iiiitenife
7
m
'Offensief Saddam tegen sjiieten'
'Geheime dienst Zuid-Afrika
leerde martelen van Chili'
ètnen van 700 toekomstige
orkanen staan ai vast
Zwartgallig boek over Kennedy brengt VS in beroering
'Eldorado' in
Amazone Peru
Radioactieve
edelstenen
SFOR valt kamp
Serviërs binnen
Zweden telde
joden voor nazi's
Illegale handel
tijgerproducten
In tien uur durende slag zouden honderden doden zijn gevallen
Kim Phuc ambassadrice Unesco
t/IORGEN MEER NIEUWS MORGEN MEER NIEUWS MORGEN MEER NIEUWS MORGEI1 MR NIEUWS MORGEN MEER NIEUWS
Dinsdag 12 november 1997
lima Een filmteam dat door het
eten van vlinders en slangen 31
dagen m de Peruaanse Amazone
heeft overleefd zegt gedurende
zijn verblijf in het oerwoud een
duizenden jaren oude vesting te
hebben ontdekt en grote goud
voorraden. Ook zouden de
filmers, die op zoek waren naar
nieuwe vogelsoorten, nieuwe
diersoorten hebben ontdekt Vol
gens de filmers gaat het mogelijk
om „de ontdekking van de eeuw".
Bangkok Edelsteendeskundi
gen hebben op markten m Zuid-
oost-Azie honderden radioactieve
edelstenen ontdekt. Sommige ste
nen zijn al verwerkt m sieraden.
Ze kunnen huidkanker veroorza
ken als ze gedragen worden. Gro
te partijen katoog, een halfedel
steen, zijn bestraald om de gele
kleur van de steen te veranderen
in de zeldzamere kleur choco iade-
brum. Hierdoor stijgt de waarde
per karaat van enkele honderden
naar duizenden dollars Volgens
radiologen geven sommige mon
sters vijftig keer meer straling af
dan de toegestane hoeveelheid.
Sarajevo Leden van de NAVO-
veiligheidsmacht m Bosnië
(SFOR) zyn gisteren een kamp
van de speciale Servische politie
binnengevallen om wapens, appa
ratuur en documenten m beslag
te nemen. Militairen van de Nord-
Polebngade, die bestaat uit solda
ten uit Polen, Denemarken, Zwe
den en Noorwegen, ondervonden
geen tegenstand van de honderd
aanwezige agenten toen zjj het
kamp in Doboj, 110 kilometer ten
noorden van Sarajevo, binnenvie
len Tot de actie werd besloten
omdat leden van de speciale poli
tie de regels omtrent hun inzet in
Bosnië hebben overtreden.
'Nieuw Stonehenge'
LondenBritse archeologen heb
ben m Zuid-Engeland de ruïnes
van een prehistorische tempel op
gegraven. De ruines zijn „net zo
oud en belangwekkend" als het
beroemde Stonehenge. De
vondst, dicht bij de stad Bristol,is
wat de Britse prehistorie aangaat
de belangrijkste in dertig jaar tijd.
Het gaat om vijfduizend jaar oude
houten overblijfselen van een
ringvormige tempeleonstructie.
Ze liggen onder de al bekende
Stenen Ring van Stanton Drew,
een stenen prehistorische ruïne
van latere datum. De houten
bouwsels zijn twee keer zo groot
als elk van de zeven tot dusverre
ontdekte houten prehistorische
tempelnilnes m Groot-B nttannie.
Stockholm De Zweedse over
heid registreerde in 1939 hoeveel
joden er waren onder de circa
20.000 buitenlanders in het land.
De overheid speelde de resultaten
van het vertrouwelijke onderzoek
aamiazi-Duitsland door. De top
ambtenaar onder wiens verant
woordelijkheid de registratie
plaatsvond, Robert Paulson, werd
na de oorlog wegens spionage
voor de nazi's veroordeeld. Zwe
den was officieel neutraal.
Londen In Amsterdam, New
York, en de Japanse steden Tokyo
en Yokahama zijn producten te
koop die gemaakt zijn van botten
van tijgers, een bedreigde dier
soort. Dat zegt de in Londen ge
vestigde Qnderzoeksdienst voor
het Milieu, In vyf van de zes Chi
nese apotheken in Amsterdam in
het onderzoek, werden openlijk
tijgerproducten aangeboden.
