17 Opvang van veertien Amsterdamse joden in Ambacht stil gehouden Dichten is geen hogere kunst' Igenda Lezing over dagvlinders Leden gezocht voor zangkoor Expositie in Stadsgehoorzaal Orgelconcert in Grote Kerk Lunchconcert in Schuurkerk Sportieve tentoonstelling Aquamarijn zoekt sponsors voor reis Carnaval in Vlaardingen Abonneeservice Rotterdams Dagblad Woensdag 14 februari 1996 Kars Veling, medewerker van de Vlinderstichting m Wagemngen houdt morgen een lezing over dagvlin ders De levenswijze van de vlinders, beheermaatre- gelen, biotoop en onderzoek komen ruimschoots aan bod. Veling is nauw betrokken geweest bij het natio nal e mventarisatieprojeet dat heeft geresulteerd m de bekende Vlinderatlas. De lezing, die is georganiseerd door de Stichting Vlindercentrum Vlaardingen. wordt gehouden in de Boshoek, Bospad 3 in Schiedam en begint om 20.00 uur. De toegang is gratis. Buurthuis Nieuwland begint morgen mt t de repeti ties voor een ontspanningskoor voor mannen en vrouwen van 50 jaaar en ouder. Hel repertoire zal be staan uit Hollandse, van radio en tv bekende liedjes. De repetities vinden plaats op donderdagen van 14.00 uur tot 16.00 uur. Belangstellenden kunnen bel len met wijkcentrum Nieuwland: telefoonnummer 010-4715765. Vlaardingen Van 16 februari tot en met 25 maart exposeert Dirk Jan Toorop een selectie van zijn etsen onder de titel Innerlijke Portretten in de Stadsgehoorzaal. De jazz musicus maakt zijn etsen voornamelijk 's nachts, het liefst na het geven van een concert. Deze nachtelijke en dromerige sfeer resulteert m werk met een sterk associatief karakter. Het is de eerste keer dat Toorop met zijn werk naar buiten treedt. Zaterdag 17 februari wordt in de Grote Kerk een or gelconcert gegeven door organist Martin Mans. Het programma bestaat uit improvisaties, aangevuld met klassieke werken en transcripties van grote orkest werken. Tevens presenteert hij een nieuwe bundel met bladmuziek. Het concert begint om 20.00 uur en de toegang is 8,50. 65-Plussers en kinderen tot 12 jaar betalen vijf gulden. Zondag 18 februari staat er een lunchconcert ge pland in Theater Schuurkerk. Het saxofoonkwartet Met Maten verzorgt een toegankelijk klassiek pro gramma. Het ensemble bestaat uit sopraan Bep Frit- schi, alt Huib Burger, tenor Miijam Bongers en bari ton Victor Jonker. Deze groep heeft tijdens het pro gramma nog een verrassing in petto voor het pu bliek. Toegangskaarten zijn verkrijgbaar bij het in formatiecentrum in het stadhuis en kosten tien gul den. De vijfde expositie die de stichting Tavenu dit sei zoen houdt, heeft dit keer niet echt te maken met kunst. Het wordt een sportieve tentoonstelling, ver zorgd door de vier Maaslandse basisscholen. Al vele weken lang zijn de leerlingen van de groepen zes en zeven van deze scholen bezig geweest met de voorbe reidingen van 'hun' tentoonstelling. Inspiratie Het thema was sport, een onderwerp dat de jeugd heeft geïnspireerd tot de meest bijzondere en soms bizarre uitingen. Een sportieve tentoonstelling dient uiteraard door een sportief iemand te worden ge opend, waarvoor Anthonie Wurth is uitgenodigd. Als judoka van Mahorokan uit Maassluis werd Wurth in een nog niet zo lang verleden niet alleen vele keren Nederlands kampioen, maar ook kampioen van Eu ropa. De tentoonstelling wordt op vrijdag 16 februari door Wurth geopend en duurt tot en met 25 februari. De openingstijden zijn op zaterdag en zondag van 14.00 tot 17.00 