2
't Mooiste is als mensen
zeggen: ik zat te huilen'
Joop van den Ende:
'Onze sterren zijn niet verbleekt'
ri
üw a
ÖllkMsS
B *%S*
PI
4
Noodkreten Titanic te koop
Ui^^roken,
Dagpuzzel
Stichting
Wilhelmus
ijvert voor
bekendheid
volkslied
Pingpongbobo's
Gevulde courgettes
Rotterdams Dagblad
Voor tips en reacties: 010-4004337
Donderdag 26 maart 1998
K"
'ét
Door Marijke ISfijboer
Een operadier in hart en nieren,
maar dan wel een die een sterfscè
ne in een ziekbed 't liefst speelt in
een nachtpon en niet in een
avondjurk. Opera mag een verhe
ven kunstvorm zijn; Ma: .an van
Loon blijft 't liefst dicht bij haar
publiek staan. Graag houdt ze ook
een verhelderend praatje vooraf,
want als je iets meer weet over het
leven van de componist en zijn be
doelingen met een bepaald stuk,
luister je toch heel anders.
Haar benadering verraadt haar
achtergrond: Marian is van huis
uit lerares. Nederlands, om pre
cies te zijn. Later raakte ze ver
zeild in het bedrijfsleven. Ze
maakte, ongeschoold, een heel ia-
te start als zangeres. De Rotter
damse (41) is er pas acht jaar mee
bezig, waarvan de laatste vier jaar
serieus. Ze is dan ook zeer ver
guld met haar optreden, morgen,
in het TROS-programma Una vo
ce particolare' (een bijzondere
stem).
Bij dit zesdelig opera- en operette
programmagepresenteerd door
Ernst Daniel Smid, mogen tel
kens zes niet op het conservatori
um geschoolde vocalisten optre
den. Die hebben dan overigens al
een auditie achter de rug. Juryle
den, onder wie Caroline Kaart en
Jaap Montagne, beoordelen de
kandidaten.
Marian van Loon en haar mede
dingers zingen een solo, een aria
en een duet. Het programma is ai
in december opgenomen. Hoe zij
het er vanaf brengt wil Marian
niet verklappen, maar ze onthult
wel dat haar kennismaking met
Caroline-Kaart ertoe heeft geleid
dat ze nu les van haar krijgt.
Laat beginnen met zingen heeft
uiteraard z'n nadelen, „Ik had
geen scholing en geen onder
grond, en moet dus ontzettend
'Usberg geraakt... verlangen on
middellijke hulp' en "We zin
ken-we zetten de passagiers uit
in kleine reddingsboten.... weer
is helder...' De laatste telegrafi
sche noodkreten van de Titanic,
haastig neergekrabbeld door de
verbindingsman van de Virgini
an, zijn op 14 mei te koop bij vei
linghuis Christie's in Londen.
Ook worden drie sepia-foto's
aangeboden die een passagier
van de Oceanic een maand na
de ramp ham op de plek waar de
Titanic was gezonken. Hij legde
de laatste nog ronddobberende
eanvas reddingsboten vast,
waarvan er één in avondkleding
getooide slachtoffers bevatte.
De bemanning van de Oceanic
heeft hen op zee 'begraven'. Vol
gens een woordvoerster van
Christie's zijn de lijken op de fo
to's niet te zien.
Op 30 april heeft Christie's in
Londen heel wat anders in de
aanbieding: podiumkostuums
van Elvis Presley, David Bowie
en Ringo Starr en ook nog eens
twee brieven van John Lennon,
Hoogleraar medische ethiek Heieen Dupuis in HPI
De Tijd:
„Veel artsen lijden aan almachtsfantasieën. 2e wil
len mensen gezond maken. Ingrijpen in de natuur
geeft een gevoel van macht. Maar het krankzinnige
is dat men dat wil doen zonder zich af te vragen of het
eigenlijk wel nodig is."
Archieffoto GPD
Oplossing dagpuzzel dinsdag
Horizontaal: 1. Bedompt; 7. re; 8. ar; 10. laf; 13. ole; 15. al; 16. tic; 18. in;
19. sake; 21. diva; 23. be; 24. do; 25. raap; 27. vork; 29. om; 30. oma; 32. nu;
33. bad; 35. vos; 36. Io; 38. ze; 39. ressort.
