Analfabeten
zijn niet dom
Raymond van Snek regisseert moorden
Aanmerkingen op roze
driehoek 'kinderachtig'
Brand in ouderencentrum
door gebraden kippepoten
Drie jaar celstraf voor
Schiedamse messentrekker
Milieu-eisen voor bouwers
Dienstverlening en therapie
voor incest met zusje
'Ik kan alles maken wat ik zie,
alleen niet lezen en schrijven'
'4j£I
'Na de survivals en verfpatronen is het tijd voor interactief toneel'
Rotterdams Dagblad
et
Zaterdag 2d december 1995
SchiedamEen roze driehoek op
officieel briefpapier van de ge
meente Schiedam, dat kan abso
luut met door de beugel vindt Ge
meente Belangen Schiedam.
Door het gebruik van een sym
bool dat duidt op een homoseksu
ele of lesbische geaardheid wordt
de onpartijdigheid van hel ambte
lijk apparaat aangetast.
E'en brief van die strekking, ver
stuurd door hel bestuur van Ge
meente Belangen, heeft voor he
vige commotie gezorgd in de ad
viescommissie homo en lesbiseh
emancipatiebeleid. „Zeer kinder
achtig, vindt commissievoorzit
ter P. Groenewegde brief van Ge
meente Belangen. „Het gaat om
een detail, maar het maakt wel
duidelijk hoe er in diepartij wordt
gedacht
Groencweg ergert zich er ook aan
dat GemeentelJelangen niet man
en paard noemde in ae gewraakte
brief aan burgemeester en wet
houders. Daann werd gesproken
over 'een bepaalde groep landge
noten' die ae roze'driehoek als
symbool gebruikt. Groeneweg:
„Een bepaalde groep landgeno
ten? Het woord is homoseksu
elen'. geacht bestuur!"
Teleurstelling was er ook over de
reactie van b en w. Die heten hel
partijbestuur van Gemeente Be
langen weten dat cr voortaan re
kening gehouden zou worden met
de klacht, Groencweg: „Wij had
den wel een wat scherpere reactie
van het college venvacht. Of mis
schien hebben b en w gedacht,
hier gaan we ons niet druk over
maken. Dat kan natuurlijk ook."
De adviescommissie werd overi
gens ingesteld door b en worn het
negatieve oordeel dat veel
Schiedammers hebben over ho
mo's en lesbische vrouwen te
doorbreken.
De adviescommissie is niet. van
plan zich veel gelegen te laten lig
gen aan de klacht, van Gemeente
Belangen. ..We blijven gewoon
driehoeken stempelen op onze
en vc I oppenzeg l Groen eweg
Hij vindt dat geenszins schadelijk
voor het imago van de gemeente
Schiedam. „Waarom? Er zijn wel
meer gemeentediensten die een
eigen kenmerk op hun postpapier
aanbrengen. Wij nebben gekozen
voor een gestempelde driehoek.
Een stempel is lekker goedkoop,
en die driehoek is duidelijk her
kenbaar."
Vlaardingen In het Vlaar-
dingse wooreentrum Holylede
aan de Churchilisingel heeft gis
termiddag rond één uur een
brandje gewoed. Een van de be
woners in liet wooncomplex
voor 55-plussers had een panne-
Ljc met kippepoten te lang op
bet vuur laten staan, waardoor
het in brand vloog. De brand
weer was snel ter plaatse, maai'
kon niet voorkomen dal dc rook
zich doorliet gehele gebouw ver
spreidde.
F uren
De bewoonster was tijdens liet
braden even naar haar buren ge
lopen en zag toen ze terug kwam
tot haar schrik dat het bannetje
inde fik was gevlogen. De brand
werd direct daarop geblust met.
een brandslang uit het centrum
zelf, zodat erger kon worden
voorkomen. Maar doordat ette
lijke deuren openstonden, ver
spreidde de rook zich zeer snel
over de gangen.