uur, en op dinsdag, woensdag en donderdag van 15.30 tot 17.00 uur. Redactie Waterweg: Jefle Gunneweg Menno Haddeman Ben van Haren Daniëlle Hermans Jan Rozendaal Care! van der Velden Westhaven plaats 22 3131BT Vlaardingen Postbus 4008 3130 KA Vlaardingen Telefoon 2340055 Telefax 4349754 Sportredac tie: Sander Son- nemans Telefoon 2340055 4004310 Sinds vele jaren steunt de CSG Aquamarijn, het voormalige Groen van Prinsterer, een project in Ke nia. Tijdens diverse activiteiten is er al veel geld bij eengebracht voor het gebied Mpeketoni. Docent Wim van den Burg heeft daar de leiding over het grensge bied van Kenia en Somaiié, dat officieel erkend is door het ministerie van Ontwikkelingssamenwer king. Het doel van de reis naar Kenia is het verbete ren van het onderwijs en de gezondheidszorg van de bevolking. Dit jaar is het de bedoeling om met twintig scholie ren het gebied te bezoeken. Daar is geld voor nodig en om die reden zoeken zo sponsors. Geïnteresseer den kunnen contact opnemen met Rebekka van der Vlies, die de public relations onder haar hoede heeft. Telefoonnummer: 010-4740325. Onder het motto 'Niet klieren maar carnaval 444' geeft burgemeester Stam op 17 februari de stadssleu- tel aan prins René I. Vlaardingen wordt dan weer voor drie dagen Buizengat. Zaterdag kunnen de kin deren geschminkt worden die daarna kunnen meelo pen in de optocht. Natuurlijk zijn ook de mensen die niet geschminkt zijn van harte welkom om deel te nemen aan de parade. Om 20.00 uur begint het grote' carnaval in Zaal Triangel. Toegangskaarten a tien gulden zijn verkrijgbaar bij de ingang van de zaal. Leden krijgen gratis toegang. Harry Visser, inmiddels 64, kijkt door een zolderraam naar buiten over het Narcisplein; net als in 1942 en 1943. Foto Dennes van der wei/Roei Dijkstra Door Ben van Haren VlaardingenUit een stevige doos licht kunstenaar Harry Vis ser kostbare relikwieën. Als eerste een verkleurd fotootje. Het toont het Narcisplein in Vlaardinger-Ambaeht met de Hol landse vlag aan de mast in het plantsoentje en op het dak van een rijtje huizen gewitkalkt: „The moment we all expected. Thank you." De kiek is vermoedelijk gemaakt in mei 1945, kort na de bevrijding. Hij maakt deel uit van de kleine verzameling herinneringen van de Amsterdamse familie Visser aan de Vlaardmgers, die hen en tien andere joden vanaf septem ber 1942 een veilige schuilplaats boden. Een in bruine lijst gestoken aqua relletje geeft een beeld van het onderduikersieven. Volgens Vis ser op de met elkaar verbonden zolders van de families Jansen en Swaneveld, Narcisplein 12 en 14 Aan een lange tafel zitten twee mannen te schaken en een jonge tje, met een hand onder zijn hoofd, verveeld te schrijven of te tekenen. De maker van het schil derijtje vertelt: „De man links is meneer Swaneveld en de ander meneer Gans, van wie ik en mijn oudste broer Mauri Engelse les kregen." Uit de doos komt een zelf vervaar digd, van sierletters voorzien di ploma tevoorschijn voor 'cnglish correspondence'. Het staat op naam van Harry, is gedateerd au gustus 1944 en ondertekend door Jules Gans, van oorsprong planter in voormalig Oost-Indië. Het'exa men' moet afgelegd zijn in de Ro- zeniaan, boven de kruideniers winkel/waterstokerij van de fami lie De Bruijn. Hoe de joodse onderduikers daar terecht gekomen zijn beschrijft Agaath Plomp-de Bruijn in de eind 1994 verschenen historische uitgave 'De schok van het onbe kende'. „Mijn vader, Teunis