31
a
Joop Daalmeijer heeft heimwee,
maar niet naar de schrijfmachine
0
De speurtocht naar de pubersoldaat
rsl
'Nederland 1 heeft
jonge kijkers nodig; ik
moet daar voor zorgen'
BR'* *5 sm m &tlmÊ
ÜR
Rotterdams Dagblad
0' P> I
1
Érh
J0tL MS R ,<M»
',7-1hFR' »iy. %>'-■? #9SfPl*.1 f4*rj
Zaterdag 6 december 1997
Helmwee voert Joop Daalmeijer terug naar een oude lief
de. Toch kiest de algemeen-directeur van Canal Plus een
andere weg dan Cees van der Wel, de televisiemaker van
de AVRO die uK een terugverlangen naar 'Rofjeknor' op
korte termijn hoof dredacteur wordt bij RiJnmond-TV. Daal
meijer (51) blijft op de Goelse matras, maar toch herleven
ook voor de geboren Schiedammer oude tijden. HIJ wordt
per 1 januari netmanager bij Nederland len dat betekent
een terugkeer naar de publieke omroep.
Door Carel van der Velden
Joop Daalmeijer praat alsof hij
een nieuwe baan beeft. Dat is ook
zo, maar zijn enthousiaste verhaal
gaat in eerste instantie vooral
over de werkgever die deze
maand voor het laatst zijn salaris
overmaakt. Canal Plus dus, de
abonneezender die onder zyn lei
ding in 1997 buitengewoon goede
zaken wist te doen. Een indruk
wekkend sportpakket met veel
rechtstreeks voetbal, Kees Jans-
ma als aansprekend boegbeeld en
een stijgend abonnee-aantal,
Daalmeijer kan zijn zegeningen
tellen. „Ik ben maar een gewone
journalist, ik beredeneer alles met
mijn boerenverstand," verklaart
hij het succes.
En toch vertrekt Daalmeijer. Nee,
niet omdat het niet goed zou gaan
met Canal Plus, zoals sommige
boze tongen beweren. „Tot vorig
jaar hadden we 's winters 200.000
abonnees, in de zomer was dat
flink minder. Inmiddels hebben
we 218,000 jaar-abonnees. Er zit
een duidelijk stijgende lijn in."
En nee, een uitgekiende earriere-
stap is de opvallende stap volgens
de partner van Maartje van
Weegen (Nova) al helemaal niet
„Ik heb nu een topfunctie, in sala
ris maak ik een forse duikeling.
Straks val ik gewoon weer onder
de omroep -CAO. Maar daar moet
je niet over zeuren, ik zou het
maatschappelijk niet verant
woord vinden als de omroep exor
bitante salarissen zou betalen. Bo
vendien zijn wij thuis tweeverdie
ners, over geld hoef ik me geen
zorgen te maken."
Telefoontje
Daalmeijer staat bekend als een
doener, vandaar wellicht dat hy
graag over Canal Plus praat. De
resultaten zyn tastbaar, over Ne
derland 1 kan hij slechts toe
komstbespiegelingen kwijt. „Het
voetbal is natuurlijk de grote
troef. We brengen wekelijks maxi
maal zeven wedstrijden live op te
levisie. We hebben Nederlands
voetbal, maar ook wedstrijden uit
Frankrijk, Engeland en Spanje.
En we presenteren het voetbal zo
als de NOS het niet kan. Met heel
veel camera's en
uitgebreide voor- en nabeschou
wingen. En het werkt. Sinds we
het voetbalpakket hebben, neemt
het aantal kijkers fors toe."
Het recept klinkt simpel, maar
nog maar een jaar geleden ging
bet gruwelijk mis toen een andere
betaalzender iets dergelijks pro
beerde. Weten we het nog? Het
was Sport7, het station waarin
topmanagers als Timmer (Philips)
Dik <KPN) en het duo Joop van
den Ende en John de Mo! veel
geld investeerden. De zaak ging
binnen een paar maanden op de
fles. Er resteerde een schuld van
tientallen miljoenen, stond dat in
direct aan de basis van de val van
Jan Timmer by Philips?
