18
Ee®i@it!e Samen
STEIGER-
PRIJZEN BIJ
CORRECT
279
World Corporate Games: zakelijke en sportieve krachtmeting
BASF heeft veel te danken aan de spijkerbroek
Consument koopt steeds
meer biologische producten
BERGWEG 110
ROTTERDAM
uit» aan
6,- korting
m
•JflpiïB
iëiê&miÊ
Rotterdams Dagblad
Haven-Ad el
aan dMaas
op dit
schitterende
boek
'Haven-Adel
aan de Maas'
van
Bram Oosterwijk
DEMAAS -
riteeri
1H J, i Rotterdams Dagblad
cm
P CORRECT PORTABLE AUDIO?1
PROFITEER VAN DE SPECIALE CORRECT
VERBOUWINGSAANBIEDINGEN
■te» MEMORECORDER
PORTABLE MINISYSTEEM
METCD-SPELER
m:-
PORTABLE
CD-SPELER
I
1
B(Hi®K]IÉ[S{Slfï2t3aü
TEL:010-4.618.600
Rotterdams Dagblad
*3s&
Woensdag 15 oktober 1997
Door Carel Goseling
Den Haag Een survival-week
einde in de Ardennen» met z'n al
len zeevissen, indoor skiën of
bowlen. Het zijn maar enkele
voorbeelden van initiatieven die
bedrijven ondernemen om de
werknemers tevreden, gezond en
.gemotiveerd te houden. Menige
personeelsvereniging is er het he-
Je jaar druk mee. En dat alles nog
afgezien van de talloze 'bedrijfs-
teams' die al sinds jaar en dag in
vrijwel alle sporttakken actief
zijn. In vergelijking met de World
Corporate Games (WCG) is het al
lemaal kinderspel. Op 29 augus
tus 1998 zullen zo'n 10.000 sport
ende werknemers van multinatio
nals en andere ondernemingen
gedurende acht dagen met elkaar
.de strijd aan binden. Men kan de
krachten meten in achttien ver
schillende takken van sport uit
eenlopend van het traditionele
.voetbal tot dragon boat racing en
petanque.
Plaats van handeling: Hofstad
Den Haag. Een gemeente die ko-
"mend jaar 750 jaar bestaat er het
evenement wel aardig in die festi
viteiten vond passen. De gemeen
te betaalt echter geen cent voor
rWCG. De organisatie is in handen
- van Sport for Life ltd, uit Enge-
'land. Dit concern biedt als het wa-
're de WCG-organisatie aan. De
meest biedende voor de diensten
van Sport for Life krijgt de games.
Nu is Den Haag wegens de slechte
financiële situatie een zogenoem
de artikel-12 gemeente. Dat wil
zeggen dat men voor elke gulden
.die, men wil uitgeven toestem-
,ming van ambtenaren van Bin-
i nenlandse Zaken nodig heeft. En
wordt niet gezien als 'nood-
rzakelijke' uitgave.
^Sponsoren
Dat de World Corporate Games
tóch in de Residentie plaatsvin-
1 den is te danken aan een tweetal
sponsoren: uitzendbureau Vedior
en Grootverbruik Ahold. Het
tweetal legde ettelijke miljoenen
guldens of tafel. Hoe het nu ver
der moet is nog even de vraag.
WCG kost veel meen naar schat
ting dik twintig miljoen gulden.
De deelnemers betalen 150 gul
den inschrijfgeld. Bij 10.000 sport
ers is dat 1,5 miljoen gulden. De
rest moet via sponsoren byeen
worden gehaald. Jolanda Thomas,
office-manager van WCG in Den
Haag: „Be sponsoren zyn terug
houdend. Iedereen herinnert zich
nog de gang van zaken rond de
Wereld ruiterspelen. Dat speelt
ons parten, Als wij dit in Rotter
dam hadden georganiseerd, wa
ren wij er al lang uit". Haar en
thousiasme is echter ongebroken.
„Wij hebben al toezeggingen van
KLM, Siemens, ABN AMRO, PTT
Telecom, Endemol, Getromcs, Ra
bobank, VSB-bank en ^hiiips.
Verder doen ploegen mee van de
partementen, gemeenten en bij
voorbeeld de politie".
