binnen het huidi
ge Rotterdam."
Meningsverschillen
Tonnv van de VondervoorL zil er
opvallend ontspannen bij. De
staatssecretaris is niet wat je
noemt bevangen door referen
dum koorts. „Rotterdammers vin
den dat misschien vreemd, maar
ik heb nóg een paar zaken om mij
mee bezig tc houden." Ze kijkt te
rug op een soepele behandeling
van dc wetsvoorstellen in hel ka
binet: „Nee. geen meningsver
schillen." Alleen heeft zc binnen
hel kabinet de handen nog niel op
elkaar waar het gaat om het pro
vinciale kiesrecht voor allochto
nen. „Ik ben daar voor. zou het
heel graag willen." Probleem is:
dat valt nu technisch niet te rege
len. Er is een Grondwetswijziging
voor nodig en dat kan op z'n
vroegst in 1999- terwijl de pro
vincie Rotterdam al eerder van
start moet. Ze is niet verbaasd dat
allochtonen in Rollerdam positie
ver slaan tegenover de provincie
dan de migrantenorganisaties in
Amsterdam dat waren. „Er is een
groot verschil. In Rotterdam is
het allemaal veel duidelijker wat
er gaal gebeuren. Ze kunnen de
terechte^veronderstellina hebben
dat cr voor het leven in ae wijken
vee! goede verbeteringen op lil
zijn. Het is in Rotterdam duidelijk
dal hel regionale bestuur zal
zorgen voor de stedelijke samen
hang en de oplossing van groot
stedelijke vraagstukken, terwijl
er Iegelijk door schaalverkleining
wordt gestreefd naar bestuur
dicht bij de burger."
Dat vindt ze dc essentie. .Tc kunt
hel zo complex maken als je maar
wilt, maar zelf vindt ze het vr.j
eenvoudig. En wanneer de Twee
de Kamer toch een aantal aanpas
singen in het wetsvoorstel wenst
door le voeren? Het zij dan zo. „Ik
venvacht sowieso geen aanvarin
gen. De Kamer is gewoon de
baas."
De stadsrechten van Rotterdam -
de oudste oorkonde dateert van
1340- slaan geschreven op een
vel perkament met zegel. Van op
delen van het document kan geen
spake zijn, al zijn 'schout cn sche
penen' aan de Coolsingel hel met
de stad zelf wél van plan.
De beheerder van hel stuk, direc
teur drs, Coen O. A. baron Scliim-
melpenninck van der Oije van de
Gemeentelijke Archiefdienst Rot
terdam, maakt zich geen zorgen.
Dc akte is cn blijft eigendom van
wal met de komst van de stads
provincie Rotterdam een gecom
bineerde provinciale- en rijksar
chiefdienst gaal worden.
„De stadsrechten van bijvoor
beeld viaardingen en Schiedam
kunnen natuuurlijk blijven waar
zij nu zijn, bij de gemeentelijke
archiefdiensten," verzekert Van
der Oije. De nieuwe gemeenten,
waaronder een aantal voormalige
grond-en ambachtsheerlijkheden
(bijvoorbeeld Charlois of Kralin
gen), kunnen besluiten archieven
op te bouwen, maar kunnen wat
hem betreft ook gebruikmaken
van de diensten van het provin
cie- cn rijksarchief Rotterdam,
dal - nel als nu de Gemeentelijke
Archiefdienst - is gevestigd in dc
RobertFruinstraat52 (in hel toe
komstige Rotterdam-Delf shaven)
De directeur van de Gemeentelij
ke Archiefdienst Rotterdam be
gint bij het begin. Hij vertelt dat
de alleroudste sleden in Neder
land geen stadsrechten hebben,
ook nooit hebben gehad. De privi
leges van bijvoorbeeld Nijmegen
spraken gewoon voor zichzelf ."De
term stadsrechten is sowieso pas
later door historici bedacht voor
een bepaalde praktijk in de Mid
deleeuwen, een praktijk waar hij
dc graaf van Holland, later ook
Hencgouwt-n, ofdc graaf van Gel
derland een aantal poorters in een
meestal beschermde nederzetting
bepaalde vrijheden gunde.