Min of meer uit de failliete boedel
nam Daalmeijer het voetbalpak
ket over, tegen een veel lagere
prijs dan Sport7 betaalde. Dat het
nu wel lukt, zegt volgens hem
meer over het mismanagement
bij de failliete sportzender dan
over zijn eigen kunnen. „Het was
werkelijk onbegrijpelijk dat der
gelijke gerenommeerde namen
met zo'n rammelend business
plan aan de slag gingen."
Missers
Daalmeijer somt de missers op.
„Als bedrijf heb je goodwill nodig,
dat kweek je niet door de strijd
met de bevolking aan te gaan. Die
verlies je altijd. Sport7 deed dat
wel, zij verbanden het voetbal bij
de NOS naar de late avond, en van
de meeste wedstrijden mocht nog
maar twee minuten worden uitge
zonden. Is dat maatschappelijk
verantwoord? Ik vind van niet
Neem Rotterdam, in zo'n stad wo
nen veel mensen die het niet
breed hebben. Die hebben niet
het geld om. zich te abonneren op
Canal Plus. Die mensen steun ik,
dat zit in mijn karakter."
Fout twee van Sport7, volgens
Daalmeijer de grootste. „Com
merciële zenders als RTL4 en
?SBS6 betalen om op de kabel te
mogen. Sport? wilde betaald wór
den. „2e riepen -k you' tegen
de kabelmaatschappijen en die
riepen 'fuck you' terug. Die kabel
maatschappijen hadden natuur
lijk hun doodvonnis getekend als
ze waren gaan betalen aan een
zender met een volgens het busi
nessplan maximale kijkdichtheid
van zes procent. RTL 4 had met
haar negentien procent de volgen
de dag direct op de stoep ge
staan."
Canal Plus leerde van de fouten,
zegt Joop Daalmeijer. „Net als
vroeger heeft de NOS een vol
waardig voetbalpakket, met uit
gebreide samenvattingen op zon
dagavond. Het nadeel met veel
voetbal op de televisie is, dat wij
niet zo snel groeien. Maar als je de
kijker zijn gewone portie voetbal
afpakt, loopt je eigen business
een groot risico. Dat is de les van
Sport7."
De vraag is of de kijker zo langza
merhand niet wordt overvoerd
met voetbal. Op het openbare net
is er soms op dinsdag, woensdag
en donderdag rechtstreeks Euro
pacup-voetbal te zien. Wie heeft er
dan nog tegen betaling zin in een
potje als pak hem beet NEC-Wil-
lem II? Daalmeijer: „Zestig pro
cent van de nieuwkomers by Ca
nal Plus zegt dat ze lid worden
vanwege het voetbal. Het grappi
ge is, dat na enige tijd blijkt dat de
Joop Daalmeijer heeft het niet zo op sport en televislepomo. De nieuwe netmanager van Nederland kijkt liever naar de 'betere film'.
meesten vooral films kyken. Van
de abonnees geeft maar veertig
procent aan dat zij vooral in sport
zyn geïnteresseerd."
Afgelopen zomer sloeg Daalmeij
er een grote slag met het aantrek
ken van Kees Jansma, samen met
Mart Smeets onbetwist de perso
nificatie van de sport op de Neder
landse televisie. „Ik ken Kees al
heel lang. Hij was verleden jaar
geknuppeld vanwege zijn optre
den in de strijd om de voetbal
rechten. Hij leek niet meer zo ge
lukkig met zjjn rol als chef bij Stu
dio Sport.„Kees vroeg: 'heb jij
nooit een hang terug naar de jour
nalistiek?' De NOS wiidp hem
vastpinnen op zijn managersfunc
tie. Hij had er duidelijk niet meer
zo'n trek in, tijdens een tweede
gesprek vroeg hij of hij bij ons
kon komen werken.
Vanuit de auto belde ik Jaap Hof
man, de chef-sport. „Hofman zei
dat ik niets van de sportwerld be
grijp. 'Kees Jansma komt nooit
naar ons,' liet hij weten. „Maar
Kees Jansma kwam wel. Er brak
een euforie uit. Niemand herin
nerde mij er aan dat zijn benoe
ming eigenlijk bekrachtigd had
moeten worden door de redactie
raad."
