Het 'achterland' wil ook
een graantje meepikken
'In Groningen kan het veel goedkoper'
'Overloop-regio' mikt
vooral op Valburg
Regio's Venlo, Nijmegen en Groningen klaar
voor opvang uitbreiding haven Rotterdam
Indonesië 'vecht'
voor betere export
vanuit Rotterdam
m ii
ËisfhW'
mis
Besluit op
16 met
Rotterdams Dagblad
'ii ?f;
Vrijdag 7 maart 1997
D© leidende rol van de Rot
terdamse haven nationaal
en Internationaal wordt
niet ter discussie gesteld.
Dat is een feit en daarvan
profiteert het hele land
mee. Maar of de 'mainport'
moet worden uitgebreid In
het al zo overvolle Rijn
mondgebied, daarbij wor
den in het achterland
vraagtekens gezet. De ha
ven schreeuwt al geruime
tijd om een snel besluit
over de aanleg van een
Tweede Maasvlakte van
tweeduizend hectare. In de
rest van Nederland wordt
daar heel anders over ge
dacht. Voor veel minder
geld kan die groei hier ge
beuren, roepen ze In Gro
ningen, waar de Eemsha-
ven als een belangrijke
troef geldt. Ook In eon an
dere uithoek van het land,
In Venlo, staan bestuur
ders met de armen wijd om
nieuwe bedrijven te ont
vangen. En zelfs het gebied
rond Arnhem en Nijmegen
Js bereid een deel van de
uitbreiding waar Rotter
dam om vraagt te huisves
ten. IrZe moeten weten dat
er meer Is tussen hemel en
darde dan Rotterdam," Is
te horen In een van de re
gio's. „En Mainport Rotter
dam, dat moeten we eigen
lijk Mainport Nederland
noemen." Een kijkje In het
achterland.
Door Gert Onnink
Venlo De Venlose wethou
der Wiel Aerts stuurt zijn au
to behendig door de straten
van het nieuwe bedrijfster
rein Trade Port Sinds eind
jaren tachtig is er ten westen
van het Limburgse stadje
(67,000. inwoners) heel wat af
gebouwd. Óp de linker Maas
oever werd het ene na het an
dere modernezakencómplex
uit de grond gestampt en de
-aannemers zijn nog Jang niet
l klaar. „Het aantal werkne-
mers per hectare is de laatste
jaren gestegen van vijftien a
twintig naar dertig. Dat moe
ten er in de toekomst veertig
- worden. Verder is het werk
loosheidspercentage gedaald
"van zeventien naar elf," zegt
Aerts, sinds drie jaar wethou
der voor economische zaken
in Venlo.
De WD-bestuurder heeft de wind
mee in zijn gemeente. Het 150
- hectare omvattende bedrijfster
rein Trade Port West, waar het
•Rotterdamse transportconcem
Vitesse en 'collega' Frans Maas tot
-helgrotere bedrijven behoren, is
nagenoeg volgebouwd. MaarVen-
io wii verder. Tot het jaar 2015
moet er nog eens 500 hectare bh
- komen. Om daar bedrijven op het
f gebied van logistiek en distributie
te kunnen huisvesten, legt Aerts
-Uit.
De wethouder van Venlo is nauw
betrokken bij het landelijke debat
over het ruimteprobleem in de
Rotterdamse haven, ook aange
duid als de zogeheten VERM-dk-
cussie. Als lid van de werkgroe
pen die per regio een standpunt
hebben opgesteld, maakte Aerts
duidelijk dat Venlo, gelegen op
steenworp afstand van het Duitse
achterland, een voorname bijdra
ge kan leveren aan het Rotter-
damse probleem.
'Het ministerie van Verkeer en
^aterstaè^lénvsiide vier de-
?jpartem*mten die bij de VERM-
discussie, isbetrokken, yer-:
dat viiS-;
'£dhg 16 mei een besluit zal ne-
'fmearner het ruimteprobleem
-rvan deRotterdamse haven.
