19is,3
Verbeteren van jeugdbeleid
kan problemen voorkomen
'Red de Pniëlkerk van de sloop'
Verknocht aan Vlaardingen
hsP f WW Hl? Jfes.
I m
Historische Vereniging
Vlaardmgen pleit voor behoud
wederopbouwmonumenten
genda
Rotterdams Dagblad
%ET>"
Zaterdag 13 september 199?
tv
Ui
ze
Hi
hs
de
ko
V de,
vai
|t gu)
p| die,
f* me'
t Eri}
8 hoe1
I rmg
ora
die-
I hrijf
Voo
zen"
ook)
iiWe'i
If net
kerii
keen
vaste
(kenji
lesoi
[elan
fslu
lind
'at i«
ik'
ms
«TT
Schiedam als grote stad.
Niet het aantal inwoners,
noch het feit dat Schiedam
een centrumfunctie heeft
in de wijde omgeving
maakt dat Schiedam ééu
van de 21 wat kleinere ste
den is die onder het grote
stedenbeleid valt. Het sim
pele feit dat Schiedam di
rect grenst sum Rotterdam
zorgt ervoor dat de jenever-
stad kampt met vele groot
stedelijke problemen. De
problemen houden niet op
bij de trambaan, zo blijkt
wel in Schiedam.
In een korte serie schetst
het Rotterdams Dagblad de
mogelijkheden die in het
concept-actieplan grote ste
denbeleid staan genoemd.
Het concept-actieplan
vormt dc leidraad naar de
uiteindelijke keuzes, die de
gemeenteraad 22 septem
ber zal nemen. Vandaag een
greep uit de plannen op het
gebied van onderwijs en
zorg en opvang jeugd.
6?
Door Desireo van derJagt
Schiedam Het valt -.genlijk buiten de normen voor het gro-
te-stedenbeleid, maar in Schiedam is er op het gebied van
schakelonderwijs voor jongeren van 16/17 jaar helemaal niets.
Vandaar wordt in het concept-actieplan een aparte voorzie
ning voorgesteld. Of het ministerie van Binnenlandse Zaken
het pikt is nog de vraag. Vast staat wel dat de staatssecretaris
van Onderwijs 'laaiend enthousiast' is. Als het plan wordt ge
accepteerd kunnen jaarlijks zo'n 150 jongeren van 16 en 17
jaar aan het project deelnemen.
Het onderwijsgedeelte in het con
cept-actieplan spitst zich voorna
melijk toe op jongeren. Schiedam
kent al jaren een achterstand in
het voortgezet onderwijs. Op dit
moment is een regionaal achter
standplan voortgezet onderwijs
Waterweg Noord m voorberei
ding. Schiedam werkt op dat vlak
samen met Vlaardingen en Maas
sluis.
Het is een trend dat steeds meer
opleidingen aan de poort strenger
gaan selecteren. En voor de groep
jongeren die een voortgezette op
leiding niet hebben afgemaakt
wordt het steeds moeilijker om
beroepsonderwijs te volgen. Om
te zorgen dat de Scbiedamse jon
geren niet bij voorbaat al buiten
de boot vallen wil de gemeente
een aantal projecten opzetten met
het grote-stedengeld. Het geld
wordt vooral ingezet om een brug
te slaan tussen het voortgezet on
derwijs en de vervolgopleidingen
voor die jongeren die de middel
bare school niet hebben voltooid.
Niet alle onderwijs speelt een be
langrijke rol bij het 'begeleiden'
van de jeugd. De omvang van
jeugdcriminaliteit, vandalisme,
jeugdwerkloosheid en schooluit
val is nog steeds te hoog. Het
jeugdbeleid is echter versnipperd
over vele diensten, instellingen
en bestuurslagen en daar moet
verandering in komen.
Dus moet in Schiedam worden ge
werkt aan het verbeteren van de
kwaliteit van de opvoedsituaües,
de vaardigheden van de opvoe
ders en het gebruiken en verster
ken van de eigen kwaliteiten en
mogelijkheden van de jongeren
zelf. Voor een deel kan dat met
scholing, maar de gemeente wil
het grote-stedengeld bijvoorbeeld
ook inzetten om een pedagogisch
spreekuur te financieren.
