7
Schroder ligt ver voor op Kohl
Rouwstoet als actiemiddel in Bagdad
'Dit is ons land, dood aan de Albanezen'
CDU sluit demonstratief de gelederen rond bondskanselier
Ook Libanon vestigt
hoop op Kofi Annan
'Bevolking Halabja zwaar
getroffen door zenuwgas'
Omwegregering
voor Zuid-Korea
India op weg
naar nieuwe
patstelling
Noord-Korea
zonder voedsel
Ankara milder
over doekjes
Hoger losgeld
Aanwijzingen
voor grote
oceaan op
Jupitermaan
Europa
v. Houwelingen
Rotterdams Dagblad
Dinsdag 3 maart 1998
Seoul—De Zuid-Koreaanse presi
dent Kim Dae-jung heeft vanmor
gen via een maas in de wet een re
gering gevormd. De omstreden
Kim Jong-pil werd tot waarne
mend premier benoemd. De nood
maatregel was nodig nadat de op
positionele Nationale Partij giste
ren opnieuw de benoeming van
Kim Jong-pii tot premier had ge
blokkeerd. De oppositie vindt
Kim Jong-pil (72) onaanvaardbaar
omdat hij aan het hoofd heeft ge
staan van de geheime politie on
der de militaire regimes in Zuid-
Korea. Volgens president Kim
Dae-jung is de noodgreep volko
men legaal, maar de oppositie
kondigde aan naar de rechter te
stappen.
New Delhi De algemene verkie
zingen in India lijken geen duide
lijke winnaar te hebben opgele
verd. De drie belangrijkste party
en lopen zich alle warm voor de
regeringsmacht. De hindoepartij
BJP wordt de grootste, zoveel
staat vast. De laatste prognoses
wezen vanmorgen op 240 tot 250
zetels voor de nationalistische
hindoepartij. De concurrenten
juichen echter al omdat de partij
daarmee een twintigtal zetels van
de absloute meerderheid verwij
derd blijft. De Congrespartij en
het Verenigd Front hebben al be
cijferd dat ze samen waarschijn
lijk op nét voldoende zetels uitko
men om een meerderheidscoalitie
te kunnen vormen. Congres ste
vent af op ruim 170 zetels. Het
Verenigd Front zal net boven de
honderd zetels uitkomen, aldus
de prognoses. Daarmee lijkt dan
de absolute meerderheid, 273 ze
tels, binnen handbereik.
Seoul Noord-Korea heeft giste
ren bekendgemaakt dat het dreigt
door zijn voedselvoorraden heen
te raken, hoewel het dagelijkse
rantsoen'voor de bevolking van 24
miljoen Koreanen de afgelopen
maanden aanzienlijk is 'vermin
derd. Het Noord-Koreaanse natio
nale persbureau meldde dat de
graanvoorraden per 1 januari
167.000 ton bedroegen, In januari
was hiervan dagelijks 300 gram
per persoon uitgedeeld, in februa
ri 200 gram. „Zelfs als in maart
100 gram wordt uitgedeeld, zal de
voorraad half maart uitgeput
zijn," aldus een door het persbu
reau geciteerde functionaris, Vol
gens internationale deskundigen
is een dagelijkse hoeveelheid van
minimaal 450 gram voedsel nodig
om een volwassene enigszins ge
zond te houden.
Ankara De Turkse regering is
gisteren teruggekomen op het be
sluit dat meisjes geen hoofddoe
ken mew mogen dragen op
school. Over deze kwestie was
grote onenigheid ontstaan binnen
de coalitie en ook de bevolking
had in demonstraties haar onge
noegen kenbaar gemaakt over het
beleid. „Meisjes zullen niet wor
den gedwongen hun hoofd te be
dekken of niet te bedekken,"1 zei
premier Yilmaz gisteren na kabi
netsberaad. Hij zei dat de beslis
sing was genomen uit respect
voor de tradities en gewoontes
van de studentes. In een poging
de invloed van de islam in het da
gelijks leven terug te dringen had
de regering op aandringen van
het seculiere leger een strikte na
leving van het verbod op hoofd
doekjes geëist. Veel leden van
Vilmaz' Moederlandpartij waren
het niet eens met die beslissing
en duizenden universiteitsstu
denten gingen de straat op om te
protesteren tegen het verbod.