Verticaal; 2. Erf; 3. de; 4, ma; 5. pro; 6. klas; 9. Lena; 11. Alabama; 12. ui;
14. Livomo; 16. te; 17. cd; 20, kea; 22. Ido; 25. robe; 26. Po; 27. va; 28. kust;
31. me; 34. die; 35. ver; 37. os; 38. zo.
Horizontaal: 1.
Slechte woning:
4. getand werk
tuig;*?. persoon
lijk vnw.; 8. ik
(Latijn); 10. mu
zieknoot; 13,
stemming over
toelating; 16.
voorzetsel; 17.
dierengeluid;
18. hetzelfde; 19.
rivier in Spanje;
20. muzieknoot;
22. rivier in Ita
lië; 23. hoogste
top v.d. Alpen;
25. tandeloos
zoogdier; 27.
deel v.d. vinger;
29. voorzetsel;
30. worp, 31. ri-
JP-43
Puitaal; 2. muzieknoot; 3. voorzetsel; 4. op deze wijze; 5. gereed; 6. echt
genoot; 9. wildebeest; 11. edelmetaal; 12. soort pap; 14. kooplust; 15.
boordsel; 21. wachthuisje; 23. inwendig orgaan; 24. schoudermantel; 26.
geliefde van Zeus; 27. Chinese munt; 28. muzieknoot; 29. rund.
hard werken om die achterstand
in te halen. Maar er is ook een
lichtpuntje: mijn stemsoort, dra
matisch sopraan, komt pas na je
veertigste tot bloei. Voor echte
jonge vrouwenrollen zitten ze niet
meer op mij te wachten, maar er
zjjn ook veel rollen waarbij het
juist een voordeel is als je gerijpt
bent." Marian heeft gekozen voor
de open belcanto-techniek, een ty
pe scholing waarbij de stem niet
wordt geïsoleerd en gepolijst,
maar wordt behandeld als onder
deel van iemands presentatie.
„Via ontspanning laatje het alle
maal gebeuren. Je gebruikt het
middenrif als het ware als trampo
line. Het voordeel is dat je stem
meer kan, en je lichaam houdt 't
veel langer vol. Als je tachtig bent,
zing je nog."
Zelf gebruikt ze deze techniek in
middels ook om les te geven aan
anderen. Aan koorleden, maar
ook aan leraren die hun stem be
ter willen leren gebruiken. Mari
an wordt momenteel begeleid
door de Rotterdamse dirigent en
organisator van muziekevene
menten Johan Vingerhoed. Ze so
leert bij koren en organiseert ook
zelf, met andere 'late starters',
concerten onder het thema 'musi-
ca di voci libere', muziek van de
vrije stemmen.
„Het mooiste compliment dat je
kan krijgen is dat mensen zeg
gen: ik zat te huilen. Zo'n sterfaria
in La Traviata, als ik uiteindelijk
achterover in die stoel hang. Stil
te. Dan gaat er een zucht door het
publiek, en dan pas: applaus. Dat
is het mooiste cadeau, als ik de
mensen mag raken."
Una voce particolare', morgen
avond, TROS, Nederland 2,20.05
uur.
Het- kon^riet-|ii(hhjven, Neder
land heeft een stichting die wor
stelt tegen de verdampende be
kendheid van het Wilhelmus.
Eendrachtig hoopt een groepje
van zeven studenten aan de Haar
lem Business School te voorko
men dat het Nederlandse volks
lied verwordt tot een vergeten
rijmpje.
Aanleiding voor de strijd tegen de
teloorgang van het volkslied
vormt een enquête door de actua
liteitenrubriek Nova. Daaruit
blijkt dat het aantal getrouwen
aan het Wilhelmus snel afneemt.
In 1992 kende bijna de helft van
alle inwoners van Nederland het
eerste couplet uit het hoofd. Be
gin januari was dat nog maar 14
proeent. Het aantal mensen dat
anno 1998 uit volle borst durft
mee te zingen, is zelfs nog kleiner.
De Stichting Wilhelmus put ech
ter hoop uit het feit dat het volks
lied bij twee van de drie mensen
in Nederland niettemin een ge
voelige snaar raakt.
De stichting hoopt met haar acti
viteiten een vermelding in Guin
ness Book of Records af te dwin
gen. Tijdens Koninginnenacht,
waarmee Den Haag traditiege
trouw Koninginnedag inluidt, wil
len de pleitbezorgers voor het Wil
helmus een koor van drieduizend
mensen op de been brengen.