„De World Corporate Games is
een business-to-business bijeen
komst op wereldniveau. In 1988
zijn de games gestart met vijftien
honderd deelnemers. Dit jaar wa
ren er op Aruba elfduizend. Spor
ten is belangrijk. Het is 'in' bij be
drijven. Zeker nu het economisch
allemaal steeds sneller gaat".
De promotiefolder van WCG
noemt een aantal voordelen voor
deelnemende bedrijven. De moti
vatie van deelnemers gaat om
hoog. Er kunnen nieuwe zakelijke
contacten worden gelegd. Men
kan zichzelf promoten. De team
geest wordt ontwikkeld. Het ver
trouwen en de loyaliteit van d°
werknemers wordt verhoogd en
er treedt een uitzonderlijke mix
op van zakelijke en sportieve be
langen.
Thomas: „Aan de WCG mag ieder
een meedoen. Er zijn leeftyds- en
groepscategorien om het toch zo
eerlijk mogelijk te doen. Behalve
Op de Hofvijver, onder het Torentje van premier Kok, houden politici, zakenlieden en topsporters eind deze maand als opwarmertje
voorde bed rij venspel en een dragon boat race. in Rotterdam wordt zo'n race, hierbij het buurtschap Oud-Verlaat, jaarlijks gehouden
Archieffoto Rotterdams Dagblad
werknemers kunnen relaties,
vrienden en familieleden mee
doen. Er zullen ook best profspor
ters worden ingezet. Bedrijven
willen toch wel winnen. Ze wellen
wel op dat podium. Er is ook een
aparte gehandicaptengroep".
Acht dagen duren de Games. Mid
den in de week is er een zoge
noemde business enterprise day
waarbij telematica het hoofdthe
ma vormt. „Bedrijven kunnen
daar zelf presentaties verzorgen,
vergaderingen houden of zich an
derszins profileren. Deelnemende
ondernemingen kunnen zo aan
naam- en merkpromotie doen",
verduidelijkt Thomas.
„Het moet een groot feest worden
waarop iedereen gelukkig en blij
is. Het moet leuk zijn. Een weekje
'uit' voor de werknemers. Waarbij
ook nog zaken gedaan kunnen
worden. Het is een uitdaging en
een kans tegelijk". De buiten
wacht zal op 23 oktober voor het
eerst echt iets merken over de na
derende manifestatie. Dat zullen
op de Hofvijver, onder het Torent
je van premier Kok, politici, za
kenlieden en topsporters een dra
gon boat race houden. Wellicht
kan na afloop meteen een be
schermheer of -vrouwe van stan
ding voor de Games worden ge
presenteerd. Maar dat moet dat
wel iemand zyn van het kaliber
van Samaranch, Mitterand, Man
dela, Herzog of Delers. Zij allen
gaven hun zegen aan voorafgaan
de edities van WCG. Dan kan Den
Haag toch niet met iemand min
der dan de Kroonprins aanko
men.
•>rv iiiSiï
"WdKBtad«aM4sretaiiB."
basis van
S'De reotgwusafe vande Schel-
..-riaproep'taritevarigjanrvier-:
horêJerdeaivjjftig banen. Bijna
driehonderd
npdifmoment
ïitau ara-'
y-lBiVe?;,"
dtóra-j
aari
^Werk ^em^3etehefc»ben
Het chemieconcern BASF heeft veel te danken aan de spijkerbroek.
Want in de jaren zestig van deze eeuw gaf de wederopstanding van de
spijkerbroek nieuw leven aan de kleurstof indigo. Een echte spijker
broek krijgt tfh kleur dankzij indlgaPrédesliönaerd jaar geleden^
ontdekte een BASF-Iaborant hoe de populaire kleur nagemaakt kon
worden. Indigo stond sinds de Gouden Eeuw bekend als een koninklij-
ke kleur. Delfts blauw, keizerlijke gewaden en vlaggen werden ermee
bewerkt. Deze maand viert BASF dat het indigo-succes een eeuw gele
den begon.