Londen Ontvoerders van perso
neelsleden van buitenlandse be
drijven vragen steeds meer los
geld. Bedroeg het gemiddelde in
1989 iets meer dan 500.000 dollar,
nu wil de gemiddelde Colombi
aanse ontvoerder een miljoen dol
lar hebben. In Mexico moeten be
drijven zelfs 3 miljoen dollar beta
len. Dat blijkt uit cijfers van de
Britse verzekeraar Lloyd's. Het
aantal ontvoeringen is de afgelo
pen vijf jaar verdubbeld. Vorig
jaar waren er 881_in Colombia, 197
in Mexico en 60 in Brazilië. Maar
niet alleen Latijns-Amerïka is een
gevaarlijk gebied. Wie naar Indo
nesië, Taiwan of door burgeroor
logen geteisterde gebieden als
Kashmir, Tadzjikistan of Tsjetsje
nië reist, maakt een gerede kans
op een ontvoering.
Bonn De nieuwe kandidaat-kanselier van de SPD, Gerhard
Schroder, ligt in peilingen ver voor op premier Helmut Kohl.
Ook zijn waarschijnlijk opvolger, de christendemocratische
fractievoorzitter in de Bondsdag Wolfgang Schauble. laat
Kohl achter zich.
In een peiling zei 52 procent van
de duizend ondervraagden voor
Schroder te zijn en was slechts 25
procent voor Kohl. Daarnaast is 42
procent van de mensen van me
ning dat niet Kohl. maar Schauble
kandidaat voor de CDU moet zijn.
Eenenveertig procent houdt het
op Kohl. de geplande lijsttrekker.
In een andere peiling was 46 pro
cent van de duizend ondervraag
den voor Schroder en 25 procent
voor Kohl. Op de vraag naar de
CDU-kandidaat wil in deze pei
ling zelfs 39 procent liever Schau
ble dan Kohl. die slechts 31 pro
cent van de ondervraagden achter
zich krijgt.
De CDU heeft zich gisteren, een
dag na de forse nederlaag van de
party bij de verkiezingen in de
deelstaat Nedersaksen, overigens
demonstratief achter haar leider
bondskanselier Kohl geschaard.
Na afloop van een bijeenkomst in
het Bonner hoofdkwartier van de
christen-democraten, verzekerde
de partijtop dat er geen discussie
zal ontbranden over de vraag of
Kohl nog wel de geschikte kandi
daat is voor de Bondsdagverkie
zingen van september. „Kohl
blijft onze man," vertolkte minis
ter van Werkgelegenheid Norberl
Blüm. de langst dienende minis
ter in de regering-Kohl, de me
ning van alle CDU-kopstukken.
Kohl gaf gisteren toe 'zeer teleur
gesteld' te zyn over het resultaat
van zondag. Maar hij toonde zich
ook strijdlustig. Hij kondigde een
'harde confrontatie' aan met
Schroder. ..De regeringspartijen
hebben een duidelijke kans op de
overwinning." zei hij. Het thema
van de campagne staat al vast:
een rood-groene regering in
Bonn. eventueel gedoogd door de
'post-communistische' PDS, zal
het land in chaos storten.
Door het debacle in Nedersaksen
zijn de volgende deelstaatverkie
zingen, volgende maand in Sak-
sen-Anhalt, plotseling van groot
belang geworden. Lijdt de CDU
daar opnieuw een nederlaag, dan
wordt het dempen van een discus
sie over Kohls positie een bijna
onmogelijke klus.
Ook een andere regeringspartij,
de liberale FDP. likte gisteren
haar wonden. De liberalen waren
er zondag niet in geslaagd over de
kiesdrempel van vijf procent te
komen en zyn nu definitief de
zwakke schakel in Kohls coalitie
Party leider Gerhardt bevestigde
zijn steun aan de bondskanselier,
maar de waarde van die toezeg
ging wordt met elke verkiezing
minder. Als de FDP ook in sep
tember over de kiesdrempel strui
kelt, is het einde van het tijdperk-
Kohl na 16 jaar een feit.
Dat vooruitzicht gaf de feeststem
ming bij de SPD gisteren extra ca
chet. Hoewel Schroder by de lin
kervleugel van zijn party op een
diep geworteld wantrouwen stuit,
werd hy in de euforie van het mo
ment praktisch unaniem tot lijst
trekkergekozen. Bij de stemming
in het partijbestuur kreeg hy 38
van de 41 uitgebrachte stemmen
by drie onthoudingen.