-Aam^mfeelijk wjl ïhet de £&-
£?'dbeUng dat dit ^-jkomende
"'maand,' sp li **"13, znu
-$jf|r£De voorbereiding van het
besluit neemtechtartoch meer
in beslag dan aanvankelijk-
Iriwasv gedacht. Volgende wek
faijeen-
virerkatelièrs
j-van de verschillende zeven re-
-gio'sdieaan het nationale de,
/^tpebbm deelgenomen.
De Venlose wethouder Wiel Aerts bij rijksweg A67 tussen Eindhoven
en Duisburg, met op de achtergrond het bedrijventerrein Trade Port
West. „Het kabinet moet ook letten op de gevolgen voor het achter
land." Foto LGtesen
„Laat ik voorop stellen dat Venlo
altijd gebaat is bij de ontwikke
ling van de Rotterdamse haven.
We hebben ook al jaren een inten
sieve relatie met Rotterdam, met
het gemeentebestuur en met het
bedrijfsleven. Ze noemen de Ven-
Ionaren ook wel eens de Rotter
dammers van het zuiden." Groei
in Rotterdam is dus ook groei
voor Venlo, zegt Aerts. „Maar we
moeten niet spreken van Main
port Rotterdam of Logistiek Cen
trum Venlo. Nee, we moeten de
zaak nationaal beschouwen en
het hebben over Mainport Neder
land."
Een besluit over een uitbreiding
van de haven heeft directe gevol
gen voor het achterland, stipt de
wethouder aan, die Venlo, maar
ook Groningen en Arnhem/Nij
megen in dat verband aanduidt
als 'tweedelijnsknooppunten'.
Als je zegt: we laten Rotterdam
groeien, maar we doen niets voor
het achterland, dan gaat het fout.
Het kabinet moet straks dan ook
komen meteen totaalvisie voor 25
of 30 jaar. En daarin de goederen
stromen in beeld brengen met
daarbij de gevolgen voor de infra
structuur," Aerts onderstreept dat
Rotterdam niet bang hoeft te zijn
dat Venlo de Maasstad naar de
kroon zal steken. „Venlo is geen
zeehaven en zal dat ook nooit wor
den. Hier komen geen schepen
met plaats voor zesduizend con
tainers, die brede goederenstro
men blijven gewoon in Rotterdam
komen. Maai* wij kunnen toege
voegde waarde bieden. Voor een
bedrijf met een afzetgebied in
Duitsland, België, Midden- en
Zuid-Europa ligt Venlo als vesti
gingsplaats toch veel meer voor
de hand dan Rotterdam."
Belacheltfk
Om een rol van betekenis te kun
nen blijven spelen, heeft de Ven
lose gemeentebestuurder nog wel
een aantal verlangens. Het ont
brekende stuk autobaan tussen
rijksweg A67 en de Duitse A61,
waardoor auto's nu doér woonwij
ken en het natuurgebied Groote
Heide moeten rijden, had er vol
gens Aerts al lang moeten liggen.
„Belachelijk eigenlijk," vindt de
wethouder, die doortrekking van
rijksweg A73 als een mogelijke
oplossing ziet. Ook aan de spoor
lijnen moet nog heel wat gesleu
teld worden, stelt Aerts. Of het
spoor Nijmegen-Roermond moet
worden verbreed of de Betuwelijn
zou een zuidelijke aftakking rich
ting Venlo moeten krijgenJ)ie i s
helaas geschrapt, maar we willen
'm wel graag terug op de kaart."
Aerts denkt ook aan verbetering
van het spoor Venlo-Keulen, maar
zijn Duitse collega's koppelen dat
plan aan diezelfde Betuwelijn-'by-
pass'. Verder aast Venlo op aan
sluiting op de IJzeren Rijn, het
vervallen goederenspoor tussen
Antwerpen en het Roergebied.
