2
Doodgewone bloedprik haalt Linda's leven overhoop
Britse kinderen krijgen
boeken met luchtje
In achttien maanden te paard
van Mongolië naar Parijs
Uitgesproken,
Confrontatie tussen
tennissers en hele
kleine pennenlikkers
Orka Keiko krijgt grootste waterverblijf
Armoede
O Recept
Gehaktsaté
Rotterdams Dagblad
Voor tips en reacties: 010-4004337
Donderdag 5 maart 1998
Door Ferdi Schrooten
Achttien maanden heeft Parijze-
naar Franck Egraz er over gedaan
om te paard van Mongolië naar
Nederland te komen. In die tijd is
hij overvallen door rebellen in
Kirgizië, hebben plaatselijke
overheden diverse malen zijn
paard in beslag genomen en heeft
hij barre klimaten en onherberg
zame landschappen moeten trot
seren. Deze week reist hij verder
naar de Franse hoofdstad die tot
augustus 1996 zijn woonplaats
was.
In zijn reisdoel is de 38-jarige
Fransman nog voor het bereiken
van zijn eindbestemming al ge-
slaagd. „Ik wilde mijn leven ver
anderen," zegt Egraz koeltjes in
de kantine van manege Heihof,
gelegen aan de rand van de ge
meente Landgraaf, waar hij na
een reis door Duitsland arriveer
de. Net als gedurende zijn hele
reis wordt de Parijzenaar ook hier
met open armen ontvangen. Voor
de ruiter is er een bed en eten.
Zijn paard Fakir moet het doen
met een stal, haver en hooi.
Egraz hoopt ergens in het voor
jaar in Parijs aan te komen. Iets
wat zyn vriendin nooit had ver
wacht „Ze dacht dat ik nooit
meer terug zou komen," zegt de
Fransman lachend. De vrees van
zijn vriendin was overigens niet
geheel ongegrond als je de verha
len van Egraz hoort In Kirgizië
doken plotseling enkele rebeilen
voor zijn neus op. „Kalashnikovs,
pistolen, noem maar op," herin
nert de Fransman zich. „Ze na
men alles mee. Mijn paard, mijn
geld, mijn bagage, alles."
Het zou niet de laatste keer zijn
dat de marathonruiter zijn paard
kwijtraakte. Op de grens van
Hongarije namen douaniers afge
lopen zomer voor de vierde keer
een viervoeter van hem in beslag.
„Vraag me niet waarom. Dat weet
ik nog steeds niet: ik kreeg geen
document of niks van de inbeslag
name."
Zoals zo vaak bleef Egraz niet
lang zonder lopend vervoermid
del. De Slowaakse premier Vladi
mir Meciar schonk hem bij het
aanhoren van Egraz' verlies zyn
huidige paard, de vieijarige Fakir.
Eerder had de minister van trans
port van Tadjikistan hetzelfde ge
baar gemaakt, nadat Egraz zijn
paard aan de rebeilen in buurland
Kirgizië was kwijtgeraakt.
Hoewel de wereldruiter onderweg
veel kou heeft geleden (zo moest
hij zich ondermeer in Turkmenis
tan door sneeuw en ijs een weg
banen) heeft hij bij de meeste
mensen die hij op z'n tocht tegen
kwam vooral warmte ontvangen.
Het heeft hem verbaasd dat juist
de mensen in de voormalige Sov
jet-republieken zo hartelijk zijn.
„Bij de buitenwereld heerst vaak
een grauw en somber beeld over
deze landen en de bevolking daar.
Maar het was fantastisch zoals ik
overal ontvangen ben, zo aardig
en gastvrij," vertelt Egraz. Als
voorbeeld noemt hij de nomaden
in China, Kazachstan enMongolië
die hem onderdak gaven.