Paul de Leeuw
Nieuwe sprongen voorwaarts voor
Canal Plus had Joop Daalmeijer al
in zijn hoofd. „Het probleem is,
dat de zender nog steeds relatief
onbekend is. Zestig procent van
de bevolking kent de naam Canal
Plus, maar bij doorvragen blijkt
dat veel mensen eigenlijk niet we
ten wat het precies is.
Hij heeft een oplossing. ,Ons
moederbedrijf in Frankrijk is wet
telijk verplicht om twee uur per
dag ongecodeerd uit te zenden. In
die tijd zenden 2e de bestbekeken
talkshow van de Franse televisie
uit, gelardeerd met promo's voor
films die op Canal Plus te zien
zijn. In Nederland zou een derge
lijk programma volgens Daal
meijer ook prima als uithangbord
kunnen dienen voor de betaalzen
der. „Zeven dagen in de week een
uur Jack Spijkerman, of Paul de
Leeuw, ik heb daar wel ideeën
over. Of Mart Smeets, die zou ook
zeer geschikt zijn om een derge-
lyk programma te presenteren.
Bij Canal Plus liggen voldoende
uitdagingen te wachten. En Joop
Daalmeijpr heeft de redenen ge
geven waarom hij niet vertrekt.
Maar waarom vertrekt hij dan
wel? „De ontwikkelingsfase is
voorbij, verklaart hij.„Filmnetis
overgenomen door Canal Plus en
sindsdien ben ik chief executive
officer, algemeen-directeur noe
men wij dat. Mijn werk bestaat uit
delegeren, anders loop ik de
sportredactie of de filmredactie al
snel voor de voeten.
„Verder onderhandel ik met de
Cazema over de kabeltarieven. Ik
kan daar geen optimale bevredi
ging uit halen. Mijn voorganger
raadde mij aan lekker drie keer in
de week te gaan golfen. Maar ik
kan niet golfen en ik zit niet graag
stil Ik heb dit niet zelf gewild. Ik
zou nooit gesolliciteerd hebben op
de functie zoals ik hem nu be
kleed."
Afgeschreven
Kees Jansma sloeg de spijker op
de kop, toen hij begon over heim
wee naar de journalistiek. Onder
huids kriebelde het ook bij de ma
nager van Canal Plus. Voor het
ambachtelijke handwerk bij de te
levisie heeft hij zichzelf echter af
geschreven. Vooral in zijn VARA-
tijd groeide Daalmeijer uit tot een
bekende televisie-persoonlijk
heid. „Ik kon vroeger aardig fil
men, maar ik ben het verleerd. En
een echte goede interviewer heb
ik mezelf nooit gevonden. En ver
geet niet dat de technische ont
wikkeling fabelachtig is geweest,
ik zou opnieuw op cursus moe
ten."
De dagbladjournalistiek dan? In
een grijs verleden maakte Joop
Daalmeijer in zijn toenmalige
woonplaats naam als verslagge
ver bij onder meer de Schiedam-
sche Courant, een voorloper van
de huidige editie Waterweg van
het Rotterdams Dagblad. En zelfs
nu, bijna dertig jaar later volgt hij
in zyn woonplaats Huizen de frus
traties van Jos Poolman.
Wie zegt u?Voor de met-ingewij
den in de Schiedamse politiek,
Jos Poolman is in Schiedam een
gemeenteraadslid dai van. zijn
partij GroenLinks geen fractie
voorzitter mag worden. Naast de
krant leest hij bovendien Musis,
een cultureel maandblad dat in
zijn geboortestad verschijnt.
Daalmeijer kan zo weer een stuk-
kie tikken, zou je zeggen. Des
noods op een oude schrijfmachi
ne. Zelf denkt hij er anders over:
„Jullie zouden mijn artikelen zo
weggooien. Ik schrijf tegenwoor
dig in spreektaal., ik zou de lezers
daar niet echt een plezier mee
doen."
Kijkcijfers
Bij Nederland I denkt Daalmeijer
journalistiek wél aan zijn trekken
te komen, ook al staat het woord
'manager' wederom in zyn func
tie-omschrijving. „Ik ben bena
derd voor deze functie. Het is een
interessante uitdaging. Het gaat
de goede kantop met dezezender.