Op het wensenlijstje van de wet
houder prijkt verder nog de bin
nenvaart. Venlo denkt aan de
bouw yah. eeh terminal aan de
--Maas,.diewerbonriett zou moeten 1
wrderimetdëspöoi^rminal van
ECT. Dit complex verwerkt nu
twee treinshutües per. nacht,
maar dat aantal moet groeien. „Zo
ontstaat hiet een multi-modaal
ï4knopppunt, deze ontwikkeling zul
j^je.ringde, toekomst- overal zien." j
•|SAerts zegt de concurrentie met
'buurman' Duisburg best aan te
durven. „Die regio is slecht be
reikbaar, de industrie is verou
derd. Wij beschikken met hon
derd moderne bedrijven en.een
Vervoersacademie.pver veellogis-.
tieke knowhow.-Je-hebt hier nau
welijks files, de grondprijs is rede
lijk en er is volop werkgelegen-
RRnmond
Nijmegen De regio rond Am-
hem en Nijmegen, waar bestuur
ders zich hebben gebundeld in
het Knooppunt Arnhem Nijme
gen (KAN), kan iets doen aan het
Rotterdamse ruimteprobleem.
„Wij kunnen bedrijven opvangen.
We willen echt geen kopie worden
van de Randstad of van het Roer
gebied," stelt Han Berg, hoofd
economische zaken van de ge
meente Nijmegen, die ook betrok
ken is bij het VERM-debat.
Volgens de topambtenaar, die in
de jaren zeventig nog werkzaam
was bij de afdeling volkshuisves
ting in Rotterdam, kan het gebied
rond de Rijn en de Waal een uit
stekende satelliet-regio zijn. Het
toverwoord is daarbij volgens
Berg VAL: value added logistics
ofwel toegevoegde waarde. „Laat
Rotterdam zich nu maar vooral
met de op- en overslag van contai
ners bezig houden; snel in en uit
naar het achterland. Wij kunnen
een overloopfunctie vervullen."
In Valburg, nu nog een vlekje in
de Betuwe waar de appelbomen in
volle bloei staan, moet straks een
groot containeroverslagpunt wor
den aangelegd. Dit zogenoemde
Multimodale Transportcentrum
(MTC) zou maximaal driehonderd
Eemshaven/
Delfeljt/Veendam:
havenactivtteltet}, chemie
ipunt Amhem-
Nljmegen: distributie
Venlo: d/strfitortto
heid." Als gemeentelijke overheid
-moet je goede vestigingvoorwaar
den bieden, stelt Aerts„maar het
bedrijfsleven beslist uiteindelijk
toch zelf waar het gaat zitten."
hectare groot moeten worden, zo
staat er te lezen in het Regionaal
Structuurplan van het KAN, dat
heeft gekeken tot het jaar 2015.
Valburg wordt een 'halteplaats'
voor de Betuwelijn, waar vandaan
containers verder worden ver
voerd. Ook moet er volgens Berg
in de Waal een haven komen,
waardoor de binnenvaart beter
kan werken. „Een knooppunt van
weg, water en spoor dus. Het moet
de kroon worden op onze plan
nen, al ervaar ik het soms wel
eens als een schrikbeeld als ik zie
hoe Valburg haast op z'n Rotter
dams op de kaart wordt ingete
kend. Het project zal de Overbetu-
we aantasten, al denk ik dat het in
de praktijk wel zal meevallen,"
Philips
Volgens de Nijmeegse topambte
naar is zijn regio economisch ge
zien op de goede weg. „Het is hier
begonnen met Philips, dat nu in
Nijmegen de grootste chipfabriek
van Europa heeft staan. Zo is dat
vliegwiel langzaam maar zeker in
beweging gekomen." Ten westen
van Nijmegen verrijst op de grens
met Wychen het nieuwe bedrijfs
terrein Bijsterhuizen, dat plaats
biedt aan 150 hectare. Arnhem
heeft in de richting van de Duitse
grens een vergelijkbaar complex
uit te geven. „We staan niet meer
met de ruggen tegen elkaar, zoals
vroeger. Je hoort nu dat Duisburg
begint te mopperen over onze
plannen."
