13
Lambert Melchers:
autopionier en maker
van Trappistenbier
STAATSLOTEN
Rotterdams Dagblad
Alleen de Elfstedentocht kan
Westland Marathon nog stoppen
GEEN MOOIER LOT
DAN EEN STAATSLOT
De Ridden
archeoloog
Vlaardingen
Leerlingen
oefenen in
stratenmaken
VERKOOPADRESSEN
Duizenden
rijden Westland
toertocht
Dieren-
bescherming
voert
vogels bij,
Tiende editie
Schiedamse
Schryfwedstryd
Cursus yoga
arinncif
Waterweg
Dinsdag 31 december 1996
Renaultdealer Dorzo heeft on
langs een nieuw pand in gebruik
genomen in het bedrijvenpark
Hoogstad in Vlaardingen. Mazda-
dealer Hoogwerf zat al haast Mc
Donald's en de Meubelboulevard
op het vroegere weiland van dok
ter Moerman.
^BMW-dealer Kalfsbeek betrekt in
1997 een splinternieuwe regioves-
■tigingop'Vfijfsluizen in Schiedam,
het oude werfterrein van Wilton
Fijenoord. We hebben het in alle
gevallen over garages met show
rooms en kantoren op een opper
vlakte van duizenden vierkante
meters.
Een eeuw geleden start Lambert
Melchers het eerste autobedrijf
van Schiedam in een pandje van
nog geen honderd vierkante'me
ter, een grote woonkamer naar
huidige begrippen.
In 1896 rijdt, zo is dit jaar uitge
breid herdacht, voor het eerst een
auto over Nederlandse wegen.
Hoffotograaf Adolphe Zimmer-
mans uit 's-Gravenhage haalt op
18 mei 1896 zijn daar per boot aan
gevoerde Benz Victoria In Am-
hem op. Hij betaalt 4000 DM voor
de eencilinder vierzitter, wat tien
maal het jaarsalaris is van de uit
Duitsland meegekomen monteur/
instructeur, die vier dagen tot zijn
beschikking staat. Zij rijden sa
men via Utrecht en Leiden naar
de woohplaats van 'Monsieur
Adoiphe'.
Schiedam doen zij niet aan. In de
ze regio vergapen de bewoners
zich pas tater aan een 'Ersatz für
Pferde'. De juiste datum heb ik
niet kunnen achterhalen, maar
waarschijnlijk rond de eeuwwis
seling stuurt de in 1871 geboren
Lambert Melchers een 'paardlops
voertuig' doorzijn woonplaats.
Kenteken
In 1898 wordt pas bij wet gere
geld, dat voor het berijden van
rijkswegen met een voertuig van
meer dan 150 kg een vergunning
nodig is. Dat levert de eerste re
gistratie en eerste kentekens op.
De volgorde van binnenkomst
ANNO Dejaaiwisse-
llng nadert en
daarmee het
gebruikelijke
terugblikken
op wat Is gepasseerd. De Intrede
van 1997 betekent ook het
verdere aftellen van de laatste
jaren van de twintigste eeuw, die
met twee wereldoorlogen en de
komst van bijvoorbeeld telefoon,
auto's, vliegtuigen, radio en tv-
satellieten het dagelijks leven
ingrijpend beeft veranderd. Hoe
i de bewoners van Maas-
Schiedam en Vlaardingen
i deze eeuw In? Ben van
Haren Mikt terug In een korte
serie.
van de aanvraag bepaalt het num
mer, dat op het voertuig geschil
derd moet worden. Zo krygen op
26 april 1898 twee gebroeders Van
Dam uit Groningen de nummers
1 en 2 en de echte eerste Neder
landse automobilist Zimmerman
nummer 6.
Vergunning nummer 348 van 25
april 1901 gaat naar Lambert
Melchers. Zijn stadgenoot A van
den Eelaart volgt in dat jaar op 18
juli met nummer 437. De eerste
Vlaardinger is G.Lensveld op 8
september 1903 {nummer 833).