Dc met vier wagens uitgerukte
brandweer besloot daarop een
kleine dertig bewoners van hel
naast verzorgingsflat Drieën-
huysen gelegen wooncentrum te
evacueren naar de centrale ont-
spanningsruimte van hel 'com
plex. Direct daarop werden alle
gangen en woningen rookvrij
gezogen. In dc loop van de mid
dag werden de woningen weer
vrijgegeven.
Van paniek is geen moment
sprake geweest, aldus een
woordvoerder van de brand
weer. De evacuatie verliep soe
pel en cr deden zich geen per
soonlijke ongelukken voor. Ook
is er nauwelijks brandschade:
alleen het gasfornuis heeft rook-
en roetsehade opgelopen en in
dc verschillende kamers zal hel
beddegoed en de gordijnen ge-
sLoomd of gereinigd moeten
worden.
Uur
Overigens kwam pas een uur na
de brandmelding de politie ter
plaatse. De centrale meldkamer
in Rotterdam had de Vlaar-
dingse politie om nog onbeken
de redenen niet ingeseind. Naar
de oorzaak daarvan wordt een
onderzoek ingesteld.
Rotterdam De 36-jange messen
trekker A. Ie C„ die een 20-jarige
Schiedammer heeft neergestoken
in zijn woning in de Newton-
slraat, is door de rechtbank in
Rotterdam veroordeeld tot drie
jaar gevangenisstraf. De officier
van justitie had vier jaar onvoor
waardelijk geëist.
De steekpartij vond plaats op een
dinsdagavond m september De
messentrekker, een verslaafde
man zonder vaste woon- of ver
blijfplaats, was door de vriendin
van de Schiedammer uilgenodigd
voor een intiem feestje met drank
en cocaïne. De hoofdbewoner stel
de hier geen prijs op en dwong de
man het huis 'uit. Hij weigerde,
waarna het tweetal ruzie kreeg.
Dat eindigde in de steekpartij. De
Schiedammer werd daarbij in de
buiks treek ges loken.
De advocaat van de veroordeelde
pleitte twee weken geleden voor
vrijspraak, omdat zijn cliënt uit
noodweer zou hebben gehandeld.
Niet hy had namelijk hel. mes uit
de keuken gepakt, maar de bewo
ner zelf. De ongenode gast wist
uiteindelijk hel mes af te pakken
en heeft er vervolgens ae man
mee gestoken, maar alleen omdat
hij tijdens dc worsteling het on
derspit dreigde l.e delven.
De officier geloofde niets van dit
verhaal. „Er was geen noodzaak
tot steken. Meneer had het mes
ook kunnen weggooien."
Vlaardingen De gemeente Vlaar-
dingen gaat zich hard maken voor
duurzaam houwen Het college
van burgemeester en wethouders
heeft daarvoor een voorstel m de
maak, dat nog moet worden voor
gelegd aan het Vlaardings Milieu-
platform en de gemeenteraad.
O n der duu rz aa m bouwe n verstaat
de gemeente dat er tijdens een
'bouwproces rekening wordt ge
houden met milieu-aspecten. Als
grondvest voor het duurzaam
Bouwen heeft de gemeente een
basispakket van eisen en aanbe
velingen ontwikkeld. Aan de elf
eisen moet door dc bouwer wor
den voldaan. Van de 23 aanbeve
lingen moet er minimaal 17 m
acht worden genomen.
In het rijtje van eisen staan onder
meer hel installeren van energie
zuinige verwarmingsketels, het
gebruik van milieuvriendelijke
verven, goede verwerking van het.
bouwafval en isolatie van leidin
gen.
Den Haag/Vlaardingen De recht
bank in Den Haas heeft, een 21-ja-
ngeinwoner van vlaardingen gis
teren veroordeeld tot 240 uur
dienstverlening en zes maanden
voorwaardelijke £oy?ngenisstraf
met ccn proeftijd van drie jaar.
Tijdens dc proeftijd mocL de man
een speciale therapie voor in eest-
daders volgen. De man heeft be
kend zeven jaar lang incest te
hebben gepleegd met zijn vier
jaar jongere zusje. De incest be
gon toen het meisje zeven jaar
oud was en haar broer elf.