Opnieuw kan daarmee een leemte
worden ingevuld. Veel ouders
hebben vragen, maar specifieke
deskundigheid bij opvoedings
problemen ontbreekt. De jeugd
hulpverlening kan deze deskun
digheid wel bieden, maar begeeft
zich op haar beurt niet op het ter
rein van preventie en kent weer
hoge drempels. Een pedagogisch
spreekuur, te houden bij een con
sultatiebureau of kindercentrum,
vult dit gat in de hulpverlening en
biedt steun aan ouders by lichte
opvoedingsproblemen.
Plusfunctie
De Schiedamse kinderen zijn li
chamelijk gesproken redelijk ge
zond, maar in een aantal wyken
zoals bijvoorbeeld in Oost wijkt
het in negatieve zin af. Om de ge
zondheid van de Schiedamse
jeugd bij te houden wordt gedacht
aan het ontwikkelen van een
jeugdmomtor. Nadeel van zo'n
onderzoek is dat de resultaten pas
bekend worden als het probleem
al weer redelijk gedateerd is. Bij
de jeugdmomtor zou dat anders
moeten. De gegevens moeten snel
worden verzameld en worden ver
werkt zodat de hulpverlening di
rect kan inspringen op de proble
men.
Zowel in Oost als in Nieuwland
kan met het grote stedengeld wel
al de zogenoemde Plusfunctie
Oost en Nieuwland van start
gaan. Een initiatief waarbij onder
meer de peuterspeelzalen, het so
ciaal cultureel werk, het basison
derwijs en de kinderopvang sa
menwerken, Het project is be
doeld om de ontwikkelingsachter
standen van allochtone kinderen
te verkleinen en dan vooral de
taalvaardigheid van kleine kinde
ren. Door het verbeteren van de
taalvaardigheid worden ook de
prestaties in het basisonderwijs
verbeterd, is de stellige overtui
ging-
Als het aan de opstellers van het
concept-actieplan ligt. kan nog
deze maand de Plusfunctie van
start gaan. In zyn geheel in Oost
en voor een gedeelte in Nieuw
land. Tot halverwege september
hebben de Schiedammers en de
ondernemers de tijd om te laten
zien dat zij dat ook zo zien. Het
woord is uiteindelijk aan de ge
meenteraad.
Architect Jac. van der VUs (1899-1973) als jongeman.
Repro (uit oude krant) Getrtt de Heus^Roel Dijkstra
Door Ben van Haren
Vlaardingen Open Monumen
tendag 1997 grijpt de Historische
Vereniging Vlaardingen (HVV)
aan voor een uiterste poging om
een van de fraaiste gebouwen uit
de wederopbouwperiode van de
sloop te redden. Vandaag wordt
een open brief verspreid onder de
leden van de Nederlandse Her
vormde Gemeente Vlaardingen
waarin om de instandhouding van
de Pniëlkerk aan de H. R. Holst-
straat, hoek Burg. Pruissingel,
wordt gesmeekt,
Bert van Bommel, woordvoerder
- van de commissie Stad en Monu
ment van de KW, vertelt: „Vlaar
dingen heeft de potentie om een
stad te worden met een toeristi
sche route langs wederopbouw-
monumenten. De stad is daar zo
rijk aan. Pas sinds een paar jaar is
er aandacht voor de architectuur
uit die periode van 1940 - 1965, in
de wet aangegeven als nieuwe
monumenten. Bü een inventari
satie zijn wij getroffen door de
grote namen in de architectuur,
die in die wederopbouwtijd voor
'n gat als Vlaardingen ontwerpen
hebben gemaakt. Ik noem bij
voorbeeld Dirk Roosenburg, Huig
Maaskant. Willem van Tijen, Jan
"Wils, Buys Lürsen, Mien Ruys,
Jan Boks, Van Ravesteijn, Van
der Gaast, Broek Bakema,
Duijntjer en Groosman."