Die data zeggen dus slechts, dat
op dat moment de aanvragers in
het bezit zijn van de auto's. Ze
hebben vrijwel zeker eerder op
plaatselijke wegen gereden.
Lambert, oudste zoon van de
steenrijke bankier/brander J.G.
Melchers en ArM. van Gent, be
gon vermoedelijk het eerste auto
mobielbedrijf in deze streek.
In de zomer van 1902 vraagt hy,
volgens de burgetijke stand van
beroep boekhouder, het Schie-
damse gemeentebestuur een hin
derwetvergunning voor het op
richten van een 'herstelplaats van
motorrijwielen. automobielen
enz.' in het pand Westvest no,72.
„Het pand is van steen en wordt
begrensd door links en achter de
tuin van J. T. Bertels en rechts de
bewaarplaats van bouwmateri
alen van T.J.M. Zoetmulder,"
schrijft hij in zijn aanvrage. Hij
voegt een tekening bij van de be
oogde inrichting van het pandje
met als binnenmaten 7,5 x 12,5
meter. Alles staat aangegeven,
zelfs de plaats voor een aambeeld
je. Verder de bankschroeven op
twee werkbanken, een gastoestel,
een boormachine en een draai
bankje.
In het kader van de vergunning-
procedure krijgen omwonenden
een uitnodiging eventuele bezwa
ren in te dienen. Zo ook de rooms-
kathoüeke kerk aan de Lange Ha
ven, de school tussen Lange Ha
ven en Westvest en de 'Gasthuis-
kerk'. Niemand reageert.
De directeur Gemeentewerken en
de commissaris van politie stellen
een onderzoek in. Het gaat om
een uitgebroken branderij, stellen
zij vast. Verder hebben ze geen
aanmerkingen. Binnen een
maand heeft Melchers zijn ver
gunning. De enige voorwaarde is,
dat voor het gloeiend maken van
voorwerpen gas wordt gebruikt.
Stoom
Ruim een halfjaar later, in maart
1903, krijgt Lambert Melchers
- vergunning tot oprichting 'eener
inrichting tot het vervaardigen en
herstellen van automobielen en
aanverwante artikelen in het
pand staande aan Korte Haven
25'. In deze procedure wordt naast
de,commissaris van politie en de
directeur Gemeentewerken ook
de Inspectie van de Arbeid in 's-
Gravenhage geraadpleegd. Moge
lijk heeft dat te maken met de
plannen die Melchers, zelf rijdend
in een auto.met benzinemotor,
heeft met stoomauto's.
In het oudste telefoonboek dathet
Schiedamse archief bezit,
'Officiële gids der Nederlandsche
Bell-Telephoon Maatschappij
voor Schiedam, Vlaardingen en
Maassluis' van januari 1906 staat
Twee zussen van Lambert Melchers aan het begin van de 20ste eeuw gefotografeerd Ineen van de eerste auto's van de later trappist
geworden autopionier Uit Schiedam. Foto collect» J. Melchera/Repro Germ de Heus
onder nr. 185 vermeld: Lambert
Melchers, Automobielen, Moto
ren, Verlichtingen. Korte Haven
23-25. Hij woont volgens de ge
meentelijke administratie uit die
tijd van 1894 tot 1913 ook in dat
onlangs opgeknapte 'Gebouw
Paulus'.
Ik zie twee mogelijkheden voor de
vroege belangstelling van Lam
bert Melchers voor de automobiel.
Zijn oom Willem, J.W.N
Melchers L2., is kunstenaar in
Parijs en werkt als correspondent
voor de Nieuwe Schiedamsche
Courant Onder de naam Fidelius
schrijft hij tweemaal per maand
een 'Parijsche Kroniek'. Hij volgt
de politiek en1 bezoekt bijvoor
beeld ook de beroemde wereld
tentoonstellingen.
Frankrijk is natuurlijk een vroeg
autoland. Al twintig jaar is daar
met gasmotoren gewerkt als in
1882 het eerste octrooi op een auto
wordt aangevraagd. In 1887 pre
senteert de Duitse autofabrikant
Carl Benz zijn eerste auto op de
Parijse wereldtentoonstelling.
