Eccï?$ mm Sanenlefiiig
NS in de greep
van klagende
burgers en
gemeenten
Succes voor NS-dochter na vele jaren van ellende
Toch tol betalen op de Betuwelijn
Milieuzorg:
voor kleine
gratis hulp
bedrijven
Treinen mogen wel passeren,
maar liever niet remmen
SHOPPING DEIFTSE POORT
KANSBALLON
DECEMBER MAAND, FEESTMAAND
Voor wie professioneel wil opbergen:
Inbmkmmdekluis naë*,-* voor 325,-l
Rotterdams Dagblad
Donderdag 4 december 1997
Door Karin Swiers
Utrecht Ook zo vreselijk geschrokken van snerpende rem
men, 'botsende' treinstellen, of keihard getoeter? Omwonen
den van rangeerterreinen kunnen vanaf volgend jaar tereeht
op een spéciale klachtenlijn van de NS. Het centrale telefoon
nummer is een nieuwe poging van het bedrijf om de groeien
de ergernis over geluidhinder weg te nemen.
Geklaagd over de herrie op de
rangeerterreinen wordt er al lang,
maar sinds 1993 bestaat er ook
een wapen tegen de NS. De Wet
milieubeheer dwingt het spoorbe
drijf namelijk vergunningen aan
te vragen voor de emplacemen
ten. Geeft een gemeente groen
licht, dan vechten buurtbewoners
- dmvergunning weer aan. Tachtig
•;van de honderd emplacementen
voldoen niet aan de eisen en kun-
nen dus zo onder vuur komen te
liggen. Uiteraard maakt Neder
land druk gebruik van deze 'nieu
we' rechten. Mondige burgers en
veeleisende gemeentebesturen in
onder meer Arnhem, Nijmegen,
Den Helder, Amersfoort, Roer
mond en Roosendaal hebben de
NS al in de tang. Tientallen proce
dures bij de Raad van State voe
ren de druk verder op.
De eerste legitieme schadeclaims,
van omwonenden van het terrein
Watergraafsmeer in Amsterdam,
heeft de NS al in huis én in behan
deling.
Emplacementen worden gebruikt
om treinen te parkeren, te was
sen, te repareren, te bevoorraden
en te testen. Treinstellen worden
samengesteld en klaargezet met
de juiste locomotief. Deze terrei
nen, traditioneel gelegen in de
binnenstad, moeten voldoen aan
de strenge geluidsnorm voor in
dustriecomplexen. Nu is een fa
briek nog enigszins geluiddicht te
maken, maar het overkappen van
de helft van de rangeerterreinen
kost de NS al 2.5 miljard gulden.
Dat zou de prijzen van de trein
kaartjes pas omhoog jagen.
Twee procent van de bevolking
zegt last te hebben van treinla-
waai. Daarmee staan de NS als
herriemaker pas op de zevende
plaats in Nederland. Ver onder
het wegverkeer (met 25 procent
op nummer één) en de buren (met
13 procent op twee). Toegespitst
op de emplacementen gaat het om
ruim 100.000 huizen waar officieel
te veel geluid tegenaan ketst.
Carolien Kootwijk, beleidsmede
werker milieu bij NS Railinfrabe-
heer, weet precies wat voor gelui
den mensen de stuipen op het lijf
jagen. Piepende remmen, sner
pende geluiden in de bochten,
botsen bij het koppelen van de
treinstellen, compressoren die
lucht afblazen en warmdraaiende
dieselmotoren. „De typhoon, of
zeg maar de treintoeter, is een
heel kort en hard geluid, 's Nachts
zit iemand rechtop in zijn bed."
Typhoon
Zo'n typhoon hoeft 's nachts niet
te worden getest, dat.kan best
overdag. Klachten over NS-per-
soneel of aannemers die 's nachts
onder het genot van harde mu
ziek tegen elkaar lopen te
schreeuwen zijn eveneens snel
verholpen. „Ze moeten zich ge
woon anders in stellen. Ik werk
hier, maar de rest van de wereld
slaapt. Dat is wel eens moeilijk,
zeker bij een uitgestrekt emplace
ment waar ze de huizen niet'eens
zien."