Caïro Terwijl de aandacht
werd afgeleid door de crisis
rond de VN-wapeninspec-
teurs heeft de Iraakse leider
Saddam Hussein een militair
offensief ondernomen tegen
de sjiieten m het zuiden,
heeft de oppositionele Op
perste Raad voor de Islamiti
sche Revolutie gisteren ge
zegd.
Het offensief zou op 29 oktober
hebben plaatsgevonden tegen
sjiitische staramen en rebellen in
de provincie Imarah. Imarah ügt
in de zuidelije moerassen van
Irak. Sinds het einde van de Golf
oorlog in 1991 opereren de pro-
Iraanse sjiitische rebellen vanuit
het gebied
Rebellen
Saddam zou vier legerdivisies
hebben gestuurd. De slag duurde
ben uur, aldus de verzetsgrotp.
Zeker driehonderd Iraakse mili
tairen zouden zijn omgekomen.
De Opperste Raad, die in Teheran
gevestigd is, zei dat tweehonderd
strijders van de Iraanse verzets
groep Mujahedeen Khalq aan de
kant van Irak aan het offensief
hadden deelgenomen. De sjiieten
vernietigden in het offensief vier
Iraakse tanks, tien pantserwa
gens en verschillende stukken ar
tillerie, aldus de Opperste Raad.
Over slachtoffers aan de zijde van
de rebellen werd niets gezegd
Het bericht over het offensief kon
niet door onafhankelijke bronnen
worden bevestigd.
De sjiieten vormen de meerder
heid van de Iraakse bevolking,
maar de soennieten maken in het
land de dienst uit. Een sjiietische
opstand in Zuid-Irak na het einde
van de Golfoorlog werd door Sad
dam met bruut geweld neergesla
gen.
Krachtig optreden
Zowel Groot-Bnttannie als Frank
rijk waarschuwde Irak gisteren op
te houden met het blokkeren van
de werkzaamheden van de in
spectieteams. De Britse minister
van Defensie George Robertson
sprak over „krachtige" acties in
dien Bagdad de inspectieteams,
inclusief de Amerikaanse leden,
blijft weigeren of het vuur opent
Hele gezinnen voldeden gisteren aan de oproep als 'menselijk schild' naar het presidentieel palels
In Bagdad te komen om president Saddam zo te vrijwaren van luchtaanvallen door de VS. FotoKanm
SahitVEPA
op Amerikaanse U-2 verken
ningsvliegtuigen.
Na een telefonisch onderhoud
met zyn Amerikaanse collega Wil
liam Cohen liet Robertson weten
dat een militaire actie met uitge
sloten wordt en dat de „wereld
krachtig moet optreden om Sad
dam Hussein duidelijk te maken
dat hu geen enkel signaal ver
keerd moet opvatten". De Bntse
strijdkrachten in de Golf zyn in
staat van paraatheid gebracht.
Naast Tornado-gevechtsvliegtui
gen in Saudi^vrabie en Turkije
hebben de Britten ook een fregat
en een torpedobootjager in de
Golf gestationeerd.
Door Runa Hellinga
Kaapstad De Zuid-Afrikaanse
geheime dienst heeft in het verle
den conferenties georganiseerd
met de Argentijnse geheime
dienst om martelmethodes uit te
wisselen. Ook met de Chilenen en
de Taïwanezen bestonden contac
ten
Verder hebben de Ztnd-Afnkanen
martelmethoden gekopieerd die
de Fransen in Algenje toepasten
Dat bhjkt uit een onderzoek dat
het Nederlands Instituut voor
Zuidelijk Afnka en de Werkgroep
Kaïroè in opdracht van de Zuid-
Afrikahnse Commissie van Waar
heid* en Verzoening hebben ge
daan naar de contacten en activi
teiten van de Zuid-Afrikaanse ge
heime dienst in het buitenland.