Schroder ging gisteren na zyn be
noeming geiyk in de aanval. ..Met
alle respect voor de historische
verdiensten van Kohl. maar het
wordt tijd dat hij afgelost wordt.
Hij heeft met meer de creativiteit
om het land in de volgende eeuw
te leiden Hij maakte ook duide-
lyk dat luj zich niet gebonden
achtte aan partybesluiten die 'de
toets van het echte leven niet
doorstaan'. Dat was een hint aan
het adres van de linkervleugel,
die in Schroder een 'vriend van
het grootkapitaal' zien.
Door Ad Bloemcndaal
Tef Aviv Het gerucht gaat dat de
Verenigde Naties op het punt
staan zwaar geschut naar het Mid
den-Oosten te brengen om Israel
te bewegen tot een militaire te
rugtrekking uit Libanon. Secreta
ris-generaal Kofi Annan, de veel
geprezen temmer van Saddam
Hussem en Bill Clinton, /ou in
principe bereid zyn opnieuw naar
he* Midden-Oosten tc reizen om
uitvoering af te dwingen van een
besluit van de Veiligheidsraad. Is
rael verklaart steeds luider dat
het bereid is resolutie 425 uit te
voeren door zyn troepen uit Liba
non weg te halen. Maar dat is
makkelijker gezegd dan gedaan,
zolang wat Svrie betreft Israels
positie in Libanon niet precair ge
noeg kan zijn.
Oud-mimster Beilm van de Israë
lische Arbeiderspartij voert al
meer dan een jaar actie voor een
Eon Iraakse vrouw treurt bij het zien van een begrafenisstoet
(zie inzet) die gisteren door Bagdad reed om te wijzen op de
gevolgen van de economische sancties tegen Irak. Taxi's ver
voerden het stoffelijk overschot van 43 kinderen die volgens
de autoritetten door het gebrek aan medicijnen zijn gestor
ven. De kisten waarop portretten van de kinderen te zien wa
ren, waren gehuld in witte doeken. De stoet ging door het cen
trum van Bagdad naar een kantoor van de Verenigde Naties.
„Deze kinderen stierven door het simpele feit dat zij voedsel
en medicijnen nodig hadden/' zei de leider van de manifesta
tie, parlementslid Sultan al-Shawi. Hij beschuldigde de Ver
enigde Staten van volkerenmoord. Foto's Reutor» en ëpa
Door Harald Doornbos
Pristina 's Ochtends hebben de
Albanezen gedemonstreerd en
zijn in elkaar geslagen door de
Servische politie, 's Middags zijn
de Serviërs aan de beurt om de
straat op te gaan. Zij begraven in
een buitenwijk van Kosovo's
hoofdstad Pristina een Servi
sche politieman die afgelo
pen weekeinde met drie an
dere agenten om het leven
kwam tijdens een treffen met
Albanese guerrillastrijders
die vechten voor afscheiding
van Kosovo van Servië.
De ruim duizend rouwenden
zijn razend. Ondanks het feit
dat 90 procent van Kosovo's
bevolking van Albanese af
komst is, en de Serviërs
slechts de resterende tien
procent vormen, schreeuwen
sommige Serviërs na afloop
van de begrafenis: „Dit is ons
land, dood aan de Albane
zen." In tegenstelling tot de
Albanezen, mogen de Ser
viërs in Kosovo wel demon
streren worden zelfs be
schermd en ondersteund
door de politiemacht, die
voor 100 procent bestaat uit
Serviërs.
„Wij zijn doodziek van de ter
reur van de Albanezen," zegt
Goran Delic, een Serviër,
doelend op de recente acties
van gewapende Albanese se
paratisten die streven naar
een onafhankelijk Kosovo.
Deiic wijst op een politie-eenheid
die over straat marcheert en die
blauwe uniformen, helmen en ge
weren draagt. „Zonder hen zou
den we worden uitgemoord door
de Albanezen," meent Delic.