Door Johan Bosveld
Arnhem In 1871 ging in Wenen
de operette 'Indigo en de veertig
rovers' in première. Componist
Jobann Strauss noemde zijn
hoofdrolspeler naar een van de
meest geliefde kleurstoffen uit
die tijd. Die populariteit was al
ontstaan in de Gouden Eeuw, Ko
ninklijke gewaden, porselein en
vlaggen werden met indigo blauw
gekleurd. Nadeel was echter dat
de grondstof alleen uit planten
kon worden gehaald. Nederland
se kooplieden brachten er
scheepsladingen van uit India.
Er waren meer gewilde kleuren.
Zo was er het purperrood dat al in
de Romeinse tijd de keizerlijke
kleurwas. Purper werd gewonnen
uit de purperslak. Maar om één
gram purper te krijgen waren
40.000 slakken nodig. Geen won
der dat men op zoek ging naar een
andere manier om de kleur te ver
krijgen. Bij toeval werd die tech
niek gevonden: een Engelse stu
dent scheikunde probeerde in
1856 in zijn laboratorium kinine
(een medicijn tegen malaria) te
maken. Tijdens een van zijn proe
ven ontstond een helder violette
kleur, aniline. Omdat de syntheti
sche kleur gemaakt werd uit teer-
afval schoten vervolgens overal
de kleurstoffabrieken als padde
stoelen uit de grond.
Ook de Duitse goudsmid Frie-
drich Engelhom rook geld. Hy
was eigenaar van een fabriekje
voor stadsgas. Bij de productie
van gas bleef sieenkoolteer als af
val over. Hij beschikte dus over
voldoende grondstof voor aniline.
In 1865 richtte hij de Badische
Anüin- und Soda-Fabrik op, afge
kort BASF. De fabriek kreeg een
eigen laboratorium waar men
nieuwe synthetische kleuren ont
wikkelde. Maar één kleur ont
brak: een kunstmatige kleur
blauw die zich kon meten met het
natuurproduct indigo. In 1883
lukte het de scheikundige de for
mule van indigo te bepalen. Maar
toch deed het BASF-laboratorium
er nog veertien jaar over om de
grondstof voor de kleur in re
ageerbuisjes na te maken.
Populair
In 1897 was het zover. De onder
zoekers slaagden enn om synthe
tisch indigo te maken: de succes
story van BASF begon. Het kleur-
stoffabnekje groeide dankzij de
blauwe kleurstof uit tot een inter-
Spljker-
b roeken-
blauw ts
niet meer
weg te den-
ken uit het
heden
daagse mo
debeeld.
FotoGPO/Harry
Vertujylen
nationale chemische industrie.
Niet alleen de fraaie kleur, maar
ook de kleurechtheid bepaalden
dat succes. Tot de Tweede Wereld
oorlog was indigo een razend po
pulaire stof. De jaren '4045' gooi
den roet in het eten; de vraag naar
indigo liep fors terug,
In de jaren zestig besloot BASF de
productie af te bouwen. Maar er
gebeurde iets waar niemand op
had gerekend. De Amerikaanse
en Europese jeugd herontdekte
de oude werkkleding uit het Wil
de Westen'. De bluejeans (de spij
kerbroek) veroverde de wereld.
De indigo-industrie had nog nooit
zo'n bloei doorgemaakt Spijker-
broekenblauw is niet meer weg te
denken uit het hedendaagse mo
debeeld. Zelfs de zakenman in
driedelig zwart heeft in zijn kle
dingkast wel een spijkerbroek lig-
Vandaitg
i de dag is BASF de groot
ste indigo-producent ter wereld.
De fabrieken in Ludwigshaven en
in het Engelse Ellesmereport
draaien op volle toeren en zyn
goed voor zo'n zevenduizend ton
indigo per jaar. Dat is veertig pro
cent van de wereldmarkt. BASF
ligt er overigens niet van wakker
dat geen consument weet wie de
belangrijkste leverancier is van
het jeansblauw. „Wjj leveren aan
de textielbranche, als die het
maar weet," aldus Ben Fienieg,
sales-engmeer bij de afdeling tex-
tielchemie. Overigens gaat er
steeds meer indigo m andere kle
dingstof dan de spijkerbroek.
Daardoor is BASF niet geheel af
hankelijk van es TDluejeans'.