De regio hoopt in de toekomst nog
verder in de lift te komen wan
neer Arnhem (de vijfde kantoren-
stad van Nederland) een aanslui
ting krijgt op de oostelijke tak van
de Hogesnelheidslijn (HSL) van
Amsterdam naar Frankfurt. Ver
der wil het KAN dat de rijkswegen
A12, A15 en A73 worden doorge
trokken. „Want dat is hard no
dig," zegt Berg, die vindt dat 'Den
Haag' het hoofd wel eens te veel
op de Randstad gericht heeft.
Met de aanpak van het stadscen
trum en de Waalsprong, de bouw
van een complete nieuwe woon
wijk ten noorden van de Waal,
hoopt Nijmegen iets te kunnen
doen aan de werkgelegenheid.
Immers, het percentage werklo
zen bedraagt nu dertien, „In ons
toekomstbeleid gaan we ervan uit
dat we jaarlijks twaalfhonderd
mensen in Nijmgen aan een baan
kunnen helpen,"
De Eemshaven bijDelfiriji wil graag havenactiviteiten van Rotterdam overnemen. ArchierfoiüRottmiam9Da«W8d Y
Veendam Het gebied rond de Eemshaven,
Delfzijl en Veen dam, dat zich profileert als
het Logistiek Centrum Groningen, is in
navolging van de regio's Venlo en Arnhem/
Nijmegen klaar om de Rotterdamse groei op
te vangen. „De overslag van containers is na
tuurlijk geen punt van discussie," zegt burge
meester C.M. de Vos van Veendam, die in het
VERM-debat de Groningse belangen met ver
ve verdedigt„Dat blijft altijd in Rotterdam,
maar eventuele uitbreiding kan ook hier
plaatsvinden. De Randstad slibt dicht Leg je
die Tweede Maasvlakte aan, dan heb je nog
een ongelooflijke investering nodig om de be
reikbaarheid te garanderen. Wij hebben hier
nog zeker negenhonderdhectare terreinin de
aanbieding. Bovendien hebben wij een haven
met diep water, waar al veel kustvaart is en
die we nog verder willen gaan uitdiepen."
De afstanden in Nederland zijn niet groot
stelt De Vos, dat kan voor de verladers toch
geen probleem zijn, bovendien is er een net
werk van rail en water. „We kunnen hier met
veel minder investeringen hetzelfde doen,"
zegt de eerste burger van Veendam, die grote
moeite heeft met de rol die Rotterdam tot
dusvene in de discussie heen gespeeld „Rol-
terdam moet niet te dorps, niet te lokaal den
ken. Zo groot is het eigenlijk ook weer niet
Wij denken Europees, we doen zaken met
Hamburg/Bremenen de Baltische Staten. Er
is meer tussen hemel en aarde dan Rotter
dam."
De Vos onderstreept dat zijn regio een bijdra
ge kan leveren aan de economische ontwik
keling van Nederland. De commissie Lang-
man, die daarnaar op dit moment onderzoek
doet, zal nog vóór de zomer rapporteren. Op
het Rah Service Center in zijn gemeente
Veendam, een paradepaardje van de regio,
komen dagelijks drie tot vier treinshuttles uit
Rotterdam. Verder zou de Eemshaven vol
gens De Vos een geschikte plaats zijn voor de
bouw van een ethyleenkraker. „Met de aanleg
van een «ïhyleenlciding naar Duitsland kun
je die aansluiten op het grote net"
Het kabinet moet volgens hem straks een
'evenwichtige afweging' maken tussen de be
langen van Rotterdam en de rest van Neder
land. Of de machtige lobby van Rotterdam
straks toch de doorslag zal geven, weet hij
niet ,Ach, wij hebben met Aiders, Hermans
en Ter Beek ook goede ingangen in Den Haag
hoon..'"
Door Alexander Bakker
Rotterdam De boodschap was
helder. De Indonesische regering
wil een forse verbetering van de
export. Directeur drs. TJW. Yunus
van het Indonesian Trade Promo
tion Centre (ITPC) in Nederland
blijft er kalm onder. Hij weet im
mers dat de afgelopen jaren zeer
goede zaken zijn gedaan en dat
die Indonesische export al een
kleine twintig procent is gegroeid.