Het onderzoek werd onder meer
uitgevoerd door Klaas de Jonge,
die m de jaren tachtig ondergedo
ken zat m de Nederlandse ambas
sade m Pretoria nadat hij had we
ten te ontkomen aan de Zuid-Afn-
kaanse politie Die had hem gear
resteerd wegens medeplichtig
heid aan terroristische daden
Het rapport, dat gisteren aan de
Commissie van de Waarheid weid
aangeboden door de onderzoe
kers Peter Hermes en Hans Hart
man, is voornamelijk gebaseerd
op uitvoerig archiefonderzoek. Er
komt een aantal bekende aansla
gen aan de orde die de Zuid-Afri-
kaanse geheime dienst in het ver
leden heeft gepleegd. Daaronder
de aanslag op de Parijse ANC-ver-
tegenwoordiger Dulcie Septem
ber, de poging tot vergiftiging van
Conny Braam, een van de leiden
de figuren uit de Nederlandse an
ti-apartheidsbeweging en de aan
slag op de Zweedse premier Olaf
Palme, waar volgens de onderzoe
kers 'duidelijke aanwijzingen'
zyn van de betrokkenheid van de
Zuid-Afrikaanse geheime dienst.
Volgens Hartman was de samen
werking met de Argentijnse ge
heime dienst zo innig, dat de be
ruchtste Argentijnse folteraar, Al
fredo Astiz, in 1970 als diplomaat
aan de Argentijnse ambassade in
Pretoria werd gestationeerd.
aanstaande ou-
44 h^Jjoofd breken over
e verrockte baby,
van nog onge-
sencydcK
vijfjaar al
vief orkanen van
l^^jhet^puibische gebied
Bönnte, Charley en
!&i en Iwan, Kart,
.tojstaan ook op de
J&enamingen die de
Organi
st" kamende jaar
En mocht devari
le fcliinaaisto-
da» 21 orka-
stapt men crver op
alfabet - Alpha, Bè-
tfl^p^p/etèó^OOTt
in de Indische
niet H. deze dy-
dus eigen pa
nda, ïjêoji;ed,
totaal heeft-de/
[Qtotenraethet.
Inamrageselec-;
«s, cyclonen en
superstormenr
Onder de olijke titel: Is er ook
een orkaan naar a vernoemd?'
legt een WMOpublicatic uit
waarom dit natuurgeweld niet
naamloos mag blijven. „Identifi
catie is noodzakelijk om ver
schalende en soms gelijktijdige
orkanen of cyclonen in een be
paalde regio uit elkaar te houden
en verwarring bij de bevolking
van bedreigde gebieden te voor
komen," zegt 'a werelds hoogste
weerkundige college.
Supers tormen
Sommige orkanen sterven boK*
ven zee even snel uit als ze onP<~>
staan en bereiken dus nooit de
bedreigde kustgebieden. Dan'
worden Jopie of Ankié snel van'
de lijst geschrapt "en stapt de
WMO over op de volgende naam.
Ieder jaar vormen- zich gemid
deld 80 superstormen boven war
me tropische zeeën of oceanen,
met \%dsn^liedmj:vah>'>ndit'
stens Vf tot meerdan200'kSo-
meterpèruur.
c0p bet Westelijk"hdüfrónd en 4$
zuidelijke Stille Oce&nbetenïe
s orkanen, ffirte noonhvèstelfike
iswah?"Vaéfc: uit orkanen gebo
ren, maar ze zijn kortstondig ei -
de dverstromingen»
enorme
noejtaöe-ctóaiflói zo beru&tMte*
ketktij* jz&bewooöcle, kustgebie» i
loze ereloon ostein 1OT0 in Ban-;!
gtedêsfi 300.000 slachtoffers
de cycloon'Bobköstte in hetzelf-
de land in'199L aan 13,890 tü&f
sen tiet leven. Dë ofkaari Afldrêw i
richtto ébri jaar lata' hi .Florida
vcwTb ifelkr; sdtóde.
aam -We zütieh Andrew en Bob
meiVAWuft 'de "nah^rvaiï-"dat::
soort'foltrefferi». wdfdefi' vooraf
goed uit de WMO-lfjst verban
nen.
ronder^ vérwoestende otkaBen^
met een naam geboekstaafd,
Vaak dië vatt katholieke fedÜfe
gen,zbkte détirkaafi Santa *An&r
diePuertö Rico verwoestte bp26
juli iaS5. de naamdag Van de -
Hefe-Artna. -Uier koés'tpen t
can öriffteöétijke iredetieff a
daarentegen"^
gnl
«f -
Door John Wanders
Washington Het is 34 jaar gele
den dat hy werd vermoord en nog
altijd is John F. Kennedy voorpa
ginanieuws in de Verenigde Sta
ten. Stapels boeken zijn er ge
schreven over de vijfendertigste
president van de VS en het meest
controversiële uit de reeks ligt
sinds gisteren in de Amerikaanse
boekhandels: The Dark Side of
Camelot', van de befaamde onder
zoeksjournalist Seymour M.