De overige geluidhinder is min-,
der makkelijk op. te lossen, al
dacht de NS dat in het verleden
wel. De ambitie van het begin
heeft inmiddels plaatsgemaakt
voor de weerbarstige praktijk.
Als een zware ertstrein opeen rangeerterrein afremt, dan gaan het snierken in wijde opgeving door
merg en been. Archieffoto Ceeskuiper.'HotterclamsDagbJad
Geld is in vele gevallen'hét'grote
struikelblok." Kootwijk kan heel
aardig vertellen over het effect
van een demper tussen de spoor
staaf en de biels. Kost al zo'n dui
zend gulden per meter spoor. Zo
zijn er nog wel wat mogelijkhe-
den, maar alles bij.dk£^lö«t^p
meer dan het aanleggën-wan
nieuw spoor (1400 gulden per me
ter).
NS Reizigers heeft 40 miljoen gul
denuitgetrokken voor het om
bouwen van de treinen vanaf
1998. Daarmee moet hét gesis van
de compressoren en het geblaas
van de remmen tot een aanvaard
baar gereutel zijn terug gebracht.
Het effect is echter pas een jaar la
ter hoorbaar, als een kwart van de
tremen is aangepakt. NS Cargo,
de goederentak van de spoorwe
gen, zet in op 3,5 miljoen gulden.
Maar een buitenlandse goederen
trein 'met vierkante wielen' is aan
de grens nog steeds niet tegen te
houden.
De keuze voor dempers, absorbe
rende platen, of een speciale stick
die de wielen van 'glijmiddel'
voorziet, wordt komend voorjaar
gemaakt. Dan volgt een driejarige
tournee langs de emplacementen.
Per terrein wordt in kaart ge
bracht wat voor maatregelen no
dig zijn en wat het kost „Voordat
alle problemen voorbij zijn, ben je
dus tien jaar verder. Dat is zo ont
zettend lang voor de omwonen
den," klinkt het begrijpend.
Het afgelopen jaar heeft de NS
vooral besteed aan het testen van
oplossingen en het blussen van
brandhaarden. Watergraafsmeer
is er zo een, de Raad van State
heeft op verzoek van de omwo
nenden al een datum geprikt.
Heeft de NS voor 1 augustus 1998
nog steeds geen vergunning, dan
moet de tent dicht. Waarna ver
volgens al het treinverkeer rond
Amsterdam en het internationale
treinverkeer ernstig in de proble
men komt.
Jan Holleman, locatie-manager,
laat graag zien wat er al is gedaan
om de hinder voor de 600 bewo
ners in de buurt te verminderen.
„Ik kom vrij veel bij de mensen
thuis tegenwoordig. Praten helpt.
Ze hebben zich jarenlang onbe
grepen gevoeld. Bij de milieu
raad, de deelraad en de NS liepen
ze constant tegen een muur op."
Vijandig sop
Een extra scherm bfi de wasstraat
heeft de klachten van de volks
tuinders over overwaaiend vijan
dig sop grotendeels verholpen.
Het automatiseren van de beveili
ging heeft 90 procent van het pie
pen en knarsen van remmende
treinen opgelost. Een oude trein
aan de buitenkant van het terrein
staat alvast opgesteld als proviso
rische geluidswal. Een aantal
lichtmasten hebben een kap ge
kregen, zodat het licht niet meer
in de woningen schijnt. Zelfs los
se containers zijn van zachte wiel
tjes voorzien. „Kun je hét je voor
stellen: het is soms dood- en
doodstil hier".
Het nathouden van de rails helpt
tegen het snerpend gegil in de
bochten. „Het effect was fantas
tisch, maar we hadden wel water
overlast: roeslende rails, een lek
kende dijk en problemen met de
beveiliging. Volcontinu ging er
dan ook 18 kuub water per uur
overheen. We hebben de sproeiers
helaas uit moeten zetten," vertelt
Holleman. Deze week begint een
nieuwe test, waarbij het water al
leen op de rails wordt gedruppeld.
