14 Rajan Khosa: 'Kunst moet leven, net als de bomen' Beatrix inspireert zestig kunstenaars Onbekenden aan de ochtendkoffie Kunst jr. Festival overstijgt grenzen STRIPS &AMSSEN WOORDENBOEKEN-ENZ. WHY PAY MORE? GRATIS TOEGANG [3 DAGEN LANG VOOR WEGG£EFPRUZEN\ Veelzijdige Therapy? Spaanse house-act gooit 25.000 dollar naar publiek mmuiiA Janet Jackson te groot voor Ahoy' :T7T DËJC ICE TT RA LE 0 HANDEL Soms licht beschadigd óf met ezelsoor. r Tijdelijk met groot voordeeli Wees er tijdig bij, want dit wordt echt uniek en dan geldt APRIL 10-21 UUR APRIL 10-17 UUR TEL. INFO: 030 $0 47 400_ rotterdam Ratterdamf Dagblad Donderdag23 april 1998 Door Barenda Grutterink Den Haag—Als koningin Beatrix weer eens incognito boodschap pen doet in de Haagse binnen stad kan 2e zichzelf zestig maal uitbundig tegenkomen. In gale rie Molenstraat in de gelijkna mige straat zijn vanaf vrijdag bijna allemaal nieuwe portret ten van de vorstin te,zien. Ze zyn vervaardigd door onder an deren Herman Brood, Godelieve Smulders, Phil Bloom, Jurre de Haan, Wouter Slips, Ans Markus en Manke Bok. De werken lo pen enorm uiteen: van een ko misch moment terwijl Beatrix in Nieuw-Zeeland iemand een daar gebruikelijk „neusje" geeft (An ne Kittelmann) en een Marilyn Monroe-achtig geheel met bloem in het haar (Adriaan Don ker) tot een zeer realistisch, na denkend portret (Mary Groote man). Ruud Lanfermeijer heeft als enige Beatrix niet geschil derd, maar zichzelf: „Ik wilde iets juichends en ietsproieterigs uitdrukken. Het volk, ik dus, dat haar een hart onder de riem steekt en zegt: niet lullen, maar feesten." Mooie vrouw Het initiatief voor de thematen toonstelling werd genomen door Frans van der Beek, die rond kerst aandacht trok met het pro ject Koe Kunst in de Beurs in Amsterdam. Van der Beek is een fan van de koningin. Ze is niet alleen een goede vorstin, zegt hij: „Ze is in menig opzicht een mooie vrouw. Op haar zestigste is haar schoonheid Onaangetast en wordt slechts geaccentueerd door rijpheid en wijsheid." De zestigste verjaardag van Beatrix in januari van dit jaar bracht Van der Beek op de gedachte een tentoonstelling rand de vor stin te maken. ^Het is een kunstzinnig eerbetoon en het le vert meteen dé grootste collectie kunst met de koningin op die ooit is bijeengebracht'V Francises Kalmijn schildert al tijd al koninginnen, dat vindt ze een romantisch thema. „Be ech te had ik nog nooit geschilderd. Er was nooit een inleiding. Ik vond het heel byzonder. Het is wel moeilijk, omdat je haar niet in levende lijve zief' Kalmijn pakte de zaken meten groots aan: ze pakte Juliana en Wilhel- mina erbij. Terwijl Beatrix in het midden koninklijk neer daalt van een trap in haar Haag se paleis, kijkt Juliana vanaf de zuilengalerij op Soestdijk toe en zit Wilhelmina aan de andere kant achter de kastanjebomen, „Die schilderde Wilhelmina zelf zo graag," zegt Kalmijn. Wgn Floor de Bruijn Kops heeft min de; romantische ideeën over ko ninginnen. „Je zult het maar zijn, altijd in de plooi. Eerst wil de ik een maskerade schilderen, met die bevroren glimlach die Beatrix in het openbaar altijd heeft. Maar ik heb me voorsteld hoe ze er privé uitziet, met een glaasje wyn, Wel heb ik haar op dat schilderij toch die hoed ge geven, dat is zo'n symbool." Op een ander doek schilderde De Bruijn Kops een vrolijke, jonge Beatrix tussen de „appeltjes van Oranje". Ze gaf dat werk dicht regels mee van Helène Swart: „En ik loop in de zon/langs het blonde woud/en vul m'n ogen met zonnegoud." De Bruijn Kops: „Ek hoop dat Beatrix dat toch ook af en toe kan beleven." De kunstenares had van de Rijksvoorlichtingsdienst foto's gekregen van de koningin zon der enige make