Hersh.
„Amerika's prominentste onder
zoeksjournalist bevestigt wat wij
altijd al hebben vermoed. En
meer dan dat," meldt uitgever
Liftte, Brown and Company in de
paginagrote advertentie die de
lancering begeleidt van wat een
bestseller belooft te worden. „Dit
boek zal voor altijd uw visie op de
Kennedy's veranderen."
De titel wekt al het vermoeden dat
Hersh weinig moois te melden
heeft over Kennedy. De interna
tionale verering van JFK is geba
seerd op een mythe, niet op de
werkelijkheid, betoogt de auteur.
Hersh schildert Kennedy af als
een roekeloze, immorele schoft,
Zonder hulp van de mafia zou hy
de presidentsverkiezingen van
1960 hebben verloren. Tegen be
ter weten in joeg hij Amenka
steeds dieper in het moeras dat
Vietnam heette. Hy werd geobse
deerd door het verlangen de Cu
baanse leider Fidel Castro te ver
moorden, En omdat hij niet van
mooie vrouwen kon afblijven,
maakte hy zich kwetsbaar voor
politieke chantage; het leverde
vbegtuigfabrikant General Dyna
mics een defensiecontract van 6,5
miljard dollar op. Hy worstelde
bovendien dertig jaar van zyn le
ven met geslachtsziekten.
Hersh, die in de jaren zeventig als
verslaggever van The New York
Times een Pulitzer Prize won voor
zijn beschrijving van het bloed
bad dat Amerikaanse militairen
aanrichtten in het Vietnamse
dorp My Lai, sprak voor zijn jong
ste boek onder meer 'on the re
cord' met vier gepensioneerde
veiligheidsagenten van de presi
dent. Het viertal vertelde hem dat
Kennedy bijna dagelijks werd be
zocht door minnaressen en prosti
tuees. Terwijl de vrouwen aoiaen
in het zwembad van het Witte
Huis stonden de veiligheidsagen
ten op de uitkiikof First Lady Jac
queline Kennedy mogelyk in aan
tocht was.
Veelzeggend
„Ik heb al die dingen over seks
opgeschreven omdat ze zo veel
zeggend zyn voor het karakter
van Kennedy, voor zyn roekeloos
heid, voor zyn geloof dat hy boven
de wet verheven was," stelt de
zestigjarige Hersh in een inter
view met zyn oude werkgever
The New York Times. Hersh haal
de ook informatie uit pas vrijgege
ven dossiers van de FBI, alsmede
uit veertien recentelijk vrijgege
ven bandopnamen van gesprek
ken die president Kennedy voer
de in het Witte Huis. Maar zijn
voornaamste bronnen zijn Kenne
dy's voormalige veiligheidsagen
ten.
Weken geleden al was The Dark
Side of Camelol' onderwerp van
een bizarre discussie in de VS.
Hersh stond voor zyn boek in con
tact met de jurist Lawrence Cus-
ack uit New York, die over ogen
schijnlijk originele, deels handge
schreven brieven van JFK leek te
beschikken. Cusack had de docu
menten naar eigen zeggen aange
troffen in de nalatenschap van
zyn overleden vader. Hy verkocht
ze voor vier miljoen dollar aan cir
ca honderd verzamelaars, In een
van de documenten belooft Ken
nedy 600.000 dollar aan Marilyn
Monroe, mits de actrice zwijgt
uvef haar affaire met dc presi
dent. Uit forensisch onderzoek -
uitgevoerd in opdracht van tele
visiemaatschappij ABC, die een
samenwerkingscontract met
Hersh heeft - bleek dat de brief is
getypt op een in 1973 gebouwde
schrijfmachine; Kennedy en
Monroe waren toen beiden al tien
jaar dood. De FBI heeft inmiddels
een strafrechtelijk onderzoek in
gesteld en Hersh heeft alle infor
matie die hy van Cusack ontving
uit zijn boek geschrapt.