Tijdens de wandeling op het ter
rein, blijkt pas hoeveel herrie het
verkeer op de ringweg AIO de
ether in slingert Af en aanvlie
gende toestellen van Schiphol
doen eveneens een duit in het
zakje, drukte genoeg in dé buurt
De grootste herriemaker is echter
de doorgaande spoorlijn langs het
emplacement Passerende trei
nen overstemmen regelmatig het
rangeerwerk. Holleman weet ech
ter na het nuttigen van vele bak
jes koffie bij zijn directe buren dat
'de mensen dit een veel prettiger
geluid vinden'.
Door Ron Kragten
UtrechtNa jaren van tegenslag
wordt er weer gelachen bij het
Utrechtse bedrijf Ematech, speci
alist in het onderhouden en tech
nisch aanpassen van gelijkstroom
..elektromotoren. De volle dochter
van NS Materieel heeft een flinke
■order binnengehaald van Dock
lands Light Rail in Londen,
In januari wordt begonnen met
het aanpassen van 144 motoren
van onbemande treinstellen die
dagelijks heen en weer pendelen
tussen de City van Londen en de
Docklands, het vroegere havenge
bied dat nieuw leven is ingebla
zen. Een klus die goed is voor bij
na één miljoen gulden. Dat is veel
geld voor een bedrijf met een jaar
omzet van 15 miljoen gulden,
waarvan ongeveer 70 procent bin
nenkomt dank zij werk aan mate
rieel van de Nederlandse Spoor
wegen.
De afhankelijkheid van de NS
heeft het bedrijf de afgelopen ja
ren heel wat problemen bezorgd.
Ematech, tot vorig jaar naamloos
onderdeel van de inmiddels bij
drie nieuwe rail bouwbedrijven
ondergebrachte ELektro Rail
Groep, had in 1992 nog 170 mede
werkers. De afname van de hoe
veelheid werk voor de NS maakte
in de jaren daarna een ingrijpen
de reorganisatie noodzakelijk.
Het nieuwe spoorwegmaterieel is
veel minder onderhoudsgevoelig.
Moesten treinmotoren vroeger
i om de 100.000 kilometer de werk
plaats in, nu gebeurt dat veelal
Bij Ematech repareert een werknemer een onderdeel van een gelijkstroom motor, i
dam/CPD
:o Mark van Rotter.
pas na 1 a 2 miljoen kilometer.
Het gevolg is dat bij het Utrechtse
bedrijf nu nog maar 80 mensen
werken.
Eens in de zeven tot acht jaar zien
ze bij Ematech elke treinmotor
langs komen. „Ons streven is die
onderhoudstermijn steeds te ver
lengen," zegt directeur A. Zeve
ring. „Dat is tenslotte in het be
lang van de klanten. Het geeft ook
direct ons probleem aan, want als
we het goed doen krijgen we
steeds minder werk. Daarom is
het des te belangrijker dat we on
ze markt verruimen en ook in het
buitenland voet aan de grond krij
gen. Dat maakt ons minder afhan
kelijk van de NS."
Daarbij speelt ook nog eens dat
Ematech vooral specialist is op
het terrein van de gelijkstroom
motor. Dergelijke motoren wer
den tot tien jaar geleden inge
bouwd in Nederlandse treinen en
trams. Tegenwoordig worden an
dere, minder onderhoud gevoeli
ge technieken gebruikt. Met an
dere woorden, de hoeveelheid
werk aan gelykstroommotoren in
Nederland neemt jaarlijks af. Nog
zo'n twintig jaar zal er materieel
met gelijkstroom motoren rond
rijden en dan is het afgelopen.
Zevering: „Toch hebben wij op dit
moment juist van die motoren on
ze specialiteit gemaakt We mer
ken dat veel andere bedrijven de
techniek laten liggen en zich al
leen op de modernere elektromo
toren richten. Wij zullen dat uiter
aard op termijn ook moeten, maar
op dit moment is er in ons vakge
bied nog heel veel te doen."
Daarbij denkt de directeur onder
meer aan de vroegere Oostblok
landen waar veel materieel langs
de kant staat vanwege motorsto
ringen. Roemenië is zo'n land. De
metro van Boekarest en het tram
bedrijf van Timisoara werken ver
re van economisch. Ematech
heeft contacten met beide over
heidsbedrijven en bekijkt de mo
gelijkheden om de elektromoto
ren van de trams en metrostellen
onder handen te nemen. Het gaat
om motoren van Roemeense ma
kelij die zeer storingsgevoelig
zijn. Maar, zo denkt commercieel
directeur J. Kruiswijk van Ema
tech, wij gaan na of we ze minder
storingsgevoelig kunnen ma
ken."