In het chaotische Pristina is er
niet alleen blauwe oproerpolitie
aanwezig. Overal lopen leden van
de Servische geheime politie. En
met grote regelmaat patrouilleren
in het zwart geklede Servische
commando's door de straten. Nie
mand weet waar deze comman
do's vandaan komen of wie aan
het hoofd staat van hun eenheid.
Op hun zwarte baretten is alleen
een tweekoppige adelaar zicht
baar en een Groot-Servie-teken.
Albanezen zijn als de dood voor
deze figuren; ze worden vergele
ken met para-militaire groepen
die het vuile werk opknappen
voor de Servische regering die fel
Een Albanesejongen knielt en geeft het
dubbele V-teken tijdens de later uit
eengeslagen demonstratie in Pristina,
de provinciehoofdstad van Kostovo.
Foto Petar Kujundzje/Reuters
is gekant tegen onafhankelijk
heid voor Kosovo. Met 45.000 poli
tiemannen op een bevolking van
twee miljoen is Kosovo een van de
staten met de grootste politie-
dichtheid ter wereld.
Maar niet alleen de Albanezen
hebben last van de Servische poli
tie. Ook vier buitenlandse journa
listen maakten gistermiddag op
een weinig aangename manier
kennis met de ordetroepen. Zon
der enige reden werd een Belgi
sche collega uit een auto gesleurd
en tegen een muur gezet door po
litieagenten, die buitenlandse
verslaggevers beschouwen als
'anti-Servische elementen'. De
politieman dreigde de Belg ter
plekke te executeren, terwijl de
anderen werden gedwongen uitte
stappen en uiterst vijandig wer
den bejegend. „De volgende keer
sturen we de jongens in het zwart
op jullie af," zei een lid van
de geheime politie, wijzend
op leden van een comman
do-eenheid die van afstand
toekeken.
Dit incident is kenmerkend
voor de situatie in Kosovo,
dat sinds het afgelopen
weekend in een stroomver
snelling is geraakt van ge
weid en wanorde. Op zater
dag schoten leden van. het
Kosovo bevrijdingsfront
(UCK) twee Servische poli
tieagenten dood in een door
Albanese separatisten be
heerst gebied op twintig ki
lometer ten westen van de
hoofdstad. Als tegenmaat
regel sloten de Servische
autoriteiten enkele dorpen
van de buitenwereld af. Tij
dens politieacties, waarbij
gebruik werd gemaakt van
tanks, pantserwagens en
helikopters, werden zestien
Albanezen op het platteland
gedood. Albanezen schoten
daarop nog twee agenten
dood, waardoor het totaal
aantal dodelijke slachtof
fers opliep tot twintig. Hier
mee was dit het meest bloe
dige weekeinde sinds 1981, toen
.ruim honderd Albanezen omkwa
men tijdens een volksopstand.
Na het bloedvergieten van de af
gelopen dagen staan de Albane
zen en Serviers verder dan ooit uit
elkaar. Recente pogingen van de
speciale Amerikaanse afgezant
voor het voormalig Joegoslavië,
Gelbard, om beide partijen aan de
onderhandelingstafel te krijgen,
liepen op niets uit. De Albanese
media spraken gisteren van een
'bloedbad' en beschreven de Ser
viërs als 'terroristen'. Foto's van
de zestien Albanese slachtoffers
onder wie een zwangere vtouw
en kinderen verschenen op de
voorpagina's van alle Albanese
kranten en zorgden voor een ware
woedereactie onder de Albane
zen.
Ruim 50.000 van hen gingen gis
terochtend de straat op, maar wer
den op bruut geweld getrakteerd
door de politie. Traangas en wa
terkanonnen werden ingezet te
gen de demonstranten. Rellenpo-
litie sloeg tientallen Albanezen in
elkaar. Een van de demonstran
ten werd tot in een gebouw ach
tervolgd en vanaf de tweede ver
dieping door politie naar beneden
gegooid. Hij brak een arm. Speci
ale politie probeerde de demon
stranten in stille straatjes af te
ranselen. Met een auto reden ze in
op een groep Albanezen, waarbij
een vrouw zeer zwaar gewond
raakte. Het is onbekend of zij is
overleden aan haar verwondin
gen, aangezien Albanezen weige
ren zich bij de ziekenhuizen te
melden uit angst voor represailles
door de Servische autoriteiten. De
toegangspoort tot Pristina's groot
ste ziekenhuis werd gisteren ge
blokkeerd door politie.