Voorts hoopt de stichting de
grootste vlag van Nederland te to-
Marian van
Loon is laat
begonnen
met zingen
en moet nti
keihard wer
ken om die
achterstand
m te halen.
Aan de piano
zit Johan Vin
gerhoed. Foto
Peter Molkenboer,
Door Hans Visser
Joop van den Ende maakt geen
aangeslagen indruk. Integendeel.
En toch: De musical 'Joe' heeft
het naar verhouding tot de kosten
slechts enkele maanden volge
houden, Showbizcity zou geen
succes zijn en tot overmaat van
ramp zouden RTL en Veronica
onder het contract met Endemol
uit willen omdat de sterren uit de
stal van Joop van den Ende niet
meer zo helder zouden stralen en
dus minder kijkers zouden trek
ken. „Met mij zou het slecht
gaan? Absolute onzin."
Joop van den Ende aan het woord.
Midden in Carré, het theater dat
hij vorig jaar nog zei te willen ko
pen. „Ik geloof niet dat het ooit te
-koop zal zijn," En een locatie voor
de bouw van een nieuw'tïïeater in
Amsterdam? „Ik heb ooit gewei
gerd een theater te bouwen bij de
Arena. Daar heb ik eerst wel kri
tiek op gehad, maar naderhand
hebben steeds meer mensen mij
gelijk gegeven. Daar bouw je geen
theater. Er zijn sindsdien diverse
gesprekken met de gemeente ge
weest, maar die hebben niets op
geleverd. Ik wacht maar af."
Li Aalsmeer opende Van den En
de half december zijn jongste pro
ject, Showbizcity. Twee maanden
na dato wilden geruchten dat het
publiek geen trek zou hebben in
het amusementpaleis met restau
rants, theater en tal van attracties.
Absolute onzin," reageert hij.
„Er was een groot verschil tussen
de belangstelling van particulie
ren en bedrijven. De aantallen los
se bezoekers bleven achter, maar
de laatste tijd komt dat aantal veel
meer gelijk te liggen. En alles bij
elkaar liggen we qua bezoekers
aantal op schema."
„Maar wees nou eerlijk: Disney
heeft er in Parijs drie jaar over ge
daan om zoiets op te zetten, ter
wijl ze dat al een paar keer eerder
hadden gedaan. En wij zijn nog
maai drie maanden bezig. We pro
beren we hier en daar nog allerlei
zaken aan te passen en moet je
moetje afwachten hoe de mensen
daarop zullen reageren."
Maar dan het contract waarmee
de HMG, de combinatie van RTL
Joop van den Ende in zijn Showbizcity: 'Met mij zou het slecht
gaan? Absolute onzin!' Archieffoto gpd
en Veronica zich heeft verplicht
jaarlijks voor een vast bedrag aan
shows van Van den Ende aan te
kopen. „HMG wil helemaal niet
van dat contract af. HMG wil zoals
elk bedrijf waar problemen alleen
maar zijn betere afspraken."
„Bij HMG speelt nu wat bij ieder
bedrijf speelt waar het niet goed
gaat. Daar zit nu iemand die moet
gaan schoonmaken. En die ziet
dat er bij SBS6 met zeventig man
televisie wordt gemaakt, terwijl
de HMG daar zeshonderd mensen
voor heeft. Een enorme groei en
dus teveel mensen in dienst. Ach,
wie weet kunnen ze bij RTL in
derdaad een goed Journaal ma
ken met minder mensen."
„Maar dat de sterren het niet
- meer zo goed zouden doen? Dank
zij hen staan onze programma's
nog steeds in de top tien van best
bekeken uitzendingen. Het is per
tinent niet waar dat de mensen op
hen zouden zijn uitgekeken. Maar
kijk nou toch eens naar de pro
gramma's van Nederland 1, waar
om hoor je daarover nooit van zul
ke verhalen?"
„De kijkdichtheid voor 'Ook dat
nog' is gehalveerd en de kijkcij
fers voor 'Oud Geld' vielen tegen.
Maar Henny Huisman scoort nog
steeds gigantisch hoog en Brand-
steder slaat nu weer alles. De
glans eraf? Onzin! Natuurlijk is
het niet makkelijk, maar we wer
ken internationaal en geven daar
mee de iaienten in ons bedrijf
enorm veel kansen. Dat is ook on
ze taak."