.Meewerkend aan de voorberei
ding tot het vormgeven van de
plaatselijke monumentenveror
dening. kwamen we tot het besef
dat als we niet uitkijken Vlaardin
gen zich straks ontdaan heeft van
een groot aantal van die nieuwe
monumenten. Kijk naar het ge
mak waarmee het Kolpabad on
der slopershamer gaat. Voor je het
weet hebben we straks niks meer
van belang uit die architectonisch
interessante periode,"
Van Bommel, architect en in het
dagelijks leven werkzaam bij de
Rijksbouwmeester in Den Haag
en betrokken bij het herstel van
grote Nederlandse monumenten,
gaat verder Alleen gebouwen
ouder dan vijftig jaar vallen onder
de bescherming van de monu
mentenwet. Ondertussen maakt
iedereen plannen voor nieuw
bouw ten koste van sloop van
bouwsels uit die periode. De lts
aan de Deltaweg, het laatste werk
van de grote Dirk Roosen
burg nota bene, is zo'n voor
beeld. Daarom moeten we
nu al in Vlaardingen goed
beoordelen wat belangrijk
is om uit die wederopbouw
tijd te bewaren en wat niet.
Zo kwamen we ook tot de
ontdekking dat voor een
van de Vlaardingse kerken,
die als het meest sprekende
voorbeeld van architectuur
uit de tijd kan worden gezien, de
slopershamer dreigt."
'Mooiste'
De Pniëlkerk is in 1957 gebouwd
naar het ontwerp van de Vlaar
dingse architect Jac. van der Vlis.
De typisch getande zijbeuken, de opvallende open klokkentoren en de brede toegangstrap zijn de uiterlijke kenmerken van de Pnlél kerk, waarbinnen onder meer een
gebogen houten plafond opvalt. Repro Gen-tt de Heus/Roel Dijkstra van foto JosPe Arnhem, verzameling StadsarchiefVlaardlngen
De veel gevraagde ontwerper
noemde het zelf in 1960 zijn troe
telkind en burgemeester Heus-
dens sprak bij de officiële inge
bruikname over 'de mooiste kerk
van de stad'. Recent geraadpleeg
de architectuurkenners van bui-
heb die experts ingeschakeld na
dat ik zelf al was overvallen bij
een bezoek aan de kerk. In de we
deropbouwperiode -dus tijdens
schaarste aan bouwmateriaal en
de eis voor een snelle, rationele
bouw - zoiets maken, is heel bij-
ten de stad reageerden enthousi
ast toen Van Bommel ze een foto
van de kerk liet zien.
„Zo Waar staat dat? Fantastisch
mooi! Verbazingwekkend vond
men de schoonheid van het ge
bouw," vertelt Van Bommel. „Ik
zonder. Het is een ontwerp waar
over verdomd goed is nagedacht.
De schitterende zaal met zijn ge
bogen plafond onder een schuin
dak en zyn vooruitgeschoven
muur achter de preekstoel, de
prachtige lichtinval via de - drie
honderd- ramen in de getande
zijbeuken, die het gebouw zo'n
sterke ritmiek bezorgen en de
kracht van de gedurfde, brede
trap aan de voorzijde en de karak
teristieke open klokkentoren. Zo
iets mag Vlaardingen niet verlo
ren laten gaan."
Daarmee komt Van Bommel
op de moeilijke opgave van
zijn vereniging. De Centrale
Kerkvoogdij van de her
vormden en de Kerkeraad
Algemene Zaken van de ge
reformeerden hebben name
lijk gezamenlijk besloten
om hun kerkdiensten te con
centreren in de Rehoboth-
kerk aan de Billitonlaan en
de Pniëlkerk af te stoten. Na sloop
zou Patrimoniums Woningstich
ting op die plek in het verlengde
van de Ruytenburghflat nieuwe
woningbouw willen laten uitvoe
ren.
Jarer. geleden is er ook al eens
over sloop gesproken toen Khip-
huis De Haven zich op die plek
wilde vestigen. Het gemeentebe
stuur en de kerkeraad konden het
toen niet eens worden over de
prijs.
In juni van dit jaar heeft de histo
rische vereniging in een brief aan
de besturen van de twee kerkge
nootschappen gewezen op het ar
chitectonische belang van de
Pniëlkerk. Kerkvoogdij en kerke
raad hebben de keuze tussen de
Rehobothkerk en de Pniëlkerk
overgelaten aan een onafhankelij
ke commissie, die uiteindelijk
voor de kerk aan de Billitonlaan
koos als beste gezamenlijke ge
bruiksruimte.
Van Bommel: .Architectonisch
stelt de Rehobothkerk niets voor.
