Nostalgisch vestingsstadje
trekt zomers vele toeristen
1
Het Liesveld concurreert nu met
de Hoogstraat in Viaardingen
Schiedam wil een knus en gezellig centrum blijven
Rotterdams Dagblad
Zaterdag 26 juli 199?
Het terras op
de Markt in
Brielle. leder
een kent e-
dereen.
Het.is druk in de winkelstraat van
Brielle. De meeste wandelaars in
het vestingstadje zijn duidelijk
toeristen. Zij gaan gekleed in
Vreemdsoortige bermuda's en T-
shirts. Op het terras van uitspan
ning De Hoofdwacht aan de
•Markt blijkt iedereen iedereen te
kennen. De toeristen, komen
elkaar regelmatig in het stadje te
gen omdat ze met hun boot in één
van de drie havens liggen afge
meerd of dat hun tentje op één
van de acht campings in de buurt
van Brielle staan.
Slenterend door de autovrije No-
belsüaat is het vestingstadje deze
middag het toonbeeld van fun-
shopping'. Het hectische leven
van een stad als Rotterdam is erg
ver weg. Haast blijkt er een onbe
kend begrip te zijn. Er wordt op
het dooie gemak een rondje gelo
pen via de Markt en de Voorstraat
en dan met of zonder een patatje
'van Bram Ladage weer terug naar
de Nobelstraat of naar de jachtha
ven.
BrjeSle lijkt op geen enkele stad in
Nederland. De winkelstraat, No
belstraat geheten, is nergens mee
te vergelijken. De historische
pandjes zijn afhankelijk van de
eigenaar gemoderniseerd of juist
niet. Tot verbazing tellen wij in de
Nobelstraat maar liefst vijftien
modezaken, voor mannen, vrou
wen en kinderen.
Paul Rijcken is eigenaar van de
gelijknamige kledingzaak aan de
zelfde Nobelstraat. Hij vertelt dat
de ruim honderd winkeliers in
Brielle het zo'n vijf jaar geleden
behoorlijk benauwd hadden ge
kregen. De plannen voor gloed
nieuwe winkelcentra in plaatsen
als Hellevoetsluis en Spijkenisse
moesten wel voor een terugslag in
hun omzetten in Brielle zorgen.
Dk- nessimistische toekomstvisie
t 'et terecht te zijn.
Service
„Achteraf gezien is het allemaal
reuze mee gevallen," meent hij.
„Wjj zijn eigenaars van onze win
kelpanden, dus wij verhuizen niet
zOyMakkelijk. Wij hebben ons
mgfirstoegelegd op service en op
kwalitatief betere merkenkle-
dingi'Datblijkt aan te slaan bij on-
zeklïmten, vooral mensen die ou-
dèjf^jjn dan veertig jaar. Zij ko-
mep graag - ook in de winter-
naar Brielle, omdat ze het er veilig
In de Nobelstraat in Brielle wemelt het van de modezaken.
en gemoedelijk vinden. Zij waar
deren onze service en nemen de
tijd voor een uitgebreid praatje.
Het mag best iets kosten, want
voor kwaliteit willen ze graag be
talen."
De winkeliers van Brielle moeten
het niet zozeer van de tiendui
zend inwoners hebben, maar
meer van de tienduizend tot vijf
tienduizend toeristen in de zomer
en vele dagjesmensen uit steden
als Rotterdam. Het contrast met
moderne winkelcentra en de win
kels in Brielle is groot. Vergele
ken met Spijkenisse en Hoogvliet
stellen de bezoekers het op prijs
dat er nu eens - afgezien van een
Blokker, Edah, een AH, Kruidvat
en een 'ramsj-koning' Zeeman -
al die andere landelijk bekende fi
liaalbedrijven niet te vinden zijn.
Bij Rijcken kan een man zich nog
van top tot teen laten aankleden.
Dat wil zeggen compleet met on
dergoed, schoenen en sokken. De
ene kant van de zaak is ingenchi
voor de vrouwen, de andere kant
voor de mannen. Er liggen zelfs
boeken op het tafeltje, daaruit
kan de kersverse bruidegom zijn
trouwpak uitzoeken. Rijcken re
gelt het allemaal en brengt het bij
de klanten thuis.