De overheid in Roemenië is geïn
teresseerd, maar de financiën vor
men nog een probleem. Toch kan
Ematech voorlopig verder, want
het ministerie van Economische
Zaken heeft subsidie beschikbaar
gesteld voor het project „Als we
de zaken rond krijgen is het de be
doeling dat we in feite de kennis
gaan verkopen. Uiteindelijk moe
ten de mensen in Roemenië dan
zelf het onderhoud voor hun reke
ning kunnen nemen. Wij blijven
daar dan als adviseurs bij betrok
ken."
Probleemoplossers
De rol van adviseur wil Ematech
toch steeds meer gaan spelen, ook
voor andere klanten. Directeur
Zevering: „We willen niet alleen
onderhoudsbedrijf zijn, leveran
cier van handjes. Veel meer willen
we ons ook profileren als pro
bleemoplossers. Zo hebben de
Britse spoorwegen ons op een
beurs in Wembley benaderd met
de vraag of iets kunnen doen aan
hun motoren, zodat ze minder last
hebben van sneeuw. Dat is voor
ons een interessante klus. Maar je
hebt er nog geen opdracht mee
binnen. Daarvoor moeten we nu
eerst investeren."
De internationale activiteiten
hebben Ematech in rustiger vaar
water is gebracht. Voor het werk
van de 80 medewerkers hoeft
voorlopig in elk geval niet te wor
den gevreesd. Maar directeur Ze
vering moet reëel blijven: „Uit
breiding zit er de eerstkomende
jaren voorlopig niet in."
Rotterdam Verladers en-ver
voerders die straks gebruik wil
len maken van', de Betuwelijn,
"zull^yermoedelij k tol moeten
-gaan betalen. Vanaf 1 januari vol-1
rgêntfjiar wil de EuropeséUnié
ook voor Nederland een"zoge-
ijmöé^éjirfehhëfflng- voor Euro-
-pean-Erèeways invoeren. De Eu-
deren volgende week over deze
^planhéiilN
het buitenland bestaat de tol-
-heffing voor goederenvervoer al; -
langer;--.Vooral Duitsland dringt
dan ook aan op invoering van de
tol in Nederland, Nu profitéerfde
Nederlandse vervoerder NS Car
go omdat goMèrehvemer per
spoor vanuit Rotterdam aantrek-
'kèljjkêr Is dan vanuit Hamburg.
De regeling geldt alleen voor de
zogemoemdte European Free-
bepaald^uren het goécêranver-
voer vooriang heeft'Vóör^snog
zijn er in Nederland twee van «se-
ze. tmgeeten die déél uitmaken
van dé route Rptterdam-Bre-
men/Hamburg en Genua-Rot-
terdaml De regeling geldt ook;
yvoor de 'freeway' Kotterdam-Mi-
laaii die begin -volgend jaar van
start moet gaan.
De kosten zullen volgens het mi-
msterié vy^ Verkeer - en Water
staat vermoedelijk 1 ECU, ruim
twee gulden per kilometer per
trein, gaan bedragen. Gebruik
van de Betuwelijn zou in de toe
komst wel eens nog duurder kun
nen uitvallen, omdat deze moge
lijk privaat geëxploiteerd wordt
Het rijk is daarvooT nog naarstig
op zoek naar investeerders.
■Volgens logistiek adviseur H.