Eerder dan gehoopt valt in Den
Haag het doek voor de musical
'Joe', een onderneming van zeker
12 miljoen gulden, die niet het
succes bracht dat ervan mocht
worden verwacht. M?ar ook die te
genvaller kan Van den Ende niet
van de wqjs brengen. „Er zijn dan
300.000 bezoekers geweest Zet
dat nu eens naast een reisproduc-
tie als 'De Jantjes'. Dat was een
enorm succes, maar daar zijn toch
maar 160.000 bezoekers geweest."
„Ik zal 'Joe' dus niet zien als een
tegenvaller. Ik ben er trots op dat
ik het heb gedaan en we hebben
er enorm veel van geleerd. We zijn
in een keer tien stappen verder
gekomen. Artistiek gesproken
was het een enorme investering.
Vergeet niet dat we alleen een ou
de film hadden om vanuit te gaan,
er lag bij voorbeeld geen succes
vol boek aan ten grondslag. Maar
wanneer we nog eens zoiets
doen... dat zal nog wel een jaar of
wat duren. We zijn als bedrijf nu
vooral met onze Amerikaanse
partners nieuwe projecten aan het
ontwikkelen."
Beroemde
Èen daarvan is 'High Society', de
zelf ontwikkelde musical naar de
beroemde film met Grace Kelly
en Bing Crosby met muziek van
de grote Cole Porter, die binnen
een paar weken in première gaat.
„We hebben net een periode van
bijna vier maanden try outs ach
ter de rug in allerlei plaatsen
waaronder Washington en de
vooruitzichten voor New York zijn
goed. De kaartverkoop gaat goed
en er wordt weer volop gerepe
teerd. Want de show wordt totaal
nieuw neergezet met nieuwe de
cors en een nieuwe regie."
Maar een nieuwe Nederlandse
musical? Van den Ende aarzelt,
maar ligt dan toch een tipje van de
sluier op: „Er is en team onder lei
ding van Eddy Habbema aan het
studeren op de roman 'Lady Chat-
terly's Lover' van D.H. Lawrence.
Een bekend boek dat ook al diver
se keren is verfilmd."
Intussen twijfelt hij cr niet aan of
er zal eer publiek voor bestaan.
De afgelopen jaren heeft het mu-
sicalpubliek in Nederland zich
verdubbeld. Gingen er in 1995
nog 740.000 mensen kijken, in
1996 waren dat er 820.00 en vorig
jaar 1.070.000. Dit jaar verwacht
Van den Ende 1,2 miljoen bezoe
kers en volgend zal dat aantal
naar verwacht nog hoger zijn.
Hij voelt zich allesbehalve een ge
slagen man.
Hoe lang is het alles bij elkaar ge
leden dat sportief Italië werd op
geschrikt door een geruchtma
kend kledingconflict?
Zal 't een jaar zijn geweest,
't Ging toen om ene Antonello
Sdanganelli uit het Italiaanse La-
merzia Terme, die in zo'n beetje
alle kranten op deez' aardbol uit
kraamde dat wat hij gezien had
tijdens een volleybalwedstrijd
tussen de damesteams van Su-
lumficio en Palermo écht niet
door dc beugel kon.
Hij, Sdanganelli dus, had speel
sters gezien in broekjes zó kort. zó
hoog uitgesneden, zó strak, dat de
hevig geschokte lokale volleybal
bobo transpirerend uitriep dat
volleyballen navelstaren was ge
worden.
Of die potige volleybalsters hier
na Sdanganelli hoogst persoonlijk
onder een koude douche hebben
gezet is niet bekend - er is sinds
dien gewoon niets meer van hem
vernomen.
Sdanganeili's kruistocht bleek
geen incident. Een poosje later
werd Italië opnieuw opgeschrikt
dooreen kledingconflict. Dit keer
niet met een opgefokte bobo in de
hoofdrol, maar een tafeltennisten
Sabrina Moretti. Deze kondigde
heel dapper aan, dat zc het vertik
te om nog langer in de voorge
schreven tafeltennis-outfit - slob
berbroek en dito shirt - achter de
tafel te verschijnenSabrina wilde
nu ook weieens iets frivolere aan.