Tegen de man was twee jaar cel
geëist, waarvan acht maanden
voorwaardelijk met behandeling.
Nauwelijks Nederlands kunnen lezen en schrijven is iets dat ook onder in Nederland ge
boren en opgegroeide mensen nog heel veel voorkomt. Eén op de tien Nederlandse vol
wassenen heeft daarmee grote problemen. Het zijn mensen die, zoals dat heet, functio
neel analfabeet zijn. Hen breekt het zweet uit als ze met een boodschappenbriefje bi j de
supermarkt staan of op ceu plattegrond een adres moeten zoeken. Laat staan als ze een
sollicitatieformulier krijgen voorgeschoteld om in te vullen. Speciaal voor hen verzorgt
het Plaatselijk Educatief Centrum (PEC) in Vlaardingen taalcursussen. Onze verslagge
verjan Kozend aal volgde een aantal lessen van de alfabetiseringscursus, waaraan al
leen de besten zich durven te wagen. Functioneel analfabetisme is een groot taboe, voor
al voor de functioneel analfabeten zelf.
Door JanH o z t n d i a 1
VlaardingenElke week valt de
Libelle bij haar in de bus. En als
ze aan hel einde van dc weck gaal
winkelen, koopt ze steevast dc
Margriet, Elegance of een ander
damesblad. Hoewel ze er nooit erg
lang zoel. mee is, buigt mevrouw
Wcsdorp zich ook elke dag over de
krant. Zoals het de statige echtge-
note van een huisarts betaamt, is
ze op de hoogte
Niets aan de hand dus. totdat op
een middag de telefoon van de
praktijk gaat. De assistente van
haar manls een middagje vrij. de
huishoudster ziek thuis. Omdat
haar man visites rijdt, moet
mevrouw Wcsdorp dc telefoon op
nemen. Een spoedgeval. Paniek,
vooral bij mevrouw Wcsdorp. Ze
krabbelt'wal op een papiertje. Iels
waarvan ze denkt dal ze dat hoor
de.
Als even later haar man, de huis
arts, thuiskomt en aan dc hand
van het briefje van zijn vrouw
naar de patiè?nt denkt'te gaan,
staat hij op het verkeerde adres,
's Avonds komt de aap eindelijk
uit de mouw: mevrouw Wesdorp
is functioneel anal fabeet. Ze kan
schrijven noch lezen. Met haar Li -
belle-abonnement hield ze de
schijn op. Door zelf deverhalen te
[bedenken' bij de foto's - ook die
in de krant- praatte ze. mee en
hield haar 'handicap' verborgen.
Ook voor haar echtgenoot.
„Dit is het meest schrijnende
voorbeeld dat ik heb meege
maakt," zc«l Ineke Maarlevcld.
Zij geeft al bijna twintig jaar les in
het volwassenenonderwijs. Ook
mevrouw Wcsdorp volgde twee
jaar dc alfabetiseringscursus bij
hel Plaatselijk Educatief Cen
trum (PEC) in Vlaardingen. Nadie
tweej am kon zij de Libelle wél he
lemaal lezen. „Ze was een goede
leerling."
Baan
Op dinsdagavond komt een clubje
mensen bij elkaar in een school
gebouw in Vlaardingen. Mannen
en vrouwen, ongeveer evenveel.
Er zijn dertigers bij, maar de
mccstcn zijn veertig, vijftig jaar.
Op een enkeling na stuk voor stuk
mensen die geboren en getogen
zijn in Nederland. Een aantal
heeft een heel behoorlijke, in
sommige gevallen leidinggeven
de baan. Alleen lezen en - voor
al - schrijven, dat gaat hen slecht
af.