Hij is niet gebouwd volgens het
oorspronkelijke ontwerp, maar
werd een kopie van de Immanuel-
kerk aan de Van Hogendorplaan,
die ook wel als 'de schuur' is aan-
j
geduid om zijn weinig elegante
v^rm. De Pniëlkerk daarentegen
is bijzonder. De hoeveelheid
grond die vrijkomt bij sloop van
de Rehobothkerk is vergelijkbaar
met die aan de Burg. Pruissingel.
De wontngbouwmogelijkheden
zyn dus vergelijkbaar bij hei
omdraaien van de nu gemaakte
keuze. Wij willen niet treden in de
sentimenten, die bij zulke zaken
ook een rol spelen, maar doen
toch een dringend beroep op de
leden van de hervormde gemeen
te om mee te helpen het wederop-
bouwmonument, dat de Pniël
kerk is, van de sloop te redden."
De Pniëlkerk dankt zijn naam aan
het reliëf, dat het toenmalige 27-
jarige lid van de Gereformeerde
Kerk, de kunstenaar Leen Drop-
pert heeft geschonken en dat in
de voorgevel is aangebracht. Het
stelt de worsteling voor van Jacob
met God; „Ik laat u niet gaan, ten
zij gij mij zegent."
Door Jan Rozendaal
VlaardingenZelf heeft hij het over een haat-lief
deverhouding. Aat Rolaff en Vlaardingen. Het is
de rode draad die door zyn nieuwe bundel son
netten waart. Zesentwintig zijn het er - allemaal
over Vlaardingen. Van de toren van de Grote
Kerk tot De Rijkestraat en van Luxor, de vroege
re bioscoop, tot de Hoogstraat en 't Hof.
Me belangrijke plekken in Vlaardingen worden,
soms met humor, beschreven. Natuurlijk ont
breekt dan ook De Overkant niet:
(...)Dat is de tol die wordt betaald
uoorVIaardinps 'woongenot'
Geen hoop dat het veranderen zal
Veeleer zal zij verkrot
ten ondergaan, of wordt Bhopal: één knal
één gifwolk die daar stijgt en hier weer daalt
Rolaff (60) heeft zelf jaren in 'de sjémie' gewerkt.
Bij Hydro Agri werkte hij op het laboratorium
waar hij analyses schreef over het gebruik van
kunstmest. Na een dienstverband van 39 jaar
werd hij in 1992 bij een reorganisatie overbodig.
„Ik las al veel en het schrijven van sinterklaasge
dichten en stukjes voor jubilea en verjaardagen
ging me best goed af. Ik ben toen een cursus Ne
derlandse literatuur gaan volgen en kocht een
computer om op te schrijven," aldus de Vlaardin-
ger.
Dat ging hem niet slecht af. Uit de 150 inzendin
gen riep de juiy van de eerste de beste schrijf
wedstrijd waaraan hij meedeed Rolaff uit tot win
naar. Zijn gedicht ging over Bosnië. „Dat begon
toen net."
De eerste prijs stimuleerde deVlaardinger en hij
werd lid van een schrijfclub; eerst in Schiedam,
inmiddels in Vlaardingen. Dat heeft nu -met
tussendoor nog een prijs voor het beste gedicht
over de Erasmusbrug- tot zijn vierde bundel ge
leid. Na een prozabundel en twee poëziebundels
ligt nu 'Facetten' voor hem op één van de tafeitjes
in De Zeeman, Het knusse etablissement aan de
Hoogstraat ïs z'n favoriete plekje om een kopje
koffie te nuttigen.
Hier schenkt men koffie, thee, verkoopt tabak
serveert de lunch (in !t Frans le déjeuner)
waar eerst een ander onder 'I zelfde dak
- een timmerman- geheel tets anders dee'
U
Om een haat-liefde verhouding weer te geven is
een sonnet een probaat middel. „Een sonnet,"
doceert Rolaff, „is een gedicht in veertien regels
of verzen: twee keer vier en twee keer drie regels.
Als het goed is rijmt het, al is tegenwoordig de op
vatting daarin wat vrjjer. Het tweede deel wordt
tegenover het eerste deel gezet. Maar, tenzij of
mits - een verbijzondering of juist veralgemeni
sering van de eerste acht regels."