De kijkcijfers zijn goed. De nieu
we netmanager roemt op voor
hand de stroomlijning, die Gerard
Hulshof heeft doorgevoerd met
het programma Netwerk. Iedere
avond, direct na het journaal van
acht uur is hetpro gramma te zien.
Afwisselend wordt het program
ma verzorgd door de 'oude' actua
liteitenrubrieken Brandpunt
(KRO), Televizier (AVRO) en Hier
Nu (NCRV).
„In mijn Veronica-tyd heb ik een
dergelijke samenwerking op Ne
derland 2 opgezet, toen met de
TROS en de EO, Dat werkt prima.
Je zag het deze week, met de hoor
zittingen van de Waarheidscom
missie in Zuid-Afrika. Jan Dries-
sen zit er voor alle omroepen van
Nederland 1. Vroeger zou ieder
een een eigen verslaggever heb
ben gestuurd. Dit is een goed
voorbeeld hoe je verstandig met
de schaarse middelen kan om
gaan."
Daalmeijer roemt de kwaliteiten
van zijn nieuwe werkgevers. „De
KRO is goed in informatie, de
NCRV heel sterk in infotainment,
neem zo'n programma als Villa
Felderhof als voorbeeld. De
AVRO doet veei aan cultuur en
documentaires. Met z'n drieën
hebben ze de kijker veel te bie
den."
Toch kampt Nederland 1 met en
kele handicaps, is de analyse van
de omroepen. De kijkdichtheid is
goed, maar de zender kampt met
vergrijzing. Zappende jongeren
drukken zelden op knop '1' van
hun afstandsbediening. „Ik sta
voor de opgave hoe we jongere kij
kers kunnen trekken. Met name
in de groep tussen 15 en 40 jaar
kampt Nederland 1 met een pro
bleem. Ik krijg onder meer de
taak programma's voor deze doel
groep te bedenken en die vervol
gens te marketen. De resultaten
moeten in 1999 te zien zijn, de
zendschema's voor het volgende
televisieseizoen liggen al vast."
Het lijkt een schier onmogelijke
opgave. Hebben jongeren nog wel
geduld om een heel programma
uit te kijken? Een onderzoek leer
de deze week dat jongeren het
hooguit tien minuten uithouden
bij één zender.
Daalmeijer: Het probleem is be-,
kend. Mijn dochter is 21. In haar
vrije tijd surft ze over het Inter
net. Of ze leest, televisie kijken
doet ze niet. Ik denk dat we jonge
ren kunnen trekken met pro
gramma's die iets meer diepgang
te bieden hebben. Ik geloof niet in
de stelling dat programma's
steeds flitsender gemonteerd
moeten worden. Je ziet het aan
GTST, Deze soap houdt vast aam;
zestien scenes per aflevering. Dg
concurrenten hebben er 19, of 21?
En toch is Goede Tijden, Slechte,
Tijden het populairst by jonge
ren." '°H
Daalmeijer gaat zich met name
over de late avond ontfermen.'
Een deel van de jongere doel
groep kijkt na half elf naar echt
genote Maartje bij Nova, als op
warmertje voor Laat de Leeuw.
PeterJan Rens op RTL4 dingt
ook mee naar de kijkersgunst, net
als de softporao op andere Neder
landstalige zenders en het sport
programma op Nederland 2.
'Platvloersheid' wil de nieuwe
netmanager niet inzetten als wa
pen. „In het verleden heb ik me
daar wel aan bezondigd. Toen ik
bij Veronica zat, woedde de strijd
om de kijkers op z'n hevigst. Toen
is zo'n programma als de Pin Dp
Club ontstaan. Achteraf was het
niet goed gemaakt, persoonlijk
hou ik ook niet zo van dat soort
programma's." Dat komt goed uit,
want het gemiddelde NCRV-lid
zou vermoedelijk weinig waarde
ring hebben voor dergelijke frivo
liteiten.