Dat is dus allemaal ruim voordat
de eerste auto's in Nederland arri
veren, maar wel de tijd waarin Fi
delius zijn uiteindelijk meer dan
25 jaar durende correspondent
schap in Parijs vervult. Hij
schreef over nieuwigheden en zal
erbij bezoeken aan Schiedam ook
wel oververteld hebben.
Nijmegen
Meer waarschijnlijk acht ik overi
gens dat Lamberts belangstelling
voor auto's in Nijmegen is ge
wekt. De Keizer Karelstad had in
M, W. Aertnijs, bierbrouwer en rij
wielhandelaar, de eerste impor
teur van auto's. Hij haalt zelf in
1P97 zijn eerste Benz Vélocipéde
op in Mannheim en rijdt deze de
Duits-Nederlandse grens over.
Later importeert hij ook de mer
ken Mors en Darracq. In 1905ver
koopt hjj zijn 250ste auto. Nijme
gen ging de twintigste eeuw in als
'de autostad van Nederland' maar
tevens als woonplaats van de ou
ders van Lambert Melchers.
Zelf verruilde Lambert voordien
als 21-jarig het ouderlijk huis aan
de Lange Haven 97/99 in Schie
dam en vestigt zich op 13 juni
1892 in Nijmegen. Hij keert op 12
april 1894 terug naar Schiedam en
gaat dan wonen aan de Korte Ha
ven 23-25. Studeerde hij mis
schien korte tijd op het Canisius-
college van de jezuïeten of woon
de hij en liep hij stage bij een van
zijn vele familieleden in Nijme
gen. Zijn ouders gaan er wonen in
1897, het jaar waarin Aertnijs met
veel tamtam zijn autohandel
start.
Lambert Melchers Schiedam
staat te boek als vertegenwoordi
ger van de stoomauto Gardner
Serpollet. Stoomtraetie is in Ne
derland nooit aangeslagen. Lam
bert vertrekt in het jaar dat zijn
vader overlijdt (1913) naar Roche-
fort {België). Jos Melchers, ken
ner van de familiegeschiedenis,
vertelt dat Lambert met drie
broers daar het Trappistenkloos
ter in gegaan is: en als broeder
Georgius de leiding kreeg van de
bierbrouwerij. Hij is in 1933 over
leden.
Volgens de in Schiedam wonende
Rein Melchers, de laatste firmant
van de branderij Locomotief, zit
het in de familie om zich met
nieuwighe4en bezig te houden.
Zo had zijn vader een van de eer
ste telexen en wire-recorders.
De Nieuwe Schiedamsche Cou
rant van 5mei 1886 meldde al zo'n
modernisme. De fabrieken van
T. C. Melchers kregen elektrische
verlichting met tachtig Edison
gloeilampen. Aangebracht door
Willem Smit Co. uit Slikker
veer.
„Een nieuwe, zeer belangrijke
vinding is bij deze verlichting toe
gepast: iedere lamp namelijk is
voorzien van een kraan, waardoor
men den stoom kan afbreken en
het licht uitdooven, als men zulks
verlangt," schreef de redacteur,
die nog nooit van stroom en scha
kelaars had gehoord.
Bronnen: Stukken Gemeentear
chief Schiedam; Contactgroep
voor documentatie van de Neder
landse Automobiel- en Motorrij-
wielhütorie (Conam); Rijksar
chief, Den Haag; boek Het Paard-
loze Voertuig, Ariejan Bos, Hans
van Groningen, Gijs Mom en Vin
cent van der Vinne, uitgave Klu
iver Voertuigtechniekinformatie
Jack, Jos en Rein Melchers
Vlaardingen—Tim de Ridder is de
nieuwe gemeentelijk archeoloog
in Vlaardingen. De Ridder neemt
de graafwerkzaamheden naar ou
de spullen in Vlaardingen over
m van Jeroen ter Brugge. Hij ver-
al. trok naar de provincie Utrecht om
daar het één an ander boven de
grond te halen.