Hoon en lof wisselen zich op de bijna vijftig pagi
na's - het boekje is handig mee te nemen op een
wandeling - dan ook af:
Hoe komt liet toch
dat oude en nieuwe toren
mij telkens, telkens weer opnieuw bekoren
dte twee: De Bolder en De Beawtyful?
Dat zijn de laatste zinnen van een sonnet dat hij
schreef by terugkomst in 'mijn stad' met het
voetveer vanuit Pemis. En even later in De
Lucht:
Nog steeds benieuwd
toat 't Vïaardingst is?
Dat is de lucht van kattenpis!
Maar wie daarover klaagt, kunnen naar Rolaff s
sympathie fluiten:
Waarom zie ik degenen niet vertrekken
voor wie 'die gore stinkstad' mag verrekken?
Ik tuil u;e£ elke dag 'de Haven rond'!
Met de wijsvinger gericht naar de naar Assen ge
vluchte Vlaardingse schrijver Lévi Weemoedt, tot
slot een hartekreet van Rolaff die hij onlangs -
niet voor in z'n bundel - opschreef: 'Liever voel
ik vervuild maar o zo vertrouwd havenslib tussen
mijn tenen door persen, dan dat ik vreemde (b.v.
Drentse) lucht moet ademen'.
Rolaff; „Ik ben in Vlaardingen geboren en ge
woon nooit weggegaan. Ik woon er op m'n tiende
adres: na Holy, Oostwyk en Centrum nu in de
Westwijk. 't Is niet 20 dat ik nu per se niet weg
wil, maar ik denk ook dat het er niet meer van
komt. Verknocht aan Vlaardingen, dat is mis
schien de beste omschrijving."
Facetten, sonnetten over Vlaardingse gebou
wen, locaties en situaties, is vanaf vandaag te
koop bij antiquariaat en boekhandel Lievre-
door, Hoogstraat 53 in Vlaardingen.
De bundel kost 22,50 gulden.
Zaterdag 13 september
SCHIEDAM
De Korenbeurs. Start Open Monu
mentendag, 9.30u. Grote of Sint
Janskerk. Inloopconcert, 15.0ÖU.
Stedelijk Museum. Opening Radi
caal beeld17.00u. Teerstoof. Vlie
gende Panters," 20.30u. Podium.
Battery Boy, 22.00u.
VLAARDINGEN
School D, Willem Beukelszoon-
straat. Centraal punt voor Open Mo
numentendag. Grote kerk. Wandel*
concert Aad Zoutendijk, 15.00-
17.00uKolpabad. Opening De Sa
lon Het Duel, lSJJQu. Stadsge
hoorzaal. Bloeiende Maagden,
Muts, 20.0Qu. Wijkcentrum DeTel-
der. Open dagen allerlei activiteiten,
ÏO.OO-18.00 en 20.00-0.00u.
MAASSLUIS
Dirkzwager. Start Open Monumen
tendag, lO.OOu. Clubhuis De Aal-
keet. Open dag Scouting Pauius-
groep Maassluis, 10,00-15.0Qu en
reünie, 19.00u. Nieuwe kerk. Or
gelconcert, Leo., van Doeselaar,
20.15u. Wethouder Smlthal. Be-
dnjfssportdagRotaiyclub Maassluis,
9-OOu.
HOEK VAN HOLLAND
Chevy Bar. Vla worstelen, 21.00u.
Hoekstee. Groot Feest, 20.00u.
ROTTERDAM
L'Esprit. Wicked Willy Blues Group,
22.00. Grote- of St. Laurenskerk.
Peter Planyavsky, 15,00. Rotown.
Union AvenuftrSAOO.R'damsCen;
trum voor Theater. Over operazan
gers, armoe, noodzaak, 'n castraat,
20.00. Rotterdamse Schouw
burg. De keuze van de Schouwburg:
Memoires uit de Rijpmgsjaren;
20.15; Looking for Peter, 21.45.
Luxor Theater. Annie, de musical,
15.00 en 19.30. De Tamboer. Voor
ronde Forever Young Performance
Wedstnjd, 19.30.
Zondag 14 september
SCHIEDAM
De 4 Molens. Ruilbeurs, 13.30u.
Heemtuln. Fotowedstnjd, 14.00u.