up. Die zijn spe ciaal voor kunstenaars gemaakt Poseren doet Beatrix by zeer ho ge uitzondering. De kunste naars die zulke foto's lenen, moeten tekenen dat ze ze aan niemand tonen en dat ze ze bin nen drie maanden terugsturen. „Heel charmant dat ze die foto's ter beschikking stelt. Eerst keek ik. wel van die portretjes op, maar als je goed kijkt zie je pas wat een ontzettend aardig ge zicht ze heeft" Kitu G id wan en Roshan Bano in de film 'Dance of the Wind' Foto GPD Rechts de Beatrix van Adriaan Donker, linke krijgt het neus* kusje mn Beatrix van Anke Kittelman een plaatsje rots es ou- denaard«n/ANP Door Rob de Kam Rotterdam Hoever ga je in het volgen van een leermeester? Waar begint bij een kunstenaar de eigen inbreng? Hoe verhoudt tra ditie zich tot creatieve vernieu wingsdrang? Over die vragen gaat het in 'Dance of the Wind'. Het zjjn vragen die de Indiase filmregisseur Rajan Khosa per soonlijk diep raken, als telg uit een oud kunstzinnig geslacht. „Mijn vader is kunstschilder, mijn grootvader was het ook. Dus ik ben in een traditie grootge bracht, al ben ik dan geen schilder maar filmmaker geworden, Ik voel me wel een erfgenaam: aL ik naar mijn vaders schilderijen kijk, dan zie ik dezelfde verhalen, maar dan in een andere vorm. Het verbaast me eigenlijk, want ik doe het niet bewust." „Onze artistieke temperamenten lijken ook erg op elkaar. Mijn va der kan compleet bezeten raken van wat hij doet. Als kind zag ik hem schilderen als ik 's avonds naar bed ging en als ik dan om zes, zeven uur in de morgen weer opstond, dan zat hij nog steeds achter zjjn ezel. Ik werk zelf ook's nachts. Ik ben wakker als de we- Een Indiase zangeres verliest na de dood van baar moeder en lerares haar stem en dat slaat de bodem onder haar bestaan weg. Dat is in het kort hel verhaal van de Indiase film 'Dance of the Wind', waarin het onderliggende thema de strijd tussen traditie en vernieuwing is. De buterend filmmaker Rajan Khosa groeide op in India maar woont al jaren in Engeland. „Een traditie is alleen goed en sterk wanneer die voortdurend verandert." reld slaapt en ik slaap als de we reld wakker is. Dat soort van gek te was normaal in ons gezin." De heftige botsing tussen traditie en vernieuwing, in de film ver beeld door het stemverlies van de hoofdpersoon die jarenlang in de klassieke zangkunst is gedrild door haar moeder, kent Khosa ook-van dichtbij: „Ik heb zelf ook dominante docenten gehad. Ik ben groot geworden in de overtui ging dat je je compleet aan je meester moet overgeven. We moesten als leerlingen alles doen, tot het schoonmaken van het huis en het repareren van hun meubi lair aan toe. Dat alles om maar een beetje wijsheid uit ze te peuren. Aan de basis daarvan Ügt de in mijn land diep gewortelde over tuiging dat je wijsheid niet van een schoolbord leert, maar dat die gelegen is in een manier van le ven, in de houding ten opzichte van het bestaan. Je weet nooit wanneer je leermeester iets bij zonders gaat zeggen. Dus je zit er bij en wacht of er iets komt." Het is een traditie, waarin het misbruik zit ingebakken, aldus Khosa: „Het geeft de docenten een enorm gevoel van macht, Al leen heel verlicJite leermeesters zijn in staat om daar goed mee om te gaan. Deze film is denk ik ook een poging om me van dit verle den, van dit systeem te bevrijden. Niet in de zin van uit de traditie stappen, maar als een poging om het systeem in mijn eigen leven te integreren. Om er een nieuwe vorm aan te geven." Muziek Traditie leeft in India, zo bena drukt Khosa. „Maar een traditie is alleen goed en sterk wanneer die voortdurend verandert. Ik ben niet geïnteresseerd in het conser veren van tradities. Kunst moet