Tijdens een toernooi in Pescara
zou ze gehuld gaan in een nauw
sluitende bodystocking.
Nu weet ik niet hoe het u vergaat,
als u op televisie een partijtje tus
sen twee tafeltennissende vrou
wen gadeslaat, maar mij bekruipt
steevast het angstige vermoeden
dat deze sport wel heel erg slecht
voor je lichamelijke ontwikkeling
moet zijn. Je krijgt er dikke bil
len, blubberende bovenbenen en
misvormde kuiten van. Boven
dien stagneert door dat weer-
standsloze gemep naar zo'n piep
klein balletje blijkbaar de groei,
want die in hun bollende, te grote
brqeken en lubherende truitjes
naar voor-, achter- cn opzij bewe
gende tafettennisters zyn negen
van de tien keer propjes.
Een uitzondering vormde een
gmepje Turkse tafeltennisters
dat, omstreeks de tijd dat Sabrina
Moretti alle ogen op zich gericht
wist, in het een of andere Europa
Cup-duel de strijd aanbond met
onze nationale pingpongtrots. Ik
zag voor het eerst in vele jaren
Studio Sport tafeltennisters met
golvende lekken, welgevormde
benen en slanke heupen.
Het fraaie drietal verloor dan ook
kansloos.
Maar goed, Sabrina Moretti - ge
tuige haar zesde plek op de Itali
aanse ranglijst eerder mooi dan
goed - bond dus de strijd aan met
de verouderde kledingvoorschrif
ten. Ze koos een fleurig en boven
al opwindend bodystoekinkje uit,
maar ze had het aërodynamische
pakje nog maar amper in haar
sporttas gestopt, of daar was al
een Italiaanse pingpongbobo die
briesend van woede uitriep: „Voor
mijn part speelt Sabrina ind'r blo
te kont, maar de kledingvoor
schriften van de internationale fe
deratie liggen er nu eenmaal."
't Blijven dus campingbroeken en
floddertruien.
't Wordt nooit iets met die ping
pongende vrouwen.
Maar ach, waar maak ik me eigen
lijk druk om; ik kon dat balletje
op tv toch al niet volgen...
In plaats van gehakt kunt u ook
verse braadworstjes of saucijsjes
nemen. Let in dat geval er wel op
dat het worstevlees gekruid is.
Bereiding: Verwarm de oven voor
op 200 graden Celsius. Was de
courgettes en halveer ze in de leng
te. Venvijder de zaadjes in hetmid-
den met een lepel. Pel en snipper
ui en knoflook. Maak het gehakt
aan met ui, knoflook, paneemieel,
peterselie en peper en zout. Vul de
courgettes met het gehaktmeng
sel. Leg de courgettehelften dicht
aaneengesloten in een ingevette
ovenschaal. Schuif de schaal inhet
midden van de oven en bak de
courgettes ongeveer 25 minuten.
Neem de schaal uit de oven, be
strooi de gevulde courgettes rijke
lijk met geraspte kaas en schuif de
schaal terug in de oven. Bak de
courgettes nogmaals 10 a 15 minu
ten tot de kaas begint te bubbelen
en lichtgekleurd is.
Derechter
mr. Jesse van Muylwii ck
Heinz
ReneWindigenEddiedeJong
FK WAT
S DAT?
HET FKAfOS K/VMPiatENlSdHAP, OFTEWEL,
HET WK WAARVOOR ALLEEM
KAAfWES KOMMEN KRD&BN.
wox&T-fW&srv&f&r
VOOX$X£U>/
xx/rs
i/ajvavo/<s£> At-tff
KROK
-W.
ingrediënten
(4 personen): 4
paar 2al. ue psn wel
Achter, zi-msf-i..
kleine cour
gettes; I ui; 1
teen knoflook;
400 gram half
om half ge-
nakt; 3 eetle
pels paneer
meel; l eetle
pel fijngehak
te peterselie;
Fred Basset
Peanuts
peperen zout;
Charles M.Schulz
150 gram ge
we zaten inde file,
werden bijna geramd
raspte Goudse
en daarna beschoten door
deTukker-fcweei ing
JE HOEFT NIET ALTIJD
LEER VAN JE AF TE
8IJTENI LAAT NIET MET
JE SOLLEN
BANG TE ZIJN, ALLEEN
OMDAT JE KLEIN BENT..
modern