Thurlede. Zondagmiddagconcert,
14.00u. Voorlichtingscentrum de
Groene Raat Themamiddag Jam uit
eigen tuin, 13A0u,
HOEK VAN HOLLAND
Rechtestraat. Hoekse Branding Sl
alom Kampioenschappen 1997,
12-OOu.
ROTTERDAM
De Doelen.Gr.z:VotcesoftheWorld,
21.00; Hal, kl.z. Mineralenbeurs,
10-17.00. R'dams Centrum voor
Theater. Overopeiazahgers, armoe,
noodzaak, "n castraat, 20.00, Rot
terdamse Schouwburg. Ki2. De
keuze van de Schouwburg; Soms ver
dwaal ik in een draak, 15-00, Luxor
Theater. An me, de musical, 19.30.
ROTTERDAM
Cinerama 1: 'Mimic' (16)
dag.13.15-16-18.45-21.30. Cine
rama 2: 'AnacondA' (16)
dag.13.15-16--18.45-21.30. Cine
rama 3: 'Space Truckers' (16)
dag.13.15-16-18.45-21.30. Cine
rama 4: 'Scream' (16) dag.13.15-
21.30. 'Marvin's Room' (al) dag.16-
18.45. Cinerama 5: 'Speed 2: Crui
se control'Tfé) dag 18.45-21.30;
do.vr.ma.di. ook 13.15-16. Imax
.Theater 'SupocSpeedway' (al) dag.
(beh.ma.) 14-16-20.45, ma. alleen
20.45. 'Ring of Flre' (al) dag. (beh
.ma.) 15, vr.za.zo. ook 13. 'Men in
Black' (12) dag. 18.50; za.zo.'ook
17. 'Absolute Power' -(16)
dag.21.50.'Microcosmos'(al)za.zo,
11.30. Lantaren 1; 'Career Gids'
(16) dag. 20-22; met op ma. 22.
Var,ster 2: 'Johns' {16} dag. 19.
'North by Northwest' (16)
dag.21.30. Venster3: 'Floating life'
(16) dag. 20-22. Venster 4; 'La
Promesse' (16) dag. 22. The Quiet
Room' (16) dag. (beh.za.) 20. Lu
mière JU 'Nothing to Lose' (al) dag.
1315-16*1845-21.30Lumière
2: 'Conspiracy Theory' (12) dag.
12.15-15.15-18.15-21.15. Lu
mière 3: 'Fac&DfT (16) dag.18.15-
21,15; do.vr.ma.di. ook 12.15-
15.15. Lumière 4: 'Batman&Robrn'
(12) dag. -12.15-15.15-18.15-
21.15. 'Antonia' (12) zo. 10.30.
Rexane: 'Silvia' (18) do. t/m zo.
doorl. voorst. 'EcstasyGirls' (18) ma.
t/m wo. doori.voorst. Pathé: 'Face/
Off (16) dag. 11.35-14.30-18,15:
21.20. 'Bean.The Ultimate Disaster
Movie' (al) dag. 11.10-13.20-
15.30-17.40-19.50-22. 'Absolute
Power' (16) dag. 15.40-18.20-21;
do.vr.ma.di. ook 11.50. 'Men In
Black' (12) dag, 11.30-14.10-
16.40-19.20-21,50. 'Conspiracy
Theory' (12) dag. 15.20-18.10-
21.10; di. vervalt21.10. 'Nothmgto
Lose'(al) dag. 11.20-14-16.30-19-
21.40. 'Addicted to Love' (al) dag,
11.10-13.50-16,20-18.50-21.30.
'Meet the Flsnstones..Not!' di.
21,45.
Nachtvoorstellingen: Lumière h
'Nothingto Lose' (16) vr.za.00.15.
Lumière 2: 'Goosfwaey Theory' (16)
vr.za.00.15. Lumière 3: 'Face/Off
(16) vr.za.00.15. Lumière 4: 'Ana
condA* (16)vrza,0Örl5.
Kindermatinees: Cinerama 5:
'101 Echte Dalmatiêrs' (3!) zz-
.20. wo. 13.15-16. Lumière 3: 'Lady
en de Vagebond' (at) za-
.zo.wo.13.15-16. Pathé: 'Lady en
de Vagebond' (al) za.zG.wo.il.20-
13.10. "Fly Away Home' (al) za-
-zo.wo.ll-13.20.
