fl^>
Film en glas smelten samen
in historisch videodocument
De kampioen van het duivenmekka
B en w stemmen in met
horeca in Broekpolder
'Niet nablijven voor
lessen in eigen taal'
Liesveldviaduct weer
van twee kanten open
Campingbewoners boos
over hogere prijzen
Trompmuseum trots op potloodtekening
1J"
ÉÉSSSi.
Duiven uit dijkhuis in
Zuid-Beijerland verwerven
Europese roem
A,
Rotterdams Dagblad
Zaterdag 36 november 1995
Vlaardingen Burgemeester en
V. "ihnuülTS van Vlaardingen
-U'mmen m met de komst van
ccn grote horeca1voorziening in dc
Broekpolder
Da: blijkt uit de notulen van dc b
on \v-wrgalonng van II novem
ber. (iie gisteren open baar zttn ëc~
ma,ik* Het college -waaiv.m
overigens alleen dc bui genu ester
Ui 'Afthoudor A Kool aanwe/ig
v.uwn- heeft daaim besloten het
i ^r.L'eu'-bestcinmirgsplar! aan te
passen en el een dcbthontlelü
vietlcante melei grote horeta-
vooivlening mop te nemen
Hoewel geen namen worden ge
noemd -die staan nooit m een
be-t i m rmngsplan - urn d*. met
U;t besluit dc weg vmgemaakt
\oo' Niols- Holger De/e Vkar-
cbrgse ondernemer, die nu party
centrum De Sent* aan deGoudse-
Mngel unt.wii aart de Watersport
weg telt /alenctntrunt met fjeb-
eri liotenveibuui beginnen Hol
de; /tit, tL.tiivnot /o'n nththon-
deiU 'oUitii/end vierkante nieter
ui oud aan do rand van dc Riuek-
poldei willen kopen Hij "vei legt
dam ovei al l\\ee Mar met de ge-
Trueii*- de vol ige week gehouden
begtulingsbehandeijng m de ge
meente] aad kwamen de plannen,
die eet der in een besloten Verga-
dei jng bekend waren gemaakt,
naai builen. Er blijkt giotevel-
dedelheid te heersen, m de ge
meenteraad. maar ook binnen dc
coalit ie De PvdA. zo bleek uit de
woorden van fractielid P
Roevers is mordicus tegen Vo'n
groot' :>o .".plan in dc Broekpol
der Ow,. dA-We;huuuei K van
der Wtnc/L wil op die plek geen
partycentrum.
Maar hij staat alleen binnen het
college Van de oppositiepartijen
staan Bui gei Belangen en SGP
RPF GPV 'op /tch positief ïegen-
ovel de plannen en daaimee /ou
Oi'tocheen meel der held v< mi /nn
en v.' /ijn op het moment iie/ig
met de procedute vty.e. het be
stemmingsplan Broekpolder liet
streven is om uit volgend jaar
ton tl te krijgen Door een bestem
mingsplan vast Ie stellen wil
Ylaaulmgen toekomstige aan-
spiaken van dc .stadspunincie
Reticulum op de Bi ook polder
voor w< >m n gbouw verijdelen 11et
is dc bedoeling dat het bestem
ming sp 1 an er Voot 1 jan u ar i 1997
- de onispionkehjke stniUiatuni
van de stadsprovtncte - ligt
Op dinsdag 12 decern bei lfl9ó
Wol dl tn dc burger/aai van het
stadhui"1 een inspraakavond ge
houden Ovol het conccpt-bcstcm-
mingsplan. Belangstellenden
kunnen dan hun mening geven
over de gemeentelijke plannen
met dc Broekpolder
Schiedam Op dc basisschool
krijgen veel allochtone leerlin
gen s i nds j aar en dag b i nn e n de
reguliere schooltijd óók les in
hun moerstaal. Kinderen krij
gen elke week een paar uurtjes
Turkse of Marokkaanse les op
een moment dat klasgenootjes
andere dingen leren. Die situ
atie verandert in Schiedam en in
andere sleden echter vanaf 1997,
vrezen verantwoordelijke leer
krachten. Zij protesteren op
voorhand legen het plan om de
lessen in dc eigen taal en cul
tuur buiten schooltijd te hou
den.