De Ridder is niet onbekend met
•J de gemeente Vlaardingen. Hy
4, spüte al enkele malen in de grond
van de gemeente. Ook is De Rid-
der bekend met wat er nog in
Vlaardingen te vinden zou moe-
V ten zijn. De Ridder staat een aar-
dig project te wachten: het arche-
.•- - ologisch werk op het terrein van
£Xjhèt huidige zwembad dat zal gaan
4., plaatsvinden na de opening van
Th het nieuwe zwembad.
Maassluis Een leerlingenploeg
stratenmakers gaat op maandag 6
januari beginnen met het herbe-
U straten van de Karei Doorman-
straat Gedurende de werkzaam-
«1 heden, die ongeveer twee weken
5J gaan duren, is de straat afgesloten
4 voor het doorgaande verkeer.
De leerlingen krijgen onder lei-
«w-ding van een vakbekwame leer-
meester een opleiding in het ka-
der van het leerlingwezen. Via het
Samenwerkingsverband Prak
tijkopleidingen Grond- water- en
wegenbouw (SPG) volgen zij één
dag per week beroepsbegeleidend
onderwijs.
De overige vier dagen wordt in de
praktijk gewerkt aan het herbe-
straten van de Karei Doorman-
straat In de directiekeet naby het
werkterrein is meer informatie te
krijgen over de praktijopleidin
gen in de grond- water- en wegen
bouw en de opleiding voor stra-
tenmaker.
Schisdam
Tabakshop Jacqueline
St. Liduinastraat55. Tel. 010-4267613
SchiBdam
Tabaksspeciaaizaak B.F.K. Janse
Broersvest 8A. Tel. 010-4268804
Schiedam Tabakshop Gonneke de Bot
Winkelcentrum Hof van Spaland 6. Tel. 010-4714083
Schiedam
De Blockshop
Groenelaan 103. Tel. 010-2730720
Schiedam
Sigarenmagazijn Het Hoekje
Boerhaavelaan 80. Tel. 010-4265513
Schiedam Primera Wil van Velzen
Geuzenplein 17, W.C. de Woudhoek. Tel. 010-4705470
Schiedam
VVV Schiedam
Buitenhavenweg 9. Tel. 010-4733000
Maassluis
Jan Booster-Lederwaren
Koningshoek 923-14. Tel. 010-5913243
Vlaardingen Multishop Boden
Dr. W. Beckmansingei 53. Tel. 010-4359164
Vlaardingen
VVV/ANWB
Markt 12. Tel. 010-4346666
Vtoardlnfiwi-- Na de verplichte
familiebezoeken rond de haard
en de copieuze kerstdiners
binden Uefhebters.de/laatste
dagen massaal de schaatsen
onder voor* een tochtje op-het
IJS. Op de Vlaardingse Vaart
ziet het de laatste dagen zwart
van de mensen. - r-
Dat merken ook de organisato
ren yan dé WesÜandTbertp^tï; ij
die voor de tweede keer dit jaar
wordt gereden. De tocht, onder
auspiciën van de KNSB, werd
eind januari ook al gereden. In
de laatste dagen van dit
achaatsryke jaar laten duizen
den schaatsers hun kaart af
stempelen bij kanovereniging
Natsec in Vlaardingen.
Traditiegetrouw voert de tocht
naar Maasland, Schipluiden,
pe Lier en Wateringen, waar
ó>fé De Bonte Haas voor
schaatsers uit Vlaardingen als
een mijlpaal geldt Omgekeerd
beschouwen Westlandse
schaatsers Vlaardingen als de
beloning van hüri schaatsmis-
sie. Na het ontvangen/van het
begeerde stempel by Natsec
rijden de echte doorrijders
graag een paar kilometer extra
om in de Vlaardingse binnen
stad voor een uurtje of wat van
het ijs te stappen.
Eerst gaat de wandeling naar
bakker Hazenberg, die dezer
dagen speciaal voor de West
landers zijn IJsmoppen bakt.