„Eigenlijk heb ik deze stijl van za
kendoen van mijn vader overge
nomen," zegt Rijcken. „Veel man
nen hebben de pest aan winkelen,
Wij maken het ze daarom gemak
kelijk. Zij hoeven niet naar onze
zaak in Brielle te komen. Meestal
komt de echtgenote en zoekt een
paar costuums uit. Thuis kan dan
op het gemak gepast worden.
Moet er nog iets vermaakt, korter
of langer gemaakt worden, dan
zorgen wij ervoor. Alles wordt
weer netjes thuis afgeleverd. Wij
zijn daar niet flauw in."
Modezaken
Brielle heeft een onwaarschijnlijk
grote keuze in modezaken. Als wij
goed geteld hebben waren het er
vijftien winkels, die gespeciali
seerd zijn in kleding voor man
nen, vrouwen en kinderen. Na
men als Kine, Toe de loe en Rijck
en hebben iets gemeen, namelijk
dat zij vrij veel merkenkleding
voeren. Wij kwamen meerdere
malen merken als Betty Barclay,
Mondi en Laurél tegen.
Klanten, die iets speciaals zoeken
kunnen in Brielle terecht. Men
sen, die iets anders gekleed willen
gaan dan de buurman hebben de
Lkans om er iets van hun gading te
vinden. Voor d*e toeristen hebben
.de winkeliers vööFéen üftgebreid
assortiment' 'Str&rtd- èn badkle
ding gezorgd. De Briellenaren
leggen zich toe op allerhande spe
cialismen. Zo zagen we een win
kel Spaghetti, die vrijwel alles
voor de Italiaanse keuken ver
koopt of Home Decorations, ditjes
en datjes om je huis te versieren.
Liefhebbers van oude spulletjes
kunnen hun slag slaan in stoffige
uitdragerijtjes. Maar naar een
goed stuk antiek is het zoeken ge
blazen.
Rijcken legt uit dat de winkeliers
er alles aan willen doen om als
plaatsje aantrekkelijk te blijven
én voor dagjesmensen uit Rotter
dam én voor de toeristen die er de
zomer doorbrengen. Sinds begin
van dit jaar is de Nobelstraat tot
halverwege de Voorstraat na 11.00
uur tot voetgangerszone gepro
moveerd. „Wij willen nagaan of
onze klanten het op prijs stellen
dat de straat autovrij is."
Zoals het er nu uitziet, wil Brielle
gedeeltelijk autovrij blijven. Re
gelmatig worden er speciale no
stalgische markten georgani
seerd, Wat aanvankelijk als een
nadeel voor Brielle werd be
schouwd is uiteindelijk uitgepakt
als een voordeel. Brielle is een
pittoresk vestingstadje, waar
ogenschijnlijk de tijd is blijven
stilstaan. Er heerst nog steeds het
sfeertje van vroeger.
Viaardingen,SchiedamenBriellezijnmoeilijkondereennoemerte vangen. Alle drie de
stadjes kampen met hetzelfde probleem. Hoe houden zij tot in de 2i-ste eeuwde histo
rische binnensteden leefbaar ook voor de verwende bewoners. Nu, dat valt in de prak
tijk niet mee. In Viaardingen en in Schiedam zijn moderne winkelcentra tezien. in Briel
le waserweinlganimo van projectontwikkelaars voor de historische panden en hebben
de winkeliers met behulp van de gemeente hun eigen toekomstplan ontwikkeld.
Verslaggeefster Marie Louise Thissen - zij probeert deze wekente achterhalen of het
winkelen in Rijnmond wei zo leuk is als het zou moeten zijn bezocht de drieuit de mid
deleeuwen stammende winkelsteden. Zij zag verval van de eens fameuze Schïedamse
Hoogstraat en vroeg zich in Viaardingen hardop af wat Vlaardingers nog eigenlijk in
Rotterdamte zoeken hebben. Die stad heeft werkelijkalles,constateertze. En Brielle?
Leuk voor de toerist, maar wat moetje aan met vijftien modezaken in een langgerekte
winkelstraat?
Aan de Westhavenkade in het
centrum van Viaardingen zyn de
vissersschepen vergeefs te zoe
ken. De meeste schepen, die er af
gemeerd liggen, zijn namelijk ple
ziervaartuigen. Alleen het Visse
rijmuseum herinnert nog aan bet
roemruchte verleden als vissers
plaats. In de visbank aan de kade
is nu een bloemist gevestigd.