Voordat de les om half acht be-
gint, verzamelen de cursisten zich
in de hal. Aan een grote tafel
wordt automatenkoffie gedron
ken cn gczclli» gekwebbeld. Mar
jan heeft het hoogste woord. Dat
ze in het weekeinde zo maar in de
auto is gesprongen om in Duits
land te gaan winkelen. Nog voor
dat iemand de vraag heeft ge-
steld,ratelt ze erop los: „Ik spreek
Moeiend Duits. En in het Engels
en Frans kan ikme ookpiimared
den, hoor. Op vakantie is dal nooit
een probleem."
Nog geen tien minuten later, in de
klas meL gevorderden, zit Marjan
als een stil muisje in dc bank. Zo-
juisl heeft de klas een kort. ver
haal gelezen over het milieu en de
invloed daarvan op het aantal
vlindersoorten dat nog in ons land
voorkomt. De opdracht: in eigen
woorden een samenvatting ge
ven. Marjan hakkelt, spiekt op'de
tekst en leest stukken chaotisch
voor. Haar vlotte babbel verzandt
in haperend uitgesproken, hij
elkaar geraapte woorden die geen
zinnnen vormen. „Je verbloemt
het, hè," zegt. docent. Thea van
Baaien.
Als Marjan even later een pen vas
tpakt om een samenvatting van
hetzelfde verhaal op te schri jven,
blijftheL blaadje angstvallig leeg.
Haar voorhoofd glinstert" van
hoosheid. Dat het niet lukL. Ze
vermorzelt dc pen bijna tussen
duim. wijs- en middelvinger van
haar rechterhand. Alsofze de inkt
eruit wil knijpen, die dan zelf de
letters maar moei maken.
Nel als mevrouw Wesdorp is Mar
jan zeker niet dom. Spreekt niet
voor niks vier talen. Maar lezen,
en schrijven vooral, is het pro
bleem. „Ja, hoe is dal. gekomen.
Was net na de oorlog. Ik was de
oudste meid in het gezin en toen
werd moeder ziek. M'n vader zei:
'Je blijft maar thuis om voor het
Docente Ine
ke Maarle-
veld*Wat wij
met onze cur
sus proberen
is ervoor te
zorgen dat ze
weer maat
schappelijk
kunnen func
tioneren.' Foto
Roei Dijkstra
huishouden te zorgen. Dat is veel
belangrijker'."
Drempel
Na heel lang twijfelen is ze enkele
jaren geleden naar het PEC in
Vlaardingen geslapt. Eindelijk
die drempel over om als 50-plus-
ser alsnog dc schoolbanken op te
zoeken.
Ook Koos (37) nam die stap een
jaar of vijf geleden. Steeds vaker
kwam hij in de problemen; zowel
privé als' op het. werk. Een voor
beeld: „Mijn partner vierde alti jd
met de hele familie sinterklaas.
Met suprises en gedichten. Daar
voor moest ik dus steeds een
smoes verzinnen om niet mee te
hoeven doen, want anders zou ie
dereen erachter komen dal ik niet
kan lezen en schrijven. Dal wil ik
niet. Ja, ik schaam mc ervoor. Ook
bij vrienden, als we daar op visite
zijn en ze willen een spelletje
dóen, kan ik niet meedoen. Moet
ïkweer smoezen verzinnen. Daar
om wil ik eigenlijk nooit meer op
visite."
Op zijn werk komt Koos ook re
gelmatig in de problemen. Als ie
mand vraagt om een bepaalde or
der in een archiefmap op te zoe
ken, heeft hij - zogenaamd-
nooit tijd. Het nsico dat hi j de ver
keerde pakt, en dan zijn lees- en
schrijfproblemen moet uitleggen,
is te groot. Sinds kort weet behal
ve- Koos' vriendin, ook zijn chef er
van. Koos heefteen leidinggeven
de functie bij een technisch be
drijf. Als ploegbaas heeft hij
maandelijks werkoverleg met. dc
\T.ïSi
collega-voormannen. Met de
komst van een nieuwe chef kwa
men cr ook nieuwe wetten. Een
daarvan: om de beurt moesten de
ploegbazen een verslag maken
van de vergadering. Koos trok wit
weg toen de chef dat bekend
maakte en slaakte een zucht van
verlichting toen zijn buurman aan
tafel werd uitgekozen om de notu
len te maken. Maar ja, de volgen
de maand zou het misschien zijn
beurt zijn. Toen heeft hij het zijn
chef maar verteld. Maar de overi
ge collega's weten van niks. Dat
moet zo blijven, vindt Koos, die
carrière heeft, gemaakt omdat 'ik
alles kan maken wat ik zie'. „Al
leen kan ik niet schrijven en
slecht lezen."