Als Egraz in Parijs aankomt, heeft
hij zes paarden 'versleten' en zo'n
twaalfduizend kilometer afge
legd, het meeste stapvoets. Zelfs
menig ervaren ruiter moet al pijn
krijgen in zijn achterste bij de ge
dachte daaraan. Zo niet Egraz.
„Pijn? Welnee, met mijn kont
gaat het fantastisch!"
TROS-presentatrice Tineke Verburg in VARA
TV-Magazine:
„Mijn opmerkelijkste daad? Ik denk het feit dat ik
de baan bij Aktuaaannam. Het was heel eng om als
'omroeptrutje' naar een actualiteitenrubriek te
verhuizen. Wibo van der Linde ging daar net weg
en de collega's zagen mij daarvoor terugkomen.
Dat was voor hen niet echt feestelijk."
OPLOSSING DAGPUZZEL DINSDAG
Horizontaal: 1. Armenzorg; 9. vuil; 10. ober; 11. om; 12. aan; 14. ei; 15. en
gel; 17. dit; 19. aks; 21. dal; 22. oma; 23. log; 25. Eta; 27. eivol; 30. ar; 32.
rad; 33. ge; 34. naja; 36. eter; 38. etensrest.
Verticaal: 1. Avond;2. rum; 3. mi; 4. elan; 5. zone; 6. Ob; 7. ree; 8. gries; 13.
aga; 15. etage; 16. lamel; 18. Ido; 20. kat; 23. liane; 24. eva; 26. alert; 28.
Iran; 29. Oder; 31. rat; 33. ges; 35. je; 37. te.
DAGPUZZEL
do. 5 mrt.
HORIZON
TAAL: 1. Strik;
4. tennisterm; 6.
elpenbeen; 9.
werelddeel; 11.
voorzetsel; 12.
stapel; 13. voor
zetsel; 15. keg;
17. nobel; 19. En
gels bier; 20. Ja
panse parel-
duikster; 21.
jong dier; 23.
god v.d. liefde;
24. uitroep van
pijn; 25. hand
vat; 27. voorzet
sel; 28. mario
net; 32. toe
vluchtsoord; 34.
graanafval; 35.
wig.
VERTICAAL: LM' JP-47
schip; 5. waterstand; 7. durende vijandschap; 8. rivier in Frankrijk; 9.
handgeklap; 10. ranonkelachtige plant; 11. stad in Japan; 14. noodsein;
16. mager; 18. waterkering; 22. flink; 23. behoeftige; 26. ereis; 29, gladde
zijden stof; 30. vogel; 31. klein kind; 33. landbouwwerktuig.
Toptennissers zijn vaak niet zo
happig op persconferenties, zeker
niet een paar minuten na een ver
loren partij. Dan zijn ze niet zel
den nukkig en slecht bestand te
gen kritische vragen. Toch ziet de
spelersvakbond ATP de mach',
van de media wel in.
Dit jaar zijn wereldwijd zelfs spe
ciale acties in het leven geroepen
om de tennissers en hun kritische
volgers nader tot elkaar te bren
gen. Een voorbeeldje daarvan was
dinsdagmiddag het Happy Hour
in het perscentrum van Ahoy',
waar deze week het ABN AMRO-
wereldtennistoernooi wordt ge
houden.
Spelers als Richard Krajicek, Paul
Haarhuis en Greg Rusedski ston
den achter de tap, schonken de
drankjes in en keuvelden infor
meel met de journalisten. Mis
schien met frisse tegenzin ('Laten
we net doen of we goed met de
journalisten kunnen opschieten',
zei Krajicek tegen zyn maten),
maar toch.
Anders is het als de journalisten
nog geen tien jaar oud zijn en hun
bewonderende ogen tijdens de
persconferentie niet van de spe
lers kunnen afhouden. Zoals gis
termiddag in Ahoy', waar de tradi
tionele Kid's Day werd opgeluis
terd met het al even gebruikelijke
vragenspel tussen spelers en jour
nalisten. Vier spelers ondergin
gen die persconferentie, drie Ne
derlanders (Jan Siemerink, Fer-
Jan Sieme
rink reageert
als de kinde
ren proberen
zijn aarsöacht
te trekken.
r
f-otc trnstfCof
non Wibier en Peter Wessels) en
de Fransman Guillaume Raoux.