De Markt is een juweeltje met zijn
prachtig gerestaureerde panden.
Maar wij slaan rechtsaf, de Hoogs
traat in. Op de hoek van de Markt
en de Hoogstraat is Het Waaigat
gevestigd, een winkel met Scan
dinavische meubels en kleding
van het modemerk Marimekko.
De winkelstraat laat forse lege
plekken zien. Black Planet is een
winkel, die je eerder in Amster
dam dan in Viaardingen ver
wacht: een 'ear-piercing' kost
12,50, een 'nose-piereing' slechts
een tientje.
'Kistjes'
Tot onze verrassing vonden wij er
ook een winkel, die de Britse Dr.
Martins schoenen verkoopt. Deze
lichtgewicht 'kistjes' zijn erg in
trek bij modebewuste tieners en
twintigers, ook al is de pnjs (1S9
gulden per paar) behoorlijk pittig.
Op de hoek bij de Hema steken
wij over en komen naast C A in
een gloednieuw winkelcentrum
uit. Het is het Liesveld, waar tus
sen C Aen het warenhuis V D
praktisch alle filialen-van-de be
kende landejy&e winkelketens te;
vinden zijn. Zó ook De Tuin van
Vlaardin^n^^^^ d^iaèfn an-j
ders doet veiTno^Bjx^SK het eenf,
onderdeel van Afiold) met aan de
overkant The Body Shop, Dolcis
(schoenen), Amice (kleding), Ken
nedy (kleding), Van Haren (schoe
nen), Pearle (lenzen en brillen),
The Free Record Shop (cd's en vi
deo's) en Handyman (onderdelen-
shop). Regalo Gallery blijkt een
leuke cadeauwinkel te zijn voor
mensen, die al 'alles' zeggen te
hebben. Het aanbod van winkels
in Viaardingen is verrassend
groot en wij vragen ons werkelijk
af waarom de Vlaardingers in Rot
terdam komen winkelen.
Vergelijking
In het 'versstraatje' naast de AH-
supermarkt aan het Veerplein is
een poelier te vinden, een kaas
winkel, een zaak in Indonesische
hapjes en bakker Frans Hazen
berg, Hazenberg zelf treffen we in
zijn bakkerij aan de Hoogstraat.
Hij heeft vijfentwintig mensen in
dienst verdeeld over zijn bakkerij
en de drie winkels, twee aan de
Hoogstraat en een in het nieuwe
winkelcentrum.
Hij kan een goede vergelijking
maken. „Toen het winkelcentrum
Het Liesveld in september vorig
jaar werd geopend, hebben wij het
aantal bezoekers uit plaatsen als
Maassluis, Schiedam en het West-
land aan de binnenstad met zeker
dertig procent zien stijgen. Maar
deze stijging is in de afgelopen
maanden weer teruggelopen."
Volgens Hazenberg konden veel
mensen de parkeergarage niet zo
makkelijk vinden en hebben de
- voortdurende- bouwwerkzaamhe- -
den in hei centram-zij n zaabaan
het Veerplein erg veel omzet ge-
kost-_.,De .bezoekers ztfa JisftstofD
.r-en-het -lawaai zat en 'komen 'nieti
meer."
Het is* duidelijk dat modernise
ring van oude stadskernen een
De Hoogstraat in Viaardingen met op de achtergrond de molen.
lange adem van de gevestigde
winkeliers vraagt. Van oudsher
trok het centrum van Viaardingen
klanten uit de wijde omgeving.
Volgens Hazenberg waren er in
1982 al plannen om de stadskern
te moderniseren. Hij schat dat het
vijftien jaar geduurd heeft voor
dat die plannen uiteindelijk zijn
uitgevoerd. „Wij zijn, als je het
achteraf bekijkt, door onze omge-
ving ingehaald. In Schiedam, in
i Spijkenisse én 'in Hoogvliet zijn
overal moderne winkelcentra ge-
X bouwfl, .Daarjkomt nog bij dat dit
o'.winkelcentrum bedoeld was voor
een stad met 125.000 inwoners. Ik
'denk dat Viaardingen op dit mo
ment slechts 73.000 bewoners telt.
Us'.v-"-,
Een overdekte straat in het winkelcentrum Het Liesveld in Viaardingen. Wat heeft ee n Vlaardinger
nog in Rotterdam te zoeken?