Voorlezen
F un c li oneel an al fabelen s toten
voortdurend het hoofd. Dat een
kaartje vanaf het vakantie-adres
- met voorgedrukte adresstick
ers - slechts kan worden onderte
kend met een gekrabbeld 'Groet
jes' en de naam, is een klein pro
bleem. Maar dat je als moeder je
zoontje ofdochter niet kan voorle
zen voor het slapen gaan, is pijn
lijker. En als ze wat groter zijn,
moet één van de kinderen mee
naar de groenteboer om te kijken
wat er in de aanbieding is. Om dat
vervolgens stiekem aan moeder
te vertellen.
Het invullen van een sollicitatief
ormulier - een regelmatig terug
kerend onderwerp lijdens"de cur
sus- is ook zoiets* lastigs. Dc
naam gaat. meestal wel, maar dan
wordt er naar de "voornamen (vol
uit)' gevraagd. Sommigen raken
daarvan in tic war. Ze hebben hun
naam toch al ingevuld? Wat zijn
voornamen? En burgerlijke slaat?
Ja, gehuwd of ongehuwd, da's
makkelijk, maar je moet. wel we
len dal ze dal bedoelen.
Functioneel analfabeten, zegt In
eke Maarlevcld. zijn mensen die
niet goed kunnen functioneren in
de maatschappij omdat ze niet of
nauwelijks kunnen lezen en
schrijven. „Hun rijbewijs willen
halen, maar de wagen van het
theorie-examen niet begrijpen.
Problemen ondervinden als ze
een briefje van de woningbouw
vereniging moeten invullen. Of
steevast hun bril vergelen zijn als
ze in heL postkantoor plotseling
een formulier voor zich krijgen.""
Dal zijn vaak ook de momenten
waarvoor ze naar het PEC komen
voor een alfabc lis eringsc ur s u s
Volgens de Organisatie van Eco
nomische Samenwerking en Ont
wikkeling (OESO) is in Nederland
tien procent van de volwassenen
functioneel analfabeet. In dc Ver
enigde Staten ligt dat op vijfen
twintig procent.Alleen de besten
durven zich voor de cursus aan te
melden."
Aangespoord
Behalve taallessen met samenvat
tingen en het invullen van formu
lieren, wordt er ook veel gelezen.
Iedereen heeft een boek waarin,
zo is de bedoeling, ook thuis wordt
gelezen. Tijdens dc les wordt ge
ïnformeerd hoe dat gaat. Moeilij
ke woorden worden verduidelijkt,
anderen worden aangespoord om
de komende week nu echt eens
een paar bladzijden te lezen. Het
kost veel moeite
En dan zit het twee uur er al weer
op. De cursisten worden de straat
opgestuurd. Op weg naar die gro
te wereld waarin je steeds maar
weer formulieren moet invullen
en paperassen krijgt thuisge
stuurd om te lezen.
Maarlevcld: „Wat wij met onze
cursus proberen is ervoor te
zorgen dat ze weer maatschappe
lijk kunnen functioneren. Een
krant lezen, de ondertiteling op
de televisie bijhouden en niet met
een mond vol landen staan als ze
iels moeten invullen. Ze hoeven
geen prachtige verhalen te kun
nen schrijven, als ze zich maar
weten te redden. Sommigen zit
ten daarmee aan hun plafond. En
om daar te blijven, moeten ze de
lessen blijven volgen. Anders val
len ze heel snel terug.