Wat nieuw en uiterst gevaarlijk
was tijdens deze protesten, was
het gebruik door Servische bur
gers van automatische wapens.
Verscheidene ooggetuigen zagen
hoe gewapende Servische inwo
ners van Pristina de politie hiel
pen en over de hoofden van Alba
nese demonstranten schoten met
pistolen en kalasjnikovs.
Gisteravond had de politie de si
tuatie voorlopig weer onder con
trole. Tanks en panterswagens pa
trouilleerden door de uitgestor
ven straten omdat ae meeste Al
banezen uit voorzorg binnenble
ven.
Vandaag zullen de Albanese par
tijen in Kosovo zich beraden over
mogelijke nieuwe demonstraties.
Ook zullen tien van de zestien
slachtoffers worden begraven.
Tijdens de begrafenisplechtig
heid worden tienduizenden Alba-
New York Tien jaar nadat de
Iraakse leider Saddam Hussein
chemische wapens gebruikte in
Halabja lijdt de bevolking van de
Washington Nieuwe foto's
van Jupitermaan Europa wij
zen op een grote oceaan onder
het met ijs bedekte oppervlak
van het hemellichaam. De lei
ding van de missie van de
Amerikaanse ruimtesonde Ga
lileo heeft dit gisteren ver
klaard. De toto's zijn in decem
ber genomen.
Europa is een van de zestien
manen van Jupiter, Vorig jaar
al zei het Amerikaanse ruimte-
vaartbureau NASA het moge
lijk te achten dat er op deze
maan organisch leven is. De
aanwezigheid van water,
warmte van binnen uit en or
ganische stoffen vanaf kome
ten of meteorieten hebben sa
men een omgeving geschapen
waarin leven kan zyn ont
staan.
Galileo werd in 1989 gelan
ceerd en arriveerde in 1995 bij
Jupiter vmr een missie van
twee jaar. Maar NASA heeft be
sloten de missie met twee jaar
te verlengen, zodat opnieuw
over de manen Europa, Gallis-
to en lo kan worden gevlogen.
Aan het einde van zijn trip ver
brandt Galileo in de atmosfeer
van Jupiter.
Koerdische stad zwaar onder de
gevolgen.
„Ik was diep geraakt door wat ik
aantrof," zei Christine Gosden,
een genetisch deskundige uit
Groot-Brittannte die Halabja in
januari in het geheim bezocht. In
een tv-documentaire die van het
bezoek werd gemaakt, wordt ver
teld hoc Saddam de 70.000 inwo
ners van Halabja wilde straffen
omdat zij in de oorlog tegen Iran
steun hadden verleend aan de vij
and. Bij de aanval stierven 5000
mensen, talloze anderen liepen
zware verwondingen op
Gosden stelde vast dat veel men
sen lijden aan beschadigingen
van zenuwen en hersenen, onbe
handelbare huidziekten, verlam
ming, onvruchtbaarheid en kan
ker.
Hiroshima
Gosden is de eerste westerse arts
die in Halabja was. Geen enkele
internationale hulp- of medische
organisatie is in staat gesteld on
derzoek naar de gevolgen van de
aanval met mosterdgas en andere
chemische wapens te doen.
Gosden vergeleek de situatie in
Halabja met het lijden van de
overlevenden van de atoombom
bardementen op Hiroshima en
Nagasaki aan het einde van de
Tweede Wereldoorlog. De zenuw
gassen hebben in Halabja geleid
tot de beschadiging van het DNA
van slachtoffers, die het risico lo
pen kinderen met geboorteafwij
kingen te krijgen. Gosden zei te
wezen dat de afwijkingen genera
ties lang kunnen aanhouden.
Israëlische terugtrekking uit Li
banon. Hij heeft daarbij de hulp
gekregen van ouders van solda
ten die in Libanon dienen. En dat
is een potentieel sterke lobby.
De terugtrekking uit Libanon is
niet langer een partijkwestie' ook
in de Likud en andere rechtse
partijen gaan steeds meer stem
men op om de soldaten naar huis
te halen.