Er zijn nu in Viaardingen en in de
omgeving veel te veel winkels. De
concurrentie is op alle fronten toe
genomen, Bovendien zie je dat de
bestedingen van consumenten in
Nederland niet meer groeien."
Sinds de winkels in het nieuwe
winkelcentrum klanten trekken,
gaat dit duidelijk ten koste van de
Hoogstraat Vooral aan het begin
en aan het einde staan _er. zeker
zo'n tien panden tóég.-Vëèl winke
liers, zoals Gro'erieveïd Opticiens;'
zijn verhuisd naar het Liesvelden
voor tyipi nog geen
koper of .huurder^gevondgn., -0$.
Keurslager, de Nótenkoning en
televisiespecialist Bas van Delft
zijn op hun adres aan de Hoogs
traat gebleven.
Hogere huren
Volgens Hazenberg heeft Viaar
dingen behalve de landelijke
trekkers voldoende lokale winke
liers, die in de verre omgeving be
kend zijn, zoals de modezaken
Van Uffelen, Engering en Heer-
dijk en de sportzaken Mart van
Dam en Emous. Een nadeel is, en
dat hebben de klanten ook ge
merkt, dat de hogere huren in het
nieuwe winkelcentrum voor
duurdere artikelen hebben ge
zorgd,
De winkeliers in Viaardingen kij
ken de huidige situatie nog even
aan. Zij willen graag dat de oude
streekfunctie weer in ere wordt
hersteld. De vijf winkeliersvereni
gingen zijn verenigd in de stich
ting Stadshart, dat de promotie
van Viaardingen nu coördineert.
Er zijn, volgens Hazenberg, planL.
nen om klanten uit het Westlanife
gratis per bus naar Viaardingen tee
brengen en terug. Ook wil de geai
meente met straatmeubilair lax.
'stijl Utopia' in het nieuwe winkel-*
centrum of in 'stijl Nostalgia' voor»*
de Hoogstraat om de sfeer te ver-jf
beteren.
Als ik niet naar de Nieuwe Passa
ge was verhuisd dan had ik nu
niet'meer bestaan." Fotograaf
Piet Niesfadt in Schiedam pau
zeert enige seconden om zijn uit
spraak met het nodige effect te la
ten bezinken. Hij hoopt begin vol
gend jaar het eeuwfeest van zijn
zaak te vieren. Zijn grootvader
heeft zich als fotograaf in 1898 in
Schiedam gevestigd, zijn vader
nam de zaak in 1933 van hem over
en sinds 1980 zetten Piet en zijn
vrouw Dilja de fotozaak voort.
In het nieuwe winkelcentrum dat
_op 14 september 1995 op de plek
"van de Oude Passage werd ge-
opend is Niestadt één van de wei-
mige plaatselijke speciaalzaken.
J Achter al die andere etalages gaan
ide filialen van de overbekende
landelijke winkelketens schuil.
•Daar is weinig verrassends aan.
{Maar fotograaf Niestadt is in zijn
tsas met het nieuwe centrum. „De
{bouw van de Nieuwe Passage was
'nodig om het centrum van
{Schiedam aantrekkelijk te hou-
!den voor het publiek. Wij winke-
Iliers moeten het niet alleen heb-
(!ben van klanten uit Schiedam
.maar ook uit Viaardingen, Maas-
'sluis en het westen van Rotter
dam, zoals Overschie. Je hoort
Vaak dat klanten komen kijken,
'omdat ze van vrienden en kennis-
Jsen gehoord hebben dat het in
Schiedam zo knus en gezellig
winkelen is."
Lege panden
De Nieuwe Passage ligt in de drie
hoek Broersvest, Koemarkt en
Hoogstraat Vanaf de Koemarkt
met zijn terrassen maakt de
fameuze Hoogstraat inderdaad
een gezellige indruk. Op de hoek
ligt de modezaak voor mannen
Adam waar zelfs het Britse merk
McGregor verkocht wordt. Aan de
overkant is Benetton gevestigd,
ernaast ligt een leuk boetiekje
voor vrouwenkleding. Het eerste
stuk van de Hoogstraat is knus en
gezellig, maar voorbij drogisterij
Etos oogt het wel erg rommelig.
Tussen de lege panden zien wij
halverwege de Hoogstraat de
speelgoedzaak Intcrtoys. Het we
melt er van de moeders met kin
deren. Ze wachten op de uitslag
van een spelletje.