Toch is er niet veel veranderd in
de honderd jaar dat synthetisch
indigo wordt gemaakt. Fierueg:
„We hebben de productietechniek
verbeterd, maar nog altijd heeft
indigo iels mythisch. De vloeistof
is kleurloos, terwijl de stof die er
in gedrenkt is geel wordt. Een
maal opgedroogd wordt het textiel
prachtig blauw. Die kleurveran
dering hjkt op tovenarij. Het pro-
duktieproces is niet voor niets een
groot geheim."
Dit is het boeiende verhaal over zes Rotterdamse
ondernemingen en mensen die de Rotterdamse haven groot
hebben gemaakt.
Dit boek gaat over de reders, cargadoors en stuwadoors die
inzicht en doorzettingsvermogen toonden: Frans Swarttouw,
Willem Ruys, Phiïippus van Ommeren, William H. Muller en
Jhr. Otto Reuchlin.
De teksten van dit boek verschenen dit najaar als artikelen
in de zaterdagbijlage van bet Rotterdams Dagblad,
Lezersvan deze krant ontvangen tegen inlevering van onder
staande bon 6,korting op de verkoopprijs van f. 29,50.
aankoo» van' betboGk:
Idejégijlieré boekhandelen hef"
Deo HaagBe producten van de
biologische landbouw worden
steeds populairder, Zowel de su
permarktketens site de natuur-
voéjingsainkeis zien de ver-
koop van biologische producten
-:mei meer'dan tien procent per
jaargrfldea. Voor A!berf Sdjn is
die groei aanleiding geweest om
de raUieueteimsVati de biologi
sche jandbéuw te laten onder-
roeken.Wthstraderebeiyüitjje" -
voerd door het Centrum voor
- Landbouw en Milieu {CIM),
.blijkt de biologische landbouw
inderdaad veel milieuvriendelij
ker en duurzamer te rijn dan de
Een trend die bevestigd wordt
door Albert Hejjn.„De Groene
Kor:, de lijn met biologische zui
vel, doet het goed. Steeds meer
AH-fflialea voeren de,Groene*
Koe en steeds meer consumen
ten kopen-het," aldus S. Hertz,
en miBeu bij Albert Hejjn. „Wij
gaan steeds meer biologische
producten varkopen en als Al-
bert Hejjn willen wu weten wat
we onze klanten verkopen. Van
daar dat wjj het CLM opdracht
hebben gegevendemflieucteims
van de biologische landbouw te
-
cdbt „lo wok—
ig: betaald.
pagbiad/WesUjIaak ISO te
:r^segdo&y° heeft eéa-.aariain-
Bomtummw:296-005
ièlde.leeftijd
De biologische landbouw zit in
de M. De sector groeit jaarlijks
met meer -dan tien procent. Ak.
leen was de Nederlandse consu
ment niel zo geïnteresseerd in de
milieuvriendelijke producten.
Daar is de laatste twee jaar ver
andering in gekomen. JjDê afrot
van biologische producten is vo
rig jaar met meer dan tien pro
cent gestegen," aldus R.
Beckers, voorzitter van Biologi
es, „Zowel bij de supermarkten
als bij de natuurvoedingswin-
keis is de vraag naar biologische
producten gestegen."
De biologische landbouw heeft
de test doorstaan, 20 blijkt uit het
rapport- 'milieuprestaties van
eko-landbouw1. Het CLM heeft
zich bij het onderzoek beperkt
tot tot het gebruik van mest en
bestrijdingsmiddelen. De biolo
gische landbouw onderscheidt
_J i
AtUI voir Ut gmigutuc laii'iiutuw
door het veriröd op kunstmest en
het gebruik van synthetische be-"
strijdingsmiddelen. Het gebruik
van natuurlijke bestrijdingsmid
delen is aan strenge normen ge
bonden. „Synthetische bestrij
dingsmiddelen worden niet ge
bruiktenooknatuurlijkebestri!-
dmgsmiddelat-'worden nauwe-
lijks toegepast Alleen in de bio-
So$scbe tiirhouw wordt soa»
teveel mef-natabriijké." bes&ij-
cingsminaeien 2cwcTKtrtioewci
neODCft ze toen .een negauerei-
"feet op het milieu," aldus TE van
der Wejjdea,- directeur van iet
-Op M gebied van bemesting-
ten de tóptogisehe landbouw als
schoon sjorden aangemerkt De
melkveehouderij en 'de akker-
houw voldoen nu al grotendeels
aandeihestnounenvdar het jaar
2008. Alteen hij de biologisch
tuinbouw bhetnogïfteiÉk om
de norméi te halen. Ook bij de
- oversdirijdingéi -geldt echter
dat biologische bedrijven scho
ner werken dan de gangbare
landbouwbedrijven.