Idioot
Maar ook zonder de gefingeerde
documenten van Cusack blijft het
een omstreden publicatie. „Dit
boek is een triomf van de lichtge
lovigheid," oordeelt de bejaarde
historicus Arthur M. Schlesmger
jr. Schlesmger, die zelf een van
Kennedy's medewerkers was,
windt zich in het bijzonder op
over de passages waarin Hersh de
Kennedy's ervan beschuldigt re
laties te onderhouden met de ma
fia. Joseph P. Kennedy, de vader
van John, sloot volgens Hersh
voorafgaand aan de verkiezingen
van 1960 een akkoord met Sam
Giancana, hoofd van de mafia in
Chicago. Giancana zou ervoor
zorgen dat JFK de voor het presi-
dentschap beslissende slag om de
staal Illinois zou winnen van zijn
Republikeinse tegenstander Ri
chard Nixon. In ruil voor die steun
zouden de Kennedy's hebben toe
gezegd dat het Witte Huis Gianca
na in Chicago geen strobreed in
de weg zou leggen.
„Dit hoofdstuk is pure kul."
meent Schlesmger, die in zijn ei
gen werken Kennedy ongeveer
heilig verklaarde. „Het idee dat
Sam Giancana de vakbonden in
Chicago onder de duim had, is be
lachelijk. De bonden werden ge
controleerd door Chicago's burge
meester Richard Daley." Ook
over de grote hoeveelheid seks in
het boek van Hersh kan Schlesm
ger kort zyn: „De suggestie dat
het op het Witte Huis een komen
en gaan was van hoeren, is volko
men idioot Ik werkte in die tijd
op het Witte Huis. Zonder twijfel
gebeurden er bepaalde dingen.
Maar de mate van overdrijving
waartoe Hersh in staat blykt, is
ongeëvenaard."
Yeel van Hersh' informatie is af
komstig van afgeleide bronnen:
echtgenotes, kinderen of vrien
den van naaste medewerkers van
Kennedy. „De doden kunnen zich
niet meer verdedigen," reageert
Theodore C. Sorensen, indertyd
speciaal adviseur van JFK. Maar
Hersh verwijst zijn critici graag
naar betrokkenen die nog in le
ven zijn en die in zijn boek met
naam en toenaam worden geci
teerd, zoals Kennedy's veilig
heidsagent Larry Newman. „Ik
heb de indruk dat Hersh een se
rieuze journalist is die een serieus
boek wilde schrijven," zegt New
man in The New York Times. Ook
Judith Campbell, een van Kenne
dy's voormalige minnaressen, is
lovend over de journalistieke
kwaliteiten van Hersh: „Hy heeft
de tijd genomen om de waarheid
boven tafel te krygen. Wie doet
dat nog?"
Een woordvoerster van senator
Ted Kennedy, een van de broers
van JFK, verwierp het boek. „Na
wat wij ervan hebben gehoord is
dit bóek niet op de werkelijkheid
gebaseerd," zei Kathy McKier-
nan. „Senator Kennedy en zijn fa
milie zyn erg trots op hetgeen zyn
broei- in openbare dienst heeft ge
presteerd en zullen dat altijd blij
ven. Wij zyn niet van plan nog
verder commentaar te geven op
deze kwaadwiUendheid en insi
nuaties."
De bewering in het boek dat Ted
en Robert Kennedy smeergeld
hebben betaald in West Virginia
om hun broer in 1960 de voorver
kiezingen in die staat te laten win
nen deed McKieman af als „cate
gorisch bnwaar".
De Vietnamese Kim Phuc Is gsteren benoemd tot ambassadri
ce voor de Unesco. Kim Phuc werd in 1972 wereldnieuws toen
zij als negenjarige meisje zwaar verbrand, schreeuwend en
naakt vluchtte voor napalmfccmbardementen op haar dorp. De
foto die Nguyen Kong Ut van haar maakte (Inzet) werd later be
kroond met de prestigieuze Pultaer-prljs.
De directeur-generaal van de Unesco, Federico Mayor (rechts),
noemde Kim Phuc een levend symbool van de wreedheden van
oorlog.
Zij zal In haar functie pleiten voor Verzoening, wederzijds ver
trouwen en het gebruik van onderhandelingen om conflicten op
te lossen. Kim
Phuc werd veer
tien maanden
lang behandeld
aan haar brand
wonden. Zij on-
derglngzeventien
operaties. Mo
menteel woont zij
met haar gezin in
Canada. FotoErtc
FefeOerg/EPA en
Archieffoto Rotterdams
Dagölaanguyen Kong Ut
'AN DE WI JS!