Wat rechts betreft, speelt ook een
andere factor een rol. Men hoopt
daar dat een terugtrekking uit Li
banon het verlangen naar een ak
koord met Syrië over de Golan-
hoogvlakte zal verminderen Oin
dezelfde reden zyn de Svners er
natuurlijk juist op gebrand de
druk op de ketel te houden Ze
hebben geen behoefte aan een
confrontatie met Israel op de Go
lan. maar in het zuiden van Liba
non kan het hen niet onrustig ge
noeg zijn.
Alle party en zyn het dus over een
ding eens: zonder medewerking
van Syne zal een regeling voor
Zuid-Libanon met lang stand
houden. Alleen Syrië kan de isla
mitische verzetsbeweging, de
Hezbollah, in bedwang houden.
Sleutel
De sleutel voor een oplossing in
Zuid-Libanon is een vredesver
drag tussen Israel en Syrië. Maar
zolang de regenng-Netanyahu al
leen vrede wal met behoud van de
bezette Golan, is daar geen kijk
op. Beilin wil dit probleem omzei
len door derde landen in te scha
kelen, met name de VS en Frank
rijk, een land met invloed in Liba
non. Gisteren zei hy dat er nu
zicht is op Amerikaanse mede
werking. „De Amerikanen heb
ben me informeel laten weten dat
ze samen met andere landen over
leg willen voeren met president
Assad van Syrië." zei hy. „Dat wil
zeggen: als Israel Iaat welen dat
het bereid is zyn leger uit Liba
non terug te trekken. Amerika en
de andere landen willen Assad in
dat geval duidelijk maken dat Is
rael niet de bedoeling heeft zich te
onttrekken aan het vredesproces
met Syne. En ze zullen van hem
eisen dat hy zich onthoudt van
het aanmoedigen van vijandelijk
heden tegen Israel. Blijft hy in ge
breke, dan zal Syrië verder wor
den behandeld als een paria-
staat."
Vroeger stelde Israel aan zyn te
rugtrekking een aantal eisen, zo
als een officieel vredesverdrag
met Libanon. Dat is niet langer
het geval. Minister van Defensie
Mordechai voert donderdag in
Frankryk besprekingen, onder
meer over Libanon. Hy zei vorige
maand dat Israel nu bereid is zon
der meer te voldoen aan Veilig
heidsraad-resolutie 425 'volgens
zyn eigen uitleg'.
Dat laatste betekent dat Israel de
verzekering wil dat het Libanese
leger orde en rust in Zuid-Liba-
non zal handhaven. De officiële
uitleg van de Libanese regering is
anders. Minister van Buitenland
se Zaken Fayez herhaalde giste
ren dat zijn land een onvoorwaar
delijke terugtrekking van Israel
eist. Dat wil zeggen dat Israel zyn
leger moet terughalen en dan
maar moet afwachten.
De Libanezen iijken ie zijn verge
ten dat resolutie 425 twee onder
delen kent. In het eerste wordt in
derdaad aangedrongen op een Is
raëlische terugtrekking. Maar
verderop staat dat er een tijdelij
ke VN-vredesmaeht zal worden
gevormd (Unifii, nog wel bekend
in Nederland). De taak van die
VN-troepen zal met alleen zijn het
'bevestigen van de terugtrekking
van de Israëlische troepen', maar
ook 'het herstellen van internatio
nale vrede en veiligheid en het
helpen van de Libanese regering
bij het herstel van zijn effectieve
gezag in het gebied'.
Niet alleen Israel leidt uit dat laat
ste af dat Libanon we! degelijk de
plicht heeft in het zuiden orde en
rust te handhaven. De VS en an
dere westerse landen vinden dat
ook. In de Libanese media is al ge
suggereerd dat Libanon aan Kofi
Annan moet vragen hoe resolutie
425 precies moet worden uitge
legd, Sinds het Bagdad-akkoord
geniet de secretaris-generaal in
het Midden-Oosten onbeperkt
krediet. Maar voor iedere regeling
is de medewerking van Assad no
dig en de Syrische president zal
op zijn minst eisen dat het vredes
overleg met Israel wordt hervat.
Daarvoor is nodig dat Netanyahu
zijn eis laat vallen dat de Syriers
akkoord gaan met het schrappen
van alle bereikte resultaten in eer
der overleg. Misschien ligt daar
een taak voor de Amerikanen.
.andere
keuken Uel. 0180-514425
Adm. de Ruyterstraat 10
...de andere KRIMPEN A/D LEK
1 in l T
«UMlIMKHUi