De meeste winkelende mensen
hebben de Hoogstraat dan allang
verlaten en zijn afgeslagen naar
de Nieuwe Passage. Daar treffen
zij de Hema, Multivlaai, Jamin,
Bart Smit, Miss Etam, Dixons,
Hennes Mauritz en de mode-
r.ötnr
De Hoogstraat in Schiedam. Het verval is er duidelijk te zien. Foto'sJaap Rozema/Rotterdams Dagbtad
boetieks Didi, Promiss, Fooks, Ca
nadian Stocks en Hype.
Tussen al die landelijke namen in
het winkelhart is Niestadt met
Leen van Reeuwijk, die er een
sportzaak heeft, één van de weini
ge Schiedammers. Maar toch
heeft het nog een jaar geduurd
voordat de fotograaf na de verhui
zing naar de Nieuwe Passage al
zijn oude klanten terugzag. „Hoe
dat komt? Mensen volgen een be
paald loopje in de stad, daar wij
ken ze niet snel van af. Mijn oude
zaak aan de Rotterdamsedijk ligt
hemelsbreed driehonderd meter
van mijn nieuwe zaak af. Dus de
afstand kan het niet zijn. Mijn
klanten moesten blijkbaar wen
nen dat ze mij op een andere plek
moeten zoeken. Daar gaat blijk
baar enige tijd overheen,conclu
deert Niestadt.
Snoepjes
Als fotograaf heeft hij ook nog
eens te maken met het concurren-
tiegeweld in zijn branche. Hij is
niet bang voor concerns als
Dixons of Foto Klein, maar heeft
zijn eigen verkoopmethoden aan
gescherpt. Zo staat er naast de
kassa een pot met snoepjes en
krijgen de kinderen bij het verla
ten van de winkel een speeltje
mee.
Omdat de Nieuwe Passage een
Al-locatie is, hikt Niestadt tegen
een hoge huur aan. „Ik betaal
ruim driemaal de huur van mijn
oude zaak, dus ik moet ook veel
meer omzet draaien. Dat lukt al
leen als je heel veel nieuwe klan
ten kunt maken," zegt Niestadt.
Het is dus ook zaak, vervolgt hij,
dat Schiedam aan de weg tim
mert. „Ik kan je vertellen dat alle
winkeliers hun stinkende best
doen om het centrum zo mooi en
aantrekkelijk mogelijk te houden.
Ook worden er regelmatig evene
menten voor kinderen en volwas
senen georganiseerd." De jaar
lijkse Brandersfeesten zijn daar
een voorbeeld van.
Toch valt het voor winkeliers niet
mee om te overleven in een duur
winkelcentrum. In de afgelopen
twee jaar zijn vier zaken uit de
Nieuwe Passage vertrokken, her
innert Niestadt zich. En dan heeft
hij Gako, die na het recente faillis
sement aan het uitverkopen is,
nog niet meegeteld.
Niestadt kreeg dit jaar een plezie
rig duwtje in de rug. Hij is winke
lier van het jaar 1997 geworden
vanwege zijn vakkennis. Bij hem
zullen de klanten een welge
meend advies krijgen als ze een
camera willen aanschaffen.
Vakkenis
Niestadt: „Maar ik moet natuur
lijk ook zorgen dat mijn prijzen
concurrerend zijn. Gelukkig zien
mijn klanten dat al die schreeu
werige reclames niets te maken
hebben met vakkennis. Hebben
ze een nieuwe camera gekocht,
dan raad ik ze altijd aan om de
eerste foto's samen te bekijken.
Je weet nooit of een camera beant
woordt aan wat hij belooft. Da1r
wordt pas duidelijk als je het re-<-
sultaat van het eerste fotorolletje;
ziet."
Het is die persoonlijke benade-!
ring, die extra service, waardoor-
de klant terug komt, zegt Niestadt!
stellig. Hij zal het eeuwfeest vol
gend jaar zeker vieren. Veertien
dagen lang, zoals hij nu al belooft.
Maar of Schiedam ooit nog eens
een fonkelend feest zal vieren in
de oude Hoogstraat is de vraag.
Het ziet er niet naar uit dat het'
verval van deze vroeger zo beken-"
de winkelstraat nog gestopt kan
worden.