leven, net als de bomen, H<rt pro bleem is dat we het nieuwe niet vertrouwen. We zijn te sceptisch of we beschikken niet over ge noeg visie om te zien dat iets nieuws tx>k ergens toe leidt. We zien altijd alleen de onbekende buitenkant en die jaagt ons angst aan. Dat de 'drugsgebruikende, nergens voor deugende jeugd van onze tijd' ergens toe in staat is, daar willen we niet aan. Maar ook die jeugd zal een nieuwe eigen kern ontdekken." Khosa brengt die overtuiging in 'Dar.ce of the Wind' tot uitdruk king door verschillende soorten muziek naast elkaar te zetten. De klassieke, van oorsprong religieu ze Indiase muziek, naast een vorm van locale amusementsmu ziek en de volksmuziek. „Er is in India zo'n enorme variëteit aan muziek. In sommige gebieden kun je zo maar op een 2000 jaar oude traditie stuiten, even verder kom je dan weer in een streek waar de plaatselijke vorsten er voor gezorgd hebben dat de mu ziek zich voortdurend is blijven ontwikkelen. Maar het is uitein delijk allemaal één, daar ben ik van overtuigd." Venster3 DoorHan Geurts Rotterdam Op een goede dag zitten er volslagen onbekenden aan de ochtendkoffie, de meubels staan niet meer waar ze stonden en overal ligt stof. Jawel, de ver bouwing is begonnen, die tot doel heeft dat alles beter wordt. In de voorstelling 'De verbouwing' van Carver is dat maar de vraag. Het resultaat van de opknapbeurt zal in elk geval niet zo'n huis zijn waar je gezellig met een wijntje samen bij de open haard kunt zit ten. Hier en daar moet juist een extra muurtje komen, zodat de heer zijn vrouw niet altijd hoeft te zien. Maar hoe lang en hoe hoog moet dat muurtje dan zijn zodat zij toch nog een gevoel van sa menzijn overhoudt? In geen tijd is het krakkemikkige vertimmerwerk synoniem met de relatie en dat is wat Career met het bekende gevoel voor humor haarfijn uitspeelt. Beppie Melis sen is een begripvolle vrouw des huizes die nog iets wil opbouwen. Echtgenoot René Groothof neigt meer naar afbouwen. En de bouw vakkers zitten elkaar een beetje te zieken, want ook daar botert het niet. Dat alles in prachtige herkenbare taferelen. De man moedige pogingen om tot een goed gesprek te komen met de on bekenden, de standaardopmer king over buitenlanders die op drachtgevers altijd de kast op jaagt, de vruchteloze pogingen om uit te leggen waarom een be paald kastje niet moet zitten waar het zit. Van timmeren komt het niet. Carver kreeg verdiend de Prijs van-de Kritiek 1997 voor het werk tot nu toe, 'De verbouwing* is op nieuw een geslaagde karikatuur van een doodnormale situatie. Wel blijven de mensen wat meer aan de oppervlakte dan in sommi ge eerdere voorstellingen. Je zou nog iets dieper in hun hart willen kijken. 'De verbouwing' van Carver. Ge zien: gisteravond in de Rotter damse Schouwburg (kleine zaal). Herhalingen: t/m zaterdag avond. Door Joke Gerritsen Den Bosch —Het vroegere Jeugd theaterfestival Den Bosch heet al weer een paar jaar Kunst jr. Festi val. Een hartelijke vermenging met andere kunstdisciplines heeft het jeugdtheater uit zijn ou de vormen doen kruipen, waarna het meer dan vroeger een plaats in het leven van alledag heeft in genomen, Mare Verstappen, sinds drie jaar artistiek leider van het festival, heeft aan dit proces het zijne bij gedragen. Maar hy is iemand die liever vraagtekens zet dan stellig heden poneert. Intuïtie is voor hem een belangrijk kompas. 