de Bruijn, was een goedige man, die geen nee kon zeggen. Hij deed eerst en ging dan nadenken of het goed was en of het allemaal wel kon. Mijn moeder, Maria de Weert, was het in principe wel met hem eens, maar was praktischer van aard. „Wij hadden een stukje land ach ter het Narcisplein, daardoor ken de mijn vader ene Swaneveld. Die vroeg hem op een dag of hij plaats had voor een joods echtpaar. Dit was al vrij vroeg in de oorlog, er gens in 1942. Hij stemde toe en zo kregen wij Achim en Dina Schon- tal in huis. Dat was geen pro bleem, we hadden een groot huis met een zolder, een vliering ei\. ruime kamers. Enkele maanden later kwam er een stel bij, dat wa ren Ben en Peco Stranders uit Amsterdam." Gevaarlijk „In november 1943 hoorde mijn vader via hetzelfde contact aan het Narcisplein, waar ook onder duikers zaten, dat de panden door de Ortskommandant waren ge vorderd voor inkwartiering. Omdat het daar te gevaarlijk weid vroegen ze of de mensen voor een paar dagen bij ons konden schui len. Dat gebeurde, maar de acht joden die er bijkwamen zijn meer dan een jaar gebleven, tot vlak voor de bevrijding „Het ging om een vrijgezel, Jac ques Veffer, het echtpaar Visser met twee zoons, en familieleden van Stranders, een zus en zwager, Jules en Els Gans en een tante die wij Lina noemden maar die eigen lijk Paula heette. Hoewel er gekke dingen gebeurden en we ook wel gelachen hebben was het natuur lijk te veel van het goede. Zeven tien mensen in een gewoon huis, waarvan de meesten niet naar buiten konden. Zowel mijn ou ders als de onderduikers hadden er problemen mee en het kwam regelmatig tot kleine aanvaringen en ruzies. De voedselschaarste sloeg toe en de enige oplossing was het aanspreken van de win kelvoorraad. Het is niet overdre ven te zeggen dat in enkele maan den het volledige 'kapitaal' van mijn ouders was opgebruikt. De winkel werd gesloten en er was letterlijk niets meer over. Zelfs de houten stellingen verdwenen in de kachel." „Het is eigenlijk niet voor te stel len, maar er werden allerlei sche ma's ontworpen, de onderduikers moesten iets te doen hebben. De jongens van Visser kregen Engel se les van Jules Gans, de mannen moesten op toerbeurt scheren, er werd druk geschaakt, gekaart en gelezen. Hoewel we op zondag avonden weieens gingen 'luchten' waren ze toch meestal aangewe zen op de overloop om de benen te strekken. Die ruimte werd dan ook de 'Kalverstraat' genoemd." De spanning liep hoog op in het huis op de hoek van de Rozenlaan en Leliestraat, waar ondanks huiszoeking de onderduikers nooit zijn ontdekt. Ze zaten dan in een speciale bergplaats in de kel der. In januari 1945 ging het mis. Mevrouw Plomp schrijft: „Toen het Zweedse wittebrood werd ver strekt, natuurlijk voor vijf perso nen, was er op een dag iets ver dwenen. Dit was de druppel die de emmer deed overlopen. Ons gezin en de onderduikers konden elkaar niet meer verdragen. Dat was heel jammer, maar gezien de omstandigheden was het eigen lijk nog een wonder dat het zo lang goed gegaan was." De onderduikers werden ver spreid ondergebracht bij andere families in Vlaardingen. Ze heb ben alle veertien de oorlog over leefd. De familie Visser kwam merk waardig genoeg in huis bij een fa milie De Joode aan de Van Linden van den Heuvellsingel, die vol gens Anderson van NSB-activi- teiten is beschuldigd. Dit leidde er toe dat op 9 mei 1945, toen va der en moeder Visser gepakt en gezakt wilden vertrekken om hun