Ook sport blyft in de toékomst
een marginaal verschijnsel op Ne
derland 1Maar sport en seks, zijn
dat niet juist de ingrediënten
waarmee Joop Daalmeijer de laat
ste jaren het best uit de voeten
kan In de nachtelijke uurtjes
schiet bij Canal Plus in expliciete
seksscenes het mannelijk zaad na
een plotse beëindiging van de coï-
tus steevast uitbundig over het'
seherm.Daalmeijer: ,1k keek eav.'
nooit naar en hou er niet van. Qokü'
uit onze kijkerspanels lijkt
alsof de programma's niet
slaan. Maar toen we een
stopten met dit soort films, verlo
ten we direct abonnees. Daar heb'
je mee te maken. Persoonlijk hou
ik ook niet van sport. Canal Plus
brengt het prachtig in beeld, maar
in het stadion verveel ik me al
gauw bij een voetbalwedstrijd.
„Na Feyenoord-Ajax stond ik een
keer met Mart Smeets te praten.
Ik voelde wat nattigheid. Mart zei:
'kijk niet omhoog, ze staan op ons
hoofd te pissen'." Ik heb het zelf
meer op de betere film. Canal Plus
heeft twee zenders, het plan is om
in het weekeinde op één van de
zenders cultfilms uit te zenden.
Oude films van Fellini enzo, die
zyn zelfs in de videotheek niet te
huur. Ook met kwaliteit kun je op
de televisie best uit de voeten."
til. UUR.*
Sinds de afschaffing van
da dienstplicht f* <fn
hcljgimaehi voorvoel
jonge Nederlanders een
var-ïan-mlJn-lHXl-atiow.
a laatste dienst-
citeerden, Is
grootste werkg
er aan
gewezen op do vrfja
markt. Not -Is elk onder
bedrijf moet het perso
neel aantrekken. En dat
valt niet mee. Vooral de
iandmaebt kampt met
een tekort aan man
schappen. Het ooglsnu
gevallen op patters van
16 jaar.
Door RobHirdes
De nieuwe wervingscampagne
van de Koninklijke Landmacht
straalt avontuur en dynamiek uit.
Militairen in gevechtsuitrusting,
die met ware doodsverachting uit
een helikopter springen. Man
schappen die monter tegen een
klimmuur opklauteren. Met als
begeleidende tekstregels: '...Of
sta je liever by de bushalte...'.
'...Of doe je lie'nr steps...'
Het antwoord op die vragen luidt
in de praktijk 'Kennelijk wel',
want ondanks alle inspanningen
stokt de toeloop voor de land
macht, terwijl dit onderdeel van
de krijgsmacht "juist zit te sprin
gen om nieuwe aanwas. Daarom
mikt het leger op jongens en
meisjes vanaf 16 jaar.
Niet iedereen is op voorhand even
enthousiast om pubers de wapen
rok aan te trekken. Want 16-jari-
gen zijn nog niet rijp om met vuur
te spelen. In het leger Ieren ze om
gaan met wapentuig en doden.
Want daar gaat het natuurlijk uit
eindelijk om. Alle mooie woorden
over vredesmissies ten spijt, voe
ren tegenstanders aan.
De pleitbezorgers voor verlaging
van de leeftijdsgrens van 17,5
naar 16 jaar villen daar niets van
weten. Het leger is meer dan ga
ten graven en pief, paf, poef roe
pen. Ze wijzen op de hoogwaardi
ge technologieën waarmee wordt
omgegaan, en dat werken bij de
landmacht zodoende werken aan
je eigen toekomst is.
Allochtonen
De suggestie om 16-jaiigen te in
teresseren in een loopbaan by de
'professionals voor vrede en vei
ligheid; komt niet alleen van de
VVD, maar ook van de Nederland
se Officieren Verenigingen (NOV)
en de Algemene Federatie Mili
tair Personeel (AFMP). Zij allen
zien er geen probleem in als de
landmacht 2ich ontfermt over jon
geren die net de leerplicht achter
de rug hebben en uitgekeken zijn
op de schoolbanken. Vaak gaat
het om jongens en meisjes met af
gebroken opleidingen zonder uit
zicht op een baan.
Voorzitter B. Snoep van de AFMP
betreurt het dat de krijgsmacht
die categorie schoolverlaters niet
meteen oppakt. „Defensie zet ze
nu anderhalf jaar in de wachtka
mer. 'Kom maar eens terug als je
17,5 benf, krijgen ze te verstaan.