„Maar om nog eens een groei van
zeventien procent te realiseren
zullen we heel hard moeten wer
ken," weet Yunus.
Het ITPC opent maandag aan de
Stutfgartstraat in het Rotterdam
se bedrijvengebied Noord-West,
een nieuw kantoor, waar het zelfs
de beschikking krijgt over een ei
gen expositieruimte. De opening
zal worden verricht door de Indo
nesische ambassadeur
Soedarmanto Kadarisman, samen
met burgemeester Bram Peper,
De afgelopen jaren hebben de me
dewerkers van het ITPC 'inge
woond' bij het Indonesia Trade
Distribution Centre.
Yunus en zijn vier medewerkers
weten zich in hun streven voor
een betere export vanuit Indone
sië in ieder geval verzekerd van
de volledige steun van niet de
minste partners. Het staatsbe
zoek van koningin Beatrix in 1995
en, later dat jaar, een Nederlandse
handelsmissie onder leiding van
minister Wijers (Economische Za
ken) hebben geleid tot een flinke
inspanning van het Gemeentelijk
Havenbedrijf Rotterdam en het
ministerie van Verkeer en Water
staat.
Rotterdam en de rijksoverheid
zijn al langere tijd actief in Indo
nesië, onder meer met projecten
op het gebied van stadsontwikke
ling, openbaar vervoer, huisvuil-
vcnvcrlring, de opzet van distri
butiecentra en ontwikkeling van
de havens. Het is niet alleen een
kwestie van ontwikkelingshulp.
Van een (sterk) verbeterde export
vanuit Indonesië via of naar Ne
derland plukken we hier ook de
vruchten.
De handelsbanden tussen Indo
nesië en Nederland zijn al heel
oud. De export van traditionele
goederen als specerijen, houtpro
ducten en textiel, is de laatste ja
ren flink uitgebreid, maar vormt
nog altijd een (te) klein deel van
de totale Indonesische export.
Palmolie, steenkool, maar vooral
ook consumenten-elektronica (te
levisietoestellen, computers) en
sportschoenen vinden gestaag
hun weg naar Nederland of, via
Rotterdam, naar andere delen van
Europa. Japan en de Verenigde
Staten zijn de belangrijkste han
delspartners.
„Wij zien zeer goede kansen-in
Nederland," vertelt Yunus, „Maar
het is een moeilijke markt. We
zullen alle mogelijke hulp nodig
hebben en hard voor succes moe
ten vechten."
Het ITPC brengt in, in dit geval
Nederland, Indonesische (poten
tiële) exportgoederen onder de
aandacht. Onder meer wordt een
paar keer per jaar een expositie
gehouden. Ook onderzoekt het
centrum kansen op nieuwe mark
ten. Belangrijk is ook, zo vindt
Yunus, de/eedback die hij kan ge
ven aan de producenten in Indo
nesië: informatie over trends en
ontwikkelingen in Europa.
Minder te spreken is hij over de
blokkades die de Europese IJnie
opwerpt ter bescherming van de
eigen markten. Yunus: „De Euro
pese Unie breidt uit, vooral met
armere landen. Om die landen' te
steunen worden bepaalde goéde
ren uit landen als Indonesië ge
weerd." Hij noemt in dit verband
schoenen, fietsen, televisietoe
stellen en bananen.
Zorgelijk is Yunus ook over de
ontwikkelingen in eigen land.
„De binnenlandse afzetmarkt is
booming" weet de ITPC-direc-
teur. „Maar Indonesië moet blij
ven exporteren om buitenlands
geld te verwerven. Het probleem
is nu of Indonesië genoeg kan
produceren voor én de eigen én de
exportmarkt."
De ITPC-directeur ziet de naaste
toekomst met vertrouwen tege
moet. Nederland is een belang
rijk land voor ons," geeft hij aan.
Jn Indonesië wordt altijd gezegd
dat als we ons een positie op de
Nederlandse markt hebben ver
worven, dat dan de rest van Euro
pa een teaifc ooer is."