Een stempel op de kaart is
leuk, voor het thuisfront
vormen de smakelijke koekjes
het enige echte bewijs van hét
bezoek aan Vlaardingen.
Naast Hazenberg ligt café De
Kroon, waar het dezer dagen,
bal isi De schaatsers hossen en
dansen er op de tafels. Zelfs
met windje mee is de terug
tocht naar Poeldijk en Honse-
lersdijk altijd een stuk zwaar
der, weten de Westlanders.
Liefhebbers van het 'snelle werk' op hef ijs worden goed bediend. Het is nog geen jaar geleden dat
de laatste editie van de Westland Marathon werdgereden. Donderdag scheuren deschaatscracks
opnieuw tussen de Vlletlanden, Ijs, weder en een Elfstedentocht dienende. Archieffoto Roei mjkstra
Maasland Maasland is klaar
voor de Westland Marathon. Deze
schaatswedstrijd voor marathon
rijders over honderd kilometer
wordt donderdag 2 januari verre
den over de Vlieten, het natuurge
bied tussen Maasland en Vlaar
dingen. Sneeuw, ijzel en lichte
dooi hebben het aanvankelijk
schitterende ijs een flinke opdof
fer gegeven, maar de Maaslandse
vrijwilligers zijn inmiddels druk
bezig met het keurig prepareren
van het parcours.
Abeen de Elfstedentocht kan
nog roet in het eten gooien," weet
Maaslander Jan van Vliet, met ijs
meester Jaap van der Lely en Jan
Kroes de stuwende krachten ach
ter de organisatie die zoals altijd
in handen is van Maaslands Ijs
vermaak. „Als de Elfstedentocht
vrijdag wordt gereden, blazen we
de zaak af. Zo'n Westland Mara
thon één dag voor de tocht der
tochten, heeft geen zin. De beste
rijders komen dan niet en de
Westland Marathon is geen twee
derangs wedstrijd."
Vorig jaar werd de A-klassieker
nog gewonnen door Arnold
Gaasenbeek. „Ook toen speelde
de Elfstedentocht. Toen ontbrak
bij voorbeeld Erik Hulzeboseh die
niet alle wedstrijden reed met het
oog op de tocht der tochten. In
principe zijn echter alle grote na
men nu van de partij. Maasland
maakt deel uit van een serie van
twaalf wedstrijden, die tot de zo
genaamde A-klassiekers behoren.
De winnaar van dat klassement
strijkt een aardig bedrag op. Maar
het is duideüj k dat winst in de Elf
stedentocht nog belangrijker is."
Met betrekking tot de laatste edi
tievan de Westland Marathon laat
zijn geheugen Jan van Vliet ech
ter een beetje in de steek. Huize
bosch, zondag nog winnaar van de
Holland-Venetiëtocht rond Giet
hoorn, was de vorige winter wel
degelijk van de partij. Toeschou
wers herinneren zich hoe Erik
Huizebosch tot in de laatste vijf
minuten van de wedstrijd vocht
voor de overwinning. Met de meet
in zicht kwam 'Erik de Noorman'
echter ten val. De grote favoriet
voor een overwinning in de Elfste
dentocht werd na zijn binnen
komst bestonnd door journalis
ten, fotografen en cameraploe
gen. Winnaar Gaasenbeek stond
twintig meter verderop in stilte
van zijn overwinning te genieten.
Kwaliteit
Maasland was met Leeuwarden
en Ankeveen ook in de race voor
het Nederlands kampioenschap.
„Het ging echter niet", zegt Van
Vliet. „We durfden hei niet aan
om de tocht voor maandag uit te
schrijven. De kwaliteit van het ijs
stond het niet toe. Het ijs was nog
niet sterk genoeg. En je weet als
organisatie dat er veel publiek op
zo'n evenement afkomt. Mede
daarom is het Ankeveen gewor
den. Inmiddels is de vloer wel
goed, hoewel de regen en de
sneeuw van gisteren het ijs niet
goed hebben gedaan. Maar we
gaan nu met zijn allen keihard
aan het werk, het ijs ligt er don
derdag perfect bij".