De tientallen journalistjes in spc
waren de kraker van Siemerink
tegen Ivanisevic uiteraard niet
vergeten. En zijn tegenstander
van vanavond. Raoux, zat aan de
andere kant van de tafel. „Wat
zijn jouw sterke punten?" vroe
gen ze hem dus tactisch. „Dal
moetje maar Jan vragen," luidde
het antwoord. Les een in ontwij
kende vragen voor de kleine pen
nenlikkers.
Geinig
Jan Siemerink zat met een ka
merbrede glimlach achter de ta
fel. Hoe het voelde om een beken
de Nederlander te zijn? De Rijns
burger vond het wel geinig. „Als
mensen aan je vragen hoe het
gaat. hebben ze toch inieressc in
je werk. Dal is toch leuk?"
De kinderen waren flink onder de
indruk van het geld. dat Raoux in
zijn loopbaan bij elkaar heeft ge
slagen. Bijna twee miljoen dollar,
dal is een flinke spaarpot vol.
„Oohhhh." klonk het bewonde
rend. „Zoveel?"
„Maar jullie moeten niet denken
dat iedereen zoveel geld ver
dient," riep Fernun Wibier. die
naast hem zat. „Dat geldt alleen
voorde topspelers en dan ook nog
voor een korte periode. Veel ten
nissers die niet tot de wereldtop
behoren, komen maar met moeite
rond."
Dat al deze jonge tennisfanaten
dus hun school niet moeten ver
waarlozen, waarschuwde Sieme
rink. „Dat heb ik ook niet ge
daan," zei hij. „Ik heb ook eerst
mijn school afgemaakt. Want niet
iedereen kan prof worden."
Maar je kunt er toch altijd nog van
dromen, zag je de journalistjes
denken.
Door Joke Korving
Het is een relaas geweest over on
voorstelbare tegenslag en veel
verdriet. Toch zegt Linda Stolk
bijna aan het eind van dat ge
sprek: „Het leven voelt weer
goed." Ze kan ook wat optimisti
scher zyn. Linda (32) heeft kort
geleden haar ondememersdiplo-
ma gehaald en is pas aan een an
tiekcursus begonnen. Nog even
en het plan om Engels antiek te
gaan verkopen, wordt verwezen-
•lijkt. Maar dan nog zijn er grote
problemen.
Linda Stolk kan haar linkerarm
nauwelijks meer gebruiken. Een
verkeerde prik om bloed af te ne
men bij een medische keuring in
maart 1993, veroorzaakte 'post
traumatische dystrofie'. De spie
ren van haar arm functioneren
nagenoeg niet meer. Sinds de fa
tale prik wordt ze bovendien ge
kweld door pijn. Linda werd volle
dig arbeidsongeschikt verklaard.
Zij heeft inmiddels een proces
aangespannen tegen het medisch
keuringsinstituut.
Halverwege 1996 trad er,dankzij
onder meer intensieve fysiothera
pie, een lichte verbetering op. „Ik
voel me vanaf die tijd wat energie
ker, hou dingen langer vol. De
pijn lijkt ook draaglijker."
Voorburgse Linda Stolk, altijd ge
wend geweest aan een druk be
staan, durfde aan een toekomst te
denken. „Ik wilde weer iets gaan
Linda Stolk: 'Ik wilde weer iets doen. Maar dat moest wel inpas
baarzijn in mijn situatie'. Foto JacquesZorgmarVGPO
doen. Maar wat? Het moest wel in
pasbaar zijn in mijn situatie. Ik
heb zo mijn beperkingen. Autorij
den bijvoorbeeld kan ik niet
meer. Ik kan ook niet temidden
van mensenmassa's zijn, omdat
ik veel te bang ben dat iemand te
gen mijn arm stoot."