De geplande verandering hangt
bümen met ccn reorganisatie
van het Onderwijs in Eigen Taal
en Cultuur (OETC). Het rtjkwU
dit onderwijsprogramma vanaf
1097 overhevelen naar dc ge
meente
Dc in Schiedam actieve leer
krachten binnen het ÖETC-OtV
derwijs Zijn niet tegen deze de
centralisatie, die het in principe
mogelijk maakt heter aan te
sluiten op de wensen en behoef
ten van verschillende m
Schiedam woonachtige bevol
kingsgroepen. Maar dat de les
sen m de hoogste klassen van
het basisonderwijs daarna bui
ten de lesuren moeten plaats
vinden. kan er bij een m
Schiedam gevormd actiecomité
met m.
Een clubje leerkrachten en ou
ders ia daarom m Schiedam be
gonnen met een handtekenin
genactie voor het behoud van
het OETC-onderwijs binnen dc
reguliere lessen. Dc Schiedam
mers doen op 6 december mee
aan een landelijke manifestatie,
waarna de handtekeningen wor
den aangeboden aan leden van
de Tweede Kamer. Die spreken
op 7 december over de toekomst
van het OETC-onderwijs.
De on derw ij s krac hten vre ze n
dat leerlingen de lessen in de ei
gen taal en cultuur als eert straf
gaan ervaren als zij ervoor moe
ten nablijven. De extra lessen
zouden ook een extra belasting
voor de scholieren betekenen.
Dc leerkrachten ze lfvoors pellen
dat zij door dc afwijkende lestij
den worden geïsoleerd van dc
andere leerkrachten op dc basis
school. Op de wat langere ter
mijn wordt aantasting van de
status van het OETC-onderwijs
voorspeld, die op termijn zelfs
tot afschaffing zou kunnen lei
den.
Voorstanders van het kabinets
voornemen stellen op hun beurt
dat de bestaande situatie ook
niet ideaal is. Met name in dc ho
gere klassen van de basisschool
worden leerlingen met een fors
lesprogramma geconfronteerd
Doordat Turkse en Marokkaan
se leerlingen wekelijks CCfi paar
reguliere lessen missen omdat
zij los in dc eigen taal krijgen,
ligt ccn onderwijsachterstand
op de loer.
Vlaardingen liet vet keer kan
vanaf maandag 27 nnvornboiweei
til beide lichtingen gebiuik ma
kt u \an h< t Liesveld viaduct m
Vlaai dingen In velband met de
alt aiding van de houww e: kzaani-
heden t ond het taduct :s momen
tcel slechts eeniichtingveikeer
mogelijk vanaf dc \Ve?lhu\en-
piauK richting Mal kguialiaan
Ook de InndnnstljUsPen zullen
met ingang van volgende weck
maandag weer m heide richtingen
ou-i het Lie-veld viaduct tijden
De halte aan de Ciorije.-Araat tel
hoogte ar. de A B N Air.robank al
ook weer naar het viaduct w raden
el plaatst
Enkele weken geleden hielde dc
gemeente hel Lies veld viaduct
ook al hi bemaal open vooi heEU'i -
keet. .Maai het vele bmnweikeet
da! ei toen nog stond zorgde voor
oponthoud. Daardooi raakte de
dien bti egel mg \un RET en 7.W N
helemaal m dc wal Dc gemeente
besloot toen om tijdelijk eonueh-
tin«\eikeer m tc voeten en dc
bussen richting West ha ven plaats
nog een tijdje dom de Korte Hoog
st matte laten rijden
Hoewel bet viaduct Weet ld beide
lichtingen \o< ti het ver keel woidt
opengesteld, komt dc mogelijk
heid voor onthei !inghouiiet> om
te par kei en op het Kuiuet met te
rug Ontliet linghoudei^ kunnen
tot 1 jamiaïi 19% uitsluitend ge
brui k m aken van li et puik' ertei-
icin aan dc Dijksteeg Daarna /ui
- Ui verband met de bouw \utï
woningen en een parkeergarage
opdieplck-dc tegelinu \OM onl-
helfingiiaudeis m het Vlimi-
dingM* centrum helemaal vei-
du ljr.cn. De politic heelt al aange
kondigd extra te zullen conti ok1-
ien op hei Liosyeldviaduet
Hoek van Holland Dc kompeet-
dets op Hoekse camping ZIJP.