„Dom zijn ze zeker niet,vervolgt
de docent. „Vaak zijn de mensen
die wij hier les geven bijvoorbeeld
heel technisch. Ze kunnen, als hel
één keer ist voorgedaan, zo een
computer ui t el kaar halen en weer
in elkaar zeilen. Heel handig dus,
maar wél woordblind. En in onze
maatschappij is het nu eenmaal
zo datje meer hebt aan lezen en
schrijven, dan datje foutloos een
computer in elkaar kunt zetten."
(Mei hel oog op depri vacy van be
trokkenen zijn de namen van de
cursisten verzonnen, red.
Door RemkoD al km an n
SpijkenisseOpeens strompelt
een vrouw binnen. Zij heeft een
mes in hatn rug. blaast haar laat
ste adem uiten valt dood neer. De
gezellige sfeer tijdens de gala
avond in het zéstiende-eeuwse
kasteel slaat om in ontzetting. De
attente, fraai uitgedoste lateien
leiden een detective binnen. De
man verklapt dat het een spel is
cn legt dc regels uit. Vervolgens
deelt hij dossiers rond over ver
dachten met aanwijzingen in de
vorm van kranteknipsels en brief
jes.
„Het is de bedoeling dat de ver
schillende groepjes "de moorde
naar ontmaskeren én dat kunnen
onderbouwen met argumenten
voor zijn of haar motief," legt
Raymond van Snek uit. De 21-ja-
rige onderwijzeruit. Spijkenisse is
de bedenker van Moordspel. Als
dc zaken nog beter gaan lopen
dan ze nu al aoen. hoeft dc inval
ler op dc Vogelenzangschool in
zijn woonplaats wellicht niet meer
opzoek naar een vaste baan.
„De cast van Moordspel acteert
tussen dc gasten in cn geeft, m
dialogen en gesprekken meer tips
prijs; liet is interactief toneel,
waarbij hel. publiek meedoet. De
gasten krijgen die avond echter
zoveel informatie op zich af, dat.
zij niet alles in de gaten kunnen
houden; ofvcrgctcndc linktc leg
gen tussen een reisje naar Sicilië
cn dc maffia. Er heeft zelfs ie
mand ccn keer een papieren zak
doekje van de grond opgeraapt,
maar dat. was helemaal geen aan
wijzing. Een andere gast had het
per ongeluk laten vallen," lacht
Van Snek.
Modern concept
Waar een toneelcursus bij theater
De Stoep in Spijkenisse en een
feestavond tijdens een kampweek
van de Pedagogische Academie
Basis Onderwijs (PABO) al niet
toe kunnen leiden. Van Snek
moest, tijdens die week het. avond-
Met ccn rappe long verkoopt
Raymond van Snek zijn concept
gemakkelijk: „Wij werken tegen
kostprijs èn dat maakt het voor
bedrijven interessant. De kosten
voor de accommodatie, de cate
ring en de eventuele overnach
ting -wat wij ook allemaal rege
len - zijn in de prijs van bijna zes
duizend gulden inbegrepen.
Daarvoor lopen wel de hele avond
een stuk of twintig acteurs rond,
die alleen een reis- en onkosten
vergoeding krijgen."
„Wij zijn begonnen met twintig
mensen,' vervolgt hij. „Inmid
dels hebben we al vijftig enthousi
astelingen cn ik zit. te springen
om meer acteurs. Ze komen uit
het hele land. Veel van hen volgen
een theater- of toneelopleiding,
maar anderen zitten in het onder
wijs of werken als laborant. Wij
proberen zoveel mogelijk van hun
expertise te plukken."
Het concept wordt steeds profes
sioneler uitgewerkt. Bedrijven
kunnen kiezen uit de verschillen
de genres, zoals het populaire ea
sing spionage/jaren zestig, Mid
deleeuws en de nachtclub. Maar
ook maatwerk is mogelijk. ,7.0
zijn wij bij Ikeapas geleden op de
werkplekken van alle personeels
leden gaan zitten en hebben op
die manier eigenlijk liet hele be
drijf overgenomen," vertelt de be
denker van het spel. Zijn ogen be
gin nen te g li m m en„Öp de plaats
van hun telefoniste zat de onze. 's
Avonds had de chef opeens aller
lei verhoudingen. Dat was natuur
lijk smullen geblazen. En toen ge
beurde er ook nog een moord die
de echte medewerkers moesten
oplossen."