Antiquair
Een tante uit Engeland bracht uit
komst. De Britse is antiquair en
vroeg Linda een deel van haar
werk over te nemen. „Zij koopt in
Engeland antieke spullen op en
verkoopt die op antiekbeurzen.
Ze is over de zestig en wil nu stop
pen met de verkoop. 'Ga jij dat in
Nederland doen', suggereerde ze.
Vast stond meteen dat het nooit
grote voorwerpen konden zijn;
Linda moest zich op de kleinere
artikelen richten omdat zij niet
kan tillen en sjouwen.
Ze sprak het plan door met haar
specialisten van het St. Antonius-
hove Ziekenhuis in Leidschen-
dam. Die vonden het een prima
idee, maar er waren wel voorwaar
den. Linda moest een woon/win
kelpand zoeken, zodat ze niet
hoeft te reizen. Bovendien werd
haar op het hart gedrukt geen vol
le werkdagen te maken.
De volgende stap was het GAK
Daar kreeg ze totale goedkeuring
voor het plan en ook de mogelijk
heden tot het volgen van noodza
kelijke opleidingen. Het GAK
zorgde bovendien dat zij in con
tact kwam met AVO-Arbeid, de or
ganisatie die mensen met een
handicap begeleidt bij het vinden
van een passende werkkring.
Want van het ene op het andere
moment kun je gehandicapt zijn,
heeft Linda Stolk ondervonden.
De medische keuring had ze in
1993 nodig vanwege een hypo
theek voor een huis en een daar
aan gekoppelde levensverzeke
ring.
„Het waren simpele verrichtin
gen, zoals een bloedafname. Er
werd ontzettend met de naald in
mijn arm gewroet voor die prik;
het bloed spoot daarna alle kan
ten uit. Vlak erna voelde ik pijn."
Diagnose
Linda ging direct de volgende dag
naar de huisarts, die op dat mo
ment geen goede diagnose kon
stellen. Maar de pijn bleef aan
houden. Ze werd doorverwezen
naar diverse ziekenhuizen voor
onderzoeken. In augustus 1993
kreeg ze van de neuroloog de dia
gnose: posttraumatische dystro
fie. De arts gaf haar tegelijk een
prognose. „Het kan ineens over
gaan of nooit, vertelde hij. De neu
roloog heeft toen een intensief be
handelingsprogramma opge
steld."
Gelukkig gaat het nu een stuk be
ter met Linda. Ze heeft intussen
ontdekt dat er toch mogelijkhe
den zijn. Ook dat helpt wellicht.
Bovendien was de steun van haar
man, familie, artsen en fysiothe
rapeuten een weldaad, vertelt ze.
AVO-Arbeid bleek evenzeer een
hulp. Met de instelling schreef zij
Samen een ondernemersplan.
Dankzij dat plar kreeg ze de fi
nanciering rond voor de aankoop
van een woon/winkelpand. „In
mijn geval is dat toch wel bijzon
der; het is een vrij grote som die ik
nodig heb."
Linda Stolk, die sinds een paar
weken de kunst- en antiekcursus
volgt bij het veilinghuis Glerum.
zal straks in haar winkel artikelen
van ongeveer na 1800 verkopen.
Op tafel heeft zij het een en ander
uitgestald, zoals wat Royal Albert-
servies, een setje botermesjes, le
pels en decoratieve vaasjes. „Mijn
tante weet wat gewild is. Zij blijft
voor mij inkopen. Het is wet de
bedoeling dat zij my gaat introdu
ceren in het Engelse inkoopcir
cuit. Maar nu is dat teveel voor
mij. Dat gebeurt als ik me nog wat
sterker voel."
Haar zaak krijgt de naam 'Treasu
res' ofwel 'Schatten'. „Ja," lacht
ze door haar tranen heen, „óf dat
een dubbele betekenis heeft."