in Sint Maartensdijk en De Bilt ondergebrachte jongere kinderen na driejaar op te halen voor terug keer naar Amsterdam, zij bijna werden gearresteerd. Een gewa pende BS'er zag hen aan voor vluchtende NSB'ers. Kunstenaar Harry Visser herinnert zich na 50 jaar niet erg veel uit de onder duiktijd. Wel van de periode er voor. „Mijn vader, een bontwer ker, had zich goed voorbereid. Vanaf het begin van de oorlog. Hij heeft daarbij veel steun gehad van zijn neef Jacques de Rooij en diens vrouw Gré van der Burg en Tom en Bep Schinkelshoek-Van der Burg uit IJmuiden. Tom hielp bij voorbeeld mijn vader met het in veiligheid brengen van rollen bont. Via deze mensen zijn we ook in Vlaardingen terecht gekomen en zij hebben ons van voedsel en bonnen voorzien. De Vlaardingse illegaliteit heeft daar nooit iets van geweten omdat onze helpers uit IJmuiden, die opeen of andere manier een band met al vroeg om gekomen Geuzen in Vlaardingen hadden, het niet vertrouwden." Koffer „Hoe we bij tante Gré en ome Ger- rit Jansen aan het Narcisplein zijn gekomen, weet ik niet. In de zo mer van 1942 moest ik een koffer kopen. Ik was erg blond en deed vaker dienst als boodschappen jongen. Zonder ster ging ik dan over straat. Nadat Tom ons ge haald had, tornde hij met een mesje de ster van onze kleding en gooiden ze in een put. Dat zie ik nog voor me. We zijn daarna op de trein gestapt." „In Viaardingen speelden we met meccanodozen, lazen veel, bij voorbeeld in de twee delen van 'De wonderen van de wereld' die ik had, tekenden, maakten plak- en kookboeken en ik ontwierp machines. Tom moet zich rot ge sjouwd hebben in die tyd." „Na de bevrijding zjjn we terug gegaan naar Amsterdam. Ik ben kunstenaar geworden en verloor de band met mijn familie. Tien jaar geleden was ik op een ten toonstelling in het Stedelijk Mu seum in Schiedam en ben ik na af loop naar Vlaardingen gegaan, op zoek naar het Narcisplein, maar ik raakte de weg kwijt. Vorig jaar kreeg ik de foto van het plein van mijn broer, die niet aan die tijd herrinnerd wil worden. Toen ben ik eindelijk hier teruggekomen. Rïja Eijgenraam, die er woont, heeft me in contact gebracht met Jan Anderson. Ik wö er nu alles over weten en mensen spreken, die me over onze redders kunnen vertellen." Twee kinderen uit het gezin De Bruijn heeft hij samen met Rija en zijn IJmuidense helpers in middels ontmoet, evenals burge meester Stam. Hij zoekt nog con tact met onder meer familieleden of bekenden van Dick Riedé en Cor Kervers, die aan het eind van de oorlog als hulpverleners in sprongen toen de IJmuidenaren het moesten laten afweten. En met de familie De Joode en Swa neveld. Streekmuseum Jan Anderson (te lefoonnummer 4343843) is het contactadres. In dat museum wil Harry Visser een permanente tentoonstelling inrichten over het leven van de groep van veertien joodse onder duikers in Vlaardinger Ambacht, ter ere van hun redders. Van de onderduikers zijn er nu nog vier in leven. Woensdag 14 februari VLAARDINGEN Sionkerk. Orgelconcert Klaas Jan Mulder, 19.30u. Stadsgehoorzaal. Meiden Mannen (toneel), 20.15u. ROTTERDAM De Doelen Gr.z. Rotterdams Phil har monisch Orkest, 20.15u. Luxor Theater. Robert Long, 20.15u. Theater Zuidplein Gr.z. Kat op een heet zinken dak, 20.15u. KI.z. Bert Klunder, 20.30u. Lantaren. Het Pe riodiek, Systeem der Elementen, 20.30u. Rotterdamse Schouw burg Gr.z. Scapmo Rotterdam, 20.15u. Kl.z. De verhuizing, 20.30u. Donderdag 15 februari SCHIEDAM De Boshoek (Bospad 3). Dialezing over dagvlinders, 20.00u. Podium. Richard draait, 21.30u 'De Harg*. Bijeenkomst NCVB, 19.45u. VLAARDINGEN Grote Kerk. Orgelconcert Aad Zou tendijk. 