Van Snek en zijn medewerkers
waren ook verantwoordelijk voor
de moord tijdens een rondvaart
Moord, doodslagen ontzetting. En vervolgenszelfvoorSherlock Holmes spelen. Datzijn de ingredi
ënten van Moordspel. Foto FOX
prDgram m a invullen. Zo u
Moordspel ontstaan. Hij keek hel
idee af van het gelijknamige tele
visieprogramma dat Ron Brand-
sleder inderlijd pp televisie pre
senteerde. Dé kijkers konden na
een filmpje van twintig minuten
hun oplossing ins Luren .""Van Snek
voegde er zelf hel interactieve cle
ment aan toe en had een modern
concept, waar vooral het bedrijfs
leven wel oren naar heeft. „Na de
survivals, de verfpatronen en de
tropische nachten is het. perso
neel toe aan hel. oplossen van
moorden." weel de Spijkenisser
nn. „Er wordt gespeeld in groep
jes van zes tot tien personen, vaak
afdeling tegen afdeling. Zo kweek
je teamspirit!"
Deze maand een jaargeleden heb
ben Van Snek, Annabelle van
Wijk en Marjan van Meurs hun
stichting 1La>CIé Moordspel Pro
ductions' opgericht, omdat het
hen leuk leek om een of twee
moordspelen per jaar op Ic voe
ren. Sindsdien is het allemaal in
een stroomversnelling geraakt.
De optredens zijn haast met meer
bij te benen. Alleen al het eerste
jaar hebben zij cr vijftien achter
'de rug.
op dc Maas. „Stond cr ineens ccn
compleet fümteam met camera's
en microfoons voor ons neus! De
beelden voor het programma 'Ge
knipt' zijn inmiddels al tweemaal
herhaald. Het. is natuurlijk schit
terend als blijkt dat mensen ons
op televisie hebben gezien."
Voor een nieuw Moordspel wordt
gemiddeld lien zondagen drie uur
lang gerepeteerd. „Vroeg iemand
pas geleden of wij anderhalve
week later een Moordspel in een
café wilden doen. Maar in die tijd
kun je niets nieuws instuderen en
regelen, dus daaraan kunnen wij
niet beginnen."
Dirigent
De Spijkenisser onderwijzer is be
halve de uitvinder van het. idee
ookdc regisseur achter de moord
spelen. m feite is hij dc dirigent,
die op tijd aan de touwtjes trekt.
„Ik loop als een jojo heen en weer
om aanwijzingen te geven in de
vorm van bedekte hints. Dat gaat
soms wel eens mis, vorige keer
nog dreigde dc ontknoping veel Ie
vroeg te komen. Ik drukte per on
geluk de knop in, waarop de hele
gang een half uur te vroeg naar
Bi n n en k wamGel u k ki g kon m i j n
spelleider met wie ik constant in
verbinding sta via de koptelefoon
ze nog naar'buiten loodsen, zodat
maar drie mensen de bende had
den gezien. Verder heeft niemand
wal gemerkl."
„üoÊ is het wel eens gebeurd dat
het pistool niet afging. Riep er ie
mand uit het publiek: pang! Zegt
de acteur: 'Blijf even liggen, ik
moet hem bijvullen'. Het leuke
voor onze acteurs is juist, dat zij
tussen het publick in spelen en di
rect feedback krijgen waarop zij
weer moeten reageren. Heel goed
om spelervaring te ontwikkelen.
Dc details van elk Moordspel wor
den geïmproviseerd; ik heb alleen
een raamwerk geschreven voor de
rollen, relaties, motieven en de
moord. Als een acteur een chagrij
nig type wil spelen, kan hij of zij
dat zelf bepalen."