Een Britse uitgeverij gaat 20.000 kinderboeken uitgeven die stinken
naar olifantenpoep, schoollunches en zweetsokken. Wanneer lezers
over de met speciale inkt gedrukte letters wrijven, kornen de geuren los.
De twee delen van de stinkuitgave heten Pooey Zoo en Stinky School.
Uitgever Stanley Press hoopt er een nieuw lezerspubliek mee te berei
ken, zo meldt de BBC.
De orka Keiko, die door zijn rol
in de film Free Willy wereldbe
roemd werd, verhuist volgend
jaar uit een aquarium in New
port, Oregon, naar het grootste
omheinde waterverblijf ter we
reld.
Vertegenwoordigers van de
stichting Free Willy Keiko, die
de zwaardwalvis bezit en wil vrij
laten, hebben gemeld dat een
22.000 kubieke meter groot ver
blijf wordt aangelegd in een baai
aan de Noordatlantische kust.
Daar kan de ongeveer 20 jaar ou
de Keiko, die 18 jaar in gevan
genschap leeft, wennen aan het
leven in vrijheid.
De stichting bracht de orka in
1996 van een bekken met chloor-
water in Mexico over naar het"
zeewateraquarium in Newport,
Oregon.
Zoon Tom heeft gister met vee)
aplomb voor de eerste maal ge
bruik gemaakt van zijn democra
tisch recht om te stemmen. Hij
wilde niet zeggen welke partij hy
zijn stem gegund had. dus het zal
wel een splinterpartij zijn die zich
legalisering van alle drugs als
voornaamste doet heeft gesteld.
Zo hebben we allemaal onze prio
riteiten.
Zelf heb ik lang vergeefs gezocht
naar een partij die zich, in ieder
geval op papier, bereid toonde de
groeiende armoede te bestrijden
met bijvoorbeeld de 6,5 miljoen
gulden gemeenschapsgeld die nu
bijna bestemd waren voor de aan
koop van een toevallig in Neder
land verblijvende Cezanne. Dat
bedrag bleek gelukkig te laag.
Een vermogende anonymus heeft
toen de benodigde 35 miljoen uit
een achterzak getrokken om ons
het verlies van dit schilderij te be
sparen. De opgeluchte snikken
weerklonken door hel hele vader
land.
Een nieuwe ramp dreigt echter al.
De handschriften van de schrijver
Simon Vestdijk zullen op de vrije
markt verkocht te gaan worden
omdat het Letterkundig Museum
maar vijf ton voor de aankoop ter
beschikking heeft en de weduwe
Vestdijk daar niet prettig genoeg
van met pensioen kan. Mijn hart
bloedt voor haar. Als staatssecre
taris Nuis het echter waagt om
zijn uitgespaarde 6,5 mifooen nu
in te zetten voor de handschriften
van Vestdijk ga ik pas echt bloed
zien.
Er mag wat mij betreft geld, zelfs
een boel, worden gespendeerd
aan kunst en cultuur, want
schoonheid is het broodnodige
voedsel voor de ziel en zonder ver
armen we dus allemaal Maar 6,5
miljoen vooreen schilderij, laat
staan 15 miljoen, is een hoeveel
heid geld waarmee voorlopig nog
nuttiger dingen gedaan kunnen
worden. Dan maar even geen Ce
zanne, of desnoods een fraai inge
lijste poster.
En waarom zou mevrouw Vestdijk
geen genoegen nemen met vijf
ton voor handschriften die ze niet
eens zelf geproduceerd heeft? Er
zijn hele volksstammen die in
hun hele leven niet zoveel geld
bijelkaar gezien hebben en toch
een tevreden oude dag slijten. Ze
klaagt dat zc jaarlijks nog maar f
10 000 aan royalty's over Vestdijks
boeken ontvangt. Ook al geld
waar ze niets meer voor hoeft te
doen behalve het uitgeven. Zijn
haar persoonlijke hebberigheid
en hang naar comfort belangrij
ker dan betere voorzieningen in
de gezondheidszorg of hel onder
wijs?