„De vrijheden -de privileges-
leverden meestal voordeel op voor
beide partijen. Het ging veelal om
afspraken over de vrijheid om het
eigen bestuur te móeen regelen
en om tol te mogen ïicffcn, wat
voor de poerters ccn aantrekkelij
ke zaak was. De landheer kon te
rugtreden, maar wel blijven reke
nen op belastinginkomsten. Dc
bewoners van de steden, waarin
nog heel lang boerderijen hebben
gestaan, mochten markten hou
den. Dc afspraken over het rijd-
slip van de jaarmarkt garandeer
den de landheer dat de bedrijvig
heid goed over zijn gehele terri
toir werd verspreid."
Dc privileges werden in de mees
te gevallen - zo blijkt uit de toc
li c h ti ng van di re ctcur Scbïl-
penninckvan der Oije - bet bij
beetje verstrekt danwei binnen
gehaald. waarop er ook weer een
ï.ieuwe tekst op een oorkonde
met zegel verscheen. Het initia
tief voor onderhandelingen over
nieuwe vrijheden kon door het
stadsbestuur worden genomen,
maar ook dc graaf of ae hertog
konden de eerste stap daartoe zet
ten.
„Neem Staverden. het bestaat nu
geloof ik nóg uit een hui? en drie
fioerderijen. Staverden heeft
stadsrechten, want de landheer
zag wal in de ontwikkeling van dc
nederzetting. Hij was echter dc
enige die deze mogelijklieden be
speurde."
Het eerste privilege voor dc ne
derzetting Rotterdam zou in 1270
.Wij I
echter geen stukken meer van de
ze overeenkomst. Er volgde een
nogal chaotische politieke perio
de. waarin Floris de Vijfde werd
vermoord. Wij welen dal Wolfert
van Borselen in 1299 een nieuwe
overeenkomst met de stad sloot.
Van Borselen is niet lang in het
zadel gebleven; hij is ook v-- -
„De privileges leverden
meestal voordeel op voor bei
de partijen. Hetgingveelatook
om afspraken over de vrijheid
heteigenbestuurtemogenre-
gelen,"zegt drs. Coen baron
SchimmelpenninckvanderOi-
je. Archieffoto Rotterdams Dagblad
moord. Veel later bij hetuitbaggc-
rcti van de havens' is zijn zegel
overigens in dc Maas gevonden.
Hel effect van die stadsrechten
was echter als gevolg van alle
maatschappelijke onrust nul
komma nul."
Er volgden volgens drs. Coen ba
ron Schimmclpcnninck van der
Oije nog meerrechten. „Hetcon
troleerbaar oudste privilege da
teert uit 1328, maar het meest
complete onderhandelingsresul
taat inclusief st.uk met zegel is uit
134(1. Je moetje voorstellen dat
privileges daarna nog wel eens
zijn gewijzigd, maar het basispak
ket van toen bleef onaangetast.
Dc stadsrechten werden bij het
wisselen van de wachten dus ook
de macht weer aan elkaar ge
loond. De tweebelrokkenp ar tijen
legden cr dan ccn ccd op af. Rot
terdam stelde toen overigens niet
veel voor. zeker wanneer je kijkt
naar dc inkomsten voor ae land
heer. Schiedam, Viaardingen cn
Briellc waren ouder en belangrij
ker. Om over Dordrecht nog maar
te zwijgen."
Het systeem van wat de historici
later stadsrechten zijn gaan noe
men heeft lot 1795 gewerkt. De
schending van privileges, dc
Tachtigjarige Oorlog, de twee
Stadhouderloze Tijdperken en
het ingrijpen van Willem III had
den de wereld ingrijpend veran
derd.
Het souvereino Koninkrijk der
Nederlanden uil 1813 heeft de
stads- en plattelands grenzen
langzaam in rook doen opgaan.
De Genua -wet van 1851 régel
de dat elk deel van Nederland -
stad en dorp - tot een gemeente
ging behoren,
De sindsdien allang weer ver
nieuwde Gemeentewei wordt -
als alle plannen doorgaan - bin
nenkort ingehaald door de Lex
Spccialis. cue de bevoegdheden
van de nieuwe stadprovincie Rot
terdam regelt. Op papier verdwij
nen de gemeentegrenzen, maar
Rotterdam wordt er - provinciaal
gezien - wel groter op.
Baron Schimmclpcnninck van
der Oije: „De Gemeentelijke Ar
chiefdienst Rotterdam trouwens
ook. Ik ben heel tevreden met dc
uitbreiding naar provinciale la
ken cn met het landelijke experi
ment met een uitbreiding met
rijks laken, en dat allemaal hier in
het oorspronkelijke gebouw van
het GmeentearchiefRotterdam."