Huisman van onder andere
Rhein Waal Terminal Emmerich
kan dé regeling 'rampzalig' uit-;
pakken voor de concurrentieposi
tie van het goederenvervoer t>er
spoor.Ais dit doorgaat kunnen
ze stralre bp fjgéen-;£nke!e wijze
meer economisch opereren: Nu al
zijn de tarieven te laag om te kun
nen concurreren." j E'ev-NN
Op dit moment betaalt de haven
voor het vervoer van .een cohjai-
ner vanuit Rotterdam per schip
zojn 70 gulden. Straks zou er voor.
elke trein vanuit Rotterdam ai-
leen al een tol van minstens 350
gulden op de normale vervoers-
prijs komen. Huisman is niet.te-
gendé invoering van de 'gebrui-
kersheffmg' voor. spoorwegen,
omdat wegen' en brandstof ten
slotte ook belast worden. H\j
(voorspelt wel dat üc concurren
tiepositie en daarmee ook de ren:
tabiliteit van de Betuwelijn hier-,
mee verder onottJ druk komt te
staan, „pe vervoerder heeft maar
één belang: wat betaal ik? Die
Heeft geen voorkeur voor 'deze of-
gene vervoerswijze."":.'' 1;-Ev -F
Rotterdam - Ondernemers van
kleine bedrijven in Rotterdam en
in een aantal gemeenten in de re
gio kunnen vanaf 1 januari een
gratis beroep doen op adviseurs,
die de energie en het milieu in
hun bedrijf doorlichten. Samen
met de ondernemer zullen zij na
gaan welke besparingen er moge
lijk zijn. Het gaat vooral om be
drijven inde horeca, de detailhan
del en ambachten. In de praktijk
is gebleken dat in vrijwel altijd
energie- en milieumaatregelen
kosten besparen. Wat betreft
energiebesparing zijn er vele sub
sidies, fiscale en fmanciermgsre-
gelingen, die het makkelijker ma-
ken om de gewenste maatregelen
te nemen. Het project milieuzorg
is mogelijk door financiële bijdra
gen van Gemeentewerken Rotter
dam, AVR, projectbureau Werk,
Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam,
provincie Zuid-Holland, Eneco en
de gemeenten Capelle a/d Ijssel,
Berkel en Rodenrijs, Bleiswijk en
Bergsehenhoek. Tot nu toe zijn er
dertien adviseurs voor milieuzorg
beschikbaar. Zij krijgen een geza-
meiijke huisvesting aan de
Stoomtramweg. Er is nog plaats
voor twee adviseurs. Onderne
mers en aspirant adviseurs kun
nen zich melden bij Stichting Coï-
lusïe (020-6884904).
Adverteren? Tel: OIO - 4004 264
>s Plaisier, mede dankzij
presenteren van de héle
Leofox-zoilectie, uitgegroeid tot
één van de grootste Leolux
dealers. Vanaf nu is zelfs het
allernieuwste Leolux model
'Alegria' al te bewonderen. Een
rankstrak design, gecombi
neerd met ongekend zitcomfort.
(in'Nmibnalv.Vcdcrlandcii-gchmiM
•WEENA 50 5ROTTERDAM - CENTRUM
Inleveren voor
Trekking
Uitreiking
Maak kans op een BALLONVAART VOOR 2 PERSONEN
of op één van de waardecheques
tijdens uw inkopen gedurende de maand december.
U bent van harte welkom bij Farma (drogisterij/parfumerie),
Glance (bloemen en geschenken), Star Travel Reisburo
en A Propositi (Italiaans café-restaurant)
Bij uw aankopen ontvangt u een KANSBAIXON en
dingt u mee naar een ballonvaart voor twee personen.
Opciutijdlijden van maandag t/m vrijdag van 08.00 lot 18.00 uur.
A Proposiio" geopend tol 12.00 .uur.
WfejjwdsflvaSgzfca
j-spollen w8 tjpteqjwi id
jalwfiwwjwriittMrv'
^metbw^Öefgowfa'-'
pnrfucttfLÜdankt: '■->.<
'dat kost «ri paar
.Vcertjas", Morrist- ft
UfBnwapd»V-
r CatanrtmtHÈertrndv
bfamftsjten.datasafeVan archrafkMttn
op professional niveau.
TagBnpnzendwwij
rauwaliju durven te
noemen. Zoals
bijvoorbeeld deze
Huis PT 1. Daindicatie
waards berging isj
1.10.000.-. Formael is
330x450 395 mm mal eer gewicht
van 32 fcileVoor tl echtt 1325.-.
Dit fs waaréén vowtftfild wo da3CJJG0 artikelen die B
:-Ditt BWMtah a profKuanwri wUt kltiwen._
'Vrii^kMpaimd