Alle politieke partijen hebben de
kreet armoedebestrijding wei
hoog in het verkiezingsvaondel
staan maar ik heb niemand in de
Kamer horen protesteren tegen
Nuis' voornemen miljoenen uitte
geven aan één Frans doekje. Ik
begreep gister voor het eerst hoe
mensen ertoe komen om hun
stem verloren te laten gaan. Ik
heb mij echter niet laten kennen
en heb toch gestemd, en wei op de
lokale partij die ervoor gaat zor
gen dat alle inwoners van mijn
dorp een eigen zwembad in de
achtertuin krijgen. Weg met de ar
moede.
De rechter
mr. Jesse van Muyiwijck
Heinz
Rene Windigcn Eddiede Jong
/aetm'// tweede tzxsec scacot
/Ar DE 0OA GDHSTf&C7&& VA//
C.OLA DGfHLMAS AAA/ EEEEA/,
ZÜG4 T HAA/E AZT
7Q-7AAL IA/HET fvATEfl VIEL-
TOe-eVje. wat" zier vie
«JERSUAATD© BR SLECHT
oir, ze<s j \jreseh)k
PAT OÏTGETCEROE SejldHT;
Die haajgwau^m pie
TKACiSCHE «SeKAMgrupe
AV W-iK
WA Af? SAAT'T OVER 7
paKi.oze HeRoWeveptsuAAFpe^
V 1M A^VSTERpAM.. pie
EËW OPS/AM6TC«yiS.
Ai V EEXS7E AOSEL T&cE
OEOE2ETTE' A>A EEGAAI
14W &Ajv2fG& £t/i/£VE. -
BMSi-A...
ZwA/VtzvV* M.
/V/7 AIS
'm/jvbM.
Fred Basset
Peanuts
Charles M. Schulz
Kun je'h foxte^fer'
-Vj-eigenheimer <*-
noemen'?
FRED BASSET
by C RAH AM
Spotje wil nooit YYiet cmsF
spelen; Hfj iserg ap
zichzelf. y~
DIT 16 EEN
MOEILIJK
PROEFWERK.
DIT IS GEEN PROEF
WERK, SIR..ZE WILLEN
ALLEEN JE GEBOORTE
DATUM WETEN..
TE LBAT..IK HEB AL
1492 OPGESCHREVEN!
Bereiding: U kunt dit recept op twee manieren ma
ken. De rauwe balletjes op satéprikker steken en on
der de hete grill van de oven (of in een grillpan) gaar
roosteren. Of de balletjes gehakt in de koekenpan
gaar braden en dan pas op stokjes te steken. Eventu
eel kunt u de balletjes bijvoorbeeld 's ochtends al
klaarmaken en aflaten koelen, dan op stokjes steken
en vervolgens in de magnetron opwarmen.
Sjalot pellen en snipperen. Olie
verhitten en hierin sjalot 2 minu
ten zachtjes fruiten. Intussen
knoflook pellen. Knoflook boven
pan uitpersen en 1 minuut meef-
ruiten. Citroensap en nasikruiden
toevoegen en pan van fornuis ne
men.
Inhoud koekenpan laten afkoe
len.
In kom gehakt mengen met ge
kruid uimengsel, ketoembar en
peper en zout.
Hiervan balletjes draaien. Bal
letjes in de koekenpan bruin en
gaarbakken en op satéprikkers
steken.
Lekker met pindasaus en seroen
deng
Ingrediënten
(4 personen): l
sjalotje, 1 eet
lepel olie, 1 - 2
tenen knof
look, 2 theele
pels citroen
sap, 1 eetlepel
nasikruiden,
500 gram run
dergehakt,
mespunt ke
toembar, peper
en zout.