12.45u. Stadsgehoorzaal. De Berini's, 20.15u. Harmonie. Trio Hasjee, 22.00u. Café D'Oude Stoep. Peter de Vnes en Joris Lutz, 21.30 uur. ROTTERDAM De Doelen Kl.z. Grensverleggers 'Pulse en Impulse', 20.15u. De Doe - lenGr.z. RotterdamsPhilharmomsch Orkest, 20.15u. inleiding 19.15u. Zaal De Unie. Voice-over, 20.30u. Luxor Theater. Robert Long, 20.15u. Theater Zuidplein Kl.z. Ti tus Andronicus, 20.30u. Lantaren. Het Periodiek, Systeem der Elemen ten, 20.30u. Rotterdamse Schouwburg Gr.z. Scapmo Rotter dam, 20.15u. Kl.z. De Rij, 20.30u. Bioscopen ROTTERDAM Calypso 1: To die for' (16) dag. 1.15-4-6.45-9.30. Calypso 2: 'Seven(16) dag. 6,45-9.30Calyp so 3: 'The Bndges of Madison Coun ty' (al) dag. 6.45-9.30, do.vr.ma.du ook 1.15-4. Calypso 2 Riksbios coop: Timecop' (16) dag. 12.45- 3.30, Cinerama 1: 'Dangerous Minds' (al) dag. 1.15-4-6.45-9.30. Cinerama 2: 'Goldeneye' (12) dag. 1-3.45-6.30-9.30. Cinerama 3; 'Kids'(16)1.15-4-6.45-9.30. Cine rama 4: 'Filmpje' (12) dag. 1.15-4- 6.45-9.30. Cinerama 5; 'Zusje' (12) dag. 4-6.45-9.30, do.vr.ma.di. ookl.15. Corso: The American Pre sident' (al) dag. 4-6.45-9.30, do. vr.ma.di. ook 1.15. ImaxTheater The Living Sea' (al) dag. 2-4-6.30, ma.alleen 6.30. 'Africa: The Seren- geti' (al) dag. (beh.ma.) 3. 'Golden eye' (12) dag. 7.30-10. 'Pocahon tas' (N) (al)za.zo. 12-5. Lantaren 1: 'Smoke' (16) do.vr.za.zo. 7.30-10, do.vr.zo.wo, ook 2.30. Venster 1: 'Heavy' (16) dag.(beh.ma.lO) 7.30- 10, do.vr.zo. ook 2.30. Sneak Pre view, ma. 10. Venster 2: 'MonOncie' (16) dag- 7.30, do.vr.zo.wo.ook 230. 'Les 101 nuits' (16) dag. 9.30. Venster 3: 'Flirt' (16) dag. 8-10. Venster 4: 'Thin Ice' (16) dag. 8. 'When night is falling' (16) dag. 10. Lumière 1: The usual suspects' (16) dag. 1.15-4-6.45-9.30. Lumière 2: 'Fair Game' (16) dag. 1.15-4-6.45- 9.30. Lumière 3: 'Babe' (al) dag. 4- 6.45. 'Filmpje' (12)dag. 1.15-9.30. Lumière 4: 'Waiting to exhale' (a!) dag. 6.45-9.30, do.vr.ma.di.ook 1.15-4. Rex: 'Pleasure Place' (18) dag. vanaf 12. doorl.voorst. Thalia: 'Sudden Death' (16) dag. 1.15-4- 6.45-9.30. Kindermatinees: Calypso 3: 'Pocahontas' (N) za.zo.wo. 1.15. Ci nerama 5: 'De Indiaan inde kast'za. zo.wo.l.l5.Corso:'8abe'za.zo.wo. 1.15. Lumière 4: 'Pocahontas' (N) za.zo.wo. 1.15-4. Venster 3: 'Lang leve de koningin' zo.wo. 2. I nformatie over bezorging van de krant: maandag t/m vrijdag van 18.00 tot 19.00 uur zaterdag van 14.00 tot 16.00 uur Telefoon; 010 - 4004 444 Rotterdams Dagblad Door Jelle Gunneweg Vlaardingen 'De keuken van het woord', had de Vlaardingse poëet Cees Alderliesten (42) zijn tweede dichtbundel willen noemen. Maar die titel had volgens z'n vrienden een poëtisch gehalte van niks. 'Lompen van licht' dan, naar een nummer van de Amerikaanse zanger Tom Waits. Ook die titel viel af. want jatten, dat doe je niet. 