Een groot pluspunt van de biolo
gische landbouw noemde Van
vier centre! ,,AÜ~
biologische hoeren warden jaar
lijks gecontroleerd door Stel, de
instantie die pet BKQ keurm-
werk uitgeeft, .Stal controleert
niet aEeen de producten, maar
de hele bedrijfsvoering. Daar
door is de controie veel grondi
ger dan bijproduetcontrole"
Conectopde Bergweg 110 in Rotterdam gaat verbouwen en staat
cte komende maanden In de steigers. Djdens de verbouwing kunt u
profiteren van fantastische aanbiedingen In beeld, geluld,
computers, foto, video en software. De speciale Correct
verbouwlngs-aanbiedingen gaan weg met hoge kortingen.
Ook voor de Correct
vetbouwingsaanbiedlngen geldt:
EXCLUSIEF BIJ CORRECT
•EEN GOED ADVIES
•MET DE CORRECT
PRIJSGARANTIE
•EEN SCHERPE PRIJS
•VOLLEDIGE GARANTIE
•UIT VOORRAAD
LEVERBAAR
aiu/a
AIWA TPM-300 MEMORECORDER
Voorzien van Voce Zoom Recording
System'. Voce Sensor Recording',
monitor speaker, ingebouwde
microfoon en bandteiler. In zwart.
Afm 6 5x12x2.5 cm.
PHILIPS
PHILIPS M-2305 PORTABLE
CO MINI-SYSTEEM
Fraa vormgegeven autto systeem
wordenvareatprogrammeerbare Afm 4704*22.5 cm"
Ct>speter. De radio beeft ontvangst
vanFW-stereo, MG en LG, CompJeet
'metcassettedeck. Dynamic Bass
Boost Geschikt voor netvoeding en ~lfi^
batterijen. Ind afneembare basrettex 3*9r
luidsprekers. In zwart uitgevoerd. Mm <363
Mnr 26392
MHDOOSIMEUEH
MET VOLLEDIGE GARANTIE
GmjnDiG
GRUNDtGRR 400 STEREO
RATNORECORDER
Radio casselte recorder mei
ontvangst op FM, MG, LG en KG.
Voorzien van 5 vooiteuzezendere.
HetcassellegedeelteheeSeenOne-
Touch mconfmg Knop en Auto-slop,
In groen, wil of gnjs Afm44*17*13
cm. Open doos modellen, soms
zonderdcos.meteenlichtkrasie, .1
echler wel met volledige garantie.
Artrv 2922
Het faalsle uurtfe van de
Is bil Correct wnsupeMjurtje. r
OpdeBergwegtlOkmtuven
17.00 tot 18.00 uur Iedere
aansrdSfltproffferenvBneen I
I AIWA XP-560 PORTABLE CD-
1 SPELER MET 10 SEC. AMT1-
I SCHOK GEHEUGEN
Overal genieten van uw favoriete
ICD'smeteenuffitekersde
geluldskwaliteft. Hel Electronic Antr-
^sck systeem met 10 seconden
I
geheugen zorgt ervoor dat na een
stootje de muüek rnsbg doorgaat
Ind. accu, lader en stereo
oortelefoon. In zwart uitgevoerd I
24§r-AJtnr 42158
BEREIKBAARHEID:
Met de tram: lijn 4.6 en 9. Met de bus:
170,171 en 173 stoppen praktisch
voor de deuren bus 35,39 en 40
stoppen bij Station Noord.
I Met de auto: volg de
diverse aanwijs-
I borden.
OPENINGSTIJDEN: n
9.0O-1 B.OO uur, vnjdag 9 00-2ÏOO uur, zaterdag 9.00-16,00 uur.
iedere 1 e zondag van de maand geopend van 12.00-17.00 uur.