De schaatsers vertrekken donder
dag in Maasland om half elf.
Schiedam Omdathet/ciaar
bljjft vriezen zyn de Dierenbe
scherming Vlaardingen/^as-
sluis ai het
Schiedam overgegaan tpfjhet
bijvoeren van vogels. Ondanks
de kou kunnen veel vogefejach
nog prima redden, nmaf$pajal:y:
de reigers en de roerdompen
hebben het moeüyk. Eej?$ik-
ke yslaag scheidt dezehrissers'
van hun prooi/ V A
Voor de eenden worden wak
ken opengehouden. Met man
en macht strijden deze weer
vogels tegen het oprukkende
ijs. Mede dankzij de letk ge
temperde vorst lulct het opep-
houden van wakken op dit mo-
ment nog, maar in de loop yan
de week staat hen een nfepwe
aanval van geduchte vorst te
waditen.
De Dierenbescherming ryëpt
- Vl^^
Schiedammers op de, "doodde
handje té helpen. Mensen
brood en' zaden.. Thuis In3de
tuin kunnen vetbollen worden
opgehangen Be" wtewogels
•zijn met name geïnteresseerd
DejIHèfénbeschfirini%!eflpe
Vogelwacht houden dagelijks
verzamelplaatsen van vogels.'
Zo nodig worden dè ypgèls/éxM
tóbygevoerih De insteffiiigerii
sluiten ectiternietuitdat'zy pp/:
hun rondgang deur de kou tie-t
dreigde vogels missen. Om dte
reden doen de Bierenbescber-f
coingec d&Voeejw&hieoi be
roep op mensen om melding té
doen van plekken w&wjtóingfry
rende^fater^pg^z^jfea-'
méten. Hetnunuiten'^n^^^
Schiedam Voor de tiende keer
houdt de literaire commissie van
het Filmhuis Schiedam een
schrijfwedstrijd. By de vorige edi
tie waren er meer dan hon
derdvijftig inzendingen.
De commissie hoopt deze keer op
een nieuw record. De eerste ver-;
halen en gedichten zijn al binnen.
De afzenders komen uit alle delen
van het land en zelfs uit België.
Deelname is mogelijk in de cate
gorie verhalen en gedichten en
het thema is vrij.
De in het Nederlands geschreven
werken, dienen getypt op papier
van A4-formaat en moeten in vijf
voud worden ingestuurd. De wer
ken mogen niet eerder bekroond
of gepubliceerd zijn. Per deelne
mer mag één verhaal worden in
gestuurd van maximaal 1500
woorden. Wat de gedichten be
treft, mag een deelnemer maxi
maal drie gedichten insturen van
maximaal 32 regels elk.
Insturen kan tot uiterlijk 1 fe
bruari 1997 onder vermelding van
naam adres, telefoonnummer en
leeftijd op de eerste pagina van
het werk. Op de envelop moet de
categorie worden vermeld. Inzen
den naar: Tiende Schiedamse
Schrijfwedstrijd, Het Filmhuis,
Postbus 4117,3102 GC Schiedam.
Elke inzender ontvangt na de
sluitingstermyn een uitnodiging
voor de prijsuitreiking op zondag
20 april in Het Filmhuis.
Voor informatie kan men contact
opnemen met Anneke Blok, 010-
4751785 of Dick de Dobbelaar,
0104716116.
Schiedam In wijkcentrum De
Erker in Schiedam begint maan
dag 6 januari van 10.45 tot 11.45
een cursus geneeskundige yoga
en bio-energetica.
In deze cursus worden technie
ken en oefeningen geleerd die
mensen kunnen helpen allerlei
klachten aan te pakken. Onderde
len van de cursus zijn onder meer
goed leren ademen, ontspanning,
bio-energetische oefeningen en
remigingsoefeningen.
De lessen worden gegeven door
Astrid Looymans, beëdigd thera
peut en lid van de LUNG/ANG/
NGS. De cursus kost ƒ125,- voor
twaalf lessen. Voor meer informa
tie, bel 010-4267767.
v- t~r