heel ei g boos op dc deelgenu'cr.te-
rjïid nu d:'* heeft ingestt md met
pnjsvei'iogtngen van tussen dc
tien en dertig procent. Vooral dc
mensen die hun sta-catavan hel
héle jaar op de camping laten
slaan, moeten fors mooi gaan be
talen Ook dc lantwen voor dc zo-
ir.erkampeerders gaan omhoog
De verhogingen moeten ervoor
Z.oi gen (1 at de te k orte n ou de cam
ping v.oiden wvggeweiki De
isecigemecnteraad had dat al*
vonrwa rdc gesteld v< K ïi de begr ci
ting voor 19Ófï
Of de verhogingen mdetduad
worden ïmmvo-u! n- oren eens
nog de vraag Verschillende n ac
ties hebben al aangekondigd dat
K bjj dc begrotingsbehandeling
m de commissie sport nog op dc
nieuwe tarieven terugkomen
Door Peter dc Lange
Schiedam Nee. koud heb
ben de arbeiders het niet,
zegt de commentator opge
wekt. halverwege hel film
pje. Bij een temperatuur van
rond de 1600graden is op dat
moment ccn groepje mannen
bezig zwetend en met afge
wend gelaat een nieuwe pot
in de oven te schuiven. Even
later meldt dezelfde stem bij
een shot van dc graveertn-
nchting. waar de lucht be
zwangerd moet zijn van mil
joenen minieme glasscher
ven. dat het lied van de ar
beid nergens zo welluidend
klinkt als hier.
Hel lijkt wel Sovjet-piopagandü
Maar hei I? ccn bedril I's ft lm van
de Ki i stal unie in Maastricht. Uit
1911. toen arbeidsvreugde nog
een soort cultus was d 10 niet vïkJ'
genoeg m beeld gebracht k
worden Dankzij de mach!
stond de mensheid op de dumpt
van ccn glonevolle toekomst, dat
was ZO ongeveer de boodschap
van cineast Emilo van Moerker
ken De/elfde verwachting
spreekt uit 'Glas. een Nederland
sen Fabukaatfilm" uit 1932 van
Otto van Ntj-
erthoff Daarin
Windt ook al zo
haitst echtelijk
gewerkt aan
de kwaliteit
van het pro-
dukl en - indi
rect- van hel
menselijk be
staan
Met twee vide
ocassettes waarop in totaal elf be
drijfsfilms staan, hebben dc XV
Vereemgde Glasfabrieken ccn
unieke bijdrage geleverd aan hel
honderdjarig] ubileum van de ci
nema Een belangrijke reden om
het eeuwfeest niet ongemerkt tc
laten passeren IS het feit dat de
eerste Nederlandse industriële
film werd geschoten bij dc glasfa-
bnek in Leerdam. Dat was m
1918. en achter dc camera stond
Glasfabricage voor de Tweede Wereldoorlog. Hier zijn arbeiders bezig met de vervaardiging van een mandfles.
Foto nvVereenigdeClasfaUneken
dc Haagse docunu*nlatiemaker
Willy Mullens
De eerste glasmachine van de
Amerikaan Joseph Owens was
een jaar eerder geplaatst, maar
veel prod uk ten. van potten en
flessen tot serviesgoed en gloei
lampen. werden noga m b ach te 1 ij k
gemaakt. Mullens laat /ten hoe
veel zwaar lichamelijk Tik er
moest worden verzet om zoiets
delicaats als glas te laten ont
staan Ook al wordt het bodryfop
z'n \oorddigst getoond, er is wei
nig fantasie voor nodig om ie be
seffen dat het werk moeilijk en
soms ook gevaarlijk was. De
mengsel ma kers moeten zowat
hun rug hebben gebroken om dc
balen zand te verslepen Buiten
beeld bliezen dc glasblazers hun
wangen stuk en haalden de man
denmakers hun handen open aan
de stugge takken Als de fabriek
uitgaat, komen hele gezinnen
naar huiten, vaders, kinderen,
moeders met baby's op de arm.
Dc cassette is in verschillende op
zichten een waardevol historisch
document. De films geven aller
eerst een beeld van de glasfabri
cage in Schiedam flessen voor de
jeneverindustrie). Leerdam (ster
glaswerk en Maastricht (kristal)
in de afgelopen driekwart cCUW.
Maar behalve het ambacht en de
veranderingen die optraden in de
produktiewijze, werden ook de
steeds wijzigende arbeidsomstan
digheden vastgelegd. Arbeiders
verwisselen hun klompen voor
maatschoenen, de werkomgeving
wordt schoner en lichter.