'Prentbriefkaarten voor Santa Lucia'werd het -lotte. Een op schrift dat aan c 'itasie van de dichter ontsproot tijdens het ko ken van spaghetti C. L. Alderliesten: „Een gedicht is eigenlijk een ansicht, een prent briefkaart die je aan iemand ver stuurt. Dat woord wilde ik hoe dan ook gebruiken. Maar aan wie ik ze wilde richten, daarover was ik nog niet uit. Tot ik het blik tomaten zag, dat ik door de spaghetti wilde gooien. Santa Lucia stond erop. Het klonk als een verwijzing naar de Heilige Maagd, de vrouw die elke man zou willen begeren. Dat moest het dus worden." Taalgenootschap De bundel is een uitgave van het Vlaardings Taaigenotschap, waar van Alderliesten zelf ook deel uit maakt. „Ik heb het manuscript eerst aangeboden bij enkele lite raire tijdschriften en uitgeverijen, maar dat leverde niets op. Het kostte me alleen een heleboel postzegels." Peter de Jong toonde wel belangstelling, het succes van het in 1994 verschenen debuut 'Beton storten van nul tot onein dig' nog vers in het achterhoofd. Van dit boekwerkje gingen alle 250 exemplaren grif van de hand; een respectabel resultaat voor een poézie-uitgave. De lange, rijzige gestalte met het staartje in de nek, is daarmee uit gegroeid tot wat heet eeh plaatse lijke beroemdheid. Maar veel ver der strekt zijn faam niet, haast hij zich te zeggen. Zijn woonplaats is ook zijn werkterrein. Inspiratie doet hij thuis op achter de afwas, aan de bar in café de Steeg, wach tend in de rij bij de Hema of 's nachts dralend door het land schapvan de Broekpolder. „Ik hoef geen verre reizen meer te maken, creëer mijn eigen wereld met woorden. Soms is het uitzicht ergens anders leuker, maar je neemt toch overal je eigen beper kingen mee naartoe. Wat hier is, is overal en wat hier niet is, is ner gens', schreef de Vlaamse junkie- dichter Jotie 't Hooft ooit. Daar kan ik me helemaal in vinden." 's Nacht en in stilte, dan werkt hij het beste. „Hoe stiller, hoe beter." Stilte is dan ook een van de veel vuldig terugkerende thema's in zijn werk, evenals de grote aan trekkingskracht van de zee, een romantisch verlangen naar verre streken, eenzaamheid, verloren jeugd, drank en wouwen. Op een persoonlijke, herkenbare en kwetsbare manier schrijft hij er over, in de stijl van het vrije vers. „Als je op rijm werkt, kan het ge dicht soms een totaal andere wen ding krijgen dan je voor ogen had. omdat je op zoek moet naar woor den die hetzelfde klinken. Soms' is dat leuk en komt het de muzi kaliteit van een gedicht ten goe de. Maar zelf let ik liever niet op metrum of rijm." Céline 'Prentbriefkaarten voor Santa Lucia' werd afgelopen zondag ge presenteerd in café De Steeg, in het bijzijn van vele vrienden en kennissen en de Schiedamse zan gers Albert de Bruin en Peter de Vries. Eigenaar Dennis van de Valk overhandigde het eerste exemplaar van het boekwerkje aan de jongste broer van de ma ker. die de liefde voor de Franse dichter Céline deelt. „Een dichter. Een romanticus. Een cynicus. Een optimist. Een kunstenaar. Een pessimist. Soms tegen wil. Soms met dank." Aldus profileerde Van de Valk zijn trou we gast aan de bar. De aangespro kene zelf kan zich er wel in vin den. Ook in de typering 'man in black', die 'observeren tot kunst heeft verheven en introspectie tot zijn ondeugd'. Alderliesten: „Je zult me inder daad niet zo snel in iets wits of kleurigs door Vlaardingen zien stappen. Ik ga graag anoniem door het leven, wil ook liever niet op mijn werk worden aangespro ken. Dichten zie ik niet als een ho gere kunst. Poëzie is een geheim, de dichter is de verteller ervan. Muziek is voor mij wel een hoger goed. Ik ben gaan dichten omdat ik heel slecht saxofoon speel." 'Prentbriefkaarten voor Santa Lucia' is te koop bij boekhuis Den Draak en Pontier in Vlaar- dingen-Holy. Bestellen is ook mogelijk bij Peter de Jong, tele foon 4351670.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1996 | | pagina 3