Waarbij het de vraag is óf ze dan
nog wel terugkomen. Dat de ka
zernepoorten nu op z'n vroegst
openzwaaien voor jongens en
meisjes vanaf 17,5 jaar heeft zijn
oorzaak. Die leeftijdsgrens is vast
gesteld, omdat uitzending naar
het buitenland in het kader van
crisisbeheersingsoperaties pas op
18-jarige leeftijd mag. Opleiden
mag wel op jongere leeftijd. Een
eerste opleiding kost ongeveer
zes maanden, vandaar dat Defen
sie jongelui pas verwelkomt een
halfjaar voordat ze 18 worden.
„Natuurlijk willen we met de ver
laging van de leeftijdsgrens geen
kindsoldaten, zoals je bij gewa
pende conflicten in Afrika en Azie
tegenkomt," zegt Snoep van de
Algemene Federatie Militair Per
soneel.
De landmacht-nieuwe-stijl werkt
met twee contracten om perso
neel aan zich te binden. Als ze
door de selectie zijn gerold, mo
gen aankomende manschappen
vanaf mavo-niveau zich verheu
gen op een arbeidsovereenkomst
voor onbepaalde tijd. Jonge man
nen en vrouwen onder dit oplei
dingspeil worden binnengehaald
als zogeheten BBTers, beroeps
voor bepaalde tijd. Zo'n verbinte
nis bestrijkt tenminste tweeën
half jaar en kan steeds worden
verlengd tot de leeftijd van 30 jaar
is bereikt.
Maar als de werknemer in de baas
zijn tijd de nodige (vak)diploma's
op tenminste mavo-niveau haalt,
kan hij zijn dienstverband in
'voor onbepaalde tijd' omzetten.
Zo niet, dan wacht hem slechts
een begrensde carrière en wordt
hij aan de het einde van de nt har
telijk bedankt voor de bewezen
diensten aan koningin en vader
land en is het verder einde oefe
ning.
Terugkeer
Volgens kapitein A. Jonkman,
hoofd van de banenwinkel van de
landmacht in Arnhem, wordt ech
ter iedereen ruimschoots en ruim
hartig in de gelegenheid gesteld
om een opleiding in diensttijd te
volgen of af te maken, zodat ze in
elk geval niet met lege handen
staan bij eventuele terugkeer in
de burgermaatschappij
„Die terugkeer kan een vrijwillig
besluit zijn of een noodgedwon
gen situatie bij een definitieve be
ëindiging van het contract. Maar
in elk geval is de landmacht een
goede opstaporganisatie, die pri
ma past tussen onderwijs en be
drijfsleven."
AïMP-voorzitter Snoep vindt dat
een tamelijk boude uitpraak.„In
theorie is dat misschien zo, maar
in de praktijk moet elke civiele
opleiding nu nog worden gevolgd
tussen de oefeningen door. Die
kerels en die meiden komen moe
terug. Hun hoofd staat er dan niet
naar om ook nog eens de studie
boeken open te slaan. Bovendien
is studeren in de baas z'n tijd niet
verplicht. Vaak verlaten ze zo
doende met lege handen de
dienst. Daar sta je dan, 30 jaar
oud, en wat dan...?"
Daarom moeten de wervingsplan
nen voor 16-jarigen tegelijk de ga
rantie bieden op een sociaal vang
net. De invulling ervan kan dan
ook alleen een kans van slagen
hebben als het bedrijfsleven-en
het ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid erbij worden
betrokken.
Snoep: „Los van de vraag of je een
16-jarige kunt vellichten 2ijn
handtekening onder een contract
van vijfjaar te zetten, kun je hem
er wel op vastpinnen om onder de
vlag van defensie eerst een vak te
leren of een afgebroken opleiding
weer op te pakken. Daarna volgt
eert eerste periode van actief sol
daat. Als die is uitgediend, komt
de vraag of hy nog langer het mili
taire uniform wil dragen. Zo ja,
dan blijft hij als beroeps bepaalde
tijd van harte welkom. Zo nee,
dan heb je hem in elk geval een
beter perspectief geboden voor
een terugkeer naar de burger
maatschappij. Die jongeren ko
men beter terug."