Dit soort details geven de kijker
een indruk van do sociaal-econo
mische ontwikkeling van voor en
na dc oorlog. 'Een goed begin is
het halve werk' uit 1950 bijvoor
beeld werpt, een blik in de keuker
van het modale Hollandse ggyr
waar dc man zijn krantje leest
de vrouw groenten snijdt voor ge
inmaak. Ook na een telefoons
dal er 's avonds eters komen 4gaal
dc man rustig verder met lezer
het fornuis is het domein van
vrouw.
Deze film werd gemaakt om de
nieuwe Vegla-wcekpotten aan tc
prijzen, want conservenblikken
waren nog schaars. De burgerlijk,
beid uit die jaren blijkt bij nadert
besehouwing eieenlijk nauwe
lijks te verschillen van de truttig-
li e i d waar m ee veert i g J aar later dè
recvcling-kwaliteitén van g]a.
worden aangeprezen. Om dc aan
dacht van dc inmid dc 1 s do or tv en
video schromelijk verwende kij
ker vast te hou denI aat Polygoon
ccn goochelaar en een wulpse
diep gedecolleteerde dame opdra
ven om tl au we kunstjes met g|gc
uit te halen.
Krachtige shots
Zulke opnamen verbleken bij de
b ccldcn van Mullensp loctcrc ndc
arbeiders en vallen helemaal tn
het niet bij dc O scar-winnende
film 'Glas die de toen nog onbe
kende Bert Haanstra in 1958
maakte. 2ljn korte, krachtige
shots, ondersteund door snelle
jazzfragnienten van Ptm Jacobs,
verheffen het glasblazen tot ccn
tijdloze kunstvorm. Dc film zelf 15
al net zo tijdloos.
De ironie WÜ dat I laanstra juist
dit ongewone document op eigen
initiatief maakte: dc fabneksver-
sie die hij daarnaast 111 opdracht
vervaardigde, was veel traditione
ler van aard. Dat kwam omdat de
directie van de glasfabriek eigen-
1 ijle met veel geld over had voor
een promaüefilm. Ze vond zelfs
dat het scenario best dooreen per
soneelslid kon worden gedraaid
Gelukkig dacht Haanstra daar an
ders over. Zijn film heeft de glas
industrie en de mensen die er
werken het respect bezoigd datzij
verdienen.
De doos met videocassettes 'Vijf-
enzeventig jaar film en de glasfa
briek" plus begeleidende docu
mentatie is voor 159,00 ver
krijgbaar bij het Nationaal Glas
museum tc Leerdam.
DoorWossel Penning
Zuid-Beijerland— Hoop doet leven
Eindelijk gaat een belangrijke
sporttrofeo aan die vermaledijde
Amsterdammers voorbij 'La Cou
pe d'Europe'. de Europacup van
de duivensport - m kringen van
duivenmelkers toevallig ook de
'beker met dc grote oieri ge
noemd- staat vanaf volgende
maand tn een dijkhuis net buiten
het dorp Zuid-Beijerland in de
Hoeks die Waard Chris van der
Vel denal sinds llHBfervent dui
venmelker. mag /ten een jaarlang
een der succesvolste duiven Spot
ters van West-Euro pa noemen Al
/al hl] /elfde laatste /ijn. die dat
beweert
..Het 1S anders dan Ajax.ja Dit*
Europacup geldt Mtoi heel Euro-
pa Aan dc wcd strij dc n dte 1 k won.
konden alleen duivenmelkers uil
West-Europa meedoen, dus "Zo
bescheiden is Van der Velden nu
eenmaal Dan toch ..Aande ande
re kant Wc hebben het hier wel
gelijk 0vet hei duivenmekka van
Chris van der
Velden met
'de hon-
derdvieren-
vijftig'.
Foto Ingntlvan
Beek
Europa En bovendien. 70 zal hij
later uitleggen, zijn overwinning
IS geen eendagsvlieg, maar een
gevolg van goed presteren over
vieracht ereen volgende Europese
Urn ge-a Islands vluchten Het klas-
s em e nt vverdna m e 1 ij k op g em a aki
na vluchten uit het Spaanse Bar
celona en vanuit Pan. Perpjgnan
en Marseille m Frankr ijk
Het was de bedoeling dat Van der
Velden voor iedere etappe dc juis
te duiven ïnschicef En hij slaag
de daar -als altijd geassisteerd
dom zoonlief Jaap- wondemei
m Wanneer dc duwen na ccn lan
ge autorit m Zuid-Euiopauit hun
manden weiden gelost, bleek de
Zuitlbeijerlandso afvaardiging
nog fit genoeg om tn een moor
dend tempo teiug naai het vei re
thuis tc vliegen Steeds kon Van
der Velden weel snelle! dan vet-
vvacht dc ringetjes van dc beestjes
m /ijn duw enklok stoppen
Van dei Velden was geslaagd als
keu/.eheei en liet vermaalde dup
ven spotters uit Frankrijk en Bel
gië achter zich. -Je kent de duti
en zijn snelheid Je voelt gewoon
a uil wan net;een duifinvoimis.