'Kunst brengen is iets anders dan mensen bezighouden," zegt hij, „Ik vind datje de spanning steeds opnieuw moet opzoeken, je pu bliek moet blijven verrassen." Verstappen wil geen entertain ment brengen, althans niet in de eerste plaats. Nieuwsgierigheid, gepaard aan het heilig moeten dat inspiratie heet, doet hem steeds opnieuw stappen in het onbeken de zetten. Zjjn voorliefde voor wat hij zelf'eross-overs' noemt, grens- overstijgende activiteiten, viel op toen hij in 1993 tijdens Antwerpen Culturele Hoofdstad op een aantal strategische plekken in de stad - zowel in theaters als op straat - op merkelijke programma's organi seerde. Hij is thans sinds twee jaar ook artistiek leider van het Antwerpse kunstencentrum Fil- lanella dat met aanstekelijke pro jecten voor kinderen en jongeren het leven en de straat probeert te rug te veroveren, of dat nu is met een wedstrijd muziekmachines bouwen of rnet een eigen theater productie. Je ziet voorstellingen soms op onverwachte locaties in de stad opduiken. In het Kunst jr. programma zit dit jaar onder meer de performance 'Au Progrès' van Hans van den Broeck, die in een leeg stadspand speelt. Daarin zakt een bruids paar met tafelgasten, inboedel en al door de vloer van een etage om een verdieping lager in een leeg café te belanden. Het publiek staat of zit buiten voor het raam en ondergaat door de aaneenrij ging van filmische impressies en geluidseffecten de sensatie dat heden, verleden en toekomst in elkaar schuiven. Op dans en beweging ligt dit jaar een extra accent, vorig jaar was dat op muziek. 'De straat op met hedendaagse dans' is één van de motto's van het gisteren begon nen festival. Leguanen Eén van de onbetwiste hoogte punten is de Nederlandse premiè re van een stuk van de groep Ex Nihiïo uit Marseille. Vier vrouwen en één man voeren de toeschou wer een bakstenen universum binnen, waarin een hoofdrol wordt vervuld door een muur waar de vrouwen zich als legua nen tegenaan klemmen. 2e sprin gen en buitelen tegen het metsel werk op, rollen over de grond en spelen ritmisch met water in een stijl die rijk is aan erotiek, maar ook aan wreedheid en kracht. „We wilden de traditie terughalen dat je op zaterdag met je familie eens lekker een dagje naar Den Bosch kunt komen om daar dan ook nog een paar heel bijzondere straatprogramma's mee te pik ken," zegt Verstappen, „en dat is gelukt. We hebben drie gratis voorstellingen waarvan deze pre mière er één is. Maar ook by de andere producties, zoals de cho reografieën van Wim Kannekens, uitgevoerd door twintig kinderen op het Kerkplein, valt veel te bele ven." Op een tiental locaties, van Thea ter a.d. Parade tot de Bank van Leening. staat een respectabel rij tje gerenommeerde dans- en thea tergroepen geprogrammeerd, maar er is ook een 'academietra ject', waarin voorstellingen van studenten van zes verschillende kunstvakopleidingen in Neder- .land en Vlaanderen aan bod ko men. Er is zeer bewust plaats in geruimd voor debuten en jonge gezelschappen. Hoog genoteerd staat bij Verstappen bijvoorbeeld Het Filiaal met de voorstelling 'Een rustige zondag', waarin voet ballers worden opgegeten, dames uit het raam springen en reuzen kleine hartjes hebben. Wat is multiculturaliteit? Ook een hot item in Kunst jr. Dat theater en kunst zich met de maatschap pij bezighouden spreekt voor Ver stappen vanzelf, maar de tijd van her politieke vormingstheater is voorbijOok van een te nadrukke lijke 'politieke correctheid' moet hij weinig hebben. De nog groten deels 'witte' samenstelling van jeugdtheatergroepen is volgens hem iets van voorbijgaande aard, te wijten aan nog niet geslechte taalbarrières:'In dansgroepen zie je wèl een gemengde cast, het the ater groeit daar binnenkort van zelf naar toe. In dit festival danst de groep Hush Hush Hush de voor stelling Via' van de Marokkaanse choreograaf Abdelaziz Sarrokh. Die maakt gewoon een goed pro- dukt zonder zich daarbij af te vra gen of dat wel multicultureel in orde is.' In '96 en '97 presenteerde Kunst jr. diverse projecten in asielzoe kerscentra. Dit jaar staat onder andere 'Het land in mij' van Fact op het reguliere programma, waarin de persoonlijke geschiede nis van vluchtelingen, emigran ten en landverhuizers wordt ver haald. Gereisd wordt er ook in de tijd: Het theaterconcert 'Gaaphonger' van de Zaanse groep De Kift is on danks het barre onderwerp één van de voorstellingen om warm voor te lopen. Met hoempapa, rock en poëzie wordt op een mee slepende manier het vierhonderd jaar oude verhaal van de overwin tering van Willem Barentz op No va Zembla verteld. Zeven man nen op gitaar, slagwerk, tuba, trombone, draailier en harmoni um, brengen klappertandend een nieuwe versie van een ijzig avon tuur, speciaal voor het festival toe gesneden op een jong publiek, maar bovenal genietbaar voor ie dereen. Kunst jr. Festival Den Bosch; nog tot en met 25 april Program ma-informatie: 073-6155403/ 6155815. Kaartreserveringen: 073-6125125. artiest Therapy? a l b u Semi detached labo A&M Records/ Polydor d u u 44:36 min, De fans van het Ierse Therapy? wisten al zo'n beetje wat ze konden ver wachten van het nieuwe album. De pittig gekruide single '(Welcome to the)Church of noise' ging de opvolger van 'Infernal love' vooraf en zet inderdaad de toon voor een krachtdadig setje rockliedjes. De inmiddels tot kwartet uitgedijde band doet een verwoede poging hun suceessehijf 'Troubiegum' naar de kroon te steken. Dat lukt helaas niet, maar het van power en excellerende gitaren bulkende album komt wel redelijk in de buurt. De rock volgens Therapy? is vooral interessant omdat ze met hun opvattingen nogal uiteenlopende stijlvormen met eikaar verenigen. Neigt een lied als Tightrope walker' nadrukkelijk naar hard-rock, in een nummer als 'Lonely, cryin', only' klinkt juist de luchtiger werkwijze van hun landgenoten de Undertones door. Therapy? schuwt ook Pearl Jam-achtige doem niet zoals mag blijken uit 'Bom to soon'. Temidden van de stortvloed aan vaak meteen al geda teerd klinkende Britpop-schijven is de veelzijdige rock van deze Ieren een verademing. Een cd van liet kaliber 'Troubiegum' zullen ze wellicht nooit meer maken, maar de fans zullen met dit 'Semi-detached' onge twijfeld meer dan tevreden zijn. JoopBreedveld Rijswijk De Spaanse house-act Vengaboys zoekt een locatie in Nederland om op te treden en 25.000 dollar in het publiek te gooien. Dat meldt Zomba Record Holding, de Nederlandse distribu teur van hun cd's. Het is niet de eerste keer dat de twee dj's samen met een zangeres en dansers zo'n stunt uithalen. In Barcelona de den ze omlangs hetzelfde met 10.000 dollar waardoor een grote chaos ontstond en de show maar zestien minuten duurde. Toen traden de boys op in de Baja Beach Club. in Nederland zoeken zc een 'bekend plein'. Volgens H, Bannink van Zomba smijten haar artiesten met geld om de nieuwe cd Up and Down te promoten. „Daarnaast willen ze ook geld teruggeven aan de fans die hen groot hebben gemaakt. De steden Den Haag. Rotterdam en Amsterdam maken de meeste kans op zo'n optreden als de loka le autoriteiten daar toestemming voor geven." Rotterdam Ahoy' krijgt geen derde optreden van Janet Jack son. De concerthal is te klein voor het enorme aantal belangstellen den voor haar Nederlandse repri se. Jackson is daarom uitgeweken naar het Gelredome. De datum 9 juni is dezelfde gebleven, kaartjes voor Ahov' op die dag blijven gel dig. Kaarthouders die niet naar Gelderland willen of kunnen, krij gen hun geld terug bij de voorver koopadressen. KWART MILJOEN BOEKENll romans buterajuur computer wetenschap v 5% v i

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1998 | | pagina 4