Als hij levendig is. /it het wel
goed En natuurlijk stuurjc geen
duif meer. dlO nog nooit wal ge
wonnen heelt. Bovendien hadden
vve echte stayers nodig
Het Is nu tijd om wat uitte leggen.
Een zogenaamde stayer is een
soort langt--ai standsduif. wal een
duif is cbe niet moeilijk doet over
een tochtje van o(;n kilometer of
duizend Zo'n vogel vliegt - inte
gen-lelling lot dc zogenaamde
-.pnnU'is die wel een snelheid
van lSö kilometei kunnen ha
len - een kilometer of vijfenvijf
tig pi l UUt De lange vluchten zijn
het -pee uil isme van de Van der
Velden-school ..Parijs. 300 kilo
metei'' Of Oilcans. 4(50 ktlomc-
tei'' K01 te trainings vluchtjes zijn
dat vont ons
Nee, Baicelona. veertienhon-
dvndvieien/eFtig kilometer, dat is
hel hetere werk Nu /ou men den
ken ciat dc duti van Van der Vel
den bij /o'n vlucht uit het zuiden
een nadeei heelt ten op/ichtovan
'collega's' uit, bijvoorbeeld.
Noord-Frankrijk. Maar gelukkig
dient de Noordfranse duif het par
cours vele uren sneller af te leg
gen. Anders had Van der Velden
die felbegeerde bokaal nooit naar
Nederland kunnen halen.
Over dat kleinood gesproken, op
16 december wordt-
ie uitgereikt op ccn
bijzondere plek. In
Brussel, op de der
tigste verdieping
van het Shcraton-
hotel Van der Vel
den kijkt vooruit:
„Dat wordt wat
hoor. Dan maakt
een man in drie talen, Neder
lands, Frans en Engels.de uitslag
bekend. Knjgje echt de hik van."
Met zijn prijs verwerft Van der
Velden, voorzover nog nodig dan,
nogal wat aanzien in dc duiven-
sportwereld. Mét enkele van de
zeven succesvolle duiven, die
hem de zege bezorgden, stond hij
al op de foto in menig gezagheb
bend duiven blad. Voor onze f oio-
graaf gaat hij met „de hon
derd vierenvijftig" op dc foto. ..De
tweede van Carcassonne
Pardon, de fioilderdinerenrij/tig.
de tweede van Carcasonne1
Van der Velden legt uit dat het
hierbij gaat over een vedette m
duiven land en dat genoemde aan
duidingen voor de duivenkenners
s lies zeggend Zijn. Speciaal voor
de leken verklaart hij dat ge-
il e n p r d a I liever niet over bedra
gen. maar voor zulke duiven
wordt 7.0 enkele tienduizenden
guldens n eerg ete I d
ïn totaal laai Van der Velden 280
duiven vliegen, die hij buiten dc
vlieguren in 22 meter hok bij
elkaar houdt. Dc meesten wonnen
al prijzen Zo'n hon
derd jonkies zullen
echter volgend jaar
moeten presteren
noemde duif onlangs tweede
werd hij een 963 kilometer lange
vlucht vanaf het plaatsje Carcas
sonne tn de Pyreneeën. Ter ere
van die prestaties hangt die duif
ook in ccn fotocollage aan dc
muur in de keuken van huize Van
der Velden. Wc 2l0n dc afbeeldin
gen en hei palmares van ongetwij
feld beroemde duiven als De Vic
toria. Dc Marseille, Dc Vooruit-
vlieger en De Nacht vlieger, 'liét
Superkwartet van 19.95' staat er
boven geschreven. Van der Vei-
Mtieten, want de wa
re duivonsporter eist
prestaties. Van der
Velde: „Ze moeten
zich volgend jaar be-
wi j/cii Als ze dat niet doen9 Dan
doen wc ze weg. Natuurlijk, an
ders hen je toch geen echte dui
venmelker. Een hobby? We doen
dit niet voor de lol. Welnee, dit IS
topsport. Wel leuk hoor. maar WC
doen het vooral om dc spanning
dat je de duif na een lange vlucht
alweer vroeg kan klokken. Daar
sta ik eventueel om half vijf 's
ochtends voor op cn wil ik uren
voor wachten. Maar als er geen
wedstrijden waren, zonder, vï
geen duiven houden."
Bricllc Een van dc pronkstuk
ken die volgend jaar m het gemo
derniseerde Trompmuseum m
Br iel Ie te Zien zijn. IS een stadsge
zicht van Brie 11e uil 1812, met pot
lood getekend door de Du it ser An-
toine-Ignace Melling. De reizende
architect-kunstenaar bezocht
Voorn e in het begin van de vorige
eeuw voor het Franse ministerie
van Buitenlandse Zaken. In het
jongste exemplaar van De Brielse
Maere een uitgave van de vereni
ging Vrienden van het Trompmu
seum. besteedt conservator M. Al-
bers aandacht aan het werk van
Melhng.
Zijn panoramische tekeningen
moesten een beeld geven van Eu
ropa zoals dat onder Napoleon
was veranderd. Behalve van
Brielle maakte de Duitser ook te
keningen van Hellevoetsluis cn
Rotterdam. De tekening van de
Hellevoetse Vesting ts tn het bezit
van hel Rijksprentenkabinet Am
sterdam. Het was de bedoeling
dat Melhng zijn schetsen later in
Parijs zou uitwerken tot zoge
noemde gouaches, een soort W3-
terverfschildenjen. Van de veer
tig tekeningen die hij Op zijn reis
maakte, zijn er uiteindelijk twaalf
tot gouache verwerkt, waarvan er
zes op de Panjse Salon van 1814
werden tentoongesteld. De serie
werd door de val van Napoleon in
1815 niet afgemaakt. Dc prenten
van Melling werden in 1983 in
Parijs teruggevonden, waarna dc
I AA'
Brielle zoals het in 1812 vanaf een molen gezien werd door de
Duitse architect/kunstenaar Melling. ReproductieTrompmuseum
ke gebouwen uil die tijd zicht
baar: uiteraard de opvallende St.
Catharijnckcrk, dc toren van dc
exemplaren op de vrije markt
werden verhandeld.
Melling deed op zijn reis door het
noorden van het Franse rijk ook
Duitsland aan. Dc schctstrip be
gon in Zeeuws-Vlaanderenen ein
digde bij Lübeck. Hij reisde, met
ccn tekenmap cn schetsboekjes
onder dc arm. tc voet of per trek
schuit. Ook trok hij van stad tot
stad met de postwagen of diligen
ce. Hij werd vergezeld door zijn
dochter Adêle. met wie hij soms
samen op dc tekeningen als toe
schouwer is afgebeeld.
Via Rotterdam belandde Melhng
in Hellevoetsluis, waar hij. staan
de op het stoommachinegebouw
van het droogdok, een overzicht
schetste van de marinewerf, het
natte dok en een havcnsluis. Van
Hellevoetsluis trok hij vprmnprie-
lijk over dc Rijksstraatweg naar
Brielle. Daar beklom hij een hoog
punt aan de rand van de stad: de
molen Het. Vliegend Hert. Van
daaraftekende hij de stad.
Volgens Albers zijn alle bclangrij-
tocn nog bestaande St. Pieters
kerk, de St. Jacpbskerk, de kapel
van het Catharina Gasthuis, het
Merulaweeshuis en hel stadhuis
Rechts op dc tekening staat ccn
loods op het bolwerk, met daar*
achter dc kanonnen op dc wal
langs dc Nieuwe Haven. In dc ver
te zijn dc watermolen, het Stenen
Baak cn dc Maas met zeilschepen
te zien.
Melling werd itl 17G3in Karlsruhe
geboren, waar zijn vader beeld
houwer was aan hel hof van Ba
den. Al op 19-jarige leeftijd maak
te hij ccn reis naar Egypte cn Tur-
kije. in Constantinopel kwam hij
in contact mei de regerende sul
tan SeUm 1111 voor wie hij pavil
joens langs dc Bosporus ontwierp.
Hij keerde terug naar Europa en
kwam in 1803 in Parijs aan. waar
hij op het idee kwam voor zijn
kunstreis door ccn deel van het
